Het kan mij niet schelen hoe pacifistisch je imperium al 140 beurten lang is. Op het moment dat je de kans krijgt om een ‘Giant Death Robot’ te bouwen, dan doe je dat. Deze veel te sterke (en daardoor geweldige) unit is een van de vele tweaks en veranderingen aan Civilization 6 die waarschijnlijk minder aandacht krijgen dan de hoofdmoot, klimaatverandering. En dat terwijl Gathering Storm zoveel goeds toevoegt aan de klassieke Civ-ervaring.

Gathering Storm is de tweede uitbreiding voor Civ 6. Voor de goede orde: je hebt de vorige expansion niet nodig om deze te kunnen spelen. In Gathering Storm zijn bijna alle spelsystemen herzien of uitgebreid. Daarmee is Civ 6 bijna een heel nieuw spel geworden, vooral in de midden- en eindfases van het spel. Bijna, want het blijft uiteraard Civilization.

©GMRimport

Beslissingen

Het fijne hieraan is dat de essentie van Civilization altijd al briljant was: je bestuurt een beschaving van de steentijd naar het heden en verder, terwijl je te maken krijgt met concurrerende volkeren op de wereldkaart. Civ speel je beurtelings, dus jij mag je beslissingen nemen en vervolgens zijn je tegenspelers (computervolken of echte tegenstanders) aan de beurt. Gedurende het spel moet je steeds beslissingen nemen over welke technologie je wil ontwikkelen, welke regeringsvorm je volk heeft en hoe en waar je je steden inricht.

Gathering Storm voegt een aantal ‘nieuwe’ elementen toe aan het basisspel. Nieuwe staat tussen aanhalingstekens omdat de grootste toevoegingen al in eerdere Civ-spellen te vinden waren. Ook worden bestaande systemen flink uitgebreid waardoor ze opeens veel meer tot hun recht komen. Zo is diplomatie flink aangepakt. Gathering Storm introduceert een nieuwe ‘munteenheid’, die je politieke invloed vertegenwoordigt. Je kunt invloed genereren door stadstaten over te halen jou te steunen. En je kunt invloed ook verhandelen. Bijvoorbeeld door naast goud ook een hoeveelheid invloed te bieden voor het kopen van een grondstof bij een concurrent.

©GMRimport

Ik stem op mijzelf

Invloed is belangrijk voor een nieuwe manier van winnen in Civ 6, de diplomatieke overwinning. Hiervoor maakt het ‘World Congress’ zijn rentree. Dit is een soort Verenigde Naties die vrij vroeg in het spel automatisch tot stand komt. Om de zoveel beurten is er een vergadering van alle in het spel aanwezige naties en moet je stemmen over een aantal voorstellen. Deze voorstellen zijn willekeurig gegenereerd, al kun je elk voorstel wel aanpassen aan je eigen smaak. Om een voorbeeld te noemen: het voorstel is dat een bepaalde grondstof opeens niet meer verhandeld mag worden. Jij kunt dan in het voorstel kiezen welke grondstof volgens jou dan verboden moet worden. Je ziet echter niet wat de precieze voorstellen van je tegenstanders zijn en ook niet hoeveel stemmen elk voorstel krijgt. En hier komt invloed pas echt om de hoek kijken: hoe meer invloed je hebt, hoe meer stemmen je aan een voorstel kan geven.

Dat geldt ook voor een speciaal voorstel dat steeds terugkeert: welke beschaving er twee diplomatieke overwinningspunten krijgt. Je hebt er tien nodig om te winnen, dus als je voldoende invloed verzamelt kun je die overwinning uiteindelijk gewoon kopen door massaal op jezelf te stemmen. Dat voelt ook ergens wat goedkoop en als een minder sterke overwinning aan dan domination of technologische overwinning. Maar het is al heel wat dat diplomatie zoveel meer waarde heeft gekregen, en het maakt je relaties met de computergestuurde stadstaten veel belangrijker (en leuker) dan voorheen.

Warm

Uiteraard moeten we het ook over het klimaat hebben. Dat is immers het belangrijkste thema van deze uitbreiding. Het is niet de eerste keer dat klimaatverandering een rol speelt in een Civ-spel. De allereerste Civilization hield al rekening met het broeikaseffect, waarbij kustgebieden plots konden onderlopen. In Gathering Storm gaat het allemaal een stuk verder. Klimaat en natuurrampen spelen gedurende het gehele spel een rol. Zo kunnen rivieren overstromen en vulkanen uitbarsten. Dit betekent dat je dammen moet bouwen en uit moet kijken waar je je stad neerzet. Dit voegt een prettige nieuwe beslissing toe aan het spel, al vallen de invloeden van de rampen gedurende de eerste helft van een potje nog redelijk mee. Pas later in het spel gaat de menselijke invloed een rol spelen. Poolijs smelt, wat voor overstroomde kustgebieden zorgt, maar ook de voorheen ondoordringbare poolzeeën bevaarbaar maakt. De mate van vervuiling die jouw en andere beschavingen produceert is steeds te volgen in grafieken, die je echter wel zelf in de gaten moet houden.

Hier zit een bepaalde subtiele genialiteit in. Tijdens de opbouw van je beschaving is het namelijk heel makkelijk om milieuvervuiling te negeren. Je wilt immers nú die economie verbeteren en snel die tanks produceren. En daar heb je kolen en olie voor nodig. Dat je daardoor later in het spel jezelf flink in de vingers kan snijden door het veroorzaken van grote rampen, wordt later pas duidelijk. Het spel laat hiermee (heel realistisch) zien dat klimaat en economie samen voor heel complexe problemen zorgen. Bovendien is het eindspel een stuk interessanter door de toeslaande rampen en stormen, omdat het een extra dimensie geeft aan de beslissingen die je hebt gemaakt. In plaats van te racen naar je technische overwinning, moet je ondertussen je imperium intact houden. Op de automatische piloot doorklikken in de laatste fase is voorbij. En dat is goed.

©GMRimport

Cultuurbarbaar!

Deze grote nieuwe spelsystemen (en de vele andere toevoegingen, zoals nieuwe beschavingen en scenario’s) geven Civ 6 een enorme hoeveelheid diepgang, die helaas niet altijd goed uit de verf komt door de gebrekkige kunstmatige intelligentie. Nog steeds doen de leiders van andere volken vreemde handelsvoorstellen en gedragen ze zich soms gewoonweg achterlijk. Regelmatig kwam er een leider in beeld die mij boos aankeek en met een zwaard of speer zwaaide om te melden dat ik niet genoeg waardering voor kunst hebt. Okay. Eh. Genoteerd? Of de nogal twijfelachtige oorlogsverklaringen, waarbij een rijk met strijdwagens probeerden om het op te nemen tegen mijn luchtvloot en tanks. Goed bezig, Indonesië… Gelukkig is de kunstmatige intelligentie niet volledig kapot. Zelfs op niveau ‘Prince’ kunnen de computergestuurde leiders van je winnen als je niet goed oplet.

Een extra uitdaging is ook te vinden in de twee nieuwe scenario’s waarin je in een beperkt aantal beurten (meestal zestig) een bepaald doel moet behalen. Kort is in Civilization altijd relatief, maar het leuke is dat de scenario’s je meteen wat verder in de tijdlijn laten instappen. Je kunt dus meteen aan de slag met grotere tactische beslissingen, er zijn al wat steden voor je klaargezet en het leukste speelgoed (sterkere units) is sneller beschikbaar. Het ene nieuwe scenario draait om de pest. Hier moet je beschaving proberen door deze allesverwoestende plaag heen te leiden. De ander is een uitdaging voor twee spelers die draait om een oorlog tussen Frankrijk en Duitsland.

Gathering Storm brengt Civ 6 op (en boven!) het niveau waar ooit Civilization 5 met zijn uitbreidingen eindigde. En daar zit toch een wrang gevoel bij. Het is niet dat ‘vanilla’ Civ 6 bij het verschijnen een slechte game was, of zelfs maar een slechte Civilization. Het probleem met elke nieuwe ‘generatie’ in de Civ-reeks is vergelijkbaar met bijvoorbeeld een nieuw deel van De Sims. Opeens gaat alles weer terug naar af en moet je de vele verfijningen die je via uitbreidingen en dlc aan je game hebt toegevoegd, weer missen. Nu is Civ 6’s tweede uitbreiding gearriveerd, en voilà! Daar is dan eindelijk de bijna perfecte en diepe ervaring die we altijd al hadden willen hebben. Gathering Storm maakt Civilization 6 tot een fantastische ervaring waar wederom ‘nog één beurt’ betekent dat je weer tot drie uur ’s nachts doorspeelt.

Civilization 6: Gathering Storm is nu verkrijgbaar op pc. Het basisspel is vereist.

Laatste reviews:

De Early Access-versie van multiplayershooter Blindfire komt in de loop van vandaag beschikbaar op PlayStation 5.

De game kan daarbij tijdelijk met tien procent korting worden aangeschaft voor 8,09 euro. Deze kortingsactie loopt tot 9 december. Het spel verscheen afgelopen oktober al in Early Access via pc (Steam en Epic Games Store) en Xbox Series-consoles.

De first-person shooter speelt zich voor een groot gedeelte in de het donker af, met hier en daar uv-verlichte illustraties die er voor zorgen dat spelers iets kunnen zien. Daarbij kunnen spelers een 'Echo' gebruiken, waardoor bijvoorbeeld de meest recente positie van een vijand in de buurt wordt getoond.

Multiplayerpotjes bevatten maximaal acht spelers. Wanneer mensen verslagen worden, krijgen ze toegang tot nachtvisie waarmee ze de actie in de arena duidelijk kunnen volgen. Hoewel het mogelijk is voor spelers om zich in het donker te verstoppen, is het belangrijk om punten te scoren door bijvoorbeeld headshots en multikills te behalen. Spelers die een hele ronde geen schade oplopen ontvangen ook punten.

Valve heeft de Steam-regels voor seizoenspassen op het platform aangescherpt.

Zo valt te lezen dat ontwikkelaars een seizoenspas beschikbaar kunnen stellen op Steam, maar dat men wel een complete lijst en beschrijving van downloadbare content dat onderdeel uitmaakt van de pas en verwachte releasedatum moet delen.

Daarnaast moet een seizoenspas minstens één beschikbare dlc bevatten wanneer deze te koop komt te staan - al wordt er een uitzondering gemaakt voor seizoenspassen die onderdeel uitmaken van een vooraf te bestellen deluxe editie van de game.

"Door een seizoenspas aan te bieden beloof je toekomstige content", zo schrijft Valve richting ontwikkelaars en uitgevers. "Tijdens het proces van een seizoenspas lanceren wordt je gevraagd naar een releasetiming voor de content in de seizoenspas. Dit is zowel een verplichting richting consumenten en Steam. Als je nog niet duidelijk kunt communiceren over de content van elke dlc en wanneer de dlc beschikbaar komt, moet je geen seizoenpas op Steam aanbieden."

Valve erkent wel dat releasedata niet altijd gehaald kunnen worden. Ontwikkelaars mogen dan ook eenmalig de releasedatum van content uit de seizoenspas aanpassen, al moet de nieuwe datum wel binnen drie maanden van de oorspronkelijke datum vallen. Wanneer een dlc dat onderdeel uitmaakt van een seizoenspas wordt geannuleerd, moet men verplicht geld teruggeven aan de consumenten.