De Sonos Ray is de goedkoopste Sonos-soundbar tot dusver. Hij draagt een adviesprijs van 299 euro en is hiermee een stuk voordeliger dan het vorige instapmodel, de 469 euro kostende Beam (Gen 2). Nu Sonos zich prijstechnisch interessanter maakt voor een groter publiek, testen we in deze Sonos Ray review of de compacte soundbar het kopen waard is.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Computertotaal.

Met de Ray stapt Sonos in een populaire prijsklasse. Er zijn veel soundbars van zo'n driehonderd euro en ze verschillen in functies en mogelijkheden. Sommige modellen komen bijvoorbeeld met een subwoofer, de Ray niet. Weet de nieuwe soundbar zich staande te houden en hoeveel lever je in ten opzichte van de Sonos Beam (Gen 2), die 160 euro duurder is? Je leest het in deze Sonos Ray review. 

Installatie is zo gepiept

De verkoopverpakking van de Ray is simplistisch. Gemaakt van karton (duurzaam!), met naast de soundbar wat technische documentatie, een stroomkabel en een optische audiokabel. Die laatste is fijn, want ik verwacht dat niet iedereen een extra optische audiokabel bij de hand heeft. Goed om te weten: de stroomkabel van de Ray is identiek aan die van bijvoorbeeld de Beam (Gen 2). Handig als je om welke reden dan ook een nieuwe kabel nodig hebt. 

©GMRimport

De installatie van de Sonos Ray is zo gepiept, zeker als je al een Sonos-product gebruikt. Mijn huis staat al vol Sonos-speakers, overigens. Hoe je de soundbar installeert: je zet hem voor je televisie, doet de stroomkabel in het stopcontact en sluit indien gewenst een (eigen) ethernetkabel aan op de soundbar.  Je opent nu de Sonos-app en ziet de Ray in beeld komen als nieuw toe te voegen apparaat. Volg de stappen in de app om de soundbar met je internet te verbinden en verbind de optische audiokabel met de televisie. 

Koppel daarna de afstandsbediening van je televisie om het geluid van je tv-programma's, streamingsdiensten en gameconsole uit de Ray te laten klinken. Let op: de Ray ondersteunt alleen een infraroodafstandsbediening. Een afstandsbediening die bijvoorbeeld via bluetooth werkt, kun je niet koppelen aan de soundbar. De Ray ondersteunt namelijk geen bluetooth. Om frustratie en teleurstelling bij de installatie te voorkomen, raad ik je aan om vooraf te controleren wat voor afstandsbediening je hebt. In de jaren dat ik Sonos-soundbars test, schrijf ik telkens dat ik het jammer vind dat Sonos zelf geen afstandsbediening aanbiedt. En dat doe ik nu weer, want zo'n afstandsbediening zou een uitkomst zijn voor wie een tv-afstandsbediening zonder infraroodsensor heeft. Het tv-geluid bedienen via de Sonos-app of een spraakassistent is tijdens het kijken van een film namelijk minder prettig dan via de vertrouwde afstandsbediening. 

Na het koppelen van de afstandsbediening ben je in feite klaar. De hele installatie duurde bij mij nog geen tien minuten. Dat is exclusief aanvullende functies als het koppelen van surroundspeakers - waarover zo meteen meer. 

©GMRimport

©GMRimport

©GMRimport

Sonos Ray ontwerp: strak en vertrouwd

Het ontwerp van de Sonos Ray ligt in lijn met de Beam (Gen 2) en Arc, de twee duurdere Sonos-soundbars. Een kunststof behuizing in mat zwart of mat wit met de aansluitingen verstopt aan de achterkant en aanraakgevoelige knoppen op de bovenkant. Met die knoppen kun je onder andere het volume aanpassen en de muziek pauzeren. De soundbar staat stevig op mijn tv-meubel en stof laat zich eenvoudig verwijderen met een microvezeldoek. Ik vind het strakke ontwerp geslaagd en passen bij de prijs van driehonderd euro. 

©GMRimport

Een ontwerpverschil tussen de Ray en Beam (Gen 2) zijn de afmetingen en het gewicht. De Ray is met een breedte van 56 centimeter precies tien centimeter smaller dan de Beam (Gen 2). De soundbars zijn wel praktisch even hoog (7,1 vs 6,9 centimeter) en diep (9,5 vs 10 centimeter). Dan het gewicht: de Ray weegt 1,95 kilo, de Beam (Gen 2) 2,8 kilo. Het verschil in gewicht is te verklaren omdat de Ray enkele componenten (en zo functies) mist en minder krachtig geluid biedt. Het geluid komt alleen uit de voorkant van de soundbar en niet ook uit de zijkanten, zoals bij de Beam (Gen 2) en Arc. Het geluid is dus per definitie minder ruimtelijk, maar heeft als voordeel dat je de Ray wel prettiger in een tv-meubel kunt plaatsen. Helemaal omdat hij smaller is en dus vaker past. 

©GMRimport

Geen HDMI en microfoons

Twee noemenswaardige ontbrekende functies van de Ray zijn een HDMI-poort en microfoons. De Beam (Gen 2) en Arc hebben deze functies wel en zijn mede daarom duurder. Het gebrek aan microfoons betekent dat je niet tegen de Ray kunt praten om de Google Assistent of Amazon Alexa aan te sturen. Bijvoorbeeld door met je stem je favoriete muziek te starten of het weerbericht te vragen. Is dat erg? Ik vind van niet, want je kunt een willekeurig ander apparaat met spraakbediening vragen om muziek af te spelen op de Ray. Wie uit privacy-oogpunt niets met smart home-apparaten met microfoons heeft, kan de Ray met een gerust hart in huis halen.

Het gebrek aan een HDMI-poort is opvallend in deze prijsklasse en mede daarom wél jammer. Je kunt immers geen gebruik maken van functies als HDMI e-ARC en Dolby Atmos - allebei wel aanwezig op duurdere Sonos-soundbars. Het ruimtelijke geluid dat Dolby Atmos-ondersteuning in films, series en games creëert, mis je dus op de Ray. Voor velen geen wereldramp omdat de Ray wel ondersteuning biedt voor DTS  Digital Surround, Dolby Digital 5.1 en Stereo PCM én het Dolby Atmos-effect toch minder tot zijn recht komt uit een smalle soundbar. Maar: het ontbreken ervan op de Ray is voor de Dolby Atmos-liefhebber wel een argument om te kiezen voor de Sonos Beam (Gen 2) of natuurlijk een geschikte soundbar van een ander merk. 

©GMRimport

Geluidskwaliteit

In de Sonos Ray vind je twee tweeters voor hoge tonen, twee midwoofers voor middenfrequenties en een zogeheten Bass Reflex-systeem voor lage tonen. Als gezegd zijn alle speakers naar voren gericht. Vier digitale versterkers uit de D-klasse sturen de speakers aan. 

Sonos claimt dat allerlei technische innovaties het geluid uit de Ray krachtiger en zuiverder maken dan je wellicht verwacht uit een compacte en relatief betaalbare soundbar. Na twee weken luisteren ben ik inderdaad enthousiast over de geluidskwaliteit bij het kijken van films, series en tv-programma's. Stemmen klinken helder, actiescenes komen lekker imponerend over gelet op het formaat van de soundbar en de Ray staat op de helft van zijn volume hard genoeg om een ruime woonkamer van vol geluid te voorzien. In een kleiner appartement hoef je de soundbar minder hard te zetten. 

©GMRimport

Bij het luisteren van muziek volstaat de Ray ook, zeker in combinatie met meerdere Sonos-luidsprekers. Op zichzelf is ook radio via Juke of een lekkere Spotify-afspeellijst plezierig om naar te luisteren. Wat ik wel merk is dat de Beam (Gen 2) - die ik zelf heb - duidelijk meer bas produceert en ook krachtiger, ruimtelijker geluid produceert. Logisch omdat die speaker zwaarder is, krachtigere speakers heeft - ook naar de zijkanten gericht - en 160 euro duurder is. Een fors prijsverschil gezien de adviesprijs van 299 euro die de Ray draagt, en je merkt het dus.  Met name het basverschil is een aandachtspunt, want voor meer bas dien je een Sonos Sub te kopen. Die kost 749 euro - inderdaad. Je haalt 'm dus niet zomaar even in huis als extraatje voor je betaalbare soundbar. 

Gelet op de prijs is de basklank niet ondergemiddeld, wel is 'ie wat mager voor een grotere woonkamer. Zelf zou ik voor meer bas eerder een Beam (Gen 2) nemen in plaats van een Ray met Sub, en dat heeft alles met de prijs te maken. 

Slimme Sonos-functies

De Ray biedt allemaal functies die je als Sonos-eigenaar kent van andere Sonos-producten. Denk aan ondersteuning voor Spotify Connect, Apple AirPlay 2 en Trueplay (iOS), om de geluidsinstellingen van de soundbar te optimaliseren voor je kamer. Die Trueplay-functie werkt écht. Mede daarom is het jammer dat 'ie alleen werkt met een iPhone en iPad, want er zullen genoeg Sonos Ray-gebruikers met een Android-smartphone rondlopen.

Een belangrijk verkoopargument van het Sonos-ecosysteem is dat alle producten goed samenwerken via dezelfde app. Je kunt eenvoudig speakers groeperen, bijvoorbeeld per kamer. Of bepaal met één druk op de knop dat je favoriete muziek uit alle speakers thuis klinkt. De Ray integreert naadloos in dit ecosysteem. Via de Sonos-app start je eenvoudig muziek van je streamingsdiensten of gratis radio via Juke of Sonos Radio. 

Prettig is dat je de surroundspeakers aan de Ray kunt toevoegen. Dat kunnen twee Sonos One (SL)'s zijn, maar bijvoorbeeld ook twee Ikea-lampspeakers. Die heb ik aan weerskanten van de bank staan. Via de app koppel ik ze eenvoudig aan de Ray, waarna ze een paar minuten nodig hebben om te koppelen. Bij het spelen van muziek en kijken van film en series houdt de Ray rekening met de rear speakers. Tof, ook met gaming. 

In dit prijssegment ken ik geen soundbar die zo goed integreert met andere audioproducten en slimme softwarediensten. 

©GMRimport

©GMRimport

Conclusie: Sonos Ray kopen?

De Sonos Ray is met zijn adviesprijs van 299 euro een soundbar voor een breder publiek dan andere Sonos-soundbars. Hij oogt strak, is kwalitatief goed gebouwd en biedt een geluidskwaliteit die vergelijkbaar is met de betere concurrenten. De bas is voor een grotere kamer wat mager, maar dat is een veelvoorkomend aandachtspunt in dit prijssegment. Dat Sonos de HDMI-poort wegbezuinigt, is jammer maar voor velen ook niet onoverkomelijk. Belangrijker is dat de Ray lekker slim is en goed integreert met andere Sonos-producten. Even dure soundbars zijn beperkter te gebruiken in een smart home-opstelling. Al met al maakt de Sonos Ray indruk met zijn slimme functies, goede geluidskwaliteit en scherpe prijs en kan ik hem zeker aanbevelen als je niet meer wil uitgeven dan driehonderd euro. 

Wie merkbaar krachtiger geluid en duidelijkere bas wil, kan beter doorsparen voor bijvoorbeeld de Sonos Beam (Gen 2) van 469 euro. Dan krijg je ook toegang tot extra's als een microfoon voor spraakbediening en een HDMI-poort die Dolby Atmos-ondersteuning mogelijk maakt.

In de aankomende shooter Marvel Rivals is Moon Knight een speelbaar personage.

Dat werd onlangs door ontwikkelaar NetEase Games aangekondigd. Moon Knight is het alter ego van huurling Marc Spector. In deze vorm is hij verzeild geraakt in een oneindig gevecht met criminelen op de straat en stemmen in zijn hoofd. Hij heeft daarbij bovennatuurlijke krachten die hij krijgt van de Egyptische maangod, Chons.

NetEase heeft ook bekendgemaakt dat Shota Nakama (Final Fantasy 15) de muziekproducent arrangeur is van de soundtrack van Marvel Rivals. Masahiro Aoki (Bayontta 3, Street Fighter 5) is de componist.

De free-to-play PvP-shooter Marvel Rivals werd eerder dit jaar onthuld. Hierin nemen twee teams van zes spelers het tegen elkaar op. "Roep je favoriete Marvel-personages bij elkaar en strijd in 6v6-gevechten, met gloednieuwe Team-Up Skills in verwoestbare locaties uit het hele Marvel-universum", aldus de officiële beschrijving.

Met die Team-Up-vaardigheden kunnen helden samen moves uitvoeren. Zo kan Rocket Raccoon bijvoorbeeld op de rug van Groot rondrijden. Spelers kunnen uit een grote selectie helden en schurken kiezen uit bekende groepen als de Avengers, Guardians of the Galaxy, X-Men en nog veel meer.

Marvel belooft daarnaast dat de game steeds blijft evolueren. "Elk seizoen worden er nieuwe superhelden geïntroduceerd, samen met uitdagende en diverse maps. Ontgrendel nieuwe content om in verschillende strategieën te gebruiken en ervaar zinderende actie en oneindige mogelijkheden in deze avontuurlijke teamgevechten."

Marvel Rivals verschijnt op 6 december voor pc (Steam, Epic Games Store), PlayStation 5 en Xbox Series X en S.

Er zijn korte nieuwe gameplaybeelden getoond van In the Valley of Gods, de game van Firewatch-ontwikkelaar Campo Santo waarvan de ontwikkeling al jarenlang stil staat.

Matthew Wilde, die aan Firewatch werkte voordat Campo Santo onderdeel werd van Valve, heeft via social media een kort filmpje van de nooit uitgekomen game getoond. Daarin is realistisch ogend in-game water te zien.

Het is onwaarschijnlijk dat In the Valley of Gods ooit het daglicht ziet. Nadat Campo Santo de succesvolle indiehit Firewatch afleverde, werd de studio zoals gezegd overgenomen door Valve en werd het team geabsorbeerd binnen het bedrijf achter Steam. Naar verluidt werd de ontwikkeling van In the Valley of Gods in 2019 stopgezet.

Het spel had in ieder geval moeten draaien om een filmmaker die in de jaren twintig van de vorige eeuw naar Egypte afreist om daar naar archeologische geheimen te zoeken. Het is niet bekend waar de ontwikkelaars van Campo Santo die nu onderdeel uitmaken van Valve op dit moment aan werken, al gaan er geruchten dat het bedrijf aan het langverwachte Half-Life 3 werkt.