Nog net voordat de ssd-wereld overstapt op de PCIe 5.0-interface, introduceert Samsung nog één PCIe 4.0-hoogvlieger. De 990 Pro-ssd is als nieuwste luxemodel niet goedkoop, maar belooft wel het onderste uit de kan te halen voor PCIe 4.0-hardware, waaronder de PS5.

Als hekkensluiter voor de PCIe 4.0-generatie komt de 990 Pro niet met de minste beloftes met betrekking tot snelheid. Sterker nog: de schijf had een PCIe 5.0-model kunnen zijn, maar het product boog last-minute af naar een luxemodel voor de huidige interface. Samsung belooft met de 990 Pro sequentiële leessnelheden tot 7.450 MB/s en schrijfsnelheden tot 6.900 MB/s. Ter referentie: dat komt akelig dichtbij het theoretische plafond van PCIe 4.0 over x4-banen, circa 7.880 MB/s. Heel veel sneller kán haast niet. 

Hardware met hoge beloftes

Samsung maakt daarbij traditiegetrouw gebruik van componenten uit eigen stal. De 990 Pro-ssd’s draaien op Samsungs eigen Pascal-controller, DRAM-caches op LPDDR4 en maar liefst 176 lagen aan Samsungs eigen V-NAND-opslagchips. Zowel de controller als de zevende generatie van de opslagchips zouden ditmaal aanzienlijk efficiënter om moeten gaan met stroom, mede door de doorvoer van meer (parallelle) data hardware-technisch te automatiseren, zo claimt Samsung.

Al die beloftes en bijbehorende deelcomponenten komen vervolgens samen op een NVMe-ssd naar de M2.2280-standaard. Het opslagkaartje heeft de meest gangbare lengte en meet, zonder de optionele heatsink, een schappelijke 2,3 millimeter in dikte. Daarmee is de ssd geschikt voor allerhande moederborden en inzetkaarten, maar voldoet het ook netjes aan Sony’s richtlijnen voor gebruik in de PlayStation 5. 

©GMRimport

Samsung 990 Pro-ssd - Technische specificaties

Om de 990 Pro te beproeven, integreerden we de heatsink-loze ssd als de primaire schijf in een testsysteem, met daarop Windows 11 als besturingssysteem. Dit betreft een X570-systeem, met een AMD Ryzen 9 5950X (op 4,0 GHz) en 32 GB aan DDR4-3200-geheugen. De Samsung 990 Pro ligt in deze opstelling deels ‘onder’ een ferme videokaart en de cpu-luchtkoeler, maar geniet mogelijk alsnog de riante airflow door de kast, aangedreven door tien casefans. 

©GMRimport

Bovengemiddeld goede benchmarks

Met de veelbelovende specificaties en een riant testsysteem zal het niemand verbazen, maar de Samsungs 990 Pro laat zich bijzonder goed benchmarken. In vrijwel alle gangbare tests liggen de initiële scores niet ver van Samsungs beloftes — soms zelf een tikkeltje daarboven. CrystalDiskMark 8 klokt vrij consequent sequentiële leessnelheden van minstens 7.460 MB/s, terwijl de gemeten schrijfsnelheden altijd binnen een marge van 50 MB/s van het plafond liggen. 

©GMRimport

Op pure snelheid pakt Samsung daar al aardig wat punten mee. De 990 Pro leest in een seconde bijna 150 MB meer dan bijvoorbeeld de populaire SN850X van WD Black, naast ruim 500 MB voorsprong in het voor gamers iets minder relevante schrijfwerk. In de praktijk is het betwijfelbaar of dat verschil überhaupt merkbaar is in laadtijden van hedendaagse games — zeker nu DirectStorage op pc nog geen brede afzetmarkt heeft — maar Samsung laat zien dat het PCIe 4.0 niet in het stof af wil sluiten. 

©GMRimport

Eerder koeler dan zuiniger

Over het beloofde verschil in rendement valt meer in twijfel te trekken. Samsung meent dat de 990 Pro maar liefst 50 procent zuiniger zou kunnen zijn dan de 980 Pro in prestaties-per-watt, maar dat blijkt een nogal vertekend beeld. Dat percentage betreft namelijk puur het verbruik in het schrijven van data; het relevantere leesverbruik moet grofweg 22 procent zuiniger uitpakken. Alsnog is dat een stap in de juiste richting, zij het hier iets te overdreven aangezet door Samsungs marketingteam.

Het verbeterde rendement van de nieuwe NAND-chips en controller is beter terug te zien in de temperaturen van de ssd. In ruststand schommelt de ssd rond de 30 tot 40 graden; in gematigd gebruik stijgt dat naar 50 tot circa 60 graden. In de zwaarste benchmarks valt op dat de temperatuur zelden boven de 70 graden aftopt.

Op hoog tempo willekeurige gigabytes wegschrijven laat de schijf verhitten tot 73 graden, maar veel heter piekt de ssd niet. Dat zijn fraaie resultaten die al snel 10 graden lager uitpakken dan sommige concurrerende modellen in grofweg dezelfde omstandigheden. Wie niet ‘s werelds heetste of krapste computerkast onderhoudt, kan hier blijkbaar ook prima uit de voeten zonder additionele hittegeleiding. 

©GMRimport

Full Performance-modus mist stabiliteit

Maar dat betreft de 990 Pro in diens standaardmodus. Voor dit model bakt Samsung voor het eerst ook een zogenaamde Full Performance-modus in, waarmee de schijf nog dat beetje sneller en stabieler belooft te presteren. Mede door een vrij segment van de opslag af te staan (standaard minstens 10 procent) zou de schijf net dat beetje sneller moeten opereren.

Een dergelijke overprovisie klinkt zuiver, maar in onze tests bleek de optimalisatie vooral te leiden tot iets lágere snelheden, minder instructies-per-seconde en toch 5 tot 10 graden hogere temperaturen. Gezien het gegeven dat de schijf tot 44 procent meer stroom verbruikt in deze modus (aldus Samsungs eigen metingen), zijn dit zeker niet de resultaten waar we op gehoopt hadden.

Voor Samsung is de Full Performance-modus uiteraard nog relatief nieuw en ontbreekt het mogelijk nog aan stabiliteit op verschillende consumentenplatformen. Dat is jammer, maar in alle waarschijnlijkheid geen doodzonde. Het bedrijf heeft met het eigen Samsung Magician immers een gedegen softwarekanaal staan om updates en verdere optimalisaties uit te rollen.

Magische software en nieuwe garantietermijnen

Met de komst van de 990 Pro is Samsung Magician overgestapt op versie 7.2.0, met ditmaal een aantal fraaie verbeteringen — los van de voor ons misgelopen Full Performance-modus. Nog altijd helpt de Magician-applicatie om Samsung-schijven geüpdatet te houden en snelle inzage te bieden op de gezondheid en prestaties van allerlei schijven, maar het totaalpakket groeit aanzienlijk. Vanaf 7.2 is het ook mogelijk om bijvoorbeeld gehele (boot-)schijven veilig te migreren of van ingebakken encryptielagen te voorzien.

©GMRimport

Voor het eerst is het ook mogelijk om rgb-verlichting aan te sturen vanuit de Samsung Magician. De rgb-heatsink van de 990 Pro bleek in ons testgeval nagenoeg overbodig, maar vormt desalniettemin een gedegen optionele luxe. De ietwat futuristische ‘grille’ van het omhulsel oogt stiekem on-Samsung-esk en zal de minimalistische gebruikers niet bekoren. Echter komt het extra beetje koelrendement komt goed van pas voor high-end gebruik met minder riante airflow. En pc-gamers mogen er dan tegenwoordig zelf ook nog een kleurtje aan koppelen: niets mis mee.

In alles is Samsung Magician een prima stuk gereedschap voor de power-user: grotendeels optioneel en tevens niet te opdringerig ingestoken. Wie het blieft, kan allerhande S.M.A.R.T.-data aflezen en exporteren, of precieze benchmarkresultaten over jaren aan gebruik bijhouden. Ook loont het om hier het totale geschreven terabytes (TBW) af en toe in te zien; de 990 Pro is namelijk een van de eerste ssd’s met garantie gebaseerd op het TBW. Vanuit Samsung zelf geldt beperkte garantie voor vijf jaar, dan wel 600 weggeschreven terabytes (per terabyte aan opslag).

In zowel specificaties, software als garantiestandaarden laat Samsung duidelijk zien dat ze nog tot de ssd-top behoren. Mocht de Full Performance-modus in de nabije toekomst nog wat aangescherpt worden — of de vraagprijs meer in lijn komen met de recente prijsdalingen — dan laat de 990 Pro zelfs voor de meest veeleisende gebruikers niet veel te wensen over.

De Samsung 990 Pro is momenteel te verkrijgen in volumes van 1 TB en 2 TB, binnenkort ook met de optionele heatsink. Een versie met 4 TB aan opslag staat op de planning om te verschijnen in 2023, als een van Samsungs eerste NVMe-ssd’s voor consumenten met meer dan 2 TB aan capaciteit.

Ratatan, de spirituele opvolger van Patapon, komt in de loop van 2025 uit.

Dat hebben ontwikkelaars TVT en Ratata Arts aangekondigd. Daarbij zal Game Source Entertainment de game uitgeven. Het spel is op dit moment middels een demo speelbaar op de WePlay Expo in Shanghai.

Ratatan is de nieuwe game van Hiroyuki Kotani, de maker van de Patapon-games. Het spel kent dan ook hetzelfde principe: spelers moeten op de maat van muziek op de juiste knoppen drukken om zo een leger aan wezentjes aan te sturen. Vorig jaar werd er een succesvolle crowdfunding gehouden.

Ratatan verschijnt op PlayStation 5, PlayStation 4, Xbox Series-consoles, Nintendo Switch en pc. Hieronder is een nieuwe trailer te zien.

Thunderful Group, de uitgever en ontwikkelaar van de Steamworld-games, heeft aangekondigd tachtig tot honderd werknemers te ontslaan.

Het bedrijf ziet geen andere alternatieven om "de houdbaarheid en weerstand" op de lange termijn te houden. Het is daarbij de tweede herstructureringsronde binnen een jaar tijd - begin dit jaar werd er al ongeveer een vijfde van het totaal aantal ontwikkelaars ontslagen.

Thunderful Group ontstond in 2017 na een fusie van de Zweedse ontwikkelaars Image & Form en Zoink. Sindsdien heeft het bedrijf diverse studio's en uitgevers opgekocht, waaronder Somerville-ontwikkelaar Jumpship.

In een bericht op de website van Thunderful valt te lezen dat de verwachte omzet dit jaar niet is behaald. Men gaat een grotere focus leggen op het uitgeven van extern ontwikkelde spellen om zo de kosten de kop in te drukken en flexibeler te kunnen zijn - al zal men "wat interne ontwikkelcapaciteit behouden".

Thunderful liet eerder al weten dat het eind vorig jaar uitgekomen Steamworld Build beneden verwachtingen had gepresteerd. De ontwikkeling van Steamworld Headhunter werd toen gepauzeerd. Afgelopen augustus kwam daarnaast Steamworld Heist 2 uit.