The Last of Us Part 1 is een gerestaureerd kunstwerk
Hoe beoordeel je een game die al twee keer is gerecenseerd? Een game die terecht een moderne klassieker wordt genoemd, waar alles al eens over is gezegd en geschreven? Die vraag spookte de afgelopen weken veelvuldig door mijn hoofd tijdens het spelen van The Last of Us Part 1. Een remake die misschien onnodig lijkt, maar bestaansrecht verdient door juist hondstrouw aan het origineel te zijn.
Laat er geen misverstand over bestaan: The Last of Us Part 1 is op technisch vlak echt een remake. Een nieuwe engine, opnieuw geanimeerde personages, sterk verbeterde audio en oneindig meer detail in de gezichten, kleding en omgevingen maken duidelijk dat we hier met een rasechte PlayStation 5-game te maken hebben, en absoluut geen (opnieuw) opgepoetste PlayStation 3-titel. Bovenstaande is niet alleen technisch geneuzel dat je samen kunt vatten als ‘The Last of Us Part 1 is mooier’.
©GMRimport
Nieuwe standaard
Het dynamische bereik van zowel de beelden als de audio versterken ieder moment. Als in Pittsburgh een jeep achter je aan zit met een .50-machinegeweer, hoor en zie je hoe de omgeving aan gort wordt geschoten. Boven en achter je hoor je hoe iedere individuele kogel inslaat, terwijl glas en beton met rauw geweld wordt versplinterd.
In een scheefgezakte ruïne die ooit een imposante wolkenkrabber was, overheerst juist de stilte. Regen tikt sfeervol op de ramen en in de verte hoor je onweer, totdat het ijzingwekkende geluid van Clickers de stilte plotseling verstoort. Meteen duik je in de overlevingsmodus en probeer je de zombieachtige wezens te ontwijken. De juiste ontsnappingsroute vinden is niet moeilijk, want dankzij de zachtere kleuren en natuurlijke belichting blijven ook de details in de donkerste omgevingen goed zichtbaar. The Last of Us zet na ruim negen jaar opnieuw de standaard neer voor hoe games eruitzien en klinken.
©GMRimport
Emotioneel nog steeds ongeëvenaard
Tegelijkertijd wijkt The Last of Us Part 1 geen millimeter van het bronmateriaal af. Dat betekent concreet dat je exact hetzelfde verhaal doorloopt, met exact dezelfde locaties, dialogen, gebeurtenissen, confrontaties en muziek. Vergelijk het met het overschrijven van een tekst, maar wel op luxer papier, met een betere pen en in een netter handschrift.
Daarmee behoudt Naughty Dog het allerbelangrijkste van The Last of Us: de emotie. The Last of Us draait immers niet om de actie of om puzzels, maar om de emotionele reis van twee ongelooflijk menselijke tegenpolen. De oude, doorleefde Joel zag met eigen ogen hoe de complete maatschappij afbrokkelde na een dodelijke virusuitbraak. Te midden van alle ellende vindt hij een nieuwe reden om nog ergens iets om te geven: Ellie. Zij is jong, naïef en brutaal en weet niet beter dan dat de wereld is zoals die is. Samen moeten zij zien te overleven.
Wat volgt is een prachtig gameverhaal dat nog altijd onovertroffen is, wat menselijkheid betreft. Het is een zwaar verhaal vol emotionele dieptepunten, maar weet ook de spanning te verlichten met kleine, onschuldige momenten. De groei die de twee personages doormaken, getekend door alle gebeurtenissen onderweg, is een reis die je als speler altijd bijblijft.
©GMRimport
Negen jaar en ontelbaar veel herspeelsessies later weet The Last of Us Part 1 dan ook nog steeds te raken en te ontroeren. Zelfs al weet je wat er gaat komen, dan nog zijn er momenten die je een knoop in je maag bezorgen, terwijl je even later weer met een brok in je keel mag kijken naar een stukje onschuld. De ouder-kindrelatie hebben we inmiddels in meer games gezien, zoals in God of War, Death Stranding, A Plague's Tale en zelfs Halo Infinite, maar geen een doet het zo goed als The Last of Us. Dit is een game die gekoesterd mag worden.
Remake inclusief imperfecties
Het is dan ook te begrijpen dat er nergens getoornd wordt aan de opzet. The Last of Us is bijzonder goed gebalanceerd en wil je niet uit evenwicht brengen met nieuwe of aangepaste scènes. Maar dat betekent niet dat het origineel perfect is. Destijds vielen de repetitieve 'puzzels' met planken, ladders en vlotten al negatief op. Ellie roept nota bene nog een keer “Oh, this thing again” als je haar voor de zoveelste keer over een stukje water moet helpen door een vlot te bewegen.
©GMRimport
Ook de kunstmatig afgebakende levels en ‘vechtarena's’ doen wat archaïsch aan. Steegjes en trappenhuizen die je niet hoeft te verkennen zijn geheel toevallig allemaal gebarricadeerd met banken en ladeblokken. Daar waar je moet vechten met mensen of zombies, beschik je dan weer heel gunstig over voldoende dekking. Die ontwerpen zijn zo opzichtig, dat je op een gegeven moment ergens rustig loopt te keuvelen met een ander personage en al wéét dat je op diezelfde plek straks moet gaan vechten. Er staan immers overal onnatuurlijk gepositioneerde kratten en karren om je achter te verschuilen.
Dat vechten zelf is overigens ook nauwelijks veranderd. Het valt wel op dat vooral je computergestuurde bondgenoten zich realistischer gedragen en niet als een kip zonder kop door de vuurlinie rennen, maar daarmee is alles wel gezegd. Je kunt je niet in het gras verschuilen, en hoewel de lichamen van vijanden behoorlijk vermangeld kunnen worden door kogels en explosies, schreeuwen hun vrienden het niet uit van pure afschuw zoals in The Last of Us Part 2. Ontwikkelaar Naughty Dog bewees met Part 2 dat het aanzienlijk beter is geworden in het ontwerpen van geloofwaardige omgevingen en interessante gevechten, maar daar zien we in deze remake dus niets van terug.
Ononderbroken ervaren
Toch heeft Naughty Dog zich niet alleen beperkt tot mooiere beelden en geluid. Met subtiele wijzigingen die perfect opgaan in het geheel zorgt de ontwikkelaar voor meer continuïteit. Neem de manier waarop je wapens modificeert. In de originele game kon je bij werkbanken wapens aanpassen, maar klikte je eigenlijk in een menu aan wat je wilde verbeteren en poef, je wapen was verbeterd. Nu zie je – net als in Part 2 – hoe er aan het wapen gesleuteld wordt en hoe het gereedschap vervolgens terug in de rugtas gaat. Dat lijkt iets kleins, maar het houdt je ‘in het spel’. Dat is belangrijk bij een spel dat zo erg leunt op de emotionele band die je met de personages schept. Die band wil je niet onderbreken met een laadscherm of menu.
©GMRimport
Ook de tussenfilmpjes zijn daarom nu naadloos verbonden met de gameplay. Dat betekent niet alleen dat laadtijden volledig afwezig zijn, maar ook dat je Joel en Ellie ziet zoals ze er op dat moment uitzien in de game. In de originele game zag je een soort ‘vanilla’ versies van de personages, zonder wapens en uitrusting. Nu hangt er een honkbalknuppel op Joels rug, of hangt er een dikke revolver aan zijn heup; wat je op dat moment ook maar bij je draagt is te zien in het spel. Joel en Ellie zijn bovendien vies, natgeregend of gewond, afhankelijk van wat je net hebt doorstaan. Het maakt de personages nog geloofwaardiger en de emotie daardoor sterker.
Technisch legt Naughty Dog de lat zoals we van de studio gewend zijn erg hoog. Zoals gezegd zijn de audio en graphics van hoog niveau, en ook de afwerking is weer subliem. Hier hoef je geen bugs of vastlopers te verwachten. Grafisch krijg je een keuze tussen ‘Fidelity’ en ‘Performance’, waarbij Performance zich richt op 60fps. Fidelity is echter niet op 30fps gelockt, maar op 40fps. Dit is een trucje dat we bij meer Sony-games zien en waar tv's met 120hz veel profijt van hebben. Anders dan het getal doet vermoeden, zit 40fps namelijk precies tussen 30fps en 60fps in, terwijl de game wel op de allerhoogste resolutie blijft draaien. Je kunt zelfs met een ontgrendelde framerate spelen om altijd het maximale uit de PlayStation 5 te trekken. Nadeel hiervan is wel dat je op sommige tv's met variabele refresh rate instabiele zwartwaarden krijgt, terwijl er juist heel veel donkere scènes in The Last of Us zitten. Maar dat valt Naughty Dog natuurlijk niet aan te rekenen.
©GMRimport
©GMRimport
©GMRimport
Restauratie voor de nieuwe generatie
Alles in ogenschouw genomen, geeft het stempel remake wellicht de verkeerde verwachtingen. Part 1 wijkt immers nergens van het bronmateriaal af, hoewel de verbeteringen wel verder gaan dan die van The Last of Us Remastered in 2014. Je zou kunnen opteren dat Naughty Dog deze remake had moeten aangrijpen om de gevechten en levelontwerpen ook te moderniseren, maar het is maar de vraag of we dan nog dezelfde ervaring hadden gehad. De geschiedenis leert ons dat aanpassingen van dierbaar bronmateriaal lang niet altijd goed uitpakken.
Ik zie The Last of Us Part 1 dan ook meer als de restauratie van een kunstwerk. Zo'n restauratie is van waarde bij ons medium omdat technologie nou eenmaal niet stilstaat. Dankzij deze restauratie kan The Last of Us na bijna een decennium nog steeds dezelfde impact hebben op een nieuwe generatie spelers. Spelers die destijds bijvoorbeeld te jong waren voor een volwassen spel als dit, maar ook spelers die 'm straks op pc gaan ontdekken, dankzij de vele toegankelijkheidsopties eindelijk ook deze game kunnen spelen, of eenieder die via de aankomende HBO-serie voor het eerst in aanraking met Joel en Ellie komt.
Beoordelen we deze remake dus vanuit het perspectief van een oude, doorleefde rot, dan is de toegevoegde waarde ten opzichte van het origineel of diens remaster uit 2014 nihil. Voor wie er zo naar kijkt zal de nostalgische herinnering sterk genoeg zijn om door de gedateerde graphics van het origineel heen te prikken, waardoor deze remake zijn voornaamste bestaansrecht verliest. Bekijken we de remake vanuit het perspectief van de jongere, meer onbevangen generatie, dan is dit hun kans om onbezoldigd te genieten van deze moderne klassieker.
The Last of Us Part 1 is vanaf 2 september verkrijgbaar voor PlayStation 5. Op een later tijdstip komt de game ook naar pc.
The Last of Us Part 1 is een nagenoeg exacte kopie van het origineel, maar dan volgens de huidige technische maatstaven. De een ziet dat als een luie remake met vrijwel geen aanpassingen, de ander zal blij zijn dat Naughty Dog trouw blijft aan het bronmateriaal. We kunnen eindeloos discussiëren of de remake nodig is, maar we hoeven in ieder geval niet te discussiëren over welke uitvoering van deze moderne klassieker béter is.
- Verhaal blijft ongeëvenaard, beelden en audio zetten nieuwe standaard, naadloze transities brengen je nog dichter bij de emotie
- Ontwerp van omgevingen en puzzels soms gedateerd
