Voor de twintigste keer springt Madeline tegen een muurtje aan en houdt ze goed vast. Ze zet zich af, boost door de lucht, en landt precies op een springveer. Die haar vervolgens tegen een spies lanceert. Damn. Opnieuw proberen.
Dat is in een notendop de gameplay van Celeste, een pittige 2d-platformer waarvan je soms je haren uit je hoofd wil trekken. Madeline heeft in principe maar drie moves: springen, dashen en klimmen. Wat je daar allemaal mee moet doen vraagt echter zo veel van je vingers en je coördinatie, dat je zo’n duizend keer doodgaat voordat je de aftiteling hebt bereikt.
Sterven is gelukkig geen straf in deze game, maar een leerproces. Na elke dood kom je bijna direct weer tot leven en je raakt nooit je progre ie kwijt. Celeste bestaat uit levels van een tot twee schermen groot waar je je weg door moet zien te banen. Na elke mislukte poging begin je gewoon aan het begin van dat level, zonder dat je al teveel opnieuw hoeft te doen. Gelukkig maar, want de game kan zo al frustrerend genoeg zijn. Frustrerend op een positieve manier.
Leveldesign
De levels zitten namelijk geniaal in elkaar. Ze vragen het uiterste van je, maar voelen nooit oneerlijk. Elke keer als je een nieuwe uitdaging krijgt gepresenteerd, denk je aanvankelijk dat je die nooit zult overkomen. Vooral omdat je maar één keer in de lucht kunt dashen voordat je weer op de grond moet uitrusten. Hoe je dan in godsnaam tu en al die spiesen en afgronden moet manoeuvreren... Maar drie minuten later spring en vlieg je vrolijk tu en alle obstakels door en blijkt het allemaal toch niet zo onmogelijk als gedacht.
Ondanks het beperkte aantal moves blijft de game wel nieuwe ideeën introduceren, zoals luchtbellen die je lanceren, of platforms die alleen bewegen wanneer je dasht. Zo worden jouw vaardigheden dus niet uitgebreid, maar wel wat je daarmee kunt doen. Daardoor blijft de game fris aanvoelen en word je gedwongen om Madeline's bewegingen meester te worden. Je moet haar namelijk heel precies kunnen besturen om de vele vallen te overleven. Gelukkig is de gameplay enorm soepel en hoef je nooit met de besturing te worstelen.
Voor ieder wat wils
Het knappe aan dit spel is verder dat je het zo moeilijk voor jezelf kunt maken als je wilt. De game is op zichzelf al een hele uitdaging, maar door collectables wordt het nog een stuk lastiger. Overal zitten namelijk aardbeitjes verstopt, die soms bijna onmogelijk te verzamelen zijn. Je hebt echt pixel-perfecte reflexen en stalen zenuwen nodig om sommige van die verborgen schatten te grijpen. Daarnaast vind je in elk leven een ca ettebandje, waarmee je een b-side van het level vrijspeelt. Dat zijn een soort remixes waarbij de moeilijkheidsgraad nog even naar het maximum wordt opgeschroefd.
Deze extraatjes zijn alleen voor de echte doorzetters bedoeld, want ga er maar vanuit dat je honderden keren zult sterven voordat je ze onder de knie hebt. De game vertelt je dan ook expliciet dat je ze niet hoéft te halen. De aardbeien doen verder niks, behalve dat je erover kunt opscheppen tegen je vrienden. Als je het niet leuk vindt om ze te pakken, doe het dan vooral niet.
Je kunt de game ook juist simpeler voor jezelf maken door de a ist modus in te schakelen, waarmee je allerlei zijwieltjes aan kunt zetten. Zo kun je de actie langzamer laten gaan, waardoor je wat meer tijd hebt om te reageren, extra dashes gebruiken (waar het spel immens makkelijker van wordt) of zelfs onkwetsbaar worden. Dat is ook heel handig om te oefenen op secties die je net niet aankunt. Dat maakt de game een stuk vriendelijker en toegankelijker dan bijvoorbeeld Super Meat Boy.
Paniekaanval
Dat komt ook door de sfeer van Celeste. Alleen al het kijken naar de prachtige sprites geeft je een warm gevoel, zeker als je het achterliggende verhaal kent. De game is namelijk veel meer dan alleen een moeilijke platformer en biedt een emotioneel en gelaagd verhaal. Madeline is vastberaden om de berg Celeste te beklimmen, ook al is ze geen ervaren klimmer en waarschuwt iedereen haar voor de gevaren van deze reis. Onderweg worstelt ze met zichzelf en haar problemen. De game schetst op een bijzonder aangrijpende manier hoe het is om te kampen met depre ies en paniekaanvallen en verweeft die thema's op een knappe manier in de gameplay.
Dat verheft de game tot een uitzonderlijk niveau. Je zit niet alleen met zweet in je handjes omdat de levels het uiterste van je vragen, maar ook omdat je een emotionele band met Madeline hebt opgebouwd en meeleeft met haar emoties. Het geeft je een reden om al die onmogelijke uitdagingen te overwinnen, iets dat in veel vergelijkbare games ontbreekt. Als na vijf uur de aftiteling over het scherm loopt, voelt Madeline als een vriend, iemand die je wilt beschermen. En mi chien heb je onderweg ook wel iets over jezelf geleerd.
Het einde komt eigenlijk te snel, maar door de vele bonuscontent en collectables valt er dan gelukkig nog genoeg te beleven. De game zit daarnaast propvol opties die het toegankelijker maken en heeft zelfs een optionele klok voor speedrunners. Je hebt mi chien het gevoel dat je doodgegooid wordt met 2d-platformers met pixel-graphics en dat ze allemaal hetzelfde zijn. Maar Celeste bereikt een nieuw niveau en is absoluut een van de beste games in zijn genre.
Celeste is nu verkrijgbaar op pc, PlayStation 4, Xbox One en Nintendo Switch. Deze recensie is gebaseerd op de Switch-versie.