PlayStation 5 vs. Xbox Series X – Welke is het sterkst, snelst en slimst?
Na veel onduidelijkheid is het inmiddels helderder wat we van de aankomende href="https://gamer.nl/artikelen/overzicht/playstation-5-alle-geruchten-en-feiten-op-een-rij/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">PlayStation 5</a> en <a href="https://gamer.nl/artikelen/achtergrond/xbox-scarlett-alle-nieuwe-xbox-geruchten-en-feiten-op-een-rij/" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Xbox Series X</a> kunnen verwachten. We weten meer van de marketingplannen, de fysieke vorm en — zeker niet onbelangrijk — de harde cijfers die ons beloofd worden. Maar welke van de twee staat, puur kijkend naar al de specificaties, het sterkst in zijn schoenen?
Een objectieve winnaar op álle fronten zit er voorlopig niet in. Daar zijn de consoles van vandaag simpelweg te complex voor, naast het feit dat we nu vooruitblikken op toekomstige waar. Vandaar dat we een aantal van de facetten even uit het geheel tillen, van beschikbare context voorzien en de balans in parten opmeten.
Xbox Series X – Specificaties
• CPU: 8 Cores @ 3.8 GHz (3.66 GHz met SMT), Custom Zen 2
• Processorgrootte: 360.45 mm2
• Processortechnologie: TSMC 7nm (Enhanced)
• GPU: 12 TFLOPS, 52 CU’s @ 1.825 GHz, Custom RDNA 2
• Geheugen: 16 GB GDDR6 met 320 MB bus
• Bandbreedte:10GB op 560 GB/s, 6GB op 336 GB/s
• Interne opslag: 1 TB Custom NVMe SSD
• Uitbreidbare opslag: 1 TB Seagate “Expansion Card”
• I/O-snelheid: 2.4 GB/s (ruw), 4.8 GB/s (gecomprimeerd)
• Poorten: HDMI 2.1, 3x USB 3.2, ethernet, voeding
• Externe opslag: USB 3.2 HDD-ondersteuning
• Optische lezer: 4K UHD Blu-Ray-speler
• Koeloplossing: “Vapor Chamber” met schoorsteeneffect
• Backwards compatibility: Alle Xbox One-games + alles wat nu al compatible is
• Unieke technologie: Velocity Architecture, Smart Delivery, Variable Rate Shading, DirectX Raytracing
• Doelprestaties: 4K @ 60 FPS, tot 120 FPS
• Voeding: 315 Watt
• Afmetingen: 15,1 x 15,1 x 30,1 centimeter (breedte x diepte x hoogte)
PlayStation 5 – Specificaties
• CPU: 8 Cores (@3.5 GHz met SMT) Custom Zen 2 (variabele frequentie)
• GPU: 10.28 TFLOPS, 36 CU’s @ 2.23 GHz Custom RDNA 2 (variabele frequentie)
• Geheugen: 16 GB GDDR6, 256-bit
• Bandbreedte: 448 GB/s
• Interne opslag: 825 GB Custom NVMe SSD
• Uitbreidbare opslag: NVMe SSD-sleuf (hoogte onbekend)
• I/O-snelheid: 5.5 GB/s (ruw), 8~9 GB/s (gecomprimeerd)
• Poorten: In ieder geval 1x USB-A en 1x USB-C (voorzijde)
• Externe opslag: USB HDD-ondersteuning
• Optische lezer: 4K UHD Blu-Ray-speler (niet op de Digital Edition)
• Backwards compatibility: “Zo veel mogelijk” van de vorige generatie(s)
• Unieke technologie: Variabele frequentie-“boost”, Kraken-compressie, Adaptive Triggers, Tempest 3D Audio Engine
• Voeding: Vooralsnog onbekend
• Afmetingen: Vooralsnog onbekend (wel geschat)
Wat maakt een teraflop meer of minder uit?
Gamers kijken bij de komst van een nieuwe generatie consoles vooral uit naar de grafische pracht die hen voorgeschoteld gaat worden. Het uiterlijk van een game is van veel aspecten afhankelijk, maar één term staat specifiek voor meer rekenkracht: teraflops.
De term benadert een hoeveelheid FLOPS: floating point operations per second, iets wat we in het Nederlands een zwevendekommaberekening noemen. Zonder het al te wetenschappelijk te maken, slaat dit op het uitdraaien van rekenkundige sommen met reële getallen — iets wat grafische processoren gebruiken voor het tekenen en animeren van bijvoorbeeld in-game polygonen en effecten. De ‘tera’ slaat daarbij op een triljoenvoud van deze berekeningen, per seconde dus.
De term komt via de marketingkanalen van Xbox vaak genoeg langs. Dat is ook niet zo gek, want na de Xbox One X is ook de Xbox Series X “de krachtigste console ooit”, simpelweg omdat deze het hoogste aantal teraflops biedt. Microsofts nieuwe systeem trekt 12 teraflops, tegenover de 10.28 teraflops van de PlayStation 5. De Xbox Series X zou het daarmee gemakkelijk op kunnen nemen tegen de NVIDIA GeForce RTX 2080 Super, een van de krachtigste videokaarten die consumenten vandaag de dag kunnen scoren.
Betekent dit dat de Xbox Series X automatisch de mooiste spellen afspeelt? Niet direct. Met het grotere volume FLOPS kan de Series X weliswaar zwaarder beladen worden dan de PlayStation 5, maar de vraag is vooral hoe efficiënt al die rekenkracht precies ingezet wordt. En zelfs dán draait het natuurlijk niet alleen om die grafische processor, maar bijvoorbeeld ook lees/schrijf-snelheden van de opslag en de kloksnelheid van de centrale processor.
Toch: als je zoekt naar de console die op papier de grootste (in ieder geval grafische) krachtpatser is, dan wint Xbox Series X het van PlayStation 5.
©GMRimport
Sony’s alternatieve aanpak
Beide consoles halen, zoals inmiddels haast gestandaardiseerd, hun CPU en GPU van fabrikant AMD. Dit zijn custom modellen, gebaseerd op AMD’s (reeds bekroonde) Zen 2- en RDNA2-architectuur. Die ken je mogelijk van hoogwaardige hardware in de pc-wereld, zij het nu dan op maat gemaakt met Microsoft en Sony. Op papier lijken de centrale processoren van beide apparaten niet bijzonder veel te verschillen, maar dat is waar de PlayStation 5 plots een ongeziene wending maakt en beide processoren over een andere boeg gooit.
Sony wil hun ’achterstand’ in rekenkracht op een innovatieve manier tackelen met de PlayStation 5. Waar centrale en grafische processoren vaak werken op vaste frequenties, tracht Sony hun efficiëntie beter te benutten door de componenten variabel inzetbaar te maken. Dat geldt voor zowel de CPU als de GPU.
Doorgaans stellen bestaande systemen (en de Xbox Series X) de kloksnelheid van processoren af op hun temperatuurplafond. Sony wil die echter af laten hangen van de games en hun workload. De PlayStation 5 schaalt frequenties naadloos omhoog en omlaag om spelprestaties tegemoet te komen. Dat is een primeur op het gebied van consoles, al moet nog maar blijken wat het rendement is van die belofte. Voor nu dienen we vooral PlayStation-architect Mike Cerny te geloven op zijn blauwe ogen en
tech-presentatie.
Op papier klinkt Sony’s innovatie in ieder geval fraai, al doen (deels ontkrachte) geruchten geloven dat het resulteert in een flinke toename aan hitte van de hardware — een mogelijke aanleiding voor het forsere ontwerp van de PlayStation 5.
De PlayStation 5 lijkt puur kijkende naar die teraflops wellicht de underdog, maar het rendement kan de console mogelijk veel goeds doen om games mooier en stabieler te draaien. Zie het als een relevante voetnoot voor de ‘Xbox is krachtiger’-bewering.
De snelste schijven
Het komt eigenlijk een generatie te laat, maar het is zover: de consoles gaan over op SSD-opslag. Zowel PlayStation 5 als Xbox Series X maken gebruik van speciale NVMe SSD’s, die razendsnel gamedata naar de motoren kunnen vuren. Microsoft heeft hier wederom de grootste cijfers. Qua volume telt de Xbox Series X namelijk 1 TB opslag, waar de PlayStation 5 het doet met ‘slechts’ 825 GB. Maar ook hier geldt: Sony zet innovatief in op hetgeen dat ze hebben.
Hoewel de bandbreedte van de concurrerende schijven grofweg gelijk is, belooft Sony efficiëntere I/O-snelheden voor hun hardware. De belofte is circa 8~9 GB/s, bijna twee keer zo snel als hetgeen het concurrerende kamp belooft.
NVMe-schijven leveren per definitie al razendsnelle opslag (circa vijftienmaal de snelheid van een ouderwetse harde schijf), maar de PlayStation 5 lijkt verwachtingen te willen overschrijden. Enerzijds doet Sony dat door hun eigen compressie op spelbestanden aan te bieden, anderzijds wil het NVMe SSD’s ook fysiek optimaliseren voor spelopslag.
Door de implementatie van meer ‘prioriteitenbanen’ en een betere flash-chip (om die gecomprimeerde bestanden dus tactisch uit te pakken) op het schijfje zou de PlayStation 5 nóg sneller speldata door kunnen stromen. Hierdoor kan het 16 GB werkgeheugen in nog geen twee seconden volgepropt worden. Het beloofde resultaat: minder tot geen laadtijden, ongeacht de grootte of hoeveelheid details van de spelwereld.
Echt harde cijfers daarover blijven nog uit, maar de resultaten mogen voor zich spreken. Zowel de Unreal Engine 5-demonstratie als de gameplay-onthulling van Ratchet & Clank: Rift Apart dienen als voorbeelden voor hoe vlot Sony’s nieuwe opslag presteert. In beide video’s is duidelijk te zien hoe gedetailleerde omgevingen zonder enige hapering afgewisseld of dieper verkend kunnen worden. Van laadtijden lijkt amper sprake — iets wat volgens Epic Games te danken was aan Sony’s “goddelijke” SSD.
In het geval van de Xbox Series X zou iets soortgelijks moeten gebeuren — ook zij sleutelen aan slimmere compressie — maar lijkt het toch dichter bij bestaande SSD’s te blijven qua snelheid. Naast ruwe datastromen à 2.4 GB/s belooft de Xbox Velocity Architecture gecomprimeerde data twee keer zo rap (4.8 GB/s) door te sluizen. Dat is alsnog tweeënhalf keer zo snel als de gemiddelde SSD, maar bij Xbox ontbreken ze nog aan sexy demonstraties zoals die van Unreal Engine 5, of een fraaie next-gen game.
is immers niet bepaald de next-gen ervaring waar je op zit te wachten.
Een extra SSD bijprikken?
Waar Microsoft wel meer duidelijkheid in verschaft, is de uitbreidbaarheid van de SSD-opslag. In samenwerking met Seagate verschijnt de zogenaamde Expansion Card, die het interne geheugen nog eens identiek verdubbelt. Dezelfde snelheid, tweemaal het volume — met later mogelijk opties voor nog grotere uitbreidingen.
©GMRimport
De PlayStation 5 zou ook (interne) uitbreidbare opslag ondersteunen, zoals dat nu ook kan met de PlayStation 4. Lees: prik erin wat je nog hebt liggen. Daarbij bestaat echter wel de kans dat de eerste de beste NVMe SSD niet de snelheden of compressie kan leveren die Sony’s interne schijf belooft. Dat ‘geen laadtijden’-verhaal gaat dan plots niet meer op voor ál je games - enkel de spellen die op het primaire geheugenschijfje staan.
Wie wint de strijd om opslag dan? De Xbox Series X heeft zijn zaakjes het beste op orde qua volume en expansie, maar Sony lijkt er dubbel zo sterk voor te staan als het aankomt op pure snelheid.
Efficiëntie en koeling
Met de pas recente onthulling van de PlayStation 5 staat de Xbox Series X momenteel iets sterker in de schoenen wat betreft bouwkwaliteit. Microsoft liet populaire
al publiekelijk kijken naar de Xbox Series X en diens interne lay-out, waar de PlayStation 5 vooralsnog hetzelfde, ontastbare plaatje op je beeldscherm blijft.
Met een vapor chamber, opwaartse ventilatie dóór het torentje (het ‘schoorsteeneffect’) en een in tweeën gesplitst moederbord weet de Xbox Series X al aardig te overtuigen. Tel daarbij op dat voorgangers als de Xbox One X al vernuftig in elkaar staken, en je snapt dat er wat vertrouwen gewonnen is op het gebied van bouwkwaliteit.
©GMRimport
Voor de PlayStation 5 blijft dat toch vooral de vraag. We weten dat Sony’s nieuwe console de grootste tot dusver zal zijn (vermoedelijk om hitte sneller af te staan), maar hoe efficiënt is dat vehikel dan precies?
We mogen enkel hopen dat Sony geleerd heeft van de valkuilen van de PlayStation 4, die absurd luid kan worden. Met al die variabele frequenties en zo’n zwaarbeladen SSD kan het lastig worden om snel — en stil — stoom af te blazen. En juist over al die koeling weten we momenteel nog geen barst van de PlayStation 5, laat staan hoe het geheel intern in elkaar steekt.
In dit geval lijkt het dus nog te vroeg om een regelrechte winnaar te bestempelen, maar Xbox’ vroege transparantie schept een vertrouwen waar het Sony nu aan ontbreekt.
De balans opmaken
In termen van pure rekenkracht is het dus de Xbox Series X die overduidelijk de krachtigste console is. Meer teraflops, meer opslag en de belofte van een fraai gebouwd apparaat zijn factoren waar menig hardwareliefhebber het warm van krijgt.
De PlayStation 5 troeft echter de concurrentie af met innovatieve technieken. De ‘achterstand’ op Xbox is miniem, maar juist de wijze waarop de hardware ingezet wordt kan het verschil maken. Waar Microsoft dus kiest voor pure kracht, is het Sony die meters maakt richting slimmere rendementen en ongekend hoge datasnelheid. Laat dat nou precies de aspecten zijn waar ze bij Xbox (laat staan de pc-wereld) geen kaas van hebben gegeten.
©GMRimport
En dan nog wat…
De vraag welke van de twee consoles de strijd uiteindelijk wint, hangt van ontelbaar meer factoren af. Ontwikkelaars moeten alle nieuwe hardware maar net naar hun hand weten te zetten, net zo goed dat de apparaten zelf ook moeten blijven presteren — anders vallen al die mooie beloftes alsnog in duigen. Denk aan de moeilijke ontwikkelscenario’s die de krachtige PlayStation 3 met zich meenam, of hoe de Xbox 360 zichzelf aanvankelijk opblies met de beruchte Red Ring of Death.
En zelfs als die hardware naar behoren ingezet wordt, dan hangt de winnaar alsnóg af van smaak en voorkeur. Welke games verschijnen waarop, hoe werkt de beloofde backwards compatibility, wiens controller ligt het prettigst in je handen, wat bieden ze aan voordelige abonnementen? Een console blijkt meer dan eens gekocht te worden op gevoel, dan op puur die prestigieuze cijfertjes.
Maak ervan wat je wilt — en koop vooral het apparaat waar je het meest voor voelt. Aan het einde van de dag zijn we allemaal gamers, en beide consoles streven ernaar mooier en sneller dan ooit te zijn.
De PlayStation 5 en Xbox Series X staan beide gepland voor de feestdagen van 2020. Precieze releasedata en prijzen zijn er nog niet.
