Urenlang spelen zonder resultaten: een zoektocht naar dopamine?
De afgelopen vijf jaar heb ik een verandering geconstateerd in mijn gamegedrag. Waar ik vroeger vooral zoveel mogelijk singleplayergames speelde of mijn heil in online shooters zocht, kan ik er tegenwoordig van genieten om urenlang in een game bezig te zijn zonder resultaten te behalen. Alles in de hoop op een kleine dosis dopamine… of toch iets anders?
Ik ga niet uiteenzetten wat kansberekening inhoudt en je al helemaal niet vervelen met formules - we willen immers geen flashbacks naar saaie wiskundelessen. Als het goed is snap je het concept. Ik ook – althans, dat dacht ik voor ik me bezighield met games als World of Warcraft, Pokémon Go en Diablo 2. Na honderden uren rondgehangen te hebben in de virtuele gokhal die dit soort games bieden, snap ik namelijk pas écht hoe kansberekening werkt. Met daarbij de conclusie dat het mij niet eens om de resultaten gaat… en dat ik voortaan met een grote boog om loterijen heenloop.
©GMRimport
World of Warcraft
De eerste game waarin ik doorkreeg dat ik eigenlijk aan het gokken was, was World of Warcraft. Deze mmorpg speel ik al sinds ik twaalf ben, maar pas bij mijn terugkeer naar het spel in 2017 verloor ik me echt in de virtuele gokhal die ‘loot’ heet. In het bijzonder begon ik interesse te krijgen in ‘mounts’: virtuele dieren waar je op rond kunt rijden en die in de praktijk vrijwel allemaal dezelfde snelheid hebben, maar er niet allemaal hetzelfde uitzien. Mijn oog viel op Invincible, een dood paard met vleugels. Als je de eindbaas verslaat die hem bezit, heeft hij een kans van pakweg 1:100 om te verschijnen.
Er zit echter een addertje onder het gras: de eindbaas in kwestie zit aan het einde van een raid, waardoor je tien andere eindbazen moet verslaan om überhaupt bij hem te komen. Ook kan dat maar één keer per week, per personage. Al gauw creëerde ik het ene na het andere nieuwe personage, puur en alleen zodat ik meer kans maakte. Twintig keer per week doorliep ik de hele raid, en als ik in zo’n week nog wat tijd overhad, koos ik enkele andere mounts uit om op te jagen. Het was het begin van mijn leven als gamegokker.
©GMRimport
Pokémon Go en Diablo 2: Resurrected
In 2017 pakte ik ook Pokémon Go voor het eerst op. Het duurde niet heel lang voor ik doorkreeg waar ik de game voor zou blijven spelen: shiny pokémon. Precies dezelfde zakmonsters, met dezelfde aanvallen en dezelfde attributen, maar dan met twee grote verschillen: ze hebben een ander kleurtje én zijn veel moeilijker te vinden (grofweg 1:450). Een tijd lang deed ik niets anders dan ‘farmen’ in World of Warcraft en tussendoor door Nijmegen struinen in de hoop shiny pokémon tegen te komen. Soms gingen er weken voorbij zonder enig resultaat, soms vond ik drie dingen op één dag. Ik kreeg door dat de dopamine vanzelf zou vloeien als ik maar lang genoeg bleef doorgaan. Elke vondst voelde als een overwinning.
Inmiddels speel ik vrijwel geen World of Warcraft meer en speel ik Pokémon Go slechts een paar uurtjes per week. Daardoor dacht ik eventjes ‘bevrijd’ te zijn van het dopaminemonster. Tot Diablo 2: Resurrected uitkwam, de nostalgie me bij mijn keel greep en me rechtstreeks een wereld van schier onmogelijke dropkansen in slingerde. “Weet je wat,” dacht ik bij mezelf, “misschien wordt het na twintig jaar af en aan spelen tijd om álle spullen in de game te vinden!” Een bijzonder slecht idee, maar zo geschiedde.
Dopamine
©GMRimport
Niet dat ik ook maar in de buurt ben van het vinden van alle spullen die Diablo 2 te bieden heeft, maar ik doe een aardige poging. Mijn avondlijke gametijd is vaak gevuld met het hersenloos ombrengen van een handjevol eindbazen, in de hoop dat ze iets laten vallen dat ik nog niet eerder heb gezien, iets dat mijn Sorceress extra sterk maakt. Enkele dagen geleden viel inderdaad zoiets op de grond: een amulet genaamd Mara’s Kaleidoscope, met perfecte attributen (want ook die verschillen per amulet). “Huh”, dacht ik. Geen gevoelens van blijdschap, meer een constatering. “Ik heb ‘m.”
Het deed me terugdenken aan de dag dat ik Invincible, dat dode paard met die vleugels, vond in World of Warcraft. Toen kwam er nog een “Yes!” uit, maar die werd gelijk opgevolgd door een gevoel van ongeloof en… leegte. Want wat moest ik daarna doen? De game daadwerkelijk spelen? Rondvliegen op mijn nieuwe aanwinst? Of mijn vizier op iets anders richten en doorgaan met de ‘grind’? Het werd dat laatste. In de jaren daarna zouden honderden mounts volgen, net als meer dan duizend shiny’s in Pokémon Go. Telkens werd die dopaminerush minder heftig.
Ik geniet niet altijd meer van het resultaat, maar wel van het proces
-
Zen
De honderden (of misschien wel duizenden) uren die ik inmiddels met dit soort virtuele gokmachines heb besteed, culmineerden afgelopen week in een nieuwe realisatie. Als mijn reactie op het vinden van een zeldzaam ding neerkomt op “cool, nu door met de volgende”, waar doe ik het dan nog voor? Eén ding is zeker: het is niet de dopamine, niet de blijdschap die ik voel als ik mijn doel haal. Toch wil ik altijd gelijk weer doorgaan met het vinden van het volgende ding, en de reden daarachter is eigenlijk heel simpel: Ik geniet niet altijd meer van het resultaat, maar wel van het proces.
De spellen waarin ik zoveel zit te ‘farmen’ zijn niet bepaald intensief, en vaak is het een kwestie van hetzelfde handjevol handelingen steeds sneller uitvoeren. Zo snel mogelijk een eindbaas verslaan, zoveel mogelijk pokémon aantikken: hoe langer ik er mee bezig ben, hoe minder bewust de handelingen uit mijn lichaam komen rollen. Op een of andere manier brengt dat me tot rust.
Die virtuele omgevingen die ik goed ken, de muziek die ik al zo vaak eerder heb gehoord: even helemaal zen. Zelfs als ik afwisseling wil kan ik die games erbij pakken. Dan zet ik gewoon een podcast of een muziekje op, of kijk ik op mijn tweede scherm naar een film of serie. Bezigheidstherapie voor mijn handen, maar genoeg afleiding voor mijn brein: ik vind het heerlijk. Daarom was het idee om álle spullen in Diablo 2 te vinden eigenlijk zo gek nog niet. Ja, je hebt er duizenden uren en heel veel geluk voor nodig, maar eigenlijk boeit het me niet of ik de uitdaging ooit voltooi. Ik kom ermee tot rust. Het vinden van exclusieve virtuele spullen is daarbij niets anders dan een leuke bonus.
Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die (meestal) ingaat op actuele gebeurtenissen.
