Dit is niet de Final Fantasy die je gewend bent. Nou is dat op zich geen verrassing voor een reeks die zich met elk nieuw deel opnieuw uitvindt, maar Final Fantasy 16 neemt wel een erg grote stap. Het is eigenlijk geen rpg meer, het is enorm duister en gewelddadig en je kunt hem in zo'n 30 tot 35 uur uitspelen. Dat is echter geen reden tot paniek, want het levert een geweldig spel op.
De wereld van Valisthea draait om de Mother Crystals, gigantische kristallen zo groot als bergen. Hier vloeit al het leven op de planeet vandaan, want stukjes van de kristallen brengen magie met zich mee. Zo worden kristallen gebruikt om waterputten te vullen, vuurtjes aan te steken of molens te laten draaien. Zonder kristallen is de mensheid hopeloos verloren.
Vanzelfsprekend zijn er hele koninkrijken rond deze kristalbergen opgericht. En natuurlijk zijn ze ook voer voor oorlogen - een weinig verhulde metafoor voor de olievelden en andere energiebronnen in de echte wereld. Gelukkig hebben de kristallen ook een soort beschermgoden: de Eikons, oftewel bekende summons als Shiva en Bahamut uit eerdere FF-games. Die worden bestuurd door uitverkorenen die bekendstaan als Dominants. Zij worden telkens in dezelfde familie geboren, die vaak aan het hoofd van hun koninkrijk staan, omdat ze met hun Eikon nou eenmaal veel aanzien verdienen.
Jij bent Clive Rosfield, iemand die in zo'n familie is geboren. De zegen van de Eikon Phoenix heeft jou echter overgeslagen en is bij je jongere broertje Joshua beland. De game begint met een flashback naar het bloederige begin van een nieuwe oorlog tegen je koninkrijk Rosaria, waarbij je hele leven in één klap op zijn kop wordt gezet. De zoektocht begint naar de daders en de ware motieven achter deze moordlustige aanslag.
Beclivend verhaal
Wat volgt is een oneindig ambitieus verhaal dat werkelijk uitmuntend geschreven is en je constant op het puntje van je stoel houdt. Final Fantasy 16 is niet bang om het plot telkens op zijn kop te zetten, uit elkaar te scheuren en de scherven bij elkaar te plakken om halverwege weer opnieuw te beginnen.
Het was al bekend dat de game meerdere fases uit het leven van Clive in beeld brengt, maar dat betekent ook dat hij steeds nieuwe motieven heeft en de wereld zich weer een paar jaar verder heeft ontwikkeld. Deze geslaagde manier van verhaalvertelling bevat steeds bevredigende twists, maar het betekent ook dat we in deze review nauwelijks kunnen omschrijven waar de game nou precies over gaat. Dat zou immers een spoiler zijn.
Laten we zeggen dat het uiteindelijk alles uit de kast haalt, zoals je van een Final Fantasy gewend bent. Het is niet helemaal perfect, soms kan het zelfs een beetje inzakken, maar het probeert in ieder geval grootse dingen. We hebben veel liever een gewaagde game die af en toe op zijn bek gaat, dan een spel dat het op veilig speelt.
De vergelijking met Game of Thrones is in previews al vaker gemaakt en blijkt volkomen terecht. Sommige personages zijn wel heel erg duidelijk geïnspireerd op hoofdrolspelers uit de tv- en boekenserie. Bovenal voel je de invloed in de duistere en grimmige toon van de game. Hele dorpen worden uitgemoord, rottende lijken en rondvliegende ledematen zijn niet zeldzaam en er wordt zelfs gesekst. Het is niet voor niets de eerste Final Fantasy-game voor 18 jaar en ouder.
Pizza eten
Als onze eerdere verhaalomschrijving ingewikkeld klinkt, weet dan dat we veel elementen hebben weggelaten om het een beetje begrijpelijk te houden. Final Fantasy 16 heeft een gedurfd verhaal en durft daar ook goed de tijd voor te nemen. Hou je vast: als je puur en alleen het verhaal doorspeelt, ben je van die 30 tot 35 uur de helft van de tijd naar tussenfilmpjes aan het kijken.
Dit is overigens geen minpunt, maar wel goed om te weten om te bepalen of de game je ligt. Wij vonden het alleen maar geweldig: elke scène is uitstekend geschreven en geacteerd door de cast aan Britse stemacteurs, die het geheel een groots en episch gevoel geven. Maar het komt regelmatig voor dat je een boeiende conversatie van vijf minuten krijgt voorgeschoteld, dan een klein stukje moet lopen en vervolgens aan het volgende filmpje van vijf minuten begint. Wij konden een hele pizza eten zonder dat we de knoppen aan hoefden te raken.
Ros-field
De andere helft van de tijd ben je aan het knokken met het nieuwe vechtsysteem, dat duidelijk inspiratie heeft opgedaan bij series als Devil May Cry, natuurlijk mede dankzij combat-regisseur Ryota Suzuki, die aan die serie gewerkt heeft.
Gevechten zijn flitsend en snel, met veel ruimte voor je eigen expressie. Het duurt wel even voordat dat op gang komt, want de eerste paar uur voelen als hersenloos ramwerk. Maar als je na zo'n vijf uur spelen de beschikking krijgt over nieuwe vaardigheden, begint het ineens te klikken. Je kunt snel schakelen tussen verschillende sets aan skills, elk met speciale vaardigheden die hun eigen afkoelperiodes hebben. Zitten je skills allemaal in een cooldown, dan druk je op de L2-toets om naar de volgende set vaardigheden te switchen en de speciale skills daarvan te ontketenen.
Ondertussen moet je ook een beetje je vijand in de gaten houden en met precieze timing reageren met scherpe dodges en parry's. Daarnaast heb je bijvoorbeeld skills die je snel naar je tegenstander toe trekken, zodat er weinig dode momenten zitten in een gevecht. Heb je eenmaal in de vingers hoe je snel over het slagveld beweegt, goed wisselt tussen de setjes aan vaardigheden en cooldowns beheert, dan tover je in rap tempo het hele scherm vol met spectaculaire moves.
Het werkt perfect, behalve op de meest epische momenten. Grote verhaallijnen worden afgesloten met een gigantisch baasgevecht, waarbij vaak de verschillende Eikons tegen elkaar knokken. Hier is de combat soms vrij log en wordt het gedomineerd door quick time-events. De scènes zien er zonder uitzondering spectaculair uit en zijn vaak overrompelend bombastisch, maar de game lijkt hier meer op Asura's Wrath dan Devil May Cry: een soort animé-spektakel waarbij jij soms op wat knoppen mag drukken.
Fantasiewereld
De meeste andere gevechten vinden plaats in de wonderlijk mooi ontworpen omgevingen van Valisthea. De art direction is fenomenaal en er is overal aandacht voor kleine details. De wereld is bovendien zeer gevarieerd, van middeleeuws ogende Britse plaatsjes tot een woestijndorp en een wat sjiekere stad met veel hoogbouw. Elke omgeving heeft zijn eigen architectuur en manier van leven, en alles komt spetterend tot zijn recht.
Verwacht overigens geen open wereld: Final Fantasy 16 is een zeer lineaire game. Dat moet eigenlijk ook wel als je een meeslepend verhaal wilt vertellen waarbij de helft uit filmpjes bestaat. Zeker het begin van de game komt erg traag op gang, met niets meer dan nauwe gangetjes en plotwendingen om je mee te vermaken. Later verken je wel wat meer open gebieden, al wordt het nergens echt uitgestrekt. Het is meer een plek om zijmissies in te kunnen proppen.
©GMRimport
Die optionele zijmissies zijn overigens van wisselende kwaliteit. Het schrijfwerk is van de bovenste plank, net als de rest van de game, maar... misschien is het wel té goed geschreven voor wat je eigenlijk doet. Stel je voor: je moet van een vriend edelstenen naar je bondgenoten brengen om ze te bedanken voor hun steun. Elk van die bondgenoten vertelt je een gigantisch verhaal over die vriend van je, over zijn geschiedenis, over hoe moeilijk hij het heeft gehad omdat hij vroeger een kind is verloren en over waarom de huidige situatie van de wereld hem zo aangrijpt.
Het is zwaarmoedig en als je bij je vriend terugkomt, breekt hij een beetje en zie je een flashback uit zijn verleden. Zo wordt zijn persoonlijkheid verder uitgediept en voel je je meer verbonden bij zijn lot. Maar wat heb je in deze zijmissie nou helemaal gedaan? Je bent een kwartier bezig geweest, maar je bent eigenlijk alleen naar twee mensen toe gelopen.
Dat geldt voor veel zijmissies, die vooral zijn bedoeld als kapstok voor de grote hoeveelheid lore die de game je graag wil vertellen. Dan kan het schrijfwerk nog zo goed zijn, maar wat afwisselendere gameplay was hier welkom geweest. Voltooi je alle optionele content, dan ga je de wereld van Valisthea wel nog meer waarderen en kun je je speeltijd zomaar verdubbelen.
Roleplayt als rpg
De grootste verandering die Final Fantasy-fans zullen moeten slikken, is dat deel 16 eigenlijk geen rpg meer is. Het doet wel alsof, met XP en vaardigheidspunten, maar het is gewoon een action-adventuregame. Een level omhoog gaan gaat vanzelf, je hoeft nergens punten aan toe te kennen. Vaardigheden vrijspelen is een soort formaliteit, alhoewel het wel fijn is dat je zelf kunt kiezen welke speciale skills je aan je knoppen toekent.
Vooral het uitrustingssysteem is een lachertje. Je kunt nieuwe wapens aanschaffen bij winkeliers, maar er valt niks te kiezen. Je koopt elke keer gewoon het beste wapen, dat is alles. Na verloop van tijd komt er weer een nieuw beste wapen beschikbaar, en dan koop je die. Je verdient wel geld (gil) tijdens het spel, maar er is vrijwel niks om dat aan uit te geven, tenzij je hard door je potions heen gaat of heel graag nieuwe muziek voor de virtuele jukebox wilt kopen.
Ook heeft deze Final Fantasy geen party members meer. Er loopt meestal wel iemand met je mee, maar die kun je niet apart besturen of uitrusting aan toekennen. Nogmaals: dit is allemaal geen minpunt, het is gewoon anders. Sterker nog, het was waarschijnlijk beter geweest als Final Fantasy 16 het rpg-gedeelte helemaal had laten varen en de action-adventure in zich compleet omarmde.
Een beetje vreemd, maar wel lekker
De fenomenale soundtrack verdient een aparte vermelding. Het is een fantastische verzameling vol meeslepende muziek en contrasterende tonen, waar de geschiedenis van Final Fantasy op een indrukwekkende manier doorheen is verweven. Denk aan de bekende arpeggio die ineens opduikt, of een nieuwe versie van de iconische overwinningsmuziek. Ook worden er soms gedurfde keuzes gemaakt, zoals een klassiek pianoriedeltje tijdens een episch baasgevecht. Eerst lijkt dat uit de toon te vallen, maar even later blijkt het juist perfect tot zijn recht te komen.
Dat geldt eigenlijk voor de hele game. Deel 16 lijkt misschien niet helemaal in het illustere rijtje van zijn voorgangers te passen, totdat je hem uit hebt gespeeld en tevreden terugblikt op die krankzinnige achtbaanrit van een game. Hoe pasten al die memorabele momenten in één spel? Wat een ambitie laat Square Enix hier zien! Een groots epos dat meerdere jaren bestrijkt, een groep personages neerzet waar je meteen van gaat houden en ook nog eventjes een nieuw combatsysteem introduceert dat naadloos aansluit bij de intentie van het verhaal.
Soms struikelt het spel misschien een beetje. In het middenstuk zakt het tempo plots eventjes in en af en toe dreigt de game onder zijn eigen gewicht te bezwijken, maar het is altijd heldendichtwaardig en ontroerend. Meer kun je van een Final Fantasy toch niet verlangen?
Final Fantasy 16 verschijnt op 22 juni voor PlayStation 5.
Final Fantasy 16 is een gedurfd en ambitieus actie-avontuur vol memorabele momenten, aangrijpende wendingen en een nieuw, flitsend vechtsysteem dat uitstekend uitpakt. Het was misschien nog beter geweest als de game helemaal afscheid had genomen van zijn rpg-roots, maar de liefde voor Final Fantasy en epische verhaalvertellingen is tijdens elke minuut voelbaar.
- Episch en goed geschreven verhaal
- Enorm ambitieus
- Flitsende en heerlijke combat
- Prachtige omgevingen
- Overweldigend goede soundtrack
- Vermomt zich als rpg
- Saaie zijmissies
- Meest epische momenten zijn niet zo bijzonder om te spelen
