In deze tweewekelijkse rubriek gaat Gamer.nl dieper in op virtual reality, de beste games, de controverses en vooral waarom het je zou moeten interesseren. In deze aflevering van Vr Vrijdag: virtueel klinkt soms heel echt.

Ik ben verliefd op goed audiodesign. Hoe een game (of film, of serie) klinkt is veel belangrijker dan mensen denken. Natuurlijk weten we allemaal dat een horrorfilm véél minder eng is zonder de soundtrack. Een zenuwslopende scene waarbij een stel in het bos door een moordenaar van een afstandje wordt gadegeslagen, verandert in een saaie avondwandeling als de muziek ontbreekt. Maar audiodesign is meer dan alleen de muziek. Geluid bepaalt namelijk ook hoe geloofwaardig en ‘tastbaar’ een fictieve wereld is. En het geeft zelfs een gevoel van schaal.

In virtual reality is audio wellicht nog belangrijker dan in traditionele games. Wat je hoort speelt namelijk een grote rol in hoe overtuigend een virtuele omgeving is. Op het meest basale niveau gaat het dan om de juiste geluidseffecten, zoals in een bos het ruisen van de wind en de bladeren, of juist het geluid van een airco in een kantoorpand.

©GMRimport

Voetstappen

Dit is wat filmmakers natuurlijk ook al jaren weten. Kijk maar naar je favoriete film of serie. Let eens op als de hoofdpersonen in een druk kantoor staan, met het geroezemoes van mensen, rinkelende telefoons, voetstappen. Allemaal geluiden die overigens pas later aan de film worden toegevoegd. Er is een hele afdeling gewijd aan het maken van de juiste ‘ambient noises’ die de omgevingen hun geloofwaardigheid geven. Film en tv hebben als voordeel dat de makers via een post-productie mix exact op elk moment het juiste geluid kunnen maken en dat via stereo of surround technologie exact kunnen positioneren.

Gamemakers hebben niet de luxe dat ze van te voren precies weten waar het personage zich bevindt ten opzichte van geluidsbronnen. Maar inmiddels zijn ontwikkelaars net als filmmakers heel handig geworden in via dezelfde surround sound-technologie dynamisch de juiste geluiden te creëren voor elk moment in het spel. Een goed voorbeeld van fantastisch audiodesign is God of War voor PS4. Als je God of War hebt op de Playstation, start die dan even op. Speel een stukje, en sta dan stil op een plek waar Kratos niet meteen belaagd wordt. Doe vervolgens je ogen dicht. Het geluid is enorm ruimtelijk en vergroot het gevoel van schaal. Je hoort niet alleen klaterend water, je hoort de echo ervan, de afstand. Geluiden in de verte zijn vervormd en hebben energie verloren, terwijl geluiden van dichtbij scherper en duidelijker zijn. Net zoals in het echt.

Nu hebben traditionele games een voordeel wat vr-spellen niet hebben: de spellen hoeven het brein er niet van te overtuigen dat de hoofdpersoon in de wereld is. Hiermee bedoel ik dat het net als bij een film voldoende is dat de omgevingsgeluiden en effecten de kamer vullen en via de stereo of surround sound-set uit de juiste richting komen.

©GMRimport

Binaural

Bij vr moet het geluid de oren binnenkomen alsof je werkelijk op die exacte plek in die exacte ruimte staat. En daar is meer voor nodig dan alleen een stereo audiostream uit de koptelefoons. Ons gehoor zit erg complex in elkaar. Niet alleen speelt de vorm van onze oren en het gehoorkanaal naar ons trommelvlies een grote rol, maar ook onze schedel. Ons hoofd is in feite een akoestische kamer waar geluid doorheen kaatst en vibreert. Om geluid in vr overtuigend te laten klinken moet de ontwikkelaar (of in elk geval de maker van de geluidssoftware en driver) daar allemaal rekening mee houden. Vr-filmmakers maken inmiddels al regelmatig gebruik van zogenaamde binaural microfoons. Dit zijn apparaten met letterlijk twee rubberen oren met de ruimte van een gemiddeld hoofd ertussen. De vorm van de rubberen oren zorgt ervoor dat het geluid op dezelfde manier wordt opgevangen als wanneer je dat normaal zou horen. Een binaural audiostream die je via koptelefoon afluistert, klinkt daarom alsof het geluid echt allemaal om je heen is. Dit effect is ook te simuleren. Je kunt geluid van een ‘3D-kaart’ voorzien, zodat je als gebruiker rond kan draaien en de juiste geluiden uit de juiste richting hoort komen.

En dan is er nog de manier waarop geluid zich in de ruimte voortbeweegt. De reden dat God of War veel mooier klinkt dan bijvoorbeeld Tekken, is dat God of War de ruimtelijkheid van audio heel goed simuleert. Zoals ik al zei: geluid verandert over afstand. Maar geluid kaatst ook tegen harde oppervlakken en wordt geabsorbeerd door zachte oppervlakken. Dat gaat verder dan het verschil dat voetstappen maken op een tapijt of een houten vloer. Voetstappen op een houten vloer klinken anders in een kamer met veel gordijnen dan in een gymzaal. Bovendien botst geluid ook op ‘zichzelf’. Dit noemen we ‘interferentie’. Geluidsgolven die tegen de muur botsen veranderen van richting en komen misschien in het pad van andere geluidsgolven, wat ze ook weer verandert. Golven hebben namelijk pieken en dalen. Als de piek van de ene golf de piek van de andere golf aanraakt, worden beiden versterkt. Raakt een piek een dal, dan schakelen ze elkaar gedeeltelijk uit.

©GMRimport

Vader

Een goede audiodriver houdt hier rekening mee, waardoor je als vr-gebruiker opeens een veel sterker gevoel van inleving ervaart. Het is de reden dat je zelfs met je ogen dicht het verschil ervaart tussen een kathedraal of een bezemkast, net zoals we dat in het echt onmiddellijk merken.

Een vr-game die magnifiek gebruik maakt van dit soort effecten is Vader Immortal (waar we binnenkort uitgebreid op terugkomen op Gamer.nl). Deze Star Wars-game laat geen twijfel bestaan over de ruimte (no pun intended) waar je je in bevindt.

Audio speelt dus een grote rol in de inleving. Let de volgende keer dat je een game speelt (al dan niet in vr) eens op de subtiele effecten, de projectie van het geluid, de manier waarop materialen en de schaal van een omgeving de ambiance veranderen. Goed sound design klinkt dan als muziek in de… eugh. Nee. Niet met een cliché eindigen deze week. Goed sound design is… goed.

Welke game klinkt volgens jou het mooist? Niet de muziek, maar het audio design? Laat weten in de reacties!

Meer Vr Vrijdag:

Voormalige PlayStation-topman Shawn Layden heeft laten weten dat consumenten de Nintendo Switch 2 ondanks de prijs voor de console en de games toch wel aanschaffen vanwege de exclusieve games.

Layden, die tot 2019 zo'n dertig jaar bij Sony heeft gewerkt en onder andere de ontwikkelstudio's van PlayStation overzag, werd naar de Switch 2-onthulling gevraagd op de PlayerDriven-podcast. Er is sinds die onthulling online kritiek te vinden over de prijs van de nieuwe Nintendo-console - 469,99 euro of 509,99 euro met Mario Kart World - en sommige games, zoals 89,99 euro voor een fysieke versie van Mario Kart World.

Layden geeft toe dat Nintendo met de prijs van Mario Kart World door een onzichtbaar plafond is gegaan. Ook begrijpt hij dat de Switch 2 meer kost dan de huidige Switch. Toch denkt niet dat dit een groot negatief effect gaat hebben op de verkoop van de console en diens games. "Als het de enige plek is waar je Mario kunt spelen, dan pak je je portemonnee en koop je het. Die exclusieve first-party games verzachten de shock van de hogere prijzen, want je wil de content zo graag hebben."

Onlangs werd aangekondigd dat de Nintendo Switch 2 op 5 juni verschijnt. De console gaat zoals gezegd 469,99 euro kosten (of 509,99 euro met Mario Kart World. Reserveringen kunnen in de Benelux sinds enige tijd gemaakt worden bij winkels en Nintendo's eigen webshop. Hou hier alles rondom Switch 2-pre-orders in de gaten. Met de dock kunnen games op Switch 2 in maximaal 4K en HDR afgespeeld worden op televisies die dat ondersteunen. Het scherm van de Switch 2 zelf geeft games in 1080p en HDR weer, in maximaal 120 fps, en heeft twee keer zoveel pixels als de eerste Switch. Ook is er ondersteuning voor DLSS, de upscaletechnologie van Nvidia.

De Joy-Con-controllers worden ditmaal via magneten verbonden met de console. Er komt tevens een nieuwe Pro Controller die los gekocht kan worden, met nieuwe knoppen aan de achterkant en een ingang voor koptelefoons. Met GameChat kunnen mensen tijdens het gamen met elkaar praten. Er kan ook een camera gekocht worden zodat mensen elkaar kunnen zien bij gebruik van GameChat. De Switch 2 kan ook de meeste games die op de Switch zijn verschenen afspelen.

De nieuwe Bungie-game Marathon zal op release drie maps hebben.

Dat liet het bedrijf weten aan Gamespot. Daarbij werd ook gemeld dat een vierde map waarop gespeeld kan worden kort na release van de game volgt. De game zal ook zes speelbare Runners bevatten, al is het waarschijnlijk dat er in de toekomst meer volgen.

Afgelopen weekend werd de eerste gameplay van Marathon onthuld en werd gemeld dat de PVP extraction-shooter op 23 september uitkomt op PlayStation 5, Xbox Series X en S en pc. Op andere platforms buiten PlayStation is geen PlayStation Network-account vereist. Een prijs is nog niet bekend, al gaan er geruchten over 40 dollar. Wel is bevestigd dat het spel niet free-to-play, maar ook niet 'full priced', wordt. Daarnaast kunnen spelers een battle pass per seizoen verwachten.

De sci-fi PVP extraction-shooter Marathon laat spelers in de huid kruipen van cybernetische huurmoordenaars bekend als Runners, die een verloren kolonie op de planeet Tau Ceti IV verkennen en jacht maken op rijkdom en faam. Spelers kunnen de game ook zonder een volledige squad spelen, al maakt dit het spel wel uitdagender.