Console-vr is gearriveerd. Eindelijk kijken we niet náár een game, maar zitten we er ín. Dit is een indrukwekkende ervaring die je pas echt begrijpt als je het hebt geprobeerd. PlayStation VR is zeker niet perfect, maar volwassen genoeg om de wereld te laten zien hoe geweldig vr kan zijn.
Om maar met het belangrijkste te beginnen: het werkt goed. PS VR geeft een heel overtuigende illusie: je zit ‘echt’ in de game. Spellen als EVE Valkyrie en BattleZone geven daardoor een totaal andere ervaring dan je tot nu toe van gaming gewend bent. De PS VR is zeker niet perfect, en doet onder voor de (veel duurdere) Rift. In deze recensie gaan we in detail in op alle elementen van de headset, wat wil zeggen dat we de negatieve punten uiteraard gedetailleerd beschrijven. Laat dit echter niet het idee geven dat de headset slecht is. Dat is niet het geval. Maar het is overduidelijk de eerste generatie van deze hardware, en er is ruimte voor verbetering. Maar dat is natuurlijk te verwachten. Net zoals pc-graphics in het hoogste segment altijd beter zijn dan de console-evenknie, is ook console-vr net wat minder. Minder is echter absoluut niet slecht. Als er één kwalificatie opgaat voor PS VR, is het wel: goed genóég.
Krul
Het aansluiten van PlayStation VR is een klus waar je een half uur voor uit moet trekken. Er zijn heel wat kabeltjes en dingetjes met elkaar te verbinden en door te pluggen. De kabels zijn lang genoeg voor de meeste huiskamers, al willen ze tijdens het gebruik wel raar omkrullen en daardoor in de knoop raken. Het is sowieso niet aan te raden om verder dan een meter of twee van de camera te zitten, omdat de tracking (het volgen van je hoofdbewegingen) niet meer zuiver is.
De PS VR is een stevig apparaat van hard plastic. Hij voelt daardoor steviger dan de Rift en is groter dan een Vive. Het is ook de zwaarste vr-headset van de drie. Dit is ook te merken, ondanks het slimme ontwerp. De PS VR draag je namelijk meer als een hoed, waarbij de plastic/foam rand rust op je hoofd en het masker met beeldscherm en lenzen voor je ogen hangt. Er is dus geen druk op je jukbeenderen. Wel kan PS VR strak aanvoelen, en laat het soms ook een afdruk van een band achter op je voorhoofd. Dit is te vergelijken met het ‘Oculus-hoofd’, waarbij de contouren van de headset nog een tijdje op je gezicht te zien blijven.
Comfort
Het is even zoeken naar een comfortabele manier van dragen. De stevige plastic band zit strak om je achterhoofd en je moet die flink naar beneden richting je nek duwen voordat het allemaal prettig zit. Hierbij is het belangrijk om de lenzen niet te dicht bij je ogen te hebben, want dan beslaat constant het beeld. Dat gebeurt overigens toch vaker dan je zou willen, en hier zie je heel duidelijk het verschil met de Oculus Rift. Doordat die laatste voor een groot deel van stof is gemaakt, ademt deze beter en heb je haast nooit beslagen lenzen. De PS VR moet je echt af en toe even afzetten om schoon te maken, als je tenminste niet het idee wilt hebben dat alle spellen zich in een dichte mist afspelen.
Een ander moment van ongemak is het op- of indoen van de koptelefoon. Er zit geen speaker of koptelefoon in de PS VR ingebouwd. Wel zit vlak bij je kin een speciaal doosje waar je elke headphone in kunt pluggen. Ook zit daar de aan/uit schakelaar en de volumeregelaar. Het feit dat je elke koptelefoon kunt gebruiken is op zich handig, maar het is wel altijd even puzzelen met kabels en het zoeken naar de juiste (linker of rechter) oorplug voor je alles hebt zoals je het wilt. Dit is een kwestie van wennen, en een bekend fenomeen voor Vive-eigenaren. De Rift heeft een ingebouwde hoofdtelefoon, wat veel kopzorgen wegneemt. Toch is dat geen groot probleem. Het ritueel van het opzetten van de PS VR is vooral een kwestie van even wennen. Let overigens wel op dat de 3D-audiofunctie alleen werkt bij bedrade stereoheadsets. Met een draadloze koptelefoon ervaar je deze feature dus niet.
Helder
Eenmaal in vr, bedien je de PlayStation 4 exact zoals je gewend bent. Je ziet het traditionele PS4-dashboard als een groot scherm voor je hangen. Het vreemde is, dat bij onze versie van de PS VR dit scherm heel licht naar rechts is gekanteld. We zagen dit ook al bij een demonstratie van de PS VR en dachten toen dat de camera mi chien niet recht stond. Maar zelfs met een waterpas lukt het niet om het virtuele dashboard helemaal recht te krijgen. Ook in games is het beeld daardoor licht gekanteld, al merk je dat alleen bij menuschermen en niet in de games zelf.
Al deze kleine ongemakken verdwijnen snel wanneer je daadwerkelijk gaat spelen. Dan valt opeens op hoe veel PlayStation VR goed doet. Je kunt vrij rondkijken en het merendeel van je blikveld is gevuld door de spelwereld. Nee, het is geen 180 graden, maar dat is iets waar je niet echt bij stilstaat tijdens het spelen. Wat je ziet is een solide, grote wereld die ‘klopt’ en tastbaar lijkt. Wie ooit een Rift CV1 heeft gebruikt ziet ook meteen dat PS VR geen zogenaamde ‘god rays’ heeft. Rift en Vive hebben namelijk een bepaald soort lenzen die voor schitteringen in het beeld zorgen. PS VR heeft hier absoluut geen last van. Het beeld is helder met diepe kleuren zonder storende elementen. Wel is er sprake van een licht ‘screen door effect’, wat je eigenlijk alleen ziet als je er naar zoekt. Het screen door effect wordt veroorzaakt door ruimte tu en de pixels. De eerste Rift had zo’n lage pixeldichtheid dat het leek alsof je door een hor keek. De PS VR heeft een iets hogere pixeldichtheid, maar heeft vooral de pixels anders verdeeld over het scherm. Hierdoor zie je hooguit een lichte waas voor de spelwereld. En ook dit effect heeft geen nadelige gevolgen voor je gevoel van immersie.
Het feit dat de resolutie lager is dan die van Rift en Vive (en zéker niet HD is) maakt spellen niet minder leuk om te spelen. Maak ook niet de vergi ing dat ‘lagere resolutie’ hetzelfde is als een blokkenwereld die niet zou mi taan in Minecraft. Je zit dus echt niet de hele tijd naar gekartelde randen te staren. Verwacht kwaliteit op het niveau van PlayStation 3-graphics, dan word je niet teleurgesteld. Wel is het zo dat voorwerpen in de verte veel minder gedetailleerd en veel blokkeriger zijn dan wanneer je op een gewone televisie zou spelen. Dat is op dit moment de prijs die je betaalt voor vr op een minder krachtigere computer, en een prijs die veel minder hoog is dan je mi chien denkt. Sony heeft een huzarenstukje geleverd. De lenzen en het scherm zorgen samen voor een fantastisch gevoel van diepte en aanwezigheid.
De tracking, dus hoe goed je hoofdbewegingen worden gevolgd, is heel goed, maar niet altijd perfect. Het lijkt hierbij ook van de game af te hangen. In Job Simulator zit soms wat vertraging, en lijkt het een beetje alsof je in een grote vi enkom rondkijkt, waarbij het beeld naar de randen toe wat vervormt. In EVE Valkyrie is dit probleem er helemaal niet, en voelt de cockpit en de startruimte totaal solide en betrouwbaar. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld Rigs, waarin je niet twijfelt aan de je gepresenteerde werkelijkheid. Opnieuw is PS VR goed genoeg om virtual reality langere tijd comfortabel en overtuigend te maken.
Move over
Hetzelfde kunnen we helaas niet zeggen van de Move-controllers. Vooral Vive bezitters zullen schamper lachen als ze Job Simulator op console uitproberen. De controllers trillen constant een beetje en het is heel gemakkelijk om ze uit het blikveld van de camera te bewegen. Dit leidt tot frustratie, als je bijvoorbeeld iets van de virtuele grond wilt oppakken maar merkt dat je handen dan niet meer bestaan. Ook helpt het niet dat de knopjes van de Move heel klein en priegelig zijn. Dit maakt ze lastig te vinden als je ze niet kunt zien. Hoewel sommige games de controllers reproduceren in vr, zodat je er naar kunt kijken, is dit nog steeds geen volledige oplo ing. Feit is dat Move nooit bedoeld was voor vr, en dat is te merken. Hopelijk komt Sony snel met een opvolger.
Tot die tijd is het een redelijk functionerend lapmiddel. In de (veel te dure) Playstation VR Worlds-demodisk zitten een aantal speldemo’s die Move goed gebruiken. De inmiddels bekende ‘London Heist’, laat je bijvoorbeeld schieten met een machinegeweer in je rechter hand, dat je met je andere hand moet herladen door er een clip in de schuiven. Dit soort dingen werken gewoon goed genoeg. Juist bij fijne bewegingen waar pricisie voor nodig is, laat Move het echt afweten.
Software
Al deze hardware is natuurlijk een dure manier van stof verzamelen zonder goede software. En daar heeft PS VR nog wel een paar slagen te maken. Er zijn zeker een aantal goede games beschikbaar die de kracht van PS VR uitbuiten. Waar de headset op dit moment in excelleert, is games waarbij je lekker onderuitgezakt op de bank zit, met een controller in je handen. Spellen als Driveclub VR, Rigs, BattleZone en EVE Valkyrie geven een nagenoeg perfecte vr-ervaring. Het is ook indrukwekkend om te zien hoe EVE Valkyrie, afgezien van een lagere resolutie, haast niet van de pc-versie te onderscheiden is.
Of één van die spellen echter ook een system seller is? Dat hangt natuurlijk van je persoonlijke smaak af. De eerste golf PS VR-games doet erg denken aan de lancering van een console. Het zijn de games die je speelt om je nieuwe hardware te leren kennen terwijl je wacht op écht geweldige titels. Daar komt bij dat Sony erg in lijkt te zetten op ‘ervaringen’ die (al dan niet gratis) bij bestaande games komen. Het is niet te hopen dat dit de hoofdmoot van de PS VR-bibliotheek wordt, en we naast Star Wars Battlefront X-Wing uiteindelijk ook gewoon een volwaardige Star Wars-game in vr krijgen. Het is veelbelovend dat grote studios een teen in het virtuele water dopen, maar niemand kan garanderen dat ze de komende jaren de grote sprong ook echt maken. Kijk dus vooral naar de games die nu en straks verschijnen. En probeer ze uit. Want vr kun je pas beoordelen als je het zelf hebt geprobeerd. Gamer.nl plaatst de komende weken recensies van de belangrijkste lanceringsgames voor PlayStation VR.
Conclusie
PlayStation VR geeft een echte vr-ervaring in je huiskamer. De PS4 is verbazingwekkend capabel om deze virtuele werkelijkheid soepel te laten draaien. PS VR is absoluut niet perfect. Het is minder comfortabel en heeft een lagere resolutie dan de Rift, de tracking is net niet altijd 1 op 1 en de Move controllers zijn technisch gewoon achterhaald voor deze nieuwe manier van gamen. Al deze minpunten zijn snel vergeten wanneer je door een vallei racet in een cabriolet en de bergen om je heen ziet. Of wanneer je uit de lanceertunnel van EVE Valkyrie wordt geschoten. Of wanneer je met je teamgenoten bijkomt van een Rigs-match in de team-jet. PlayStation VR is een grote stap voorwaarts voor vr en voor games.
Score: 3,5 / 5
PlayStation VR is vanaf 13 oktober te koop voor 399 euro. Dit is exlusief Move-controllers en PlayStation Camera. Deze moeten los gekocht worden.