In deze tweewekelijkse rubriek gaat Gamer.nl dieper in op virtual reality, de beste games, de controverses en vooral waarom het je zou moeten interesseren. In deze aflevering: de schokkende waarheid over vr en geld.

CD Projekt Red stelde onlangs in een interview dat ze geen vr gebruiken in hun nieuwe game Cyberpunk 2077 “omdat het nog niet rendabel is”. Dat klinkt voor velen als de zoveelste bevestiging dat vr ‘er nog niet helemaal is’. Klopt dit?

Om eerst even met de simpele financiële feiten te beginnen: er zijn wel degelijk bedrijven die geld verdienen met vr-games. De bekendste is wellicht Beat Games, de makers van Beat Saber. De studio had een heuse mainstream hit met deze ritmegame te pakken, en werd onlangs zelfs in zijn geheel overgenomen door Facebook.

In totaal werd er wereldwijd in 2019 zo’n 8 miljard dollar omgezet met vr-games, tegen 3,8 miljard in 2018. Hoewel omzet natuurlijk niet hetzelfde is als winst, wil dit wel zeggen dat de markt groeit en er steeds meer bedrijven zijn die investeren in en geld verdienen met virtual reality.

Nu lijkt 8 miljard dollar geen gigantisch bedrag als je dat vergelijkt met de wereldwijde omzet van videogames in 2019, namelijk 151,1 miljard dollar. Toch valt er op deze vergelijking wel wat aan te merken. Die 151,1 miljard gaat over alle videogames (dus inclusief vr-games) op alle platformen. En daarbij is het goed om te weten dat de grootste omzet wordt behaald op mobieltjes en tablets, samen goed voor 68,5 miljard. Als we kijken naar pc-games was de omzet vorig jaar 35,7 miljard dollar, en nogmaals, dat is inclusief een groot deel van de huidige vr-markt. Consoles waren goed voor 47,9 miljard dollar. Als we die 8,2 miljard afzetten tegen pc- of console-games, is het alweer een veel rooskleuriger bedrag, en speelt het een rol van betekenis.

©GMRimport

Groei

Laat dus niemand beweren dat er geen geld te verdienen is met vr, of zelfs dat de markt aan het afsterven is. Tot nu toe zien we alleen maar groei, en hoewel die groei voor de fans natuurlijk altijd langzamer gaat dan gewenst, is er geen sprake van dat virtual reality gaat verdwijnen.

Met deze cijfers in het achterhoofd kijken we even naar de uitspraak van CD Projekt Red. Ik denk dat we hun uitspraak niet moeten interpreteren als een veroordeling van het medium vr, maar vooral van een tweetal belangrijke uitdagingen waar ontwikkelaars mee zitten.

De eerste is dat er op dit moment simpelweg veel meer mensen zijn met een spelcomputer en/of game-pc dan mensen met een vr-headset voor pc. Dat betekent dat de potentiële markt voor een computerspel zonder vr dus ook veel groter is dan voor een pure vr-game. Dat is voor ontwikkelaars altijd een belangrijke factor. Je wil immers een product maken dat door zoveel mogelijk mensen gebruikt kan worden.

Remmend

Het belang van de install base zorgt ook voor een remmend effect voor de productie van vr-software. Traditionele ontwikkelaars weten hoe ze spellen moeten maken voor gewone, platte schermen. Ze hebben daar al de benodigde investeringen voor gedaan, en weten bovendien dat wat ze maken op honderden miljoenen apparaten te gebruiken is. Dit zorgt voor terughoudendheid, want wie gaat er nu veel investeren in een vr-game als je daar geen winst op verwacht te maken? Dat kan weer leiden tot terughoudendheid bij de consument, omdat die alleen hardware koopt als er ook goede software voor is.

Gelukkig hebben een aantal grote partijen die deze doodscirkel weten te doorbreken. Oculus/Facebook heeft miljarden geïnvesteerd in goede vr-software, wat er voor zorgde dat meer mensen een headset kochten en de install base dus groeide. Ook Sony heeft flink geïnvesteerd in vr, wat hetzelfde effect had voor PlayStation VR. Deze investeringen hebben ervoor gezorgd dat steeds meer kleine en middelgrote ontwikkelaars een boterham kunnen verdienen met vr.

©GMRimport

Anders

De tweede uitdaging voor vr ontwikkeling, is dat een vr-game een heel ander soort product is dan een traditioneel spel. Dit valt niet te onderschatten. Dit is de factor die volgens mij een veel grotere rol speelt in CD Projekt Red. Je kunt een ‘platte’ game niet zomaar in een vr-bril projecteren en dan verwachten dat het leuk wordt. Er is een totaal nieuwe interface nodig en de besturing moet je op alle fronten aanpassen. Schieten zoals in een first person shooter met een vast vizier in het midden kun je bijvoorbeeld vergeten: het hele mechaniek moet je aanpassen om het speelbaar te maken voor iemand die vrij rond kan kijken.

Interacties met de omgeving, met puzzels en met andere personages moeten allemaal op de schop. En tussenfilmpjes kun je helemaal vergeten: dat moet je echt op een andere manier aanpakken in vr. Je kan nu eenmaal niet de camera overnemen. De speler zou binnen drie seconden kotsend op de grond liggen.

En als laatste is er nog de fysieke inspanning die een vr-game vraagt. Wie de (briljante) games Budget Cuts en Budget Cuts 2 heeft gespeeld, weet dat een uurtje rondsluipen door de met moordrobots bevolkte omgevingen echt fysiek uitputtend is. Een spel zoals Cyberpunk 2077, waar we naar verwachting minstens honderd uur in doorbrengen, klinkt dan niet als een comfortabele ervaring.

©GMRimport

Twee keer

Ik kan me dus heel goed voorstellen dat CD Projekt Red het niet rendabel vindt om hun hele game in feite twee keer te ontwikkelen: één keer voor gewone schermen en één keer voor vr met bewegingscontrollers. Dat kost maanden werk en misschien wel miljoenen dollars extra. En dat is inderdaad niet rendabel voor deze studio.

Dat wil echter niet zeggen dat grote vr games niet rendabel zijn. Je moet ze echter van begin af aan als zodanig ontwerpen, zoals Valve bijvoorbeeld doet met Half-Life Alyx, of zoals Ready At Dawn doet met Medal of Honor. Het zijn beide games die werkelijk als grote volwaardige spellen zijn ontworpen, en naar alle waarschijnlijkheid hun investeringen wel terugverdienen.

Dat Cyberpunk 2077 geen vr-optie bevat lijkt misschien jammer en zelfs ironisch (vr en cyberpunk zijn zeer nauw verweven), maar het soort spel dat CD Projekt Red in gedachten heeft is gewoon echt beter geschikt voor de platte schermen. En wie vr wil zien groeien is sowieso beter af met ontwikkelaars die pure vr-ervaringen maken, in plaats van het er achteraf in te plakken. Rendabel of niet.

Lees ook eerdere edities van Vr Vrijdag:

Het in 2019 uitgekomen Death Stranding is inmiddels door meer dan twintig miljoen mensen gespeeld.

Dat maakte bedenker Hideo Kojima bekend via social media. De game is al sinds november 2019 verkrijgbaar, maar was in eerste instantie alleen op PlayStation 4 beschikbaar. Inmiddels is de game ook op PlayStation 5, pc, Xbox Series-consoles, Mac en smartphones speelbaar.

Vervolg Death Stranding 2: On the Beach staat gepland voor een release op 26 juni, zo werd onlangs bekendgemaakt. Diverse acteurs en actrices uit de eerste Death Stranding keren terug, waaronder Léa Seydoux, Norman Reedus en Troy Baker. Ook Shioli Kutsuna en Elle Fanning hebben rollen in de game.

De eerste Death Stranding is de eerste game die Kojima ontwikkelde met zijn studio Kojima Productions nadat hij de banden brak met uitgever Konami, waar hij de Metal Gear-reeks voor ontwikkelde. Het spel biedt een uniek concept, waarbij spelers door een post-apocalyptisch landschap lopen om pakketten te bezorgen. Zoals gebruikelijk bij games van Kojima worden gameplaysegmenten afgewisseld met soms langdurige filmpjes waarin vooral het verhaal en dialogen centraal staan.

Michel Musters beloonde Death Stranding in 2019 met een 9,5 op Gamer.nl: "Met Death Stranding behandelt Hideo Kojima grote thema’s als het hiernamaals, ouderschap, de connectie tussen mensen en zelfs klimaatverandering en het uitsterven van de mensheid. Hij brengt dit alles op even fabuleuze als verwarrende wijze in beeld. De kerngameplay – het vervoeren van pakketjes en ondertussen je evenwicht zien te bewaren – lijkt in eerste instantie tegenstrijdig simpel. Klikt het eenmaal, dan biedt het concept oneindig veel voldoening. Gecombineerd met de online functies die in de campagne zijn geïntegreerd, resulteert het in een van de meest unieke virtuele ervaringen ooit."

The Last of Us-ontwikkelaar Neil Druckmann heeft zich voor het eerst uitgesproken over een belangrijk plotpunt uit de gamereeks: wat hem betreft heeft Joel "de juiste keuze gemaakt".

Let op: Hierna volgen grote spoilers voor de eerste The Last of Us-game en het eerste seizoen van de gelijknamige HBO-serie.

In The Last of Us wordt het meisje Ellie naar een groep genaamd de Fireflies gebracht. Ellie is namelijk immuun voor een virus dat de gehele mensheid treft. De Fireflies zijn van plan om Ellie te opereren om er zo achter te komen of er een medicijn voor het virus gemaakt kan worden, maar zijn wel genoodzaakt haar te doden. Joel, de man waarmee Ellie de reis naar de Fireflies heeft afgelegd, besluit op het laatste moment echter de Fireflies te doden, Ellie te redden en haar zodra ze wakker wordt uit haar narcose te vertellen dat ze niets voor de mensheid kon betekenen.

Dit einde van The Last of Us heeft al jaren discussie bij gamers opgeleverd - heeft Joel de juiste keuze gemaakt? Regisseur Neil Druckmann heeft nu tegen IGN verteld dat hij van mening is dat Joel dat inderdaad heeft gedaan. "Ik geloof dat Joel de juiste keuze maakte. Als ik Joel was geweest, hoop ik dat ik ook zou kunnen doen wat hij deed om mijn 'dochter' te redden."

Craig Mazin, die samen met Druckmann de HBO-verfilming runt, geeft iets meer nuance. Ook hij geeft aan dat hij waarschijnlijk hetzelfde zou doen. "Maar ik zou graag denken dat ik het niet zou doen. Dat is ook juist het interessante moraal van het verhaal. En daarom is het einde van de eerste game zo spraakmakend en geweldig."

Het tweede seizoen van The Last of Us verfilmt het in 2020 verschenen The Last of Us: Part 2, dat zich vier jaar na de eerste game afspeelt. In de serie zit er echter vijf jaar tussen het eerste en tweede seizoen. De game wordt in ieder geval opgedeeld in meerdere seizoenen, al is nog niet bekend hoeveel precies. Het tweede seizoen bestaat uit zeven afleveringen. De eerste aflevering verschijnt op 14 april op HBO Max.