Hoe kan het dat ik me als individu niet langer identificeer met een beursgenoteerd bedrijf? Waar is het misgegaan? En waarom moet ik 30 piek neertellen om een PlayStation 5 rechtop te kunnen zetten? Is dit echt hoe je ‘mijn’ PlayStation achterlaat, Jim Ryan?

Een man zo gewoon dat hij nog een voornaam als achternaam heeft: Ryan. Wist je dat ik hem ooit eens heb geïnterviewd voor NU.nl? Zo’n weetje zal het op de meeste kringverjaardagen niet heel goed doen, maar wie weet, met het juiste gezelschap? Toevallig blijkt het deze week heel relevant. Ik vroeg hem destijds of Sony met de PlayStation 4 weer net zo arrogant uit de hoek zou komen als ten tijde van de PlayStation 3-lancering. “Ik hoop van niet”, antwoordde Ryan. “Ik denk dat we een beetje te ver doorgeschoten zijn vanwege de PlayStation 2. Ik zou het geen arrogantie noemen, maar we hadden iets te veel zelfvertrouwen.”

Aan die woorden moest ik afgelopen dagen denken. Als je 29,99 euro durft te vragen voor een verticale standaard, zou ik dat bijvoorbeeld wel arrogant noemen. Maar goed, de Jim die ik in oktober van 2013 interviewde is natuurlijk niet dezelfde man die pakweg tien jaar later zijn denkbeeldige handtekening zette onder zo’n discutabele beslissing. De afzwaaiende CEO was toen ‘slechts’ de baas van Sony Europa en moest in zekere zin ook maar dansen naar de pijpen van het hoofdkantoor. En het devies was duidelijk: PlayStation is er voor ‘The Players’. Voor ons dus! Maar toen werd Jim Ryan de baas.

Bloodborne Remastered

Diep van binnen was hij het altijd al eens met die arrogante, excuus, zelfverzekerde houding van Sony sinds het gigantische succes van de PlayStation 2. Zijn tijd als CEO heeft hij daarom gebruikt om alle opgebouwde goodwill tijdens de vorige consolegeneratie vakkundig af te breken, want die had PlayStation toch niet meer nodig.

Ik kan hem helaas niet meer om bevestiging vragen. Ik ben ook niet meer de persoon die ik tien jaar geleden was. Het journalistenbestaan heb ik opgegeven, dus de kans dat ik Jim Ryan nog mag interviewen voordat hij met pensioen gaat lijkt me nihil. Een plotselinge verschijning van Bloodborne Remastered is waarschijnlijker, maar we weten allemaal dat Jim Ryan die game haat en er persoonlijk voor is gaan liggen.

Nu hij de tent gaat verlaten is de weg eindelijk vrij en kan Sony weer dat klantvriendelijke bedrijf worden waar we zo fan van zijn. En als ze dan toch bezig zijn, kunnen ze net zo goed een hoop van die naar verluidt twaalf liveservicegames schrappen die voor 2026 allemaal zouden moeten verschijnen. Bungie mag Marathon maken, maar de rest van PlayStation Studios gaan ook gewoon weer doen waar ze het beste in zijn: verhalende singleplayergames ontwikkelen. Op die manier wordt de PlayStation 5 weer de beste console ooit.

©GMRimport

Wat als meer geld?

Wat zou het mooi zijn als de wereld zo werkte. Dat Jim Ryan een of andere boeman is die er hoogstpersoonlijk voor zorgde dat Sony allemaal stomme dingen deed die niet in trek zijn bij ‘wij gamers’. En dat het allemaal weer goedkomt nu hij weggaat. Eindelijk kunnen we weer onvoorwaardelijk van PlayStation houden, alsof we de beste vrienden zijn. Maar bedrijven zijn geen mensen, en het al helemaal niet je vrienden. Ik ben er dan ook geen fan van.

Een Jim Ryan heeft misschien de opmars van games-as-a-service ingeluid, maar ik geloof niet dat het echt ‘zijn’ idee was. Sowieso was dat niet eens het idee, meer een ‘noodzakelijk’ gevolg ervan. Het idee was: wat als we nog meer geld verdienen? En dat idee komt vanzelf een keer bovendrijven bij een beursgenoteerd bedrijf. Of het nu van de aandeelhouders komt, of van de raad van bestuur, of van de CFO. Iemand heeft ooit gezien of gehoord dat een spel als Fortnite bakken met geld oplevert en wilde een stuk van die taart. Meerdere stukken als het even kan.

©GMRimport

En dus werkten Jan en alleman zich de afgelopen jaren helemaal de pletter aan allerlei liveservicegames. Die gaan vast allemaal net zoveel centjes opleveren als Fortnite, dat niet eens zoveel geld oplevert als waar Epic Games op gemikt had, met massaontslagen bij de uitgever tot gevolg. Nu ben ik geen econoom (niet praktiserend althans), maar ik durf te voorspellen dat veel van die andere games die niet Fortnite zijn een nog tragischer lot beschoren is.

Sony zette uit voorzorg al een multiplayergame binnen het The Last of Us-universum in de ijskast en Sega annuleerde zijn duurste game ooit, Hyenas, terwijl het praktisch af was. Blijkbaar is het duurder om het uit te brengen en te onderhouden dan om het na al die jaren ontwikkeling bij het grofvuil te zetten. Vanzelfsprekend gingen beide annuleringen gepaard met het schrappen van banen. Wat een geweldig gamejaar is het toch!

Dertien in een dozijn

Het probleem van altijd maar meer geld willen is dat er niet oneindig veel geld is. Als de een meer geld verdient, dan is er hoogstwaarschijnlijk minder voor de ander. Dat geldt nog veel meer voor multiplayergames. Die vechten niet alleen om het geld van de consument, maar ook om hun tijd. Als Sony ieder jaar twaalf singleplayergames uitbrengt, zou je die in principe allemaal kunnen spelen. Maar wie speelt er meerdere liveservicegames door elkaar?

Waarom zou je overstappen naar een live-service The Last of Us als je al jaren en tientallen zo niet honderden euro’s hebt geïnvesteerd in een Fortnite of Apex Legends? En waarom zou je als Sony in hemelsnaam meerdere van dat soort games willen uitbrengen die allemaal met elkaar concurreren en ieder afzonderlijk spelers jaren moeten zoethouden? Met geluk krijg je een piepklein stukje van de taart, dat je dan nog door twaalf mag delen. Slim bezig, Sony!

Eigenlijk ben ik vooral boos op mezelf. Ik ben al flink wat jaren geen kind meer, maar toch geloofde ik nog lange tijd daarna in sprookjes. Want de belofte van de vrije markt is dat we als consumenten zogenaamd beter af zijn wanneer bedrijven met elkaar concurreren om in onze behoeftes te voorzien. Laat het maar aan hen over om de optimale oplossing te bedenken. Alleen zo krijgen we de beste producten en diensten tegen de scherpste prijzen, zoals een verticale standaard voor dertig euro.

Als je na het zien van die prijs nog steeds gelooft dat Sony er voor de gamers is, dan is daar maar één woord voor: fanboygedrag. Gelukkig houdt Microsoft wel van gaming.

Het woensdag uitgekomen Stalker 2: Heart of Chornobyl is inmiddels wereldwijd een miljoen keer verkocht.

Dat werd via het officiële X-account van de gamereeks aangekondigd. Daarbij wordt gemeld dat "nog veel meer stalkers de game via Game Pass spelen".

In Stalker 2: Heart of Chornobyl reizen spelers wederom af naar de Zone, een gebied rondom de Chornobyl Nuclear Power Plant waar straling voor allerlei mutaties zorgt. De game is verkrijgbaar voor Xbox Series X en S en pc. Ook staat het spel op Xbox Game Pass.

Dat de game is uitgekomen mag een klein wonder heten, want de ontwikkeling had wat voeten in de aarde. Het uit Oekraïne afkomstige GSC Game World heeft de werklocatie van werknemers meermaals moeten veranderen, terwijl diverse werknemers zich bij het Oekraïense leger voegden. Ook moest de ontwikkelaar dealen met het feit dat Russische hackers vroege versies van de game lekten.

Stalker 2 kent op release wel bugs en andere technische mankementen. GSC heeft al laten weten de komende tijd hotfixes uit te brengen om diverse problemen weg te werken.

Kamal van de Pol deelde een 7 uit in de Gamer.nl-review: "Stalker 2: Heart of Chornobyl is een melancholische en meeslepende shooter gemaakt in de meest bijzondere omstandigheden. De prachtige en tot de nok toe gevulde spelwereld gaat wel gepaard met frustrerende AI en grafische foutjes. Daarbij verschilt de ervaring in de kern niet veel van de voorgaande delen. Ondanks dat is Stalker 2 een game waar je uren in kunt stoppen. Hoe meer moeite je in het verkennen van de Zone steekt, des te meer het je oplevert."

Assassin's Creed Shadows bevat nieuwe stealth-mechanismen om het rondsluipen in de game nog tactischer te maken.

Ubisoft heeft de aanpassingen ten opzichte van vorige Assassin's Creed-delen in een nieuwe blogpost uiteengezet. Zo zijn er tijdens het sluipen acties in verschillende kleuren boven vijanden te zien, waarmee wordt aangegeven of vijanden in één keer uitgeschakeld kunnen worden, of er alleen schade wordt gedaan of dat vijanden helemaal niet via stealth uitgeschakeld kunnen worden.

Het loont dan ook de moeite om ervaringspunten in perks te stoppen waarmee bijvoorbeeld de schade die met sluipaanvallen wordt uitgedeeld te verhogen. Verder kan men de mogelijkheid ontgrendelen om dubbele sluipmoorden achter elkaar te plegen en bijvoorbeeld rookbommen te gebruiken.

Daarbij kan de positie waar spelers zich in bevinden ook het verschil maken: sommige vijanden kunnen bijvoorbeeld een aanval vanaf de grond overleven, maar niet vanuit de lucht. Er is ook een menuoptie om dit systeem toegankelijker te maken, waardoor alle vijanden wel met één stealthaanval gedood kunnen worden.

Een ander verschil met voorgaande games is dat spelers geen vogel tot hun beschikking hebben om het gebied om hen heen uit te kammen. In plaats daarvan hebben zowel Naoe en Yasuke - de twee hoofdpersonages van de game - een 'Observe'-mechanisme waarmee vijanden en items getagd kunnen worden. Alleen Naoe heeft ook Eagle Vision waarmee bijvoorbeeld vijanden achter muren gespot kunnen worden door het geluid dat ze maken.

Zoals gebruikelijk kunnen de hoofdpersonages bukken om minder snel gespot te worden, maar door in de schaduw te schuilen worden ze nu helemaal onzichtbaar. Het loont dus om bijvoorbeeld fakkels te doven en zo duisternis te creëren. Aangezien Naoe het kleinste hoofdpersonage in de reeks tot nu toe is, kan ze ook schuilen in krappe plekken.

Assassin's Creed Shadows had eigenlijk dit najaar moeten verschijnen, maar werd eerder dit jaar uitgesteld naar 14 februari 2025. Onlangs liet Ubisoft nog weten dat de nieuwe releasedatum haalbaar is. Overigens gaan er geruchten dat het bedrijf de komende vijf jaar elk halfjaar een nieuwe 'ervaring' binnen de reeks wil uitbrengen.