Forza Motorsport heeft al bijna twee decennia dezelfde reputatie – het blijft Microsofts en Turn 10’s tegenpool van Gran Turismo. Na al die jaren is dat nog steeds het grootst mogelijke compliment.

De eerste indrukken van Forza Motorsport vallen enigszins tegen. De game ziet er weliswaar fantastisch uit, maar dat went snel genoeg. Binnen een minuut of tien rijd je gewoon weer in je huis-tuin-en-keuken-auto in een of andere suffe competitie. Er zijn twee opties: je bent seconden per ronde sneller dan alle andere coureurs, óf je kunt ze nauwelijks bijhouden. Een gulden middenweg lijkt te ontbreken. En dus rijg je maar braaf de vele races aan elkaar, in de hoop een nieuwe competitie vrij te spelen en wat punten bij elkaar te sprokkelen om nieuwe bolides te kunnen ontgrendelen.

Ook dit is het Gran Turismo-effect: de singleplayercampagne van Forza lijkt eveneens uit de twintigste eeuw te komen. Je werkt je langzaamaan omhoog naar snellere raceklassen door korte wedstrijden te winnen. Waar je rivalen in Grid nog een eigen persoonlijkheid hebben (en je ze daardoor als individuen gaat beschouwen), blijft Forza Motorsport hangen in de identiteitsloze ‘Drivatars’. Titels als Need for Speed en Burnout zorgen er met dynamische AI voor dat iedere race spannend is, maar ook dat is hier nauwelijks aan de orde. Zelfs al heb je een passende moeilijkheidsgraad gevonden, dan betekent dat in praktijk dat het gros van het veld veel te langzaam is – en de enige tegenstand enkel geboden wordt door maximaal twee of drie coureurs. De Builders Cup-carrière is zeker gedurende de eerste uren vooral eentonig tijdverdrijf.

De singleplayer wordt leuker en spannender naarmate je hogerop raakt. Dit komt vooral doordat de AI dan iets steviger en venijniger lijkt te rijden. Maar echt bijzonder is de Builders Cup-carrière nooit. Als je op zoek bent naar een racegame met een sterke singleplayer, dan kun je beter je heil zoeken bij Forza Horizon, The Crew Motorfest of WRC Generations. Zie je de singleplayer vooral als opstapje, dan biedt Forza Motorsport een fantastische representatie van de autosport. Hier kun je drie aspecten voor aanwijzen: de nagenoeg perfecte besturing, het brede scala aan bolides en de uitmuntende multiplayer. En als bonus zijn er nog de weergaloze weerseffecten.

Over de besturing kunnen we kort zijn. Turn 10 laat al zeker sinds Forza Motorsport 3 zien dat ze het semi-realistische racegenre uitstekend in de vingers hebben. Geen enkele andere racegame bestuurt zo precies met een controller: je voelt direct de verschillen tussen een twee- en vierwielaandrijving. Ook kun je met een controller haarfijn inschatten waar op het asfalt de meeste grip ligt en wanneer je auto toch onder je vandaan dreigt te glijden. Maar ook met een goed racestuur kan Forza Motorsport prima overweg. Dit deel evenaart de Assetto Corsa’s van deze wereld: de force feedback is overtuigend, iedere bolide heeft merkbaar haar eigen karakteristieken en je eigen racestijl laat zich goed vertalen naar de game.

Forza Motorsport verfijnt in die zin de balans tussen toegankelijkheid en realisme. Aan de ene kant van het spectrum is er de mogelijkheid om even terug te spoelen in de tijd om die ene fout te corrigeren. Aan de andere kant krijg je zonder alle foefjes en hulpmiddelen een spijkerharde racegame voor je kiezen. Die verschillende opties sluiten naadloos aan op de enorme hoeveelheid en diversiteit aan auto’s. Al die honderden bolides besturen niet alleen anders, je kunt ze ook volledig naar je hand zetten. Hoe vaker je ze gebruikt, hoe meer punten je voor die specifieke uitvoering verdient – en des te meer mogelijkheden je hebt om nieuwe onderdelen te kopen. Dit mechanisme zorgt ervoor dat iedere race en training ertoe doet: door je in een specifieke auto te verdiepen, kun je ‘m steeds meer naar wens uitbouwen. Net als in een rollenspel bepalen je speelstijl en de keuzes die je maakt waar je je in specialiseert.

Dat zorgt er aan de ene kant voor dat de keuze voor een auto niet zomaar afhangt van de oorspronkelijke statistieken. Die kun je binnen een mum van tijd toch verbeteren door een nieuw cilinderblok of ander setje banden aan te schaffen. Het doet er vooral toe dat je auto’s kiest die bij jouw manier van racen passen. Geniet je net als Max Verstappen van overstuur en een aanvallende racestijl, dan kun je daar op verschillende niveaus op inspelen.

Deze link met Verstappen is niet willekeurig. Hoewel je niet in een hedendaagse F1-bolide kunt stappen, staat één ding als een paal boven water. Forza Motorsport draait om de masculiene en naar olie ruikende autocultuur. Het gaat om traditionele circuits als Spa, Indianapolis en Silverstone, waar je vooral uitblinkt met een auto die zoveel mogelijk lawaai maakt. Forza representeert de autocultuur als een bakermat van bravoure, mannelijkheid en vrijmoedigheid. Oftewel: een cultuur die z’n hoogtijdagen vierde aan het eind van de twintigste eeuw. En of je nu van benzine of hernieuwbare energie houdt, de game vertaalt dit tijdsbeeld op fenomenale wijze naar het medium games.

Door al deze variabelen is de multiplayer zo’n gelaagde en interessante omgeving. De op papier beste of snelste auto wint lang niet altijd. Succes zit ‘m vaak in de details: hoe de specifieke uitvoering van je auto resoneert met jouw racestijl en de karakteristieken van een circuit. Dat maakt vrijwel iedere online race de moeite waard. Het is al tof om te zien dat andere coureurs met een totaal andere soort auto op de proppen komen. En Forza Motorsport slaagt er uitstekend in om je in te delen bij mensen die min of meer net zo snel zijn als jij. Daardoor is de spanning vaak om te snijden en tref je al gauw mensen die je aan je friendslist wilt toevoegen, om ze in de toekomst uit te nodigen voor een online competitie.

Sterker nog: Forza Motorsport heeft online uitgespeeld. Het is kinderlijk eenvoudig om een wedstrijd of competitie te vinden die bij je past. En binnen een paar seconden vind je toffe stickers voor die ene auto – gemaakt door anderen, in Motorsport of jaren geleden in een van de vorige Forza’s. De wekelijkse time trials en vergelijkbare competities staan al voor je klaar. De enige grote kanttekening is dat niet iedere versie van de game dezelfde toegang biedt. Early access is één obstakel, maar de ‘car pass’ en het VIP-systeem om sneller ervaringspunten te verdienen zorgen gelijk voor een hiërarchie onder gamers. De premium versie van de game resulteert in meer auto’s en snellere upgrades. Dit model zet het idee van een eerlijke en op vaardigheden gebaseerde multiplayer enigszins onder druk. Op moment van release valt het nog best mee, maar sympathiek is het zeker niet.

Dan de weerseffecten. Die zijn simpelweg fantastisch. Regen gutst soms uit de hemel, waarbij je – zeker met besmeurde of kapotte koplampen – niet meer weet wat links of rechts is. De hoek van de zon bepaalt de verlichting op het gehele circuit. Volgens Digital Foundry leidt dat er soms toe dat de game er zo nu en dan minder spectaculair uitziet dan Forza 7: soms staat de zon precies achter een tribune, waardoor een wat fletse schaduw het circuit tot een grijze brij maakt. Maar als een zonnestraal dan weer langs het bouwwerk schiet, valt op hoe indrukwekkend dynamisch weersomstandigheden kunnen zijn. Juist die afwisseling laat zien hoe geavanceerd de technologie achter Forza Motorsport is. Dat spoort ook aan om te blijven spelen. Vrijwel iedere race heeft hierdoor namelijk een geheel eigen karakter.

Maar er is meer. Niet eerder kwamen opwaaiend stof, mistige bossen en reflecterende zonnestralen zo goed tot hun recht in een game. In de F1s en Need for Speeds van deze wereld vliegt er ook altijd wel iets van zand of gravel omhoog als je met een band naast het circuit terechtkomt. Dat ziet er prima uit, maar vaak blijft het bij een vrij simpel grafisch effect.

In Forza Motorsport komt de natuurkunde om de hoek kijken. Afhankelijk van je snelheid en de stand van de wind schiet losliggend materiaal allerlei kanten op. Dat lijkt (en is) een klein detail in een game die zo uitgebreid is als Forza, maar het zorgt voor de indruk dat in een race zo goed als alles mogelijk is. En vaak gebeurt er ook iets spectaculairs. Het kan bijvoorbeeld best zo zijn dat je achter een fel duel tussen twee coureurs terechtkomt. Als eentje de bocht niet netjes aansnijdt, net te wijd gaat en met twee banden in het grind belandt, wordt je zicht in één klap beperkt door een grote stofwolk. Die vliegt vervolgens over het circuit, waardoor ook achterblijvers hier zichtbaar last van hebben.

Met andere woorden: het steriele karakter van Forza Motorsport is niet meer. Het weer verandert continu, gras en grind spat op een realistische manier op, en de kleinste botsing leidt tot gedetailleerde schade aan je bolide. Eerdere delen probeerden deze belangrijke onderdelen van autosport al te vertalen naar een game, maar slaagden er nooit helemaal in. Het schademodel was in Forza 7 nog net iets te simpel van opzet: uiteenlopende crashes leidden te vaak tot dezelfde schrammen en beschadigingen. Forza Motorsport laat zien dat de overgang van Xbox One naar Series niet per se om resolutie of framerate gaat, maar om detail en dynamiek.

Forza Motorsport is vanaf 10 oktober beschikbaar voor pc, Xbox Series X en S. Voor deze review is de game op een Series X getest, met zowel controller als racestuur.

Microsoft heeft een nieuwe marketingcampagne gelanceerd om duidelijk te maken dat op Xbox gamen op meer manieren kan dan louter op een spelcomputer.

De reclamespot kan hieronder bekeken worden, en Microsoft vertelt op Xbox Wire meer over de campagne. In de reclame zijn verschillende apparaten te zien om Xbox-games te spelen, van een Xbox Series X-console tot een pc-handheld en smartphone.

Microsoft: "We bouwen een toekomst die draait om spelerskeuze - waar mensen op de manier waarop ze maar willen hun favoriete games kunnen spelen, nieuwe avonturen kunnen ontdekken en met vrienden in contact kunnen komen."

"We geloven dat games makkelijk en voor iedereen toegankelijk moeten zijn", zo vervolgt het bedrijf. "Dus of je nou een Xbox-console hebt, op pc speelt, of via een Samsung Smart TV, handhelds, mobiele telefoons, Amazon Fire TV, of een Meta Quest-headset met Game Pass Ultimate: je kunt met Xbox spelen."

De marketingcampagne is geen grote verrassing: Microsoft communiceert dit jaar regelmatig naar buiten dat het bedrijf wil dat mensen op zoveel mogelijk manieren hun games kunnen spelen. Dat komt overeen met de huidige strategie van het bedrijf: games van studio's die eigendom zijn van Microsoft, waaronder Call of Duty en Minecraft, zijn bijvoorbeeld ook speelbaar op andere consoles. Gisteren vertelde Xbox-baas Phil Spencer nog dat er geen limiet is aan de Xbox-games die naar concurrerende platforms kunnen komen.

Gabe Follower, een YouTuber die Valve nauwlettend in de gaten houdt, lijkt het zeker te weten: Valve werkt aan Half-Life 3.

In een video van een kwartier zet de YouTuber uiteen dat Valve al geruime tijd getalenteerde mensen uit de game-industrie en modders aanneemt - onder andere mensen die aan Red Dead Redemption en Fortnite hebben gewerkt - en beginnen er steeds meer hints online te verschijnen die naar het bestaan van Half-Life 3 hinten.

Zo zijn in codes op Steam steeds meer vermeldingen van 'HLVR' (dat staat voor Half-Life VR, oftewel het in 2020 uitgekomen Half-Life: Alyx) veranderd in'HLX'. Dit zou de codenaam zijn voor Half-Life 3. Daarbij zouden er diverse updates aan de Source 2-engine zijn uitgebracht die hinten naar dynamisch weer, realistischer NPC-gedrag en nieuwe voertuigen.

Gabe Follower claimt dat Valve eerdere pogingen om Half-Life 3 te ontwikkelen heeft afgeschoten omdat de technologie nog niet ver genoeg gevorderd was voor de plannen die het bedrijf voor een eventueel vervolg had. Gezien de aanpassingen aan de Source 2-engine zou de technologie hedendaags mogelijk wel op het gewenste niveau zijn.

De YouTuber is overigens niet de enige die er van overtuigd lijkt dat Half-Life 3 in ontwikkeling is. Afgelopen zomer claimde Valve-expert Tyler McVicker al hetzelfde. Ook hij maakte melding van de projectnaam HLX, alsmede 'Project White Sands'.

Overigens zijn sommige fans het wachten op een game die het verhaal van Half-Life 2: Episode 2 voortzet beu. Zij werken dan ook aan een onofficieel vervolg genaamd Project Borealis. Eerder deze week is daar een gratis proloog van uitgekomen.