Voor de Total War-purist is het ketterij van de hoogste orde: geen historische setting, maar een volledig fictieve wereld waarin orks, vampiers en dwergen elkaar brullend de hersenpan inslaan. Dat is misschien jammer voor de geschiedenisliefhebber, maar Total War: Warhammer belooft meer spektakel dan ooit tevoren.
We nemen je eerste even mee terug in de tijd, naar de jaren zeventig. Garry Gygax ontwikkelde in die tijd samen met zijn vrienden een bordspel dat tot op de dag van vandaag bijna iedere computergame beïnvloedt. Dit spel heet Dungeons and Dragons. Onder begeleiding van een Dungeon Master of DM, verkennen spelers geheimzinnige kerkers en strijden zij door middel van dobbelstenen met monsters. Wapens en uitrusting zorgen ervoor dat de kansen om een gevecht te overleven groter worden. Het systeem werkte zo goed, dat nagenoeg iedere computer-RPG en -MMO hetzelfde werkt.
D&D had echter voor een aantal spelers een nogal vervelende eigenschap: het is een fantasygame, met kerkers, orks, draken en elfen. Niet iedere avonturier was hiervan gecharmeerd en al snel ontstonden concurrerende bordspellen die zich in andere werelden afspeelden. Zo kwamen er pen–en-papier-RPG’s die zich afspelen in een wereld waar vampiers leven, diverse postapocalpytische games laten je overleven na een wereldramp en er is een heuse Star Wars-RPG. Tu en al die systemen en settings ontstond eind jaren tachtig Cyberpunk 2013.
Slaaf
Cyberpunk 2013 is gebaseerd op een literaire stroming die in diezelfde tijd ontstond met William Gibsons Neuromancer. Gibson (foto) voorzag een wereld waarin alle computers met elkaar verbonden zouden zijn, grote bedrijven handelden in informatie en zo meer macht kregen dan regeringen, en waarin de gemiddelde mens slaaf was van reclame en commercie.
De wereld in Cyberpunk-romans is er een waar hackers helden zijn, en waarin steden verpauperen terwijl de technologie een hoge vlucht neemt. Er zijn computers met kunstmatige intelligentie, internet is een driedimensionale virtuele wereld en straatjochies knutselen met duct tape en wat onderdelen uit de vuilnisbak hun eigen 'VR deck' in elkaar om met computerinbraken wat bij te verdienen.
Wat Cyberpunk (de boeken) vooral onderscheidt van veel andere sciencefiction is de doorleefdheid van de wereld. In plaats van de schone en optimistische visie van bijvoorbeeld Star Trek, zijn in Cyberpunk-verhalen de straten smerig, leven personages in de schimmige marge van de maatschappij en is het enige verschil tu en respectabele bedrijven en georganiseerde misdaad het adres van hun hoofdkwartier.
William Gibson en zijn collega-schrijvers voorzagen hoe gevaarlijk het was als grote bedrijven steeds meer over mensen te weten komen zonder dat daar controle op is. En hij onderzocht hoe ver technologie mocht ingrijpen op mensen zonder hun menselijkheid aan te tasten: zowel elektronische implantaten als 'smart drugs' spelen een belangrijke rol in Cyberpunk-boeken. Een van de termen die Gibson bedacht (hij ook was degene die internet het eerst cyberspace noemde) was 'wetware': naast hardware en software voorzag hij elektronica die rechtstreeks op het brein werd aangesloten.
Plug me in
Deze literaire stroming vertaalde zich heel goed naar de eerdergenoemde pen-en–papier-spellen. De speler kiest net als in D&D een kla e, maar dan een hacker, huurling of zakentycoon in plaats van de eeuwige dief, vechter of tovenaar. De verschillen zijn niet alleen cosmetisch. Cyberpunk 2013 (en de latere editie 2020) werken met 'skills' in plaats van 'levels'. In plaats van dat je automatisch over de hele linie sterker wordt naarmate je meer ervaringspunten scoort, kies je de vaardigheden die je met skillpoints wil laten groeien. Inderdaad, net zoals in bijvoorbeeld Deus Ex.
Nu wijkt het pen–en-papier-spel wel enigszins af van de boeken. Waar de romans vooral ingaan op de gevolgen van technologische wildgroei en supercorporaties, ligt de nadruk in het bordspel meer op actiescènes waarin de helden tientallen tegenstanders neermaaien met een creatief arsenaal aan wapens en gadgets. En hoewel dit de literaire Cyberpunk-puristen mi chien stoort, is een meer actiegerichte aanpak natuurlijk een mooie inspiratie voor een game. We zijn dan ook zeer benieuwd wat de makers van The Witcher gaan doen met dit universum.
Tot slot
De wereld van Cyberpunk 2020 is een groteske uitvergroting van de maatschappij waar we nu in leven. Maar wie de kranten leest en dat vergelijkt met de toekomstvisie van dertig jaar geleden, moet toegeven dat de Cyberpunk-beweging heel veel bij het juiste eind had. Het is inmiddels geen sciencefiction meer om in een virtuele wereld rond te rennen met mensen uit de hele wereld. Het is inderdaad griezelig dat Google meer van ons weet dan onze partners en ouders. En wat betreft die cybernetische implantaten die onze breinen van een upgrade voorziet? Wie weet wat Apple deze herfst aan de iPhone 5 toevoegt.