Drie jaar geleden zette Shinji Mikami onverwachts het survival-horrorgenre weer op de kaart met The Evil Within. Het spel had lak aan Westerse regels over verhaalvertelling, besturing en grafische vertoning, wat resulteerde in een ietwat klungelige game die wel weer pure survival-horror voorschotelde. Op ongewone wijze leerde de game je te overleven in een krankzinnige wereld en kweekte het een bizar Pavlov-effect bij het horen van Claire de Lune, dat je altijd weer naar een veilige locatie gidste. Dat Pavlov-effect is gebleven, die lak aan de Westerse regels niet.
The Evil Within 2 is in bijna alle opzichten een stuk toegankelijker gemaakt. Het merendeel van de aanpa ingen is zeker geslaagd, vooral omdat de game je in veel gevallen de keuze geeft om voor een eigenwijze optie te gaan. Zo zijn er twee besturingsopties: een waardoor The Evil Within 2 speelt als de gemiddelde third person-shooter en een waardoor het spel precies speelt als zijn voorganger. Ook zijn er nu twee makkelijkere moeilijkheidsgraden, waardoor The Evil Within 2 wat vergevingsgezinder is dan zijn (soms wel erg genadeloze) voorganger. Er is ook een aartsmoeilijke moeilijkheidsgraad waarin je slechts een beperkt aantal keer kan saven. Bovendien gebruikt de game nu geen zwarte letterbox-balken meer en zie je dus simpelweg meer van je omgeving. Ben je van mening dat die balken toch wel hun charme hadden? Dan kun je een optie vrijspelen die ze gewoon terugbrengt.
Survival-horror voor iedereen
Zelfs op het gebied van gameplay bewandelt ontwikkelaar Tango Gameworks grotendeels de gulden middenweg tu en toegankelijk en genadeloos. Zo is het nu mogelijk om op ieder moment nieuwe items te fabriceren van de materialen die je in de spelwereld vindt. Kogels, maar ook medkits zijn dus op de meest penibele situatie nog even snel in elkaar te flansen. De catch? ‘Mobiel’ craften kost meer spullen dan bij een werkbank in een Safe House. Laten items nou net schaarser zijn op de hogere moeilijkheidsgraden, waardoor tu entijds kogels en medkits maken toch vooral een toevlucht is op de lagere moeilijkheidsgraden – en zelfs dan denk je wel even twee keer na voor je deze escape inzet.
Ook de upgrades voor hoofdpersonage Sebastian Castellanos zijn een manier waarop The Evil Within 2 als het ware schaalbaar is gemaakt voor een breder publiek. In het begin voelt de game haast net zo klungelig als zijn voorganger. De eerste schoten met je pistool los je vol onvermogen terwijl je richtkruis alle kanten op zwiept. Enkele upgrades later schiet Seb al een stuk accurater. Of je verbetert je stealth-vaardigheden zodat je gemakkelijker vijanden besluipt en van achteren neersteekt. Wederom is het makkelijker op de lagere moeilijkheidsgraden om deze vaardigheden vrij te spelen, al is het maar omdat je op die niveau’s simpeler vijanden uit kunt schakelen en daarmee upgrademateriaal oogst. Op de hogere moeilijkheidsgraden loop je liever een blokje om in plaats van de confrontatie aan te gaan, waardoor je ook het groene upgradegoedje misloopt.
Horror met het licht aan
Het zijn keuzes die geen afbreuk doen aan de kracht van het spel. Het verhaal en vooral de verhaalvertelling van The Evil Within 2 zijn wel duidelijk de nodige charme verloren. Oké, het origineel was soms moeizaam te volgen en vooral het einde was op zijn zachtst gezegd onnavolgbaar, maar in dit tweede deel wordt wel erg veel uitgelegd. Sebastian duikt opnieuw – en dit keer bewust - in een STEM: een machine die het bewustzijn van meerdere mensen aan elkaar koppelt. Hij belandt daardoor in Union, een virtueel dorpje waar alle mensen in deze machine een gezellig leven leidden totdat The Core – de kern van deze hivemind – vermist raakte. Deze Core is niet geheel toevallig Sebastians dochter, waarvan hij dacht dat ze ooit omkwam bij een brand, maar die ontvoert blijkt te zijn door de kwaadwillende organisatie Mobius. Zoekend naar zijn dochter struint hij dus deze steeds verder in verval rakende wereld af, terwijl hij voortdurend wordt geconfronteerd met steeds gruwelijker misvormde en gemuteerde levensvormen.
Achter deze vijanden schuilt veel minder symboliek dan in de vorige game. Het is veel ‘logischer’ wat Seb voor zijn kiezen krijgt en daardoor ook veel minder eng. Een mens lijdt immers het meest door het lijden dat hij vreest, maar The Evil Within 2 laat de speler nog maar sporadisch in het ongewi e en wil vooral alles eindeloos uitleggen en de speler bij de hand nemen, wat ook resulteert in een Seb die voortdurend in en tegen zichzelf praat. Zelfs de geschifte artiest die Mobius-agenten letterlijk vastlegt terwijl ze sterven, mist die zweem van onverklaarbaarheid die de vorige game zo sterk maakte.
Ook wat betreft de omgevingen levert The Evil Within een beetje in. Het merendeel van de game kent een redelijk open opzet, waardoor je vrij rondloopt door Union of de achterliggende onderhoudstunnels genaamd The Marrow. De open gebieden zijn vooral ideaal om een beetje te experimenteren met tactieken en je tegenstanders te leren kennen. Ze zijn ook een stuk minder luguber en indrukwekkend dan, bijvoorbeeld, de ziekenhuisgangen uit het eerste deel. Hoogtepunt van The Evil Within 2 zijn dan ook de overduidelijk door Twin Peaks geïnspireerde locaties en koortsachtige flashbacks, dromen en hallucinaties waarmee de game even uit de band springt, om even later toch weer terug te keren naar Union dat, hoe gek het ook klinkt, na een tijdje bekend en dus veilig en vertrouwd aanvoelt.
The Evil Within 2 is daardoor minder eng en vooral minder fascinerend dan zijn voorganger. Het Sirenen-achtige Claire de Lune heeft nog altijd een bizarre aantrekkingskracht, maar we slaken geen zucht meer van verlichting wanneer we weer begroet worden door ons katje in de Safe Room – daarvoor jaagt The Evil Within 2 de speler simpelweg niet meer genoeg op met ‘het onbekende’. Je weet waar je bent, je kent de spelregels min of meer (al is elke nieuwe vijand weer even een nieuwe uitdaging die je wakker schudt) en balanceert niet permanent tu en paniek, onmacht en radeloosheid. Sterker nog, met een geladen shotgun in de hand voel je je zeker in de eerste paar hoofdstukken best machtig, wat in schril contrast staat tot de eerste The Evil Within.
Zweethanden van het survivallen
De spanning in dit tweede deel komt dan ook vooral uit het survivalaspect, en niet zozeer uit het horrorgedeelte. Vijanden spelen hier een grote rol bij, want ze vereisen allemaal een andere aanpak. Hoor je bijvoorbeeld een akelig klikkend geluid, dan weet je dat één van de zombies om je heen een meisje met een mes is dat je niet zomaar met een stealth-aanval verslaat. Wandelt er een smerige hoop samengesmolten lichamen rond, dan is die wel met een aantal me teken van achteren te verslaan, maar er gekrijs klinkt, komen er meer zombies op je af – en krijg je koude rillingen op je rug.
Daardoor voelt iedere confrontatie weer aan als een nieuwe puzzel. Je weet wel hoe je een vijand verslaat, maar dat maakt het nog niet makkelijk. Juist daarom check je voortdurend of al je wapens herladen zijn en je genoeg medkits hebt, of bestudeer je de omgeving voor een alternatieve aanpak. Elke mi tap wordt immers genadeloos afgestraft of kost je op zijn minst een aantal kostbare kogels. In The Evil Within 2 mis je dan weliswaar de angst voor het onbekende, de angst voor het bekende is alsnog van begin tot eind goed voor een verhoogde hartslag en vochtige handen.
The Evil Within 2 is nu beschikbaar voor Xbox One, PlayStation 4 en pc.