Review: Visions of Mana is een SNES-game in een modern jasje
Maar was alles vroeger wel zoveel beter?
Visions of Mana draait er niet omheen: het is een ode aan rollenspellen van weleer. Het verhaal is archetypisch, de spelwereld betoverend en de gameplay ouderwets. Ironisch genoeg voelt de game juist door die conventies weer fris en boeiend.
De Mana-serie gaat al een tijdje mee. In 1993 verscheen het eerste deel – Mystic Quest – in Europa. Het was een spin-off van de toen al populaire Final Fantasy-reeks. Na een bescheiden succes verscheen al gauw Secret of Mana, door velen gezien als een van de beste, dan wel leukste SNES-games. De vervolgdelen zetten buiten Japan geen zoden aan de dijk, totdat in 2020 de remake van Trials of Mana verscheen.
Dit heeft deels met de tijdgeest te maken. Het genre ‘Japanse rpg’ is een tijdlang denigrerend gebruikt om games te beschrijven die ergens in het verleden zijn blijven hangen. Omdat het medium games de neiging heeft om altijd naar de toekomst te kijken, hebben conventies en tradities een negatieve connotatie. Maar het tij lijkt langzaam te keren. Remakes en remasters doen het beter dan ooit – en handhelds als de Steam Deck en de Switch worden massaal gebruikt om retrogames te spelen.
In deze context verschijnt nu Visions of Mana van het relatief nieuwe Ouka Studios. Net als in vorige delen draait het verhaal om de Mana Tree, een gever en nemer van levensenergieën. Hoofdpersoon Val krijgt de taak om in meerdere provincies belangrijke personen op te pikken en te begeleiden naar de Mana Tree. Onderweg stuit het gezelschap op allerlei interpersoonlijke conflicten, wereldse intriges en mythische monsters.
Ontwikkel je rot
Het verhaal van Visions of Mana is simpel en vooral behoudend. Het is in alles een bildungsgame: de verschillende personages groeien gedurende het spel uit van adolescenten tot volwassenen. Val en z’n reisgenoten ontdekken langzaamaan wat hun normen en waarden zijn, worden steeds bewuster van hun eigen identiteit en engageren zich telkens wat meer om de wereld om hen heen.
De kracht van dit verhaal is dat de personages steeds dichter naar elkaar toe groeien: al gauw heb je het gevoel dat je met je vrienden op pad bent. Visions of Mana is in die zin echt een gezellige game: alles verloopt heel gemoedelijk, iedereen is ontzettend lief en er is een duidelijk onderscheid tussen goed (jouw team) en kwaad (de monsters die je onderweg tegenkomt).
De keerzijde is dat alles zo ontzettend voorspelbaar is. Telkens als je een nieuw personage tegenkomt, is het eindresultaat al zonneklaar. Ze worstelen even met zichzelf of met hun omgeving, overwinnen vervolgens een of andere strijd en zijn vervolgens 1) vrienden met jan en alleman en 2) helemaal één met zichzelf. Iets meer nuance en diepgang was de game zeker ten goede gekomen.
Ecologische pracht en praal
Gelukkig heeft dit nauwelijks z’n weerslag op je avontuurlijke reis. De spelwereld is namelijk fantastisch. De flora en fauna zijn weergaloos: iedere provincie heeft een totaal eigen ecologie, waar de bevolking zich op hun beurt weer door heeft laten inspireren. Deze dynamiek tussen omgeving en cultuur spoort je ook aan om de wereld verder te verkennen. Het loont zich om van het begane pad af te wijken, niet zozeer omdat het je qua gameplay iets oplevert, maar eerder omdat je zo meer te weten komt over een provincie.
Neem je hier de tijd voor, dan valt bijvoorbeeld op dat een ruw en gevaarlijk landschap samenhangt met de ideologie van een bevolkingsgroep. Ook de eindbazen – vaak lichtelijk gebaseerd op bestaande folklore en mythologie – vertonen hun gelijkenis met de verdere ecologie. Visions of Mana heeft een levende, ademende wereld. In die zin is de reis naar het hart van deze wereld – de Mana Tree – een enerverende ervaring. Je merkt dat je steeds dichter in de buurt komt van de elixer/levensader/kloppende ziel van alles wat bestaat.
Echt veel invloed kun je niet uitoefenen op dit avontuur: Visions of Mana is ontiegelijk lineair. Buiten een paar zijmissies en wat open gebieden volg je een vooraf bepaald traject. Dat is eigenlijk een groot pluspunt. Waar veel rollenspellen de beschikbare tijd van gamers niet al te serieus nemen, is er in Visions of Mana geen enkele lege opvulling. Dit is een strak geregisseerd verhaal van zo’n dertig uur, verdeeld over acht hoofdstukken en een verrassend leuke epiloog.
Prima is soms goed genoeg
In die tijdspanne verken je de wereld, klets je met je kompanen en vecht je tegen monsters. Dat laatste is goed, maar niet uitzonderlijk. Het vechtsysteem heeft het meeste weg van conventionele actiegames, met een snelle en sterke aanval. Tussendoor kun je je magiepunten inzetten voor speciale aanvallen. Deze kun je het meeste naar je hand zetten, door een klasse te kiezen voor elk van de speelbare personages. Het belangrijkste: het werkt prima. De besturing is precies, de vijanden – en de eindbazen in het bijzonder – bieden genoeg tegenwicht en de samenwerking met teamgenoten verloopt vloeiend.
Revolutionair is het zeker niet, maar dat is ook op geen enkel moment nodig. Visions of Mana is namelijk precies die SNES-rpg uit je herinnering: fabelachtig, gezellig en vooral ontzettend leuk. In een decennium waarin gameontwerpers prat gaan op open spelwerelden, keuzevrijheid en honderden uren aan speeltijd, voelt Visions of Mana ouderwets fris.
Visions of Mana is vanaf 29 augustus verkrijgbaar voor pc, PlayStation 4, PlayStation 5 en Xbox Series X en S. Voor deze review is de game op pc getest.
Visions of Mana is een uitstekend rollenspel, vol sympathieke personages en boeiende folklore. Door de weergaloze flora en fauna loont het om de spelwereld te verkennen, zonder dat dit ten koste gaat van het scherpe tempo van het twintig uur durende verhaal. De game fundeert wel heel expliciet op een bildungsverhaal dat we al tig keer voorbij hebben zien komen. Met een tikkeltje meer durf was Visions of Mana gelijk een rpg-klassier geweest. Nu is het vooral een heel goede game.
- Fantastische spelwereld
- Gezellige en liefdevolle personages
- Goede lengte en pacing
- Clichématig bildungsverhaal
- Kleurt soms wel erg binnen de lijntjes