Schiet, dood door kogel, restart. Schiet, dood door kogel, restart. Schiet, ontwijk kogel, dood door vogel, restart. Schiet, ontwijk kogel, buk onder vogel, baas springt bovenop je, restart. Schiet, toch weer dood door die kogel. Inhouden om controller niet door het raam te gooien. Restart.
Als dit vreselijk vermoeiend en frustrerend klinkt, dan is Cuphead niks voor jou. Maar als dit heerlijk vermoeiend en frustrerend klinkt, dan ben jij precies degene die deze game móét spelen. Je zou de game in principe in een halfuurtje uit kunnen spelen, elk gevecht duurt immers maar twee minuten. Maar voordat je een baas zo goed onder de knie hebt dat je ook maar een kans maakt om hem te verslaan, heb je het meestal al vele malen opnieuw moeten proberen. En opnieuw. En opnieuw. Zo kan het soms wel een half uur duren voordat je eindelijk de laatste kogel in een vijand knalt.
Kopzorgen
Cuphead en zijn vriendje Mugman zijn wel redelijk wanhopig om al die tegenstanders te verslaan. Na een overijverige gok in een casino zijn ze namelijk hun ziel verloren aan de duivel. Nu worden ze erop uitgestuurd om alle andere slachtoffers van Satan een bezoekje te brengen en hun zielen te oogsten.
De tegenstanders waar je op deze manier langs moet zijn ontzettend gevarieerd. Het is elke keer weer een verra ing wat voor vreemd wezen je nu weer tegenover je krijgt. Het zou zonde zijn om dat voor je te verpesten met voorbeelden, maar laten we zeggen dat de kwaadaardige wortel die in demo’s werd getoond slechts het topje van de creatieve ijsberg is.
Alles is bovendien wonderlijk schoon vormgegeven met een unieke animatiestijl. Cuphead probeert de stijl van oude tekenfilms van begin vorige eeuw te vangen en stort zich daar vol overgave op. Het resultaat is fenomenaal: achtergronden zien er precies uit als een oude Disney-tekenfilm en je vecht tegen personages die zo uit Betty Boop zijn weggelopen. Je ziet zelfs constant witte kra en in het beeld. En het mooiste is dat dat ook bewegend goed uit de verf komt. De animaties leiden je nooit af, maar dompelen je helemaal onder in de nostalgie. Ook de muziek draagt veel bij aan de ouderwetse sfeer. Rammelende piano’s, barbershop-achtige vocalen en jazzy deuntjes sturen je zo een eeuw terug in de tijd.
Dat was allemaal verspilde moeite geweest als de gameplay niet in orde was, maar ook hier staat Cuphead als een huis. Het koppige mannetje bestuurt retestrak, hoewel de besturing wel wat moeite kost om aan te wennen. Zo kun je RB inhouden om stil te blijven staan, terwijl je met je linkerpook nog steeds alle kanten op mikt. Ook de parry vergt enige oefening. Je kunt op roze voorwerpen en kogels springen om die te counteren en omhoog te springen, maar dat moet je wel heel precies timen.
Klap voor je kop
De baasgevechten zijn stuk voor stuk memorabel, maar wel ontzettend lastig. Gelukkig wel lastig op de goede manier: elke keer dat je doodgaat ben je even gefrustreerd, maar heb je ook iets nieuws geleerd over je tegenstander. Elke fout die je maakt was te vermijden, en dus wil je elke keer snel opnieuw beginnen om het net iets beter te doen.
Iedere baas heeft verschillende fases, met verschillende aanvallen die je allemaal moet leren kennen. Het duurt mi chien tien, twintig pogingen, maar ineens merk je dat je de eerste fase foutloos door kunt komen. Je vijanden hebben geen levensbalk, dus je weet steeds niet precies hoe lang je nog op ze moet schieten. Elke keer dat je doodgaat krijg je in een balkje wel te zien hoe ver je was, zodat je een beetje kunt leren hoe lang de fases van de bazen duren. De frustratie is groot als je net sterft en dan ziet dat je er echt bijna was, maar de roes is des te groter als je uiteindelijk glorieus zegeviert. De game weet de grens tu en frustratie en plezier uitstekend te bewandelen.
Het komt maar weinig voor dat je afgaat zonder dat het je schuld was, maar als dat gebeurt komt dat meestal door je superaanvallen. Door te parryen, te schieten en niet dood te gaan, vul je een meter waarmee je extra zware aanvallen kunt doen. Om die uit te voeren blijft je kopje echter even stil hangen. Op dat moment is hij wel onkwetsbaar, maar het kan gebeuren dat er net iets onder je door vliegt dat je niet kunt ontwijken als je net klaar bent met je speciale aanval.
Varkentje wa en
Gelukkig hoef je niet de hele game met een miezerig kogelstroompje te spelen, maar kun je bij een uit de kluiten gewa en Porky Pig nieuwe wapens en vaardigheden kopen. Denk aan boemerangkogels, bommetjes of een extra hartje in ruil voor zwakkere kogels. Elk wapen heeft zijn eigen strategie nodig, en sommige bazen kun je eigenlijk niet verslaan zonder een extra wapen. Het is dan ook jammer dat je niet echt kunt oefenen met je nieuwe arsenaal. Je kunt alleen tegen de bazen vechten, en als je daar niet weet wat je doet ben je binnen 20 seconden dood. Dat is niet echt genoeg tijd om aan een wapen te wennen.
Je betaalt Porky met munten, die je verdient in de Run ’n Gun-levels, een soort platformer-gebieden met dodelijke obstakels. Helaas zijn deze stukken zonder bazen het zwakste onderdeel van de game. Het plezier van Cuphead haal je uit het opgesloten zitten met een grote vijand in een enkel scherm, en het leren hoe je zijn aanvallen overleeft. Al die strategie wordt in de platformlevels overboord gegooid en ingewi eld voor ongeïnspireerd leveldesign. Gelukkig zijn er maar zes van dit soort levels, en zijn ze ook nog eens optioneel.
Je kunt alle bazen met een vriend te lijf gaan in de co-opmodus, die helaas niet zo leuk is als gehoopt. In je eentje balanceert de game al op het randje van chaos, terwijl dit met zijn tweeën simpelweg te onoverzichtelijk is. Door alle extra kogels van je teamgenoot is het haast niet meer te zien wat je nou moet ontwijken, en wat niet.
Verder doet Cuphead bijna alles goed wat het goed moet doen. Het is moeilijk, maar nooit oneerlijk, en geeft je met elke baas een pittige uitdaging. Als dat nog niet genoeg was, kun je proberen om bij elke baas de hoogste rank te verdienen. Dan moet je wel alles ontwijken, vaak een parry uitvoeren, je speciale meter helemaal vullen en ook nog eens snel zijn. Alles op S-rank halen is een haast onmogelijke taak, maar een leuke uitdaging voor de masochisten onder ons. Wie het wat rustiger aan wil doen, kan de bazen op een iets makkelijker standje spelen.
Hoe je Cuphead ook speelt, het is eigenlijk altijd frustrerend. Tot dat moment dat je die baas naar het hiernamaals helpt en uit je stoel springt van vreugde. Het is knap hoe de game jou steeds beter laat worden, totdat je ineens goed genoeg bent om een tegenstander te verslaan. Dan besef je je hoe goed deze game is, en ga je gelijk door naar de volgende baas. Restart.
Gamer.nl speelde Cuphead op een Xbox One. De game is ook verkrijgbaar voor pc en is nu beschikbaar.