Soms voel ik me ineens ontzettend oud. Bijvoorbeeld wanneer ik me realiseer dat de games die ik vroeger speelde, inmiddels oud genoeg zijn om een biertje te mogen bestellen. Deze week besefte ik me dat het legendarische gamejaar 1998 nu twintig jaar geleden is.
In 1998 was ik 14 jaar oud, precies die leeftijd waarop je tijd genoeg hebt om te gamen en je zakgeld ook hoog genoeg is om voor een spel te sparen. Mijn ouders gaven ook wel eens iets cadeau en het scheelde dat ik twee oudere broers had die ook graag gameden. Hoe meer games in huis, hoe beter.
Een perfecte leeftijd om te gamen dus, en toevallig ook een perfect jaar om dat in te doen. 1998 staat alom bekend als een van de beste gamejaren ooit en dat is wat mij betreft volkomen terecht. De hoeveelheid gigantische en invloedrijke games die in dit jaar uitkwamen is onvoorstelbaar en het aantal grote series dat in 1998 is gestart, is niet op twee handen te tellen.
De grote drie
Eigenlijk zijn er drie games die er altijd uitspringen als het over 1998 gaat. De eerste is natuurlijk The Legend of Zelda: Ocarina of Time. Bij veel gamers staat dit spel bovenaan het lijstje beste games aller tijden. De eerste keer dat Zelda zich in drie dimensies afspeelde was een wonderschoon moment. Voor het eerst reed je op Epona rond door Hyrule Field en had je echt het gevoel dat je er was. Mi chien is het moeilijk voor te stellen als je die oude beelden nu terugkijkt, maar toen dachten we dat games nooit mooier konden worden dan dit.
Een andere mijlpaal uit dit jaar was de eerste Metal Gear Solid, eigenlijk het enige deel uit de serie dat bij mij echt aansloeg. Ik vind het verhaal van de reeks in de latere delen te onbegrijpelijk geworden, maar de eerste Solid greep mij wel als een voorbeeld van hoe anders games kunnen zijn. Hiervoor had ik nooit iets dat zo cinematisch was gespeeld, met een intrigerend verhaal dat wordt verteld in lange tu enfilmpjes. Mij blijft het gevecht met Psycho Mantis me het meeste bij. De manier waarop hij mijn memorycard las en wist dat ik Castlevania had gespeeld, was griezelig.
En dan de derde kla ieker uit het rijtje: Half-Life. Ook deze game bracht verhaalvertelling in games naar een hoger niveau. Valve koos er juist voor om geen tu enfilmpjes te gebruiken, maar het verhaal zich in de gamewereld te laten ontvouwen. Als speler had je altijd de controle, zelfs als er iemand tegen je stond te praten. Zelf heb ik trouwens niet veel met deze game. Op mijn veertiende durfde ik het avontuur met aliens die onze dimensie binnenvallen niet zo goed aan. De eerste tien minuten, waarin je met een treintje door het laboratorium reist, heb ik wel tien keer gespeeld, maar zodra de aliens eraan te pas kwamen sloot ik het spel snel af.
Persoonlijke parels
Voor mij persoonlijk zijn het twee andere games die 1998 zo goed maakten. Als eerste moet ik absoluut Baldur's Gate noemen. Het is de game waarmee Bioware doorbrak, de rpg-meester die later Knights of the Old Republic, Dragon Age en Ma Effect zou maken. Ik heb tientallen uren rondgedoold in de uitgestrekte gebieden in de Sword Coast van Baldur's Gate. De manier waarop je je eigen party samenstelde, lange quests wel of niet aannam en je keuzes invloed hadden op het verloop van het spel, was geniaal. Ik weet nog hoe verbaasd ik was dat twee leden van mijn heldengroep ineens opstapten, omdat ze me te braaf vonden. En natuurlijk heeft Minsc nog altijd een speciale plek in mijn hart: een geschifte ranger die de hele tijd tegen zijn hamster Boo praat.
Ook Grim Fandango moet op deze lijst staan, een adventuregame die de verhaalvertelling ineens over een heel andere boeg gooide. De game speelt zich af in het Mexicaanse land van de doden en maakt daar creatief gebruik van. Ga je in dit land dood, dan groeien er bijvoorbeeld allemaal bloemen op je lichaam. En je speelt als een reisagent die tripjes naar het hiernamaals verkoopt. Point-and-click adventures waren als kleine jongen mijn favoriete genre, vanwege de humor in games als Monkey Island, Leisuire Suit Larry of Flight of the Amazon Queen. Het verbaasde me dat deze game daarnaast zo'n volwa en verhaal vertelde, uitgesmeerd over meerdere jaren waarin je de personages ook echt ziet veranderen. Helaas verkocht de game niet bijster goed en luidde dit het einde in van mijn favoriete genre.
De lijst gaat verder
Sowieso vijf legendarische games die in 2018 twintig jaar oud worden dus, maar er is nog een hele waslijst aan kla iekers. Er kwamen games uit die nog altijd in mijn geheugen gegrift staan. StarCraft bijvoorbeeld, een rts die ik heel vaak opnieuw heb gestart en speelde tot ik niet meer kon winnen (ik ben niet zo goed in het genre). Thief, een briljante stealthgame waarvan ik het einde nooit haalde omdat er ineens zombies en skeletten op je af kwamen. En man, wat was ik verliefd op Star Wars: Rogue Squadron. Het besturen van een X-wing in een (voor die tijd) supermooi Star Wars-universum was een droom die uitkwam.
En de lijst blijft maar doorgaan. Rainbow Six was een revolutie voor de militaire shooter en is vandaag de dag nog steeds relevant. Net zoals Gran Turismo trouwens, die ook in 1998 voor het eerst verscheen, en Spyro, die binnenkort een remake krijgt. En de real-time tactische actie van Commandos staat ineens ook weer in de spotlight nu er een nieuw deel en een remake zijn aangekondigd.
Ook kwamen er een hoop uitstekende vervolgen uit. Resident Evil 2 bijvoorbeeld, die het toch al zo goede origineel op veel punten verbeterde en binnenkort terecht een remake krijgt. Ook Fallout 2 borduurde voort op een goede basis, met een uitgebreide spelwereld en een groter verhaal. De jrpg Suikoden 2 heb ik pas veel later gespeeld, maar ik heb er inmiddels ook een hoop respect voor. En met Final Fantasy Tactics werd iets nieuws geprobeerd in een bestaande franchise, wat bijzonder goed uitpakte.
Het is duidelijk: ik kan wel door blijven gaan (Tenchu, Xenogears, Sonic Adventure, Unreal, Need for Speed: Hot Pursuit). Het is mooi om te zien hoe veel series twintig jaar later nog steeds meedoen en hoe invloedrijk ze zijn geweest op games die we nu spelen. Maar hoe meer games ik opnoem, hoe ouder ik me voel. Al deze spellen die mij als gamer hebben gevormd, zijn inmiddels stokoud. De graphics zien er niet meer uit en sommige games vallen mi chien erg tegen als je ze nu zou spelen. Het is dan maar goed dat ik zo oud ben, dan heb ik ze tenminste al gespeeld.
Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die ingaat op actuele gebeurteni en in de game-industrie.