De Xbox Series X is een fantastische gameconsole zonder games
De Xbox Series X is voor iedere consolegamer een échte upgrade. Nieuwe mogelijkheden zoals Auto-HDR en Quick Resume zijn een verademing. Helaas zijn er bij lancering nauwelijks exclusieve Series X-games beschikbaar, waardoor het plaatje verre van compleet is. Dat moet beter en dat wordt het ook. Microsoft investeert al jaren flink in het Xbox-merk en laat met de Series X zien gamen weer serieus te nemen.
Om deze recensie te kunnen schrijven heeft Gamer.nl drie weken doorgebracht op een Xbox Series X. Met het vervallen van het laatste embargo zijn recensenten vrij om over ieder aspect van de console te praten.
Deze recensie is opgesplitst in drie delen: de hardware en de controller, het besturingssysteem en de nieuwe functies, en natuurlijk de games. Daarna volgt de conclusie. Dit artikel is bijna vijfduizend woorden lang en duurt ongeveer twintig minuten om te lezen.
De Xbox Series X wordt ook besproken in de bijhorende Gamer.nl Podcast.
©GMRimport
De hardware
De specificaties
Dit zijn de precieze specificaties van de Xbox Series X.
CPU: 8x Zen 2 Cores met 3.8GHz (3.6GHz met SMT)
GPU: 12 TFLOP's, 52 CU's op 1.825GHz, Custom RDNA 2
Process: TSMC 7nm Enhanced
Geheugen: 16GB GDDR6
Geheugenbandwidth: 10GB bij 560GB/s, 6GB bij 336GB/s
Interne opslag: 1TB Custom NVMe ssd
IO Throughout: 2.4GB/s (Raw), 4.8GB/s (Compressed)
Drie USB a-poorten
HDMI 2.1
Gamer.nl beschikt nog niet over een Xbox Series S. De Series S is de minder krachtige tegenhanger van de X. Het kleinere, witte doosje lijkt in te zetten op een resolutie van maximaal 1440p op 60 frames per seconde (fps). Het heeft geen diskdrive. De Xbox Series X kan daarentegen een resolutie van 4k op 60 fps aan
Dat verschil in resolutie tussen 4k en 1440p is best groot, en dat zie je met name goed op tv’s met een lage kijkafstand. Op monitoren is dat verschil daarentegen kleiner en is 1440p een soort sweet spot. Of je voor een Series S of X wilt gaan, ligt dus vooral aan je persoonlijke voorkeur en hoe jij je console gebruikt. Houd daarbij ook rekening met de uiteindelijke opslagruimte.
Dankzij de HDMI 2.1-poort - in de toekomst de standaard - is op beide consoles een framerate tot en met 120 fps mogelijk in 4k. Ook 8K in 60 fps is mogelijk, maar dat is vooralsnog toekomstmuziek (en in zware AAA-games zeer onwaarschijnlijk). Het is nog moeilijk te zeggen op welke resolutie games draaien, zeker wanneer ze gebruikmaken van raytracing. Raytracing is een prachtige belichtingsmethode, maar vereist ook bijzonder veel van een systeem. Onze Xbox Series X heeft op het moment van recenseren nog geen nieuwe of zware games om raytracing mee te testen. Een game als Gears 5 draait in elk geval op 60 fps, maar zonder raytracing en met een dynamische resolutie tot 4k.
©GMRimport
Eén ding weten we al wel: meerdere third party-ontwikkelaars bieden nu al de keuze tussen een performance- en graphics-modus. Wat dat betekent, verschilt per game. Veel games bieden waarschijnlijk de optie om 60 fps in te schakelen. Vermoedelijk gaan sommige games zo ook ondersteuning voor 120 fps bieden. Als je tijdens het spelen tussen de modi wilt schakelen, moet je in zo’n geval wel je save herladen – de game dient alle textures immers opnieuw in te laden.
Zo'n 120 fps-modus gaat sowieso ten koste van de resolutie. Zo draait een game als Dirt 5 op een dynamische resolutie die kan dalen naar 1080p. Dat zijn flinke concessies, maar ze zullen het in sommige games waard zijn. 120 fps levert een vloeiende spelervaring op, en dat merk je. Helaas zijn er op dit moment nog niet veel games die 120 fps ondersteunen. Op moment van schrijven is de 120 hertz-modus enkel te testen in Dirt 5 (helaas deels nog onder embargo) en de multiplayermodus van Gears 5.
©GMRimport
De Xbox Series X kan natuurlijk geen 120 fps aan terwijl de console ook 4k-beelden levert. Althans: niet in zware, moderne games. Je kunt geen uitgedoste pc verwachten voor 500 euro. Dat betekent niet dat de Series X niet snel is. Integendeel. De NVMe ssd in de Series X is een wereld van verschil met een harde schijf. Laadschermen duren zo kort dat je vaak niet eens doorhebt dat het spel op dat moment textures aan het inladen is. De ssd is ongeveer één terabyte, maar er is ongeveer twintig procent van die opslagruimte nodig voor het gebruik van Quick Resume en het besturingssysteem.
Het geheugen is overigens uit te breiden met nog een terabyte middels een externe ssd-kaart. Dit kleine kaartje gaat achterin de console en wordt gemaakt door Seagate. De kosten bedragen ongeveer 230 euro. Momenteel is er maar één type kaart beschikbaar. Microsoft hint ernaar dat er in de toekomst ook andere ssd-fabrikanten worden opgenomen in het aanbod. Mogelijk heeft dat ook invloed op de prijs. Daarnaast kan er een externe harde schijf of (oude) ssd via usb worden aangesloten op de console. Op die externe opslag kun je dan geen next-gen games spelen, maar je kunt ze er wel tijdelijk opslaan.
Wat ook niet kan is je Dolby 5.1 of 7.1-setje of -headset aansluiten via een optische uitgang. Microsoft en Sony hebben besloten de optische uitgangen in hun consoles te verwijderen.
©GMRimport
De buitenkant, hitte en geluid
De Xbox Series X is een mooie console om te zien. De console oogt compact en zwaar, en zo voelt-ie ook. Als je ‘m voor het eerst uit de doos haalt komt de Xbox Series X over als een soort zwarte obelisk. Eenmaal geïnstalleerd in de huiskamer is de console niet per se opvallend. De console is vrijwel geheel zwart en het zwarte plastic weerkaatst weinig licht. Overigens geeft de groene cirkel aan de bovenkant van de console geen licht. Dat lijkt zo op beelden, maar het betreft groen plastic aan de binnenzijde van het ventilatierooster. Als je van boven op de console neerkijkt, zie je de groene kleur niet eens.
©GMRimport
Je kunt de console horizontaal neerleggen op de daarvoor bestemde nopjes aan de zijkant. Het design van deze console schreeuwt echter dat je ‘m verticaal moet neerzetten. Toch zullen maar weinig televisiemeubels daar hoog genoeg voor zijn, ook omdat de bovenkant vrij moet blijven voor de uitvoer van warme lucht, die aan de onderkant wordt aangezogen. Aan de onderkant zit daarvoor een dun, rond plateautje dat fungeert als verhoging en standaard. Deze standaard is zichtbaar op z’n kant, maar niet te verwijderen.
©GMRimport
De Series X is zwart, maar glanst niet zoals gedeeltes van de Xbox One dat doen. Ondanks de kleur lijkt het daardoor met vingerafdrukken en stofresten wel mee te vallen. De console maakt zo goed als geen geluid. Alleen als je er een schijfje in doet, hoor je het spinnen van de diskdrive - met name tijdens de installatie van games. Het is overigens nog maar de vraag hoelang die stilte blijft. Na drie weken aan intensief gebruik was onze Xbox Series X nog altijd niet te horen. De console blijft in elk geval redelijk koel. De buitenkant wordt een beetje warm, maar niets lijkt na uren spelen dusdanig op te warmen dat het apparaat gemakkelijk oververhit kan raken - iets wat ook al uit andere tests op het internet bleek.
En voor wie het belangrijk vindt: ja, de aan- en uitknop klikt zoals je hoopt dat-ie klikt. Helaas draait het Xbox-logo op de klop niet mee als je de console gekanteld neerlegt.
©GMRimport
De controller
Je kunt Xbox One-controllers aan de Xbox Series X koppelen, een optie die de PlayStation 5 met oudere PS4-controllers niet levert. Deze optie is een groot gewin voor mensen die al in het Xbox One-ecosysteem zaten, zeker als je beschikt over een van de luxere Elite-controllers. Voor lokale co-op hoef je dus niet per se een tweede Xbox Series X-controller in huis te halen. Omgekeerd werken Series X-controllers ook op de One en pc.
Het is dan ook niet verrassend dat de Series X-controller heel erg op zijn voorganger lijkt. De meest in het oog springende vernieuwing is een mediaknop tussen de menu- en startknop in: één keer drukken en je maakt een screenshot, door de knop in te houden maak je een kort filmpje en met twee vlugge drukken ga je naar de Gallery. Dat gaat allemaal snel, zoals vrijwel elke interactie met het besturingssysteem van de Series X snel is. Het duurt alleen even om filmpjes in de Gallery in te laden. Die worden immers ‘opgehaald’ uit de cloud.
©GMRimport
De controller ligt vrijwel hetzelfde in de hand, al zijn er kleine wijzigingen die een iets andere feel geven. Aan de achterkant van de nieuwe controller is met kleine groefjes voor extra grip gezorgd. Dat is fijn. De vierpuntsdruktoets is nu een soort rondje geworden zoals op de Elite-controller. Daardoor is het makkelijker om diagonale input te geven. Ook dit werkt beter dan eerst. Maar vooral opvallend is het klikken van de vierpuntsdruktoets. De vierpuntsdruktoets klikt in alle richtingen alsof het een aan- en uitknop is. Dat is zeker een verbetering tijdens het typen of navigeren door menu’s, maar in platformers voelt al het geklik wat ongebruikelijk. Het is mogelijk een kwestie van wennen.
De nieuwe triggers voelen hetzelfde, maar hebben dankzij groefjes iets meer grip - net als de achterkant van de controller. Het zijn geen grote wijzigingen. Dat betekent ook dat de controller nog steeds twee AA-batterijen nodig heeft en niet standaard geleverd komt met een accu. De connector in de controller is USB-C, wat veel gekloot scheelt met het draaien van het oplaadstekkertje als je gebruik maakt van de los verkrijgbare accu. Maar let wel: de poorten op de console zelf zijn USB-A. Aangezien je je controller alleen inplugt om op te laden is dat geen probleem, maar het is alsnog markant.
Lang verhaal kort: de controller is zo goed als hetzelfde gebleven, en dat is volledig prima.
Installatie
Het installeren van de Series X ging in mijn geval zoals je verwacht bij een moderne console: het was een fluitje van een cent, ook als je bijvoorbeeld 120 hertz als output moet instellen. De Series X kopieert instellingen van de vorige Xbox, maar je kunt ‘m ook instellen met de Xbox-app op je telefoon. Beide methodes werkten bij mij vlekkeloos. De console importeert ook al je oude gegevens. Alle profieldata, games, filmpjes en screenshots neem je allemaal mee naar de Series X.
Als je de console voor het eerst opstart dien je de controller te updaten, maar dat is het wel. Binnen tien minuten na het inpluggen van alle kabels ben je zo goed als klaar met de installatie. Ook het installeren van het lokaal streamen van games naar je telefoon middels wifi - sinds oktober mogelijk in de Xbox-app - werkt vlekkeloos en vrijwel meteen. Het enige wat iets meer moeite kost is, is het ‘nieuwe’ kalibreren van de HDR. Daar krijg je dan natuurlijk wel weer goed afgestelde Auto-HDR voor terug.
Auto-HDR? Ja, dat is een behoorlijk dingetje. Maar daarover later meer.
©GMRimport
Het ‘nieuwe’ besturingssysteem
Als het gaat om knisperende, vlotte en duidelijke besturingssystemen, kennen de vier generaties aan Xbox-consoles zowel hits als misses. Soms waren ze snel, soms waren ze traag, maar ze waren vooral vaak onoverzichtelijk. Het besturingssysteem van de Xbox Series X is in elk geval één ding: vertrouwd. De nieuwe variant is hetzelfde als het huidige besturingssysteem van de Xbox One-consoles.
De Store-pagina’s zijn overzichtelijk, de abonnementsdiensten zijn subtiel in het besturingssysteem verwerkt én het optiesmenu is duidelijk en biedt vaak zelfs verhelderende uitleg. Het is allemaal niet spannend, maar wel functioneel. Daarnaast is het mogelijk om een controller aan een specifiek profiel te koppelen. Als jij en je partner thuis graag met twee eigen controllers spelen, kan dat een handige optie zijn. Wisselen tussen profielen is verder een fluitje van een cent.
Het bereiken van het instellingenmenu is een wat ingewikkeldere klus, aangezien die pas in het laatste tabblad van de Xbox Guide verstopt zit. Je hebt overigens wel de mogelijkheid ieder menu in het OS te ‘pinnen’ op de Home-pagina (het startpunt van het besturingssysteem), maar dat moet je dan wel weten. Aanvankelijk was dit een bron van ergernis, omdat ik continu zoekende was naar de juiste knoppen.
©GMRimport
Microsoft heeft dit nieuwe, overkoepelende besturingssystemen een maandje geleden al voor oude en nieuwe Xbox-consoles uitgerold. Daarom weet je als huidig Xbox-bezitter wat je krijgt. Dat is prima, want er valt niet heel veel op het nieuwe ‘dashboard’ aan te merken. Bovendien is het besturingssysteem ontzettend snel. In de stand-bymodus doet de Series X er maar drie seconden over om de Home-pagina te bereiken. Van uitstand (volledig uit, dus niet stand-by) naar Home doet de Series X ongeveer 18 seconden over.
Het rebooten middels de ‘opnieuw opstarten’-functie duurt langer: net iets minder dan een minuut. Maar dat is geen functie je vaak gaat gebruiken.
Als het op snelheid aankomt, is het contrast met een Xbox One X groot. Toch moet je niet te veel verwachten. Games laden gaat snel, maar verwacht geen bliksemsnelheid. Bij het schakelen van Home naar een game met de B-knop gaat het beeld bijvoorbeeld luttele seconden op zwart. De console laadt dan de game in omdat je terugkeert van de Home-pagina. De ssd is dus snel, maar niet feilloos. Op dat vlak lijkt de custom M2-ssd van de PlayStation 5 veelbelovender.
©GMRimport
Quick Resume
De ssd’s van de Series X én S komen desondanks met een unieke eigenschap. Beide systemen kunnen meerdere games tegelijkertijd draaien, afhankelijk van de grootte van de spellen die het systeem moet ‘bewaren’. Dat is allemaal mogelijk door die ssd, het hart van de zogeheten ‘Velocity Architecture’. Die manier van asset streaming - zeg maar, het opgraven van gamegegevens uit het geheugen - maakt het onder meer mogelijk om meerdere applicaties tegelijkertijd te draaien (en maakt games ook kleiner in bestandsgrootte).Microsoft heeft die functie het labeltje ‘Quick Resume’ meegegeven.
Dit is echt een dingetje. Je kunt op de Series X wisselen tussen verschillende games, zonder ze opnieuw op te starten. Je gaat dus verder met spelen op het punt waar je voor het laatst gebleven bent als je rouleert tussen bijvoorbeeld drie games. Het schakelen tussen games duurt ongeveer vijf seconden. Je beeld gaat even op zwart, vervolgens zie je het startplaatje van de game, waarna het Quick Resume-logo rechtsboven in beeld verschijnt.
Als je Doom: Eternal speelt, maar je krijgt een invite om een potje in een game online te doen, duurt het welgeteld vijf seconden om Fifa op te starten. Na dat potje kun je meteen terug naar Doom, en gaat de game verder waar je gebleven was. Quick Resume voelt daardoor zó natuurlijk aan dat het bijna onmogelijk is om vervolgens terug te gaan naar bijvoorbeeld een Xbox One X. Deze vergelijking gaat niet helemaal op, maar zie de Series X als een telefoon die meerdere apps op de achtergrond kan draaien. Als je dat gewend bent, voelt een telefoon zonder die mogelijkheid opeens traag en onhandig aan.
©GMRimport
Maar niet iedereen wisselt vaak tussen games. In dat opzicht is het moeilijk te zeggen of ook jij de vruchten plukt van Quick Resume. Ook werkt de functie niet bij multiplayergames die een constante connectie met de game-server vereisen. Als je Destiny 2 op de achtergrond laat draaien terwijl je een andere game speelt, zal de Destiny-server je alsnog uitloggen en moet je de game vervolgens opnieuw opstarten zoals gebruikelijk. Je gaat dan helemaal terug naar het hoofdmenu.
Quick Resume werkt overigens met alle oudere games, zelfs games die op de eerste Xbox zijn verschenen. Ook werkt het tussen verschillende profielen, met games op een disk of digitaal én zelfs nadat de Xbox Series X is uitgeschakeld in stand-bymodus. Dus stel: je log in op een ander profiel waarop je Gears 5 speelt, dan pakt-ie de games op je oude profiel gewoon weer op waar je gebleven was. Dat werkt trouwens niet bij dezelfde game: games zijn gekoppeld aan profielen. Dus als je met ander account naar dezelfde game terugkeert via Quick Resume, vraagt de Xbox om van profiel te wisselen en ben je al je voortgang kwijt.
Daarnaast is het soms onduidelijk welke game in Quick Resume draait en welke niet. Je kunt het aan een icoontje zien op de Home-pagina, maar daar staan niet alle games die nog in Quick Resume draaien. Er is geen overzicht van de games die in Quick Resume staan opgeslagen. Die onduidelijk is een beetje irritant. Quick Resume is een passief proces waar je als eindgebruiker niet over na hoeft te denken, maar het zou fijn zijn als je meer zicht had op wat wel en wat niet op de achtergrond draait.
Bovendien werkt Quick Resume op dit moment niet in alle games even goed. Volgens Microsoft ligt dit aan een recente bug. Het zou allemaal worden verholpen met een 'post-launch patch', is ons verteld. Het is te hopen. Quick Resume overtuigt verder namelijk vanaf de eerste seconde. Het voelt alsof je kunt alt-tabben op een console. Als je dat gewend bent, wil je niet meer anders.
©GMRimport
HDR en Auto-HDR
Een persoonlijke anekdote: als ik HDR instel in videogames heb ik geen flauw idee wat ik aan het doen ben. De nieuwe HDR-kalibratie in het Instellingenmenu van de Series X verzacht dit proces enorm. Het instellen van HDR gebeurt nog steeds gewoon in games zelf, maar dus óók op overkoepelend systeemniveau. Waarom? Dat is grotendeels nodig voor misschien wel de meest opvallende functie van de Series X: Auto-HDR.
Mogelijk heb je hier nog niet van gehoord, want zeker vergeleken met Quick Resume lijkt deze functie weinig aandacht te generen. En dat is raar, want Auto-HDR is echt een fantastische toevoeging. Dit extra laagje processing simuleert HDR in oude backward compatible games die eigenlijk geen HDR hebben – dus ook in Xbox One-games. De technologie levert dus geen ‘handgemaakte’ HDR op, maar wordt als een laag bovenop bestaande games gelegd middels machine learning.
©GMRimport
Auto-HDR was tijdens de tientallen backward compatible-games die ik op de Series X heb gespeeld bijna altijd van toegevoegde waarde. De toename van dat aantal nits dankzij HDR komt met name in kleurrijke games goed uit de verf. Games als Viva Piñata en Geometry Wars 2 gedijen echt onwijs bij de bontere kleuren. Auto-HDR is nog niet perfect. Het kán leiden tot detailverlies in witte oppervlaktes. Witte oppervlaktes lijken dan opeens zelf een soort lichtbron te zijn geworden. Dat zie je vooral onder felle lantaarnpalen en andere vlakken die fel wit licht weerkaatsen.
Maar die momenten zijn echt zeer zeldzaam. Auto-HDR staat standaard ingeschakeld op je Xbox Series X en vooralsnog is er weinig reden om de functie uit te schakelen. Het verschil is in onze optiek groot genoeg om het spelen van oude games daadwerkelijk aantrekkelijker te maken. Maar goed, wij zijn nerds. Bovendien grijpen wij ieder excuus aan om Geometry Wars 2 te spelen. Speel Geometry Wars 2.
Nauwelijks nieuwe games
Zelfs tijdens het recenseren voelde het onwennig: deze console heeft nog geen echte exclusieve next-gen games. Er is geen nieuwe game die schreeuwt: “Mij moet je kopen om aan je vrienden te laten zien wat je nieuwe console allemaal kan!” De PlayStation 5 heeft er ook niet veel, maar komt met Spider-Man: Miles Morales en de remake van Demon’s Souls zeker in de buurt van een fatsoenlijke line-up. De Xbox Series X heeft daarentegen vooral launchgames die je al kent, die je elders kunt spelen of die te klein zijn om bij een breed publiek indruk te maken.
Dit zijn de exclusieve Xbox Series X-games op lancering: Gears Tactics (kwam al uit op de pc), Enlisted, Evergate, The Falconeer (oogt fantastisch) en Tetris Effect: Connected (is nog onder embargo, de recensie volgt). Daar zitten enkele geweldige games tussen. Wat er niet tussen zit? Een geheel nieuwe game van het kaliber Demon’s Souls of Spider-Man: Miles Morales.
De Series X teert tijdens de lancering op oudere games die een next-gen update hebben gekregen, zoals Gears 5 en Forza Horizon 4. Daarnaast zijn er third-party titels die gebruikmaken van Smart Delivery, zoals Assassin’s Creed Valhalla, Dirt 5 en Call of Duty: Black Ops Cold Wars. Die games komen ook uit voor de vorige generatie consoles, maar zijn van een update voorzien. De Xbox Series X is daarmee een soort contradictio in terminis. Je koopt een nieuwe spelcomputer, maar je kunt er vervolgens nauwelijks nieuwe spellen op spelen. Dat is raar.
©GMRimport
Backwards compatibility
Wat in elk geval niet teleurstelt, is de backward compatibility. De toevoeging van Auto-HDR en de brede performance upgrades maken dit verreweg de beste backward compatibilty die een console ooit heeft gehad.
Net als op de Xbox One is de ondersteuning voor oude games naadloos in het besturingssysteem verwerkt. Alle backward compatible-games werken gewoon in Quick Resume, en de tientallen Xbox 360- en Xbox-games die we getest hebben draaien allemaal als een zonnetje. Het moet een klus van jewelste zijn geweest. Hier vind je alle backward compatible games op de Series X. Het gaat om iedere game die ooit op de Xbox One speelbaar was, minus Kinect-games.
©GMRimport
De geautomatiseerde HDR en de betere framerate, die altijd consistent lijkt op de X, zijn een groot gewin. Daarnaast profiteren sommige games van een hogere resolutie en framerate. Maar het fijnst zijn zonder twijfel de snellere laadtijden. Levels laden verloopt vaak ongeveer twee keer sneller op een Series X dan op een One X, zo blijkt uit onderzoek online. Dat komt puur en alleen door de ssd - deze games maken geen gebruik van de Microsofts Velocity Architecture.
Omdat de backward compatibility zo goed werkt, was het best wel een genot om oude games in nieuwe glorie op te starten. Met name de Auto-HDR doet echt wonderen voor de grafische kwaliteit. Xbox 360-games als Geometry Wars 2 en Viva Piñata krijgen bijna een soort tweede leven door Auto-HDR. Ook nieuwere games, zoals Dead Cells, komen echt goed uit de verf met een beetje extra HDR: de grafische effecten en ontploffingen ‘poppen’ net dat beetje meer van het scherm.
Als je waarde hecht aan het herspelen van oude games zit je met de Xbox Series X en S als gegoten. De console wint het op dat vlak van iedere console die ooit heeft bestaan.
©GMRimport
Geüpdatete games via Smart Delivery
Microsoft heeft naast backward compatibility nog een ander wapenfeit dat het gebrek aan next-gen games moet verbloemen: Smart Delivery. Dat is de dure term voor Xbox One-games die gratis zijn geüpdatet voor de Series X en S. De Xbox One-versies van die games worden met een update kosteloos overgeheveld. Je krijgt dus de Xbox Series X-versie van een game die je bijvoorbeeld voor de One hebt gekocht of hebt gedownload via Game Pass.
Het gaat bij lancering om dertig games, zoals Assassin’s Creed Valhalla, NBA 2K21 en DiRT 5. Maar ook veel exclusieve Xbox One-games krijgen een update, waaronder Forza Horizon 4, Ori and the Will of the Wisps en Gears 5. Het hele lijstje vind je hier. In de toekomst wordt dit lijstje aangevuld, onder meer met Halo: The Master Chief Collection en Destiny 2. Smart Delivery klinkt als een gemakzuchtige update, maar in de praktijk valt dat erg mee. Helaas hebben we lang niet alle Smart Delivery-games kunnen testen. Maar in de games waar dit wel kon, was het verschil met de Xbox One-versies aanzienlijk.
©GMRimport
Neem Sea of Thieves. Vooral Sea of Thieves. Dat was natuurlijk al een prachtige game, maar de vergezichten die je op de Series X krijgt voorgeschoteld, doen je echt versteld staan. De scherpte van 4k in combinatie met de prominente HDR levert bijna fotorealistische vista’s op (en dat in een cartoony game). Doom Eternal is ook zo’n game die echt van Smart Delivery profiteert: de snelle actie in combinatie met de hoge resolutie, stabiele 60 fps én prachtige HDR zorgt voor een fiks contrast met de Xbox One-versie.
Ook Gears 5, Gears Tactics en Dirt 5 passen in dit rijtje. Het zijn stuk voor stuk hele mooie games op een Series X. Gevoelsmatig verraden ze nauwelijks dat ze eigenlijk een generatie geleden uitgekomen zijn. Maar ja, gevoel zegt weinig zonder vergelijkingsmateriaal. We vallen in herhaling, maar het blijft raar dat de Xbox One geen echt grote exclusieve titel biedt.
©GMRimport
Xbox Game Pass
Natuurlijk is het niet mogelijk om het gamesaanbod van de Xbox Series X te behandelen zonder Xbox Game Pass aan te halen. Game Pass is de abonnementsdienst van Xbox waarmee je alle exclusieve Xbox-games op dag één op je console en pc kunt spelen. Het is het kloppende hart van het Xbox-merk. Daarnaast worden er continu nieuwe (third party)-titels aan het assortiment toegevoegd, vaak ook nog eens op releasedag. Bovendien is het aanbod van een regulier EA Play-abonnement in Game Pass verwerkt.
Xbox Game Pass kost tien euro per maand, of dertien euro als je het zowel op pc als console wilt. Het is in ieder opzicht een hele goede deal. Game Pass maakt de drempel voor het opstarten van een nieuwe game enorm laag, maar bovenal blijft het assortiment verrassen met nieuwe games. Aangezien Microsoft onlangs ook de bekende uitgever Bethesda (Skyrim, DOOM, Wolfenstein) heeft gekocht, belooft dat aanbod in de toekomst enkel breder en beter te worden. Natuurlijk is dat geen toeval: Microsoft wil dat jij voor een vast bedrag per maand - à la Netflix - compleet opgaat in het Xbox-ecosysteem.
©GMRimport
Je kunt Xbox Game Pass eenmalig een maand testen voor één euro. Er verschijnen daarnaast af en toe deals die het instappen in de service nóg toegankelijker maken. Als jij weet dat je een Xbox Series X gaat halen maar nog geen Game Pass hebt, houd dan zeker dergelijke deals in de gaten. Want als je een Series X hebt, wil je waarschijnlijk ook Game Pass. In veel gevallen ben je een dief van je eigen portemonnee als je Game Pass negeert, want je kunt sowieso alle Xbox-exclusives met de dienst spelen.
Het is daarmee vooral de vraag wanneer de dienst duurder of ‘te duur’ wordt. Het huidige model lijkt haast te goed om waar te zijn.
Conclusie
De Xbox Series X is vooral een belofte. Je kunt er nog geen overweldigende nieuwe exclusieve games op spelen. Zulke games ontbreken ook in de maanden na lanceringsdag. Dat is oprecht raar. Het is een beetje alsof je een nieuwe auto koopt zonder dat je erin rond mag rijden. Je hoeft deze console eigenlijk niet op launchdag te halen. Althans: het is niet alsof je dan een grote nieuwe game mist die de rest van de wereld wél spelen kan. Dat had Halo Infinite moeten zijn. Maar die is uitgesteld. Het uitstel van Halo Infinite is een klap die de rest van de line-up niet opvangt.
Sowieso werpt de Series X veel vragen op. Heb je deze console überhaupt wel nodig? Als je een moderne pc hebt is er nauwelijks reden een Series X te halen. Alle exclusieve Xbox-games komen naar de pc. Bovendien beschikt ook de pc over Game Pass. Daarnaast wordt Game Pass geïntegreerd in de cloudstreamingdienst van Xbox, waardoor je een hele bibliotheek aan Xbox-games op je telefoon of tablet kunt spelen. Tenminste, op Android-apparaten; op iOS kun je games vooralsnog enkel lokaal streamen, zoals met PlayStation Remote Play.
Microsoft vervaagt de grenzen tussen platformen doelbewust. Veel exclusieve Xbox-games verschijnen de komende tijd ook nog eens op de Xbox One, bijvoorbeeld. Eigenlijk is dat best raar: Microsoft geeft je alle redenen om juist géén Xbox Series X te kopen. Het enige wat Microsoft wil, is dat jij betaalt voor services als Game Pass en Xbox Live. Op welk platform je dat doet maakt Microsoft niet echt uit. Dus de vraag of je deze console echt nodig hebt, is afhankelijk van de platformen die je al hebt. Naast de games die je wilt spelen, natuurlijk.
©GMRimport
Eén ding is zeker: wie graag op consoles speelt, zit met de Series X gebakken. Sterker nog: de Xbox Series X heeft echt een beetje ons hart veroverd. De backward compatibility is waanzinnig, Game Pass is subtiel maar naadloos verweven in het besturingssysteem, Quick Resume is heerlijk en de console zelf is relatief snel, bijna volledig geluidsstil en enorm gebruiksvriendelijk. Vergeleken met de Xbox One voelt niets aan de Series X overbodig. Alle belangrijke elementen van een console zijn aandachtig verwerkt. Alles, behalve de games. Vooralsnog.
Vanwege dat gebrek aan games is de Xbox Series X nu geen ‘essentieel apparaat’. Er is nog geen enorm valide reden om meteen naar de winkel te hollen. Dat was eigenlijk al duidelijk voordat we dit recensie-exemplaar ontvingen. Toch willen we niet doorschieten in cynisme. Microsoft toont in vrijwel alles dat het perspectief ziet in zijn gamesdivisie. Het heeft de afgelopen jaren meerdere goede ontwikkelaars gekocht om in gametoevoer te kunnen voorzien.
Het bedrijf heeft bovendien veel moeite in de Series X gestoken. Dat merk je als je erop speelt. Je maakt als bedrijf geen console als de Series X zonder in het medium te geloven. Wij denken dat die games wel komen. Een betere vraag is: wegen die games straks ook op tegen het exclusieve geweld van Sony? Tja, dat moet de toekomst uitwijzen.
©GMRimport
Hoe dan ook is het fijn om de Xbox Series X in huiskamers te zien staan. Niet omdat het het een mooi ding is, maar omdat de Series X weer echt een traditionele spelcomputer is. Je merkt dat aan ieder aspect van de filosofie, hardware en het besturingssysteem. Dit is een console zonder gedoe. Een console waarop je vooral en alleen games gaat spelen, alleen of samen. Alles in dit apparaat faciliteert in de simpele behoefte om games zo mooi en handig mogelijk te spelen. Je zou zelfs kunnen zeggen: een console die in alles doet denken aan de Xbox 360.
Als die gedachte niet geruststelt, weten wij het ook niet meer.
