Met inmiddels bijna een jaar aan hardware-tekorten achter de rug, kijken we hoopvol vooruit naar betere tijden. Het mag nog even duren, maar ook Intel bereidt zich voor op de komst van een eigen 7nm cpu-architectuur, die ‘ergens in 2023’ voor de consumentenmarkt beschikbaar moet komen. Bij concurrent AMD lijkt er wat meer vaart achter hun ambities te liggen, al zijn de ogen vooral gericht op meer en vooral mobielere grafische chipsets. In deze Hardware Update praten we je in een klap bij over al het interessantste nieuws van afgelopen week.

Intel 7nm 'Meteor Lake' moet anno 2023 verschijnen

Als het aan Intel-voorzitter Pat Gelsinger ligt, moet Intel de grootste chipbakker van de Westerse wereld worden. In een online uitgezonden persconferentie kondigde de topman aan ruim 20 miljard dollar te investeren om twee geheel nieuwe chipfabrieken te bouwen in het Amerikaanse Arizona. Aldaar moeten onder meer nieuwe 10nm procedés gebakken worden, terwijl Intel ook rap dichterbij een eigen 7nm architectuur voor consumenten stevent.

Momenteel is het vooral concurrent AMD die met 7nm procedés te koop loopt in evenals door Intel bezette sectoren. Verschillende generaties AMD Ryzen-processoren presteren op diezelfde transistordichtheid, maar ook de laatste twee generaties Radeon-videokaarten, alsmede de PlayStation 5 en Xbox Series X/S draaien op dit kaliber chipsets. 

Het grote verschil zit in AMD’s afhankelijkheid van het Taiwanese TSMC — die het merendeel van transistoren op dit formaat afbakt — waar Intel een geheel eigen 7nm proces wil opstellen. 

Naast de eerste stappen op deze dichtheid, moet deze nieuwe generatie ook de herintroductie van Intels Foveros-techniek kenmerken. Door procedés op elkaar te stapelen, levert Intel effectief een soort chiplet-opbouw, zij het dan met de potentie op snellere communicatie tussen verschillende onderdelen van de hybride chip. Vorig jaar werd Foveros al voorzichtig getest in de minuscule en vooral zuinige Lakefield-processoren. Deze generatie draaide in de basis echter nog op 22nm architectuur en was bedoeld als 'deels pc, deels smartphone' chip, met weinig vooruitstrevende resultaten.

Intel beoogt in het volgende kwartaal langzaamaan de tape-in van 7nm chips op te starten. Mocht alles dan volgens planning verlopen, dan kan deze ‘Meteor Lake’-generatie in 2023 aftrappen. Eerst volgen nog Rocket Lake-S (14nm), Alder Lake-S (10nm) en Raptor Lake-S (10nm). Het daaropvolgende Meteor Lake-S zou daarmee de veertiende Intel Core-generatie voor consumenten kunnen worden.

©GMRimport

Het zal nog even duren voordat Meteor Lake daadwerkelijk inslaat. Onduidelijk is dan ook welke technologieën Intel ermee wil ondersteunen, maar de kans is groot dat de 7nm cpu’s tegen die tijd overstappen op de LGA1700-socket, met ondersteuning voor PCIe 5.0 en DDR5-geheugen in het verschiet.

Radeon RX 6800M voor notebooks gespot; zou Navi 22-gpu gebruiken

Hoewel AMD’s grafische prestaties in mondjesmaat nog meegenomen wordt in gamelaptops, is het vooral concurrent Nvidia die het hogere segment van mobiele videokaarten voorziet. Sinds begin dit jaar worden notebooks rijkelijk uitgedost met RTX 30-serie chipsets, waar het AMD-alternatief nog geen draagbare varianten kent. Het rode kamp had al aangegeven mobiele Navi 2x-chipsets op de roadmap te hebben, maar recente driver updates lichtten alvast een tipje van de sluier op.

Hardware-twitteraar @Komachi zag een nog onbekende Radeon RX 6800 in de lijst met AMD-componenten opduiken, die volgens de ingewijde zou slaan op een Radeon RX 6800M. Later werd daaraan toegevoegd dat de mobiele kaart zou moeten draaien op de Navi 22-chipset. 

Ter referentie: de desktop-varianten van AMD’s topsegment (Radeon RX 6800 en hoger) draaien op grotere Navi 21-gpu’s. De Navi 22-chip zien we in desktops dan weer terug in de nieuwe Radeon RX 6700 XT.

De plaatsing van deze Radeon RX 6800(M) valt in het driver-overzicht precies tussen de RX 6800 XT en RX 6700 XT. Beide kaarten hebben het aantal van 2560 stream-processoren overeen, wat de verwachting wekt dat de mobiele RX 6800 ook over die hoeveelheid rekenkernen beschikt. 

Onduidelijker is de hoeveelheid ingebakken videogeheugen, al lijkt het vrij zeker dat deze 10 of 12 GB GDDR6 zal betreffen, afhankelijk van welke geheugenbus AMD prefereert.

Volgens eerdere geruchten zou de mobiele Navi 22-chips afgesteld kunnen worden met een reeks verschillende TGP-waardes (total graphics power), net zoals fabrikanten de mobiele Nvidia-gpu's kunnen tweaken. Deze zouden respectievelijk 145 watt, 135 watt, 100 watt en 90 watt betreffen — een kleiner aanbod dan Nvidia nu mogelijk maakt. 

©GMRimport

Officieel is het allemaal allerminst, maar het zal niet lang duren voordat AMD zelf uitspraak doet over hun eerste mobiele RX 6000-kaarten. Mochten die op het niveau van Nvidia’s mobiele RTX 30-aanbod presteren, dan heeft het groene kamp voor het eerst in járen weer wat degelijke concurrentie. 

Gerucht: AMD’s Navi 23-chipset volgt in april

Nu de Navi 22-chipset in desktopkaarten te vinden is — en mogelijk naar notebooks aftuigt — is het tijd voor AMD om de Navi 2x-generatie verder aan te sterken. Over een mogelijk Navi 23-chipset werd eind vorig jaar al gesmiespeld, maar deze week leek ook daarover meer uit te lekken. Twitter-ingewijde @KittyYYuko barstte plots los met een hele rits specificaties, leuzen en details die AMD intern zou opperen. De eerste kaart(en) met de gpu zouden in april al moeten verschijnen, aldus de lekker van dienst. 

De zogenaamde ‘Dimgray Cavefish’ slaat op de codenaam die AMD intern aan de Navi 23 had gegeven. Waar Navi 22 zich richt tot het 1440p-segment, is deze kleinere chipset gericht op 1080p-prestaties. Niet gek ook, gezien de vermoedelijke Radeon RX 6600 (XT) met 32 compute units ook weer op rekenkracht bezuinigd, tegenover eerdere midden- en hoogvliegers van AMD.

Ten opzichte van AMD’s topsegment zouden Navi 23-gpu’s niet alleen het videogeheugen en busbreedte halveren (respectievelijk 8 GB GDDR6 en 128-bit), maar ook de Infinity Cache. Volgens @KittyYYuko bedraagt de slimme cache nog maar 64 MB, tegenover de 128 MB van de 4k-gerichte kaarten. 

©GMRimport

Omgerekend vanuit de Chinese valuta, zou de kaart ongeveer 325 euro moeten bedragen. De daadwerkelijk prijs en omrekening kunnen nog hevig verschillen, maar vooralsnog lijkt het een bittere pil om te slikken. Videokaarten die ‘een lekker potje 1080p’ kunnen draaien, zouden anno 2021 voor minder op de kop mogen, zo doet het sentiment online de ronde.

Aan de andere kant: wie heeft er sinds deze generatie überhaupt een videokaart voor een ‘schappelijk prijsje’ kunnen bemachtigen? En, nog belangrijker: wat wil die persoon er eventueel voor vangen? Ik vraag dit voor een vriend...

Atari brengt op 5 december Rollercoaster Tycoon Classic naar Nintendo Switch.

De game kwam voorheen al uit op Steam, GOG, iOS en Google Play, en combineert remasters van de eerste twee Rollercoaster Tycoons - games die oorspronkelijk in 1999 en 2002 uitkwamen. Deze zijn daarbij aangevuld met diverse uitbreidingspakketten en scenario's.

In de Rollercoaster Tycoon-games bouwen spelers hun eigen pretpark, vol met achtbanen, andere attracties en kraampjes voor bezoekers om hun geld aan uit te geven. Daarbij krijgen spelers totale controle over allerlei aspecten van het park, waaronder de aankleding en de prijzen. Ook kunnen complete achtbanen ontworpen worden.

Eerder dit jaar kocht Atari overigens voor 7 miljoen dollar de rechten op Rollercoaster Tycoon 3 van Frontier Developments. Dat was de oorspronkelijke ontwikkelaar van het derde deel. Daarvoor had Atari echter al de rechten op de eerste twee games in handen, en nu dus van heel de franchise.

Er wordt geen downloadbare content voor Final Fantasy 7 Rebirth uitgebracht, zodat de ontwikkelaar zo snel mogelijk het slotstuk van de remaketrilogie kan afmaken.

Dat liet Naoki Hamaguchi, de regisseur van Rebirth, weten in een interview met The Daily Star. Waar het eerste deel, Final Fantasy 7 Remake, wel extra content kreeg middels Intergrade, hoeven fans niet iets soortgelijk voor het vervolg te verwachten.

"We horen zeker de wensen van fans en de mensen die dat soort dingen willen", aldus Hamaguchi. "Ik begrijp het volkomen. Maar ik denk dat fans vooral het derde deel in de trilogie zo snel mogelijk willen zien verschijnen. Daarom gebruiken we onze ontwikkeltijd niet aan het maken van dlc. We zetten alles op alles om de derde game zo vlug mogelijk af te maken."

Hamaguchi liet daarnaast aan VG24/7 weten wat hij eventueel wil veranderen in het derde deel. Hij laat daarbij weten dat hij geen grote wijzigingen voorziet, maar dat hij wel heeft gehoord dat spelers vonden dat er veel minigames in Rebirth zaten. Wat Hamaguchi betreft was het aantal minigames echter wel in balans, maar denkt hij niet dat er in het derde deel evenveel minigames zullen zitten.

Hij concludeert: "Als we alleen maar hetzelfde doen in de derde game, dan is het niet echt meer nieuw of spannend. Ik wil een andere twist introduceren, dingen een beetje anders indelen, zodat het iets anders aanvoelt."

Eerder deze week gaf Square Enix aan dat het derde deel in de Final Fantasy 7 Remake-trilogie nu volledig in productie is. Ook werd gemeld dat in de derde game de Highwind - een luchtschip - zal voorkomen waarmee de spelwereld verkend kan worden. De makers hebben laten weten niet 'vals te spelen' en dat het de bedoeling is dat spelers geheel vrij worden gelaten bij het gebruik van dit schip.

Het is op dit moment nog niet bekend wanneer de derde Final Fantasy 7 Remake-game moet verschijnen - er is nog niets getoond van het spel. Wel overweegt Square Enix om de game op Unreal Engine 5 in plaats van Unreal Engine 4 te laten lopen. Eerder dit jaar meldde het bedrijf ook dat men hoopt dat de ontwikkeling van de game ongeveer drie jaar vergt.

Final Fantasy 7 Rebirth verscheen begin dit jaar voor PlayStation 5. Erik Nusselder deelde een 9 uit: "De roadtrip van Final Fantasy 7 Rebirth is betoverend en geweldig geschreven, slingerend tussen emotionele en absurde momenten. De gevechten blijven geweldig en de soundtrack is overweldigend, maar het zijn vooral de charmante omgevingen en personages die van Rebirth een triomf maken. Elke locatie die je aandoet, voelt als een kleine vakantie met je beste vrienden."