Sinds Star Wars Battlefront 2 ligt de lootbox onder vuur. Betere wapens en vaardigheden en alle Star Wars-personages waar je mee wilde spelen zaten verscholen achter een muur van grinden en kansberekening. Gamers vielen er over en EA voelde zich gedwongen om de microtransacties tijdelijk uit te schakelen.
Nu heeft zelfs de Kan pelautoriteit haar pijlen op de digitale kistjes gericht, al is het niet om dezelfde reden die gamers boos maakt. Zij kijken niet naar of Pietje zich sterker kan kopen dan Henkie, maar naar de Nederlandse wet. Het is gewoonweg illegaal om spelers voor een klein bedrag kans te laten maken op iets dat veel meer geld waard is. Bij sommige games kun je namelijk, buiten het spel om, je digitale goederen voor een flinke prijs verhandelen. En deze week onthulde ook de Belgische variant van deze organisatie dat zeker drie games de wet overtreden.
Ja maar, voetbalplaatjes?
De lootbox probeert zich al eeuwen in ons leven te wurmen. In de 19e eeuw kreeg je al mooie tekeningen bij een pakje sigaretten. Eerst vooral om het pakje wat steviger te maken met een stukje karton, maar later ook zodat je ze allemaal zou willen sparen. Daarna kwamen er voetbalplaatjes, stickers en Flippo’s, of spellen zoals Magic en Pokémon waarvoor je pakjes met willekeurige kaarten kon kopen. Valve bracht de lootbox uiteindelijk naar Westerse games, eerst in Team Fortre 2 en niet veel later in Counter Strike: GO. En met succes: de games brachten ineens weer grote bedragen op.
Wat is er dan mis mee? Een lootbox is dan toch niet heel anders dan een pakje voetbalplaatjes? Nou, behalve dan al die extra verslavende elementen die een digitaal kistje met zich meebrengen. Als je hem openmaakt waan je je bijna in een kermis, zo veel toeters en bellen gaan er af. Allemaal om jou er van te overtuigen dat het superleuk is om zo’n pakje te openen. Ontwikkelaars doen alles om jou te laten denken dat je op het punt staat om iets cools te winnen, als je nou toch maar nog zo'n kistje koopt. Het is ook veel te makkelijk om door te blijven gaan en steeds een nieuw pakje te bestellen, en dan nog eentje en nog eentje, terwijl je bij voetbalplaatjes dan al gauw een fronsende ka amedewerker tegenover je hebt staan.
Cosmetisch is toch niet erg?
Allemaal goede redenen om tegen lootboxes te zijn, en toch zijn er nog mensen die ze verdedigen. 'Ik heb er toch geen last van', denk je mi chien. Of: 'Zolang het alleen cosmetische items zijn, vind ik het prima.' Tja, voor jou maakt het mi chien niet zo veel uit als je toch niet van plan bent ze te kopen, of slechts af en toe je digitale portemonnee trekt om jezelf te belonen. Maar je bent niet alleen op de wereld.
Spelers zoals jij, die af en toe eens een boxje kopen, kunnen de uitgevers gestolen worden. Deze lootboxes zijn er namelijk honderd procent op gericht om zo veel mogelijk geld te kloppen uit de zakken van gamers en richten zich daarmee op de meest kwetsbaren onder hen. Juist degenen die de verleiding nooit kunnen weerstaan en meer geld in de game pompen dan goed voor ze is, zijn degenen die dit systeem draaiende houden. Door de boxen extra verslavende elementen te geven, proberen ze de verslavingsgevoelige mensen aan te spreken. Als iedereen maar één lootbox zou kopen, zou het ook niet zo'n ontzettend lucratief verdienmodel zijn. Het zijn de spelers die pakje na pakje blijven kopen, simpelweg omdat ze niet kunnen stoppen, die het meest opleveren. Dan maakt het niet zo veel uit of het nou puur om cosmetische items gaat, of niet.
Omdat we het over games hebben, zijn het daarbij ook vaak kinderen en jongeren die aangesproken worden. Op tv kwam een kind voorbij dat al zijn zakgeld in Fifa-pakjes stopte, 'omdat het zo spannend is om ze samen met vriendjes open te maken'. Oké, uiteindelijk ging het maar om 50 euro, maar voor dat geld had hij ook een nieuwe game kunnen kopen. Denk je dat hij evenveel plezier haalde uit het openmaken van die pakjes, dan hij had gehad van een heel nieuw spel?
Een andere oplo ing
Lootboxes in games zijn kwalijk. Zolang je niet weet wat je krijgt en er altijd een zeldzaam voorwerp als een wortel voor je neus wordt gebungeld, is het gewoon gokken. Het wordt tijd voor een andere oplo ing om games winstgevender te maken. Wat mij betreft mogen de prijzen wel omhoog: games zijn nog nooit zo goedkoop geweest als nu, als je rekening houdt met inflatie en dergelijke. En dat terwijl de kosten om ze te maken steeds verder omhoog gaan. Of verkoop die optionele spullen gewoon op een transparante manier. Het is toch niet zo gek om een tientje voor Ronaldo te betalen in Ultimate Team, of vijf euro voor een extra mooie Overwatch-skin. Dan los je gelijk het probleem op dat items buiten jouw game om worden verkocht op eBay: Ronaldo is dan immers altijd tien euro waard.
En laten we eerlijk zijn, die lootboxes voelen altijd een beetje smerig. Zelfs in een singleplayergame als Shadow of War, waar je ze net zo goed links kunt laten liggen. Alleen al hun aanwezigheid tast je game-ervaring aan, zoals de ontwikkelaars van die game onlangs ook erkenden. Dat komt doordat je eigenlijk wel weet dat die digitale fruitautomaten niet door de beugel kunnen. Niet omdat jij er nou zo veel last van hebt, maar omdat er mensen zijn die er bijna geen nee tegen kunnen zeggen.
Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die ingaat op actuele gebeurteni en in de game-industrie.