“Waarom wilde je deze zijmissie eigenlijk met mij doen, vader?”, vraagt Atreus na één van de vele optionele taken. Kratos gromt wat, maar durft het achterste van zijn tong niet te laten zien. Het is Mimir, het afgehakte hoofd vol grappige verhalen, die uiteindelijk de stilte doorbreekt: “Hij wil gewoon wat meer tijd met je doorbrengen.” Het is tegelijk een perfecte metafoor voor God of War Ragnarök.

Want ja, de opvolger van de zachte reboot uit 2018 voelt in essentie aan als meer van hetzelfde. Maar die God of War was zo goed, dat meer tijd doorbrengen in deze wereld absoluut geen straf is. Wil je echt niks van de game weten, lees dan toch deze ene zin voordat je deze pagina sluit: iedereen die genoten heeft van de vorige game, zal volkomen tevreden zijn met Ragnarök.

Maar ook op een andere manier is Mimirs quote van toepassing, namelijk vanwege de emotionele onderlaag. Ragnarök richt vrijwel al zijn pijlen op het verhaal en de ontwikkeling van de relaties tussen personages. Scènes lijken expres geschreven te zijn om je aan het huilen te krijgen, en potverdorie, dat lukt nog ook. Kratos wil gewoon wat tijd doorbrengen met zijn zoon, en wij hebben zakdoekjes nodig.

©GMRimport

Boos

God of War Ragnarök begint op dezelfde plek als het eerste deel, namelijk thuis. Kratos en Atreus verschuilen zich al een paar jaar omdat iedereen het op ze gemunt heeft. Freya is boos dat ze haar zoon Baldur hebben vermoord, Thor is boos omdat zijn zonen het niet hebben overleefd en oppergod Odin is boos omdat… nou ja, omdat Ragnarök eraan zit te komen, het voorspelde einde van de wereld.

Atreus is het zat om een beetje af te wachten en wil graag ontdekken wie hij is en welke rol hij speelt in alle profetieën. Moet hij niet de wereld gaan redden, of in ieder geval ergens mee helpen? Wat volgt is een meeslepend avontuur waarin iedereen wat leert over zichzelf. Kun je losbreken uit profetieën en verwachtingen om te worden wie je zelf wilt zijn? Ben je de baas over je eigen lot?

In dit grootse pantheon vol ruzies tussen goden, voelt alles heel persoonlijk. Kratos is niet meer zoals vroeger bezig met een moordlustige kruistocht om alle goden om te brengen, maar wil best zaken uitpraten en geweld vermijden, als zijn zoon daarmee veilig blijft. De groei die Kratos doormaakt als mens (god) is gigantisch, soms zelfs ongeloofwaardig groot. Niet dat hij nou jankend ellenlange monologen houdt, maar de Kratos die alleen maar bloed wil drinken is definitief verleden tijd.

©GMRimport

Extra content

De focus ligt op persoonlijke belangen en motivaties, wat indrukwekkend genoeg zelfs in de zijmissies doorsijpelt. De game kent weer een aantal open hubwereldjes, waarin je enigszins vrij op verkenningstocht kunt gaan. Ragnarök is niet ineens een openwereldgame, maar net als in de God of War uit 2018 zijn er optionele gebieden waar je extra content vindt, mocht je daar zin in hebben.

Je wordt meer dan ooit getriggerd om daar je tanden in te zetten, want je wordt beloond met stukjes verhaal en emotionele momenten rond de belangrijkste personages. In het dwergenrijk Svartalfheim vraagt Mimir je bijvoorbeeld om bouwplaatsen te ontmantelen, omdat hij in het verleden Odin heeft geholpen de dwergen tot een soort slaven te maken. Hij wil zijn vergissingen uit het verleden rechtzetten, wat dit redelijk simpele klusje een extra laag geeft.

Sowieso zijn de vele personages het grootste pluspunt van de game. Terugkerende favorieten als Mimir en de dwergen Brok en Sindri, maar ook nieuwe vrienden uit het godenrijk maken indruk. Het acteerwerk is van de allerbovenste plank, met Danielle Bisutti als hoogtepunt. Haar gebroken Freya laveert tussen onbegrensde woede en hartverscheurend verdriet, en is een genot om naar te kijken.

Daarnaast is de portrettering van Odin een gewaagde keuze die fantastisch uitpakt. Tussen grote en zwijgzame spiermassa’s als Kratos en Thor, speelt Richard Schiff (Toby uit The West Wing) de oppergod als een soort maffiabaas die meer vertrouwt op zijn hersenen dan op pure kracht. Het maakt van hem een eindeloos intrigerende antagonist die je altijd twee stappen voor is.

©GMRimport

©GMRimport

©GMRimport

Eén take

Dit verhaal wordt weer briljant in beeld gebracht door fabuleus camerawerk, waarbij er nooit gesneden wordt in scènes. Alles is één take, wat de avonturen van Kratos en Atreus nog persoonlijker maakt. Je hebt echt het gevoel dat je aan hun zijde blijft en samen op pad gaat. Het zorgt bovendien voor de nodige kalmte, omdat de camera lang op gezichten blijft rusten. Als er een Belangrijk Gesprek wordt gevoerd, krijg je alle nuances op de gezichten van de acteurs mee.

Die camera krijgt dit keer wel wat meer ruimte om ook andere verhaallijnen op te vangen. Ragnarök heeft heel wat creatieve trucjes in petto om het geheel op verrassende wijze in beeld te brengen en alles perfect samen te laten smelten. Regisseur Eric Williams verdient een dikke pluim voor zijn soms gewaagde, maar zeker geslaagde keuzes in het script.

Oh ja, je moet ook vechten

Het valt je misschien op dat deze recensie over een actie-avontuur al twaalf alinea’s niet over actie gaat. Deze game leunt zo sterk op het verhaal, dat de ontwikkelaars zelf soms ook bijna vergeten dat er nog geknokt moet worden. Snel, gooi nog een groepje betekenisloze vijanden tegen de speler aan! Regelmatig word je zo geconfronteerd met kleine gevechten, alleen maar omdat het vorige gevecht al zo lang geleden was.

Dat breekt het tempo van de game soms op, zeker als het als een moetje begint te voelen. Een aantal gevechten en omgevingen zijn zelfs exact hetzelfde als in de vorige game. ”Hé, ken je deze grote vijand nog? Nou, daar is ‘ie weer!” Gelukkig is de totale hoeveelheid verschillende vijanden wel groter geworden, waardoor de game uiteindelijk gevarieerder is. Toch vallen de herhaaloefeningen op.

©GMRimport

Het mag de pret niet al te veel drukken, vooral omdat de combat zo ontzettend goed en strak is. Er is eigenlijk weinig veranderd sinds de vorige game, maar dat is in dit geval totaal niet erg. De bijl en dubbele kettingzwaarden voelen heerlijk als vanouds. Je hebt totale controle over Kratos en al z’n moves, de besturing zit je nooit in de weg en de combo’s vloeien moeiteloos uit je vingertoppen.

Nieuwe toevoegingen aan je arsenaal zijn welkom, maar geen grote revolutie. Zo kun je nu je wapen opladen voordat je aan een combo begint voor een extra dosis ijs of vuur. Later in het spel kun je ervoor kiezen om meer focus te leggen op langeafstandsgevechten, maar ja, wie wil dat nou als je die iconische mêleewapens in handen hebt?

Je hebt bovendien weinig tijd om verveeld te raken van de combat, want de game bevat meer epische momenten en gevechten dan voorheen. Hoewel Ragnarök net als zijn voorganger langzaam op gang komt, is de reis meer dan ooit gevuld met memorabele confrontaties.

God of Snore

De puzzels zijn wel grote inkakmomenten. Dezelfde ideeën als uit 2018 keren hier weer terug, soms niet eens in een ander jasje. Kisten met runes open je door drie altaartjes te zoeken, wat in de vorige game al geen superspannende activiteit was. Ook zitten er weer tientallen van Odins raven verstopt in de omgeving en schuilen er kisten achter allerlei obstakels.

©GMRimport

©GMRimport

Niet alleen de optionele content, maar ook het hoofdverhaal wordt vaak geplaagd door raadsels die het tempo laten inzakken. Tijdens een belangrijke missie moet je bijvoorbeeld een schier oneindige reeks deuren openen door met je bijl tandwielen te bevriezen. Die puzzelvariant komt net wat te vaak terug, terwijl je vooral wilt weten hoe het verhaal verder gaat.

Kom je er niet uit, dan wordt de puzzel voor je opgelost met goedbedoelde hints van Mimir. Moet je langer dan een minuut nadenken, dan legt die wijsneus haarfijn uit wat er precies van je wordt verwacht, net als Aloy die in zichzelf mompelt in Horizon Forbidden West. De game is sowieso opvallend lineair; runes markeren constant de plekken waar je moet springen of klimmen.

Oh, dat klimmen, dat vervloekte klimmen. Wanneer leren dit soort games nou dat een pookje een kant op duwen om een wand te beklimmen absoluut geen bevredigende gameplay is? Af en toe op die manier door de wereld navigeren is op zich niet erg, omdat het even de stoom van de ketel haalt. Ragnarök wrijft echter nog wat zout in de wonden door een hele sectie te wijden aan het klauteren. 

©GMRimport

Prachtig en groots

God of War Ragnarök is ondanks bovengenoemde kritiekpuntjes een prachtige game, die in alles episch en groots aanvoelt. Het spel is tot in de puntjes afgewerkt, alle animaties en details kloppen en bugs zijn niet of nauwelijks aanwezig. De werelden zijn soms adembenemend, vol met kleine details die de game helemaal tot leven wekken. Van sommige omgevingen hadden we misschien wat meer willen zien, want niet alle gebieden kun je op je gemak verkennen.

Maar over een gebrek aan content kun je hier toch echt niet klagen. Het verhaal raast in zo’n twintig uur over je beeldscherm, maar wil je alle optionele missies ook verkennen, dan ben je zeker het dubbele kwijt, en misschien nog wel meer.

Volgens de ontwikkelaars wordt deze God of War-serie geen trilogie en is Ragnarök de afsluiter van dit verhaal. Toch voelt het gek genoeg wél als een trilogie. De game zit zo enorm vol met verrassende verhaalmomenten, dat het voelt alsof je twee hele games in één hebt gespeeld. Alsof de studio wel het verhaal van een trilogie had gepland, maar de laatste twee delen in één pakketje heeft gepropt.

©GMRimport

Mindere goden zouden in zo’n geval bezwijken onder hun eigen gewicht, maar bij Ragnarök is dat absoluut niet zo. De game is overvol, op de meest positieve manier. Het verweeft op briljante wijze al zijn verhaallijnen en grootse actie, waardoor je nooit puffend naar de klok zit te kijken. Na dertig uur spelen willen we alleen maar meer tijd doorbrengen in deze wereld. Gelukkig is er nog genoeg te doen.

God of War Ragnarök komt op 9 november uit voor PlayStation 5 en PlayStation 4. Voor deze recensie is de game getest op een PlayStation 5.

Nintendo heeft de soundtrack van de SNES-game Super Mario Kart toegevoegd aan de Nintendo Music-app.

De soundtrack bestaat uit 37 nummers die samen 33 minuten beslaan. Super Mario Kart is de eerste game in de gigantisch populaire kartracefranchise. Een van de meest recente delen, Mario Kart 8 Deluxe, is de bestverkochte Switch-game.

Vorig jaar bracht Nintendo Nintendo Music uit. Met de gratis app die alleen beschikbaar is voor Nintendo Switch Online-leden kan men muziek uit diverse Nintendo-games beluisteren op iPhone- of Android-apparaten. De app is daarmee vergelijkbaar met andere muziekapps als Spotify en Apple Music, maar dus louter voor muziek uit Nintendo-spellen.

Mensen kunnen daarbij zoeken op games, personages en verschillende speellijsten. Er is muziek beschikbaar uit games van verschillende consoles. Denk aan spellen als Donkey Kong Country, Super Mario Odyssey, Animal Crossing: New Horizons, The Legend of Zelda: Tears of the Kingdom en Super Mario Bros.

Diverse nummers kunnen ook 'verlengd' worden tot wel zestig minuten. Bepaalde soundtracks kunnen verborgen worden om spoilers te voorkomen en daarbij worden er soundtracks aangeraden gebaseerd op de speelgeschiedenis op de Switch. Zoals gezegd is een abonnement op Nintendo Switch Online nodig om in te kunnen loggen op Nintendo Music en de app te gebruiken. Dit kost 19,99 euro per jaar.

Deep Silver en Warhorse Studios hebben bekendgemaakt welke content Kingdom Come Deliverance 2-spelers in de loop van het jaar voor de game kunnen verwachten.

Zo zal aankomende lente een aantal gratis updates verschijnen, waaronder een 'kappersfeature' om het uiterlijk van het hoofdpersonage te veranderen, een Hardcore-modus voor nog meer uitdaging en paardenraces. Gedurende de rest van het jaar zullen er diverse gratis updates uitkomen om de game te verbeteren.

In de loop van de zomer verschijnt de betaalde uitbreiding 'Brushes with Death'. Hierin helpt hoofdpersonage Henry een artiest met een twijfelachtig verleden. Ook in het najaar volgt een betaalde uitbreiding, ditmaal met de naam 'Legacy of te Forge', waarin spelers de smidsafkomst van Henry verkennen. Tot slot zal ook volgende winter een betaalde uitbreiding verschijnen in de vorm van 'Mysteria Ecclesia', waarin spelers de intriges van het Sedlec-klooster achterhalen.

De hierboven genoemde betaalde uitbreidingen maken onderdeel uit van de uitbreidingspas van de game, die ook bij de Gold Edition van het spel zit. Deze Gold Edition kost 79,99 euro.

Kingdom Come Deliverance 2 is het vervolg op de in 2018 verschenen eerste game en laat spelers terugkeren naar het Centraal Europa van de vijftiende eeuw - de game speelt zich na het eerste deel af. Spelers besturen Henry, de zoon van een smid, die in een duizelingwekkend verhaal van wraak, bedrog en zelfontdekking terechtkomt.

De game speelt zich af in het Boheems Paradijs, een echte locatie die nog altijd bezocht kan worden in de Tsjechische Republiek. Zo zijn er het majestueuze Kasteel Trosky en de mijnstad Kutná Hora. Het gameplayconcept van het origineel, waarin de wereld realistisch op de acties van de speler reageert, blijft intact. Wel is het vechtsysteem op de schop gegaan, en zijn er nu ook nieuwe wapens voor op afstand, zoals kruisbogen en vroege vuurwapens.

Kingdom Come Deliverance 2 komt op 4 februari naar pc (Steam en Epic Games Store), PlayStation 5 en Xbox Series X en S. Onlangs bleek nog dat het spel volgens de makers het langste script voor een game ooit heeft.

Marvin Toepoel ging onlangs aan de slag met de game, zoals te lezen valt in de preview: "De rijke natuur van Bohemen komt nog veel beter tot zijn recht dan in het eerste deel, met dank aan sterk verbeterde graphics en belichting. Het geheel draait op PS5 soepel op 60 fps. Vanaf minuut één is ook duidelijk dat Warhorse Studios KCD2 een stuk beter heeft afgewerkt dan zijn voorganger. Npc’s bewegen natuurlijker en het handjevol bugs dat we tegenkomen is zo minimaal dat je goed op moet letten om er überhaupt iets van mee te krijgen (op twee crashes na). Waar deel één na zijn release nog maanden aan patches nodig had, lijkt het vervolg al voor release in een betere staat te verkeren."