Nog net voordat de ssd-wereld overstapt op de PCIe 5.0-interface, introduceert Samsung nog één PCIe 4.0-hoogvlieger. De 990 Pro-ssd is als nieuwste luxemodel niet goedkoop, maar belooft wel het onderste uit de kan te halen voor PCIe 4.0-hardware, waaronder de PS5.

Als hekkensluiter voor de PCIe 4.0-generatie komt de 990 Pro niet met de minste beloftes met betrekking tot snelheid. Sterker nog: de schijf had een PCIe 5.0-model kunnen zijn, maar het product boog last-minute af naar een luxemodel voor de huidige interface. Samsung belooft met de 990 Pro sequentiële leessnelheden tot 7.450 MB/s en schrijfsnelheden tot 6.900 MB/s. Ter referentie: dat komt akelig dichtbij het theoretische plafond van PCIe 4.0 over x4-banen, circa 7.880 MB/s. Heel veel sneller kán haast niet. 

Hardware met hoge beloftes

Samsung maakt daarbij traditiegetrouw gebruik van componenten uit eigen stal. De 990 Pro-ssd’s draaien op Samsungs eigen Pascal-controller, DRAM-caches op LPDDR4 en maar liefst 176 lagen aan Samsungs eigen V-NAND-opslagchips. Zowel de controller als de zevende generatie van de opslagchips zouden ditmaal aanzienlijk efficiënter om moeten gaan met stroom, mede door de doorvoer van meer (parallelle) data hardware-technisch te automatiseren, zo claimt Samsung.

Al die beloftes en bijbehorende deelcomponenten komen vervolgens samen op een NVMe-ssd naar de M2.2280-standaard. Het opslagkaartje heeft de meest gangbare lengte en meet, zonder de optionele heatsink, een schappelijke 2,3 millimeter in dikte. Daarmee is de ssd geschikt voor allerhande moederborden en inzetkaarten, maar voldoet het ook netjes aan Sony’s richtlijnen voor gebruik in de PlayStation 5. 

©GMRimport

Samsung 990 Pro-ssd - Technische specificaties

Om de 990 Pro te beproeven, integreerden we de heatsink-loze ssd als de primaire schijf in een testsysteem, met daarop Windows 11 als besturingssysteem. Dit betreft een X570-systeem, met een AMD Ryzen 9 5950X (op 4,0 GHz) en 32 GB aan DDR4-3200-geheugen. De Samsung 990 Pro ligt in deze opstelling deels ‘onder’ een ferme videokaart en de cpu-luchtkoeler, maar geniet mogelijk alsnog de riante airflow door de kast, aangedreven door tien casefans. 

©GMRimport

Bovengemiddeld goede benchmarks

Met de veelbelovende specificaties en een riant testsysteem zal het niemand verbazen, maar de Samsungs 990 Pro laat zich bijzonder goed benchmarken. In vrijwel alle gangbare tests liggen de initiële scores niet ver van Samsungs beloftes — soms zelf een tikkeltje daarboven. CrystalDiskMark 8 klokt vrij consequent sequentiële leessnelheden van minstens 7.460 MB/s, terwijl de gemeten schrijfsnelheden altijd binnen een marge van 50 MB/s van het plafond liggen. 

©GMRimport

Op pure snelheid pakt Samsung daar al aardig wat punten mee. De 990 Pro leest in een seconde bijna 150 MB meer dan bijvoorbeeld de populaire SN850X van WD Black, naast ruim 500 MB voorsprong in het voor gamers iets minder relevante schrijfwerk. In de praktijk is het betwijfelbaar of dat verschil überhaupt merkbaar is in laadtijden van hedendaagse games — zeker nu DirectStorage op pc nog geen brede afzetmarkt heeft — maar Samsung laat zien dat het PCIe 4.0 niet in het stof af wil sluiten. 

©GMRimport

Eerder koeler dan zuiniger

Over het beloofde verschil in rendement valt meer in twijfel te trekken. Samsung meent dat de 990 Pro maar liefst 50 procent zuiniger zou kunnen zijn dan de 980 Pro in prestaties-per-watt, maar dat blijkt een nogal vertekend beeld. Dat percentage betreft namelijk puur het verbruik in het schrijven van data; het relevantere leesverbruik moet grofweg 22 procent zuiniger uitpakken. Alsnog is dat een stap in de juiste richting, zij het hier iets te overdreven aangezet door Samsungs marketingteam.

Het verbeterde rendement van de nieuwe NAND-chips en controller is beter terug te zien in de temperaturen van de ssd. In ruststand schommelt de ssd rond de 30 tot 40 graden; in gematigd gebruik stijgt dat naar 50 tot circa 60 graden. In de zwaarste benchmarks valt op dat de temperatuur zelden boven de 70 graden aftopt.

Op hoog tempo willekeurige gigabytes wegschrijven laat de schijf verhitten tot 73 graden, maar veel heter piekt de ssd niet. Dat zijn fraaie resultaten die al snel 10 graden lager uitpakken dan sommige concurrerende modellen in grofweg dezelfde omstandigheden. Wie niet ‘s werelds heetste of krapste computerkast onderhoudt, kan hier blijkbaar ook prima uit de voeten zonder additionele hittegeleiding. 

©GMRimport

Full Performance-modus mist stabiliteit

Maar dat betreft de 990 Pro in diens standaardmodus. Voor dit model bakt Samsung voor het eerst ook een zogenaamde Full Performance-modus in, waarmee de schijf nog dat beetje sneller en stabieler belooft te presteren. Mede door een vrij segment van de opslag af te staan (standaard minstens 10 procent) zou de schijf net dat beetje sneller moeten opereren.

Een dergelijke overprovisie klinkt zuiver, maar in onze tests bleek de optimalisatie vooral te leiden tot iets lágere snelheden, minder instructies-per-seconde en toch 5 tot 10 graden hogere temperaturen. Gezien het gegeven dat de schijf tot 44 procent meer stroom verbruikt in deze modus (aldus Samsungs eigen metingen), zijn dit zeker niet de resultaten waar we op gehoopt hadden.

Voor Samsung is de Full Performance-modus uiteraard nog relatief nieuw en ontbreekt het mogelijk nog aan stabiliteit op verschillende consumentenplatformen. Dat is jammer, maar in alle waarschijnlijkheid geen doodzonde. Het bedrijf heeft met het eigen Samsung Magician immers een gedegen softwarekanaal staan om updates en verdere optimalisaties uit te rollen.

Magische software en nieuwe garantietermijnen

Met de komst van de 990 Pro is Samsung Magician overgestapt op versie 7.2.0, met ditmaal een aantal fraaie verbeteringen — los van de voor ons misgelopen Full Performance-modus. Nog altijd helpt de Magician-applicatie om Samsung-schijven geüpdatet te houden en snelle inzage te bieden op de gezondheid en prestaties van allerlei schijven, maar het totaalpakket groeit aanzienlijk. Vanaf 7.2 is het ook mogelijk om bijvoorbeeld gehele (boot-)schijven veilig te migreren of van ingebakken encryptielagen te voorzien.

©GMRimport

Voor het eerst is het ook mogelijk om rgb-verlichting aan te sturen vanuit de Samsung Magician. De rgb-heatsink van de 990 Pro bleek in ons testgeval nagenoeg overbodig, maar vormt desalniettemin een gedegen optionele luxe. De ietwat futuristische ‘grille’ van het omhulsel oogt stiekem on-Samsung-esk en zal de minimalistische gebruikers niet bekoren. Echter komt het extra beetje koelrendement komt goed van pas voor high-end gebruik met minder riante airflow. En pc-gamers mogen er dan tegenwoordig zelf ook nog een kleurtje aan koppelen: niets mis mee.

In alles is Samsung Magician een prima stuk gereedschap voor de power-user: grotendeels optioneel en tevens niet te opdringerig ingestoken. Wie het blieft, kan allerhande S.M.A.R.T.-data aflezen en exporteren, of precieze benchmarkresultaten over jaren aan gebruik bijhouden. Ook loont het om hier het totale geschreven terabytes (TBW) af en toe in te zien; de 990 Pro is namelijk een van de eerste ssd’s met garantie gebaseerd op het TBW. Vanuit Samsung zelf geldt beperkte garantie voor vijf jaar, dan wel 600 weggeschreven terabytes (per terabyte aan opslag).

In zowel specificaties, software als garantiestandaarden laat Samsung duidelijk zien dat ze nog tot de ssd-top behoren. Mocht de Full Performance-modus in de nabije toekomst nog wat aangescherpt worden — of de vraagprijs meer in lijn komen met de recente prijsdalingen — dan laat de 990 Pro zelfs voor de meest veeleisende gebruikers niet veel te wensen over.

De Samsung 990 Pro is momenteel te verkrijgen in volumes van 1 TB en 2 TB, binnenkort ook met de optionele heatsink. Een versie met 4 TB aan opslag staat op de planning om te verschijnen in 2023, als een van Samsungs eerste NVMe-ssd’s voor consumenten met meer dan 2 TB aan capaciteit.

Als het aan acteur Idris Elba ligt wordt er een liveactionfilm gebaseerd op Cyberpunk 2077 gemaakt en krijgt hij daar zelf een rol in.

Dat meldde hij aan Screen Rant. Hoewel het interview vooral draait om zijn rol als Knuckles in de aankomende film Sonic the Hedgehog 3, liet hij zich ook enthousiast uit over zijn rol als Solomon Reed in de Cyberpunk 2077-uitbreiding Phantom Liberty.

Toen Idris werd gevraagd of een film gebaseerd op Cyberpunk 2077 zou kunnen werken, waas hij in ieder geval zeer positief: "Als er ergens een liveactionversie van gemaakt zou kunnen worden, is het (Cyberpunk 2077) wel. Ik denk dat (Keanu Reeves') personage en mijn personage samen 'whoa' zouden zijn. Dus laten we zorgen dat dit gebeurt."

Vorig jaar werd al aangekondigd dat er wordt gewerkt aan een liveactionproject rondom Cyberpunk, al werd toen nog niet duidelijk of het om een film of serie gaat. Toen eerder dit jaar een nieuw Cyberpunk-animatieproject voor Netflix werd aangekondigd, heeft CD Projekt Red aangegeven dat het liveactionproject zich nog in een vroeg stadium bevindt. "We zijn er nog niet klaar voor om het concept aan potentiële streamers of studio's voor te stellen."

Amir Satvat, die voor zijn werk binnen de game-industrie tijdens The Game Awards een Game Changer-award kreeg uitgereikt, ontvangt sindsdien allerlei hatelijke berichten op internet.

Afgelopen week werd voor het eerst de Game Changer-award uitgedeeld tijdens The Game Awards. Deze award is bedoeld voor mensen werkzaam in de game-industrie die op wat voor manier dan ook een verschil maken.

Amir Satvat was de winnaar van de award. Die ontving hij omdat hij meerdere jaren online een overzicht bijhoudt van ontslagen mensen uit de game-industrie en ze op die manier probeert te helpen aan nieuw werk. Dat doet hij kosteloos. Hij reageerde tijdens de prijsuitreiking dankbaar en met merkbare emotie.

Satvat heeft inmiddels via LinkedIn laten weten dat hij sinds de gewonnen award het doelwit is van hatelijke berichten via internet en social media. Ook zijn vrouw en andere familieleden ontvangen dergelijke berichten. Satvat wordt door sommigen als fraudeur bestempeld, omdat hij werkzaam is bij Tencent en dit niet werd gemeld tijdens de awardshow. Ook ontvangt hij antisemitische berichten - ook al is hij zelf niet Joods - en wordt hij spottend autistisch genoemd.

Satvat benadrukt in zijn bericht op LinkedIn dat de complottheorieën dat zijn werk bij Tencent expres verborgen werd gehouden, of dat hij zelfs verantwoordelijk is voor ontslagrondes, nergens op gebaseerd zijn. Hij laat ook weten dat hij zijn pogingen om ontslagen gameontwikkelaars te helpen al voordat hij bij Tencent aan de slag ging ondernam. Daarbij geeft hij aan dat hij niet aan fusies of overnames bij Tencent - of zijn vorige werkplek Amazon - heeft gewerkt.

"Ze hebben mijn werk bij Tencent niet bij The Game Awards benoemd omdat het niets te maken heeft met de gemeenschap die ik heb opgebouwd, en ze wilden zich richten op hoe we dit uit onszelf hebben gedaan." Ergens anders binnen zijn LinkedIn-bericht vertelt hij: "Ik heb in mijn carrière nooit een contract getekend of onderdeel uitgemaakt van een deal dat heeft geresulteerd in ontslagrondes."

De website van Amir Satvat, waar hij mensen aan een baan in de game-industrie probeert te helpen, kan hier bezocht worden. Hieronder is de prijsuitreiking van vorige week te zien.