Shenmue 3 vertraagt het leven
De eerste Shenmue verscheen vlak voor de millenniumwisseling en benadrukte dat games een gooi naar realisme kunnen en willen doen. Shenmue 3 wekt niet de schijn van realistische game, maar is daardoor des te leuker.
In twintig jaar heeft Yu Suzuki nauwelijks getornd aan het concept van de serie en om die reden valt vooral op hoe onze perceptie van realisme verandert. In 1999 deed Shenmue een gooi naar een levensechte representative van de werkelijkheid. Anno 2019 blinkt deeltje drie vooral uit als spelvorm, niet als realistische verhaalvertelling. En eigenlijk is dat precies waarom Shenmue 3 de moeite waard is.
Korte metten
In de openingsscène heeft hoofdpersoon Ryo Hazuki er al een flinke reis opzitten. Na de moord van zijn vader in Yokosuka is hij via Hong Kong en het Chinese berggebied Guillin aangekomen in Bailu Village. Samen met de lokale tiener Shenhua vervolgt hij zijn zoektocht naar de moordenaar van zijn vader.
Dit gaat uiteraard niet zonder slag of stoot. Het pittoreske dorpje kampt met een gewelddadige bende. Geen enkele bewoner lijkt daar iets aan te kunnen doen, ondanks de aanwezigheid van een goedlopende kung fu-dojo en een handjevol leermeesters in de vechtkunst. En dus is het aan Ryo om hier korte metten mee te maken.
Net als in de eerste twee delen kun je de strijd niet linea recta aangaan. Je weet namelijk niet hoe de schavuiten eruitzien, waar ze zich bevinden en hoe je ze het beste te lijf kunt gaan. Wat volgt is een antropologisch onderzoekje: je spreekt met de dorpsbewoners om erachter te komen wat de sociale normen zijn, wie bereid is met je mee te denken en hoe je als buitenstaander deel kunt nemen aan het alledaagse leven.
In 1999 was deze insteek baanbrekend, nu is het vooral charmant. Ieder personage heeft wel iets te zeggen, of je nu naar een specifiek restaurant op zoek bent of vraagt naar een bijbaantje. Ook in recente openwereldgames voer je vaak gesprekjes die losstaan van de specifieke context van het verhaal, waardoor het zich nauwelijks loont om tweemaal met hetzelfde personage te spreken. In Shenmue 3 is dat wel anders: de altijd vrolijke zen tai chi-docent heeft misschien geen kaas gegeten van ondernemerschap, maar kan wel precies aanwijzen wie jou een nieuwe kung fu-techniek kan bijbrengen.
Charme
Het gros van Shenmue bestaat uit dit soort gesprekjes. Door de ongelofelijk gedetailleerde spelwereld en allerhande eigenzinnige, lieve en doorgedraaide personages is dit ook twintig jaar na het origineel ontzettend leuk. Gesprekken zijn niet per se realistisch. Dit is vooral te wijten aan de komisch slechte voice acting en het bizarre script. Hierdoor schuurt het allemaal een beetje: personages reageren maar half op elkaar of herhalen driemaal hetzelfde. Je zou dit als een kanttekening kunnen zijn, maar het is vooral sympathiek. Uit de gesprekken spreekt zoveel persoonlijkheid en charme dat de ruwe voice overs deel worden van de ervaring.
Belangrijker: langzaamaan leer je iedereen steeds een beetje beter kennen en word je zonder dat je het merkt onderdeel van de buurt – al is het maar omdat je de lokale economie spekt door te gokken of juist al je verzamelde kruiden te verkopen.
Net als in de Yakuza-games zijn dit soort randzaken gegoten in minigames. Je bijbaantje als houthakker neemt bijvoorbeeld de vorm aan van een simpel ritmespel. Wil je even later een dozijn aan kippen vangen, dan krijg je te maken met behoorlijk pittige quick time events – een spelmechaniek waar het eerste deel bekend om staat. Het is vooral onbegrijpelijk dat de gevechten ook een soort uit de kluiten gewassen minigames zijn geworden.
Het mag wat kosten
Yu Suzuki is de hoofdverantwoordelijke voor de Virtua Fighter-titels. Het vechtsysteem van Shenmue 1 en 2 is gebaseerd op Virtua Fighter, wat de nodige diepgang en uitdaging met zich meebrengt. Hoewel je in deze delen niet eens zo vaak in gevechten verzeilt raakt, merk je aan alles dat hier veel tijd en aandacht aan geschonken is. Das war einmal. In Shenmue 3 is het vechtsysteem oppervlakkig en log. Vaak kom je niet als winnaar uit de strijd door een slimme strategie of goed te anticiperen op de vechtstijl van je tegenstander, maar simpelweg door te trainen tot je het benodigde level bereikt hebt.
Waar je interactie met de spelwereld overtuigend is, voelen de gevechten kunstmatig. De lijn hiertussen is dun. Op specifieke momenten in de game heb je bijvoorbeeld godsgruwelijk veel geld nodig. Hier moet je meerdere uren hard voor werken. In veel games zou dat ontzettend frustrerend zijn, maar bij Shenmue past het. De context verklaart namelijk precies waarom je dit bedrag nodig hebt. Ook laten personages je regelmatig weten dat ze het rot voor je vinden dat je je zo moet uitsloven om nog meer wijn voor die ene dronkaard te kunnen kopen.
Normen en relaties
Dit past precies bij de insteek van de game: je mengt je in de sociale dynamieken van een gemeenschap – en daar horen de fijne, mooie én onrechtvaardige dingen bij. Met de gevechten ligt dit anders. Steeds train je maar om een hoger level te bereiken, maar de geïnvesteerde tijd draagt niet bij aan de gevechten zelf. Sterker nog, met button bashen kom je een heel eind. Vooral tijdens langdurige trainingssessies valt op dat de soundtrack behoorlijk beperkt is: per gebied is er slechts één nummertje, dat tot in den treure herhaald wordt.
Ergens is het onvoorstelbaar dat Shenmue 3 überhaupt bestaat, al helemaal als je je bedenkt dat Sega niet betrokken is bij dit project. Dat alleen al maakt het de moeite waard om het spel een kans te geven; het is een directe duik in het verleden van een interessante,
vol ambitie en hindernissen. Bovenal is Shenmue 3 een ode aan het alledaagse: als een antropoloog observeer je de kleine dingen van ons bestaan om zo langzaam je plek te vinden in complex spel van sociale normen en relaties.
Shenmue 3 is nu verkrijgbaar voor PlayStation 4 en pc. Voor deze review is de game getest op PlayStation 4 Pro.
Shenmue 3 past qua tempo, gameplay en verhaalvertelling nauwelijks bij de huidige tijdsgeest. Alles in de game schuurt, kraakt en barst aan alle kanten uit z’n voegen – en dat is juist waarom het zich zo loont om in dit epos van ontwikkelaar Yu Suzuki te duiken. Hoewel archaïsch, zijn er maar weinig games die zoveel oog voor detail en antropologische diepgang hebben als Shenmue.
- Gedetailleerde en overtuigende spelwereld, eigenaardige personages, traag tempo, nadruk op het alledaagse
- Oppervlakkig vechtsysteem, beperkte soundtrack
