Grand Theft Auto 6 kan zowel ‘woke’ als typisch GTA zijn
De geruchten van vorige week rondom Grand Theft Auto 6 deden flink wat stof opwaaien. Rockstar zou erop willen toezien dat er binnen het nieuwe deel geen gemarginaliseerde groepen op de hak genomen worden. Ook zou een van de speelbare hoofdpersonages een Latijns-Amerikaanse vrouw zijn. Wordt het GTA zoals we dat kennen daarmee definitief de nek omgedraaid? Nee, integendeel: indien goed uitgewerkt zou GTA 6 juist een betere karikatuur van onze maatschappij kunnen schetsen.
Grand Theft Auto 5, nog altijd de meest recente game in de reeks, verscheen oorspronkelijk in 2013. We zijn inmiddels bijna tien jaar verder – wanneer GTA 6 uitkomt zijn we er al ruim voorbij – en de wereld is sindsdien onherroepelijk veranderd. Langzaam maar zeker worden we bewuster van maatschappelijke kwesties als seksisme en racisme en hoe de vertegenwoordiging van mensen in media hierin een grote rol speelt, en dus ook in videogames.
Dat begint al bij de ontwikkelaars van die spellen. De afgelopen jaren werd de ene na de andere giftige werkomgeving aan het licht gebracht. Diverse bedrijven lijken gelukkig de intentie te hebben om in de toekomst een gezondere werksfeer te creëren voor hun werknemers. Volgens een Bloomberg-artikel van vorige week is ook Rockstar daarmee bezig. Zo zou het managers die verantwoordelijk waren voor de ongezonde of zelfs giftige cultuur hebben ontslagen. Het is niet meer dan logisch dat we deze aanpassingen terug gaan zien in toekomstige games van het bedrijf.
©GMRimport
Een nieuw inzicht
Hoewel het louter geruchten bevat, prikkelt het artikel van gamejournalist Jason Schreier direct. Een van de hoofdpersonages in GTA 6 zou namelijk vrouwelijk zijn. Nu kon je in de allereerste Grand Theft Auto al vrouwelijk personages besturen en is het in GTA Online ook mogelijk om een vrouwelijke avatar aan te maken, maar dat voelt toch anders. Het moderne GTA is immers meer verhaalgedreven en realistischer dan het GTA dat we eind jaren ‘90 speelden.
Een vrouw als speelbaar personage zou niet alleen een vanzelfsprekende toevoeging zijn gezien de enorme hoeveelheid vrouwen die gamen, met de juiste karakterontwikkeling kan het iedereen nieuwe inzichten bieden. Hoe het prototype mannelijke crimineel op de situaties uit de GTA-franchise reageert, weten we inmiddels wel. Laat nu maar eens zo’n crimineel avontuur zien vanuit het perspectief van een vrouw. Het is nu al een verfrissend uitgangspunt ten opzichte van de gedachte aan een zoveelste herhalingsoefening, zo zei collega Harry eerder dit jaar al.
©GMRimport
Een spiegel voorhouden
Rockstar zou er daarnaast voor willen waken dat de grappen in het spel niet neerkomen op punching down, het aanvallen van mensen die minder macht hebben dan degene die de grap maakt. Een voorbeeld van hiervan is het op de hak nemen van gemarginaliseerde groepen, iets wat in voorgaande GTA-games vaak het geval was. Daar is Rockstar natuurlijk lang niet de enige in: stereotypering is nog altijd een veelvoorkomend probleem in films, games, boeken, op televisie, noem het maar op. Er is tegenwoordig echter een beweging gaande om dit soort representatie waarheidsgetrouw te doen, op een manier die eer doet aan de diversiteit van de mensheid.
Tegelijkertijd zijn de GTA-games voor een groot deel zo sterk en succesvol omdat ze onze samenleving een spiegel voorhouden. Ze pakken elementen uit onze maatschappij, vergroten die uit en maken ze belachelijk, met alle hilariteit van dien. Bij sommige fans bestaat de angst dat de weg die Grand Theft Auto 6 mogelijk inslaat, dit niet meer toelaat.
Onzin natuurlijk, want er is nog zoveel waar Rockstar uit kan putten om problemen binnen de samenleving aan de kaak te stellen. Dit kan prima zonder terug te hoeven vallen op een van de laagste vormen van humor, het belachelijk maken van mensen die het al moeilijk genoeg hebben. Nota bene een onlangs uitgekomen gratis update voor GTA Online is hier een geweldig voorbeeld van. In The Criminal Enterprises neemt de ontwikkelaar de torenhoge gasprijzen en klimaatverandering, en de manier waarop grote bedrijven daar een slaatje uit slaan, op de hak.
©GMRimport
Nu is GTA Online natuurlijk lang niet zo verhaalgedreven als een GTA-singleplayercampagne, maar dergelijke onderwerpen zouden prima persiflagevoer zijn voor een Grand Theft Auto 6. Daarbij kan een crimineel ook gewoon een crimineel zijn; het personage hoeft echt niet per se onderdeel uit te maken van een clichéversie van een cultuur die al tot in oneindigheid het mikpunt van een grap is geweest. Sterker nog: deze nieuwe benadering dwingt Rockstar om meer na te denken over originele invalshoeken en gevatte kritiek op onze maatschappij. Het kan GTA 6 misschien nog wel meer dan voorgaande delen een unieke reflectie van de zeitgeist maken.
Modern maar ouderwets leuk
En dan laten we de vele andere elementen waar Grand Theft Auto in uitblinkt voor het gemak nog buiten beschouwing. De geweldig vormgegeven spelwerelden, de even toegankelijke als diepgaande gameplay, de variatie in missies, het slap geouwehoer en de vele herkenbare nummers op de radiostations: er blijft nog meer dan genoeg over om van GTA 6 een échte GTA te maken zoals we die kennen en liefhebben. Daar hebben we echt geen compleet mannelijke cast of een persiflage op een gemarginaliseerde cultuur voor nodig. Grand Theft Auto 6 kan prima modern zijn én toch ouderwets leuk.
