Met inmiddels bijna een jaar aan hardware-tekorten achter de rug, kijken we hoopvol vooruit naar betere tijden. Het mag nog even duren, maar ook Intel bereidt zich voor op de komst van een eigen 7nm cpu-architectuur, die ‘ergens in 2023’ voor de consumentenmarkt beschikbaar moet komen. Bij concurrent AMD lijkt er wat meer vaart achter hun ambities te liggen, al zijn de ogen vooral gericht op meer en vooral mobielere grafische chipsets. In deze Hardware Update praten we je in een klap bij over al het interessantste nieuws van afgelopen week.

Intel 7nm 'Meteor Lake' moet anno 2023 verschijnen

Als het aan Intel-voorzitter Pat Gelsinger ligt, moet Intel de grootste chipbakker van de Westerse wereld worden. In een online uitgezonden persconferentie kondigde de topman aan ruim 20 miljard dollar te investeren om twee geheel nieuwe chipfabrieken te bouwen in het Amerikaanse Arizona. Aldaar moeten onder meer nieuwe 10nm procedés gebakken worden, terwijl Intel ook rap dichterbij een eigen 7nm architectuur voor consumenten stevent.

Momenteel is het vooral concurrent AMD die met 7nm procedés te koop loopt in evenals door Intel bezette sectoren. Verschillende generaties AMD Ryzen-processoren presteren op diezelfde transistordichtheid, maar ook de laatste twee generaties Radeon-videokaarten, alsmede de PlayStation 5 en Xbox Series X/S draaien op dit kaliber chipsets. 

Het grote verschil zit in AMD’s afhankelijkheid van het Taiwanese TSMC — die het merendeel van transistoren op dit formaat afbakt — waar Intel een geheel eigen 7nm proces wil opstellen. 

Naast de eerste stappen op deze dichtheid, moet deze nieuwe generatie ook de herintroductie van Intels Foveros-techniek kenmerken. Door procedés op elkaar te stapelen, levert Intel effectief een soort chiplet-opbouw, zij het dan met de potentie op snellere communicatie tussen verschillende onderdelen van de hybride chip. Vorig jaar werd Foveros al voorzichtig getest in de minuscule en vooral zuinige Lakefield-processoren. Deze generatie draaide in de basis echter nog op 22nm architectuur en was bedoeld als 'deels pc, deels smartphone' chip, met weinig vooruitstrevende resultaten.

Intel beoogt in het volgende kwartaal langzaamaan de tape-in van 7nm chips op te starten. Mocht alles dan volgens planning verlopen, dan kan deze ‘Meteor Lake’-generatie in 2023 aftrappen. Eerst volgen nog Rocket Lake-S (14nm), Alder Lake-S (10nm) en Raptor Lake-S (10nm). Het daaropvolgende Meteor Lake-S zou daarmee de veertiende Intel Core-generatie voor consumenten kunnen worden.

©GMRimport

Het zal nog even duren voordat Meteor Lake daadwerkelijk inslaat. Onduidelijk is dan ook welke technologieën Intel ermee wil ondersteunen, maar de kans is groot dat de 7nm cpu’s tegen die tijd overstappen op de LGA1700-socket, met ondersteuning voor PCIe 5.0 en DDR5-geheugen in het verschiet.

Radeon RX 6800M voor notebooks gespot; zou Navi 22-gpu gebruiken

Hoewel AMD’s grafische prestaties in mondjesmaat nog meegenomen wordt in gamelaptops, is het vooral concurrent Nvidia die het hogere segment van mobiele videokaarten voorziet. Sinds begin dit jaar worden notebooks rijkelijk uitgedost met RTX 30-serie chipsets, waar het AMD-alternatief nog geen draagbare varianten kent. Het rode kamp had al aangegeven mobiele Navi 2x-chipsets op de roadmap te hebben, maar recente driver updates lichtten alvast een tipje van de sluier op.

Hardware-twitteraar @Komachi zag een nog onbekende Radeon RX 6800 in de lijst met AMD-componenten opduiken, die volgens de ingewijde zou slaan op een Radeon RX 6800M. Later werd daaraan toegevoegd dat de mobiele kaart zou moeten draaien op de Navi 22-chipset. 

Ter referentie: de desktop-varianten van AMD’s topsegment (Radeon RX 6800 en hoger) draaien op grotere Navi 21-gpu’s. De Navi 22-chip zien we in desktops dan weer terug in de nieuwe Radeon RX 6700 XT.

De plaatsing van deze Radeon RX 6800(M) valt in het driver-overzicht precies tussen de RX 6800 XT en RX 6700 XT. Beide kaarten hebben het aantal van 2560 stream-processoren overeen, wat de verwachting wekt dat de mobiele RX 6800 ook over die hoeveelheid rekenkernen beschikt. 

Onduidelijker is de hoeveelheid ingebakken videogeheugen, al lijkt het vrij zeker dat deze 10 of 12 GB GDDR6 zal betreffen, afhankelijk van welke geheugenbus AMD prefereert.

Volgens eerdere geruchten zou de mobiele Navi 22-chips afgesteld kunnen worden met een reeks verschillende TGP-waardes (total graphics power), net zoals fabrikanten de mobiele Nvidia-gpu's kunnen tweaken. Deze zouden respectievelijk 145 watt, 135 watt, 100 watt en 90 watt betreffen — een kleiner aanbod dan Nvidia nu mogelijk maakt. 

©GMRimport

Officieel is het allemaal allerminst, maar het zal niet lang duren voordat AMD zelf uitspraak doet over hun eerste mobiele RX 6000-kaarten. Mochten die op het niveau van Nvidia’s mobiele RTX 30-aanbod presteren, dan heeft het groene kamp voor het eerst in járen weer wat degelijke concurrentie. 

Gerucht: AMD’s Navi 23-chipset volgt in april

Nu de Navi 22-chipset in desktopkaarten te vinden is — en mogelijk naar notebooks aftuigt — is het tijd voor AMD om de Navi 2x-generatie verder aan te sterken. Over een mogelijk Navi 23-chipset werd eind vorig jaar al gesmiespeld, maar deze week leek ook daarover meer uit te lekken. Twitter-ingewijde @KittyYYuko barstte plots los met een hele rits specificaties, leuzen en details die AMD intern zou opperen. De eerste kaart(en) met de gpu zouden in april al moeten verschijnen, aldus de lekker van dienst. 

De zogenaamde ‘Dimgray Cavefish’ slaat op de codenaam die AMD intern aan de Navi 23 had gegeven. Waar Navi 22 zich richt tot het 1440p-segment, is deze kleinere chipset gericht op 1080p-prestaties. Niet gek ook, gezien de vermoedelijke Radeon RX 6600 (XT) met 32 compute units ook weer op rekenkracht bezuinigd, tegenover eerdere midden- en hoogvliegers van AMD.

Ten opzichte van AMD’s topsegment zouden Navi 23-gpu’s niet alleen het videogeheugen en busbreedte halveren (respectievelijk 8 GB GDDR6 en 128-bit), maar ook de Infinity Cache. Volgens @KittyYYuko bedraagt de slimme cache nog maar 64 MB, tegenover de 128 MB van de 4k-gerichte kaarten. 

©GMRimport

Omgerekend vanuit de Chinese valuta, zou de kaart ongeveer 325 euro moeten bedragen. De daadwerkelijk prijs en omrekening kunnen nog hevig verschillen, maar vooralsnog lijkt het een bittere pil om te slikken. Videokaarten die ‘een lekker potje 1080p’ kunnen draaien, zouden anno 2021 voor minder op de kop mogen, zo doet het sentiment online de ronde.

Aan de andere kant: wie heeft er sinds deze generatie überhaupt een videokaart voor een ‘schappelijk prijsje’ kunnen bemachtigen? En, nog belangrijker: wat wil die persoon er eventueel voor vangen? Ik vraag dit voor een vriend...

Het eerder deze week onthulde Final Fantasy 14 zal geen gacha-achtige spelmechanismen bevatten.

Met gacha-games worden over het algemeen spellen bedoeld waarin spelers geld moeten uitgeven om random items te verkrijgen, vergelijkbaar met lootboxes. Volgens Square Enix-ontwikkelaar Naoki 'Yoshi-P' Yoshida hoeven fans niet te vrezen dat dit onderdeel van de mobiele free-to-play-game gaat uitmaken.

"Mensen vragen mij hoe we geld gaan verdienen aan de mobiele game. Sommige spellen hebben gacha-mechanismen om zoveel mogelijk geld te verdienen. Daar is het ons niet om te doen. We hebben de mobiele game met de oorspronkelijke FF14 in gedachten ontwikkeld, en willen erachter komen hoelang een mobiele gebruiker dit spel kan spelen."

Hij vervolgt: "We willen dat elke speler zo lang mogelijk van Final Fantasy 14 kan genieten. Daarom is ons doel om zoveel mogelijk mensen de game zo lang mogelijk te laten spelen, en maar ene klein beetje geld via gegenereerde inkomsten te verdienen. Maak je dus niet druk over hoeveel het gaat kosten. Ik zal blij zijn als je simpelweg van de ervaring kan genieten!"

Dat beantwoordt natuurlijk nog steeds niet hoe Square Enix precies geld gaat verdienen aan het spel, maar dit lijkt wel duidelijk te maken dat spelers niet veel geld in de game kunnen uitgeven om zo beter te worden.

Final Fantasy 14 Mobile wordt ontwikkeld door LightSpeed Studios, een dochteronderneming van Tencent Games, en de ontwikkeling wordt overzien door FF14-regisseur Naoki Yoshida. Een precieze releasedatum is er nog niet, maar er worden binnenkort in China speeltests gehouden en een wereldwijde release moet kort daarna volgen.

Yoshida noemde Final Fantasy 14 Mobile eerder al een "zuster van Final Fantasy 14". Het gaat dus niet om een directe port van de game die op pc en consoles verkrijgbaar is, al moeten wel "de grootsheid van het verhaal en de gevechtsmechanismen naar mobiele apparaten gebracht worden". Duidelijk is ook dat negen 'jobs' op release beschikbaar zullen zijn.

Ook wordt benadrukt dat diverse ontspannende bezigheden beschikbaar zullen zijn in het spel. Zo kan men met chocobo's racen en een Triple Triad-kaartspel spelen. Ook kunnen spelers hun huis naar eigen smaak aanpassen, meedoen aan diverse seizoensgebonden evenementen en diverse outfits passen.

De nieuwe Zombies-map voor Call of Duty: Black Ops 6 verschijnt op 5 december.

Dat heeft Treyarch laten weten. Het bedrijf maakte voor het begin van het eerste seizoen al bekend dat het nieuwe level - genaamd Citadelle des Morts - ergens gedurende dit seizoen zou verschijnen, maar nu is er dus een precieze datum bekend. In de tweet hieronder is ook het logo te zien.

Black Ops 6 had op release al twee nieuwe Zombies-maps en daar komt op 5 december dus een derde nieuwe bij. Hoewel het nog niet bevestigd is dat de tweede helft van het eerste seizoen, dat ook wel 'Reloaded' wordt genoemd, ook op die dag begint, ligt dat wel in de lijn der verwachting.

Citadelle des Morts speelt zich in ieder geval af in en rondom een groot Europees kasteel. Het verhaal wordt na de gebeurtenissen uit de Terminus-easter-egg-missie voortgezet.