Verwacht van Naughty Dog geen draconische maatregelen om de Uncharted-formule op zijn kop te zetten. A Thief’s End blijft trouw aan zijn voorgangers, en dat is helemaal niet erg.
Deze review is spoilervrij voor wie alle officiële Uncharted 4-trailers heeft bekeken.
Wie is Nathan Drake? Voor een verhalende gamereeks met drie delen onder de riem weet Uncharted die vraag tot nu toe verra end slecht te beantwoorden. De hoofdpersoon is een charmeur, sure, en een schatzoeker die zijn naasten meesleurt in zijn ongezonde obse ie – veel meer stukjes mens kregen we tu en alle spektakel door niet te zien.
Making a thief
A Thief’s End, de vierde en laatste Uncharted, brengt daar verandering in. Net als die andere Naughty Dog-game is Uncharted 4 character-driven: personages staan boven plot, plot staat in dienst van karakterontwikkeling. De game introduceert Nathans dood gewaande broer Samuel “Sam” Drake en gebruikt hem van begin af aan als spiegel om ons de protagonist te leren kennen. Andere personages dienen dezelfde rol: Nathan Drake is het broertje van, de echtgenoot van en de protegé van. De rest is als middel om het doel te bereiken. Natuurlijk is er een schat, natuurlijk is er een slechterik en natuurlijk reizen Nathan, Sam en Sully de wereld over om op de prachtigste verborgen plekken te belanden (waarover later meer), maar altijd staat die ene vraag voorop.
Voor het antwoord neemt Naughty Dog de tijd. Uncharted 4 begint met een klap, maar neemt vervolgens gas terug en blijft lange tijd met de voet veilig boven het rempedaal hangen. Het viert de stilte, de intieme momenten tu en Sam en Nathan, tu en Nathan en Elena. Het schetst het volwa en leven van Nathan Drake, een gepensioneerde avonturier wiens dagen bestaan uit een fulltime baan en nostalgische dagdromen. Dat laatste geeft Naughty Dog een vrijbrief om op hilarische wijze los te gaan met verwijzingen naar vroeger.
De ontwikkelaar realiseert dat het met A Thief’s End afscheid aan het nemen is van zijn belangrijkste franchise. Het afscheid mag even duren. De eerste drie uur van Uncharted 4 zijn een film op zich waard – en een setup voor wat er gaat gebeuren in de twaalf uur die volgen. De game is met zijn veertien à vijftien uur speeltijd veel langer dan zijn drie voorgangers. Toch verveelt A Thief’s End geen moment, omdat het ook later zijn rust blijft pakken, spelers wat ruimte geeft en de actie voortdurend varieert.
Gameplaybelofte
A Thief’s End vervult een gameplaybelofte die de serie ooit deed met zijn eerste deel, maar waar twee vervolgen, een zijstap (The Last of Us) en een consolegeneratieswitch voor nodig waren om te realiseren. Uncharted beloofde altijd generalisme boven specialisatie. Nooit was het bijvoorbeeld echt een shooter; daarvoor was de besturing te log, de actie te traag. A Thief’s End is nog minder shooter dan zijn voorgangers, maar heeft de shooter-mechanics in ieder geval beter op orde. Afwi elend mikken en dekking zoeken gaat vloeiender dan ooit en hoewel het wapenarsenaal werkelijk geen enkele verra ing biedt, voelt elk schietijzer voldoende uniek om te blijven zoeken naar de juiste fit voor je speelstijl.
Op de plekken waar je een groot aantal vijanden om moet leggen is schieten overigens geen noodzaak. Uncharted is ook geen typische stealth-game, maar het combineert elementen van A a in’s Creed (in hoge begroeiing ben je onzichtbaar, gebruikmaken van hoogteverschillen) en de laatste Metal Gear (vijanden taggen, kleinere vijandelijke kampen uitkammen waarbij je zelf je aanpak bedenkt) om een stille aanpak mogelijk te maken. De optie is een verleidelijke, omdat stille aanvallen effectiever zijn. Iemand ongezien de nek omdraaien versus twintig kogels lo en en direct je positie verraden – tel uit je winst.
Dat klinkt als een makkelijke keuze, en dat is het vaak ook, maar het feit dat Uncharted 4 stealth als rendabel alternatief presenteert is winst. Je hebt überhaupt de keuze, iets wat voorheen niet altijd gezegd kon worden over combat in de Uncharted-games. Voor wie vreest dat A Thief’s End daarmee te makkelijk wordt is er altijd nog de Crushing-moeilijkheidsgraad, die je ontgrendelt nadat je de game op welke moeilijkheidsgraad dan ook uitspeelt. De optie om vijanden te taggen vervalt, waarmee stealth plots even moeilijk wordt als overleven tu en alle kogelregens.
A Thief’s End vervult een gameplaybelofte die de serie ooit deed met zijn eerste deel
Die chaotische momenten zijn toonbeeld van de gameplay-dynamiek van Uncharted 4. Op het hoogste niveau spring en slinger je van hoog naar laag door de verticaal ontworpen levels (geen grap: bijna elke shootout speelt zich af op belachelijke hoogtes met prachtige vista’s) om vijand na vijand koud te maken. Je moet ook wel. Dekking sneuvelt, soldaten slingeren granaten naar je hoofd en je wordt continu geflankt als je even te lang blijft zitten. Levels zijn groter dan ooit en geven zo de ruimte om gehoor te geven aan die noodzaak. Het aantal verschillende soorten vijanden waarop je je moordlusten kunt botvieren blijft helaas bij een karig aanbod van kanonnenvoer, een paar heavies en één eindbaas – variatie moet vooral komen van het uitstekende leveldesign.
Een echte platformer is Uncharted 4 ook niet. Toch klim en klauter je beduidend meer in A Thief’s End dan in zijn voorlopers. Omdat de game zo vaak de hoogte zoekt, ben je even regelmatig muren en afbrokkelende rotsen aan het bestijgen. Uncharted 4 introduceert daarbij twee nieuwe elementen: een touw en, later in de game, een pikhouweel. De eerste bevestig je met L1 aan daarvoor aangegeven punten, bijvoorbeeld om van A naar B te slingeren of te abseilen. De tweede ram je in daarvoor geschikte stukken muur tijdens het klimmen.
Beide zijn volledig op hun plek in het Uncharted-universum, maar op geen moment word je gedwongen om de toevoegingen onder enige tijdsdruk of met gevaar voor eigen leven in te zetten. Op een hectische klautertocht in een kerk na, dienen de platformgedeeltes vooral als onderbreking op de actie en, door slim cameragebruik, als etalage voor de prachtige levels die Naughty Dog uit de PlayStation 4 weet te persen. Doodvallen omdat je in alle haast een sprong mist is er nauwelijks bij.
Light melange
Als game is Uncharted 4: A Thief’s End een light-melange van bekende elementen, zoals A a in’s Creed en praktische elke Ubisoft-game dat ook zijn. Er zijn puzzels die wat vederlicht denkwerk vereisen, er zijn momenten in de Jeep waarvoor een rijbewijs overbodig is, er is exploratie in een paar semi-open levels; alleen met de set pieces gaat Naughty Dog zoals gebruikelijk voor het maximaal haalbare. Met succes, overigens. A Thief’s End weet de hoogste hoogtepunten (de bungelende trein, de instortende flat, het uit elkaar vallende vliegtuig) uit Uncharted 2 en 3 net niet te evenaren, maar zet zijn pieken kracht bij door de vele rustmomenten ertu enin.
Door de light-benadering ligt een gebrek aan diepgang op de loer – een risico dat Uncharted graag neemt, maar waar het mee wegkomt simpelweg omdat zijn kracht ligt in de som der delen. Er zijn betere shooters, betere stealth-games, betere platformers en betere puzzelgames op de markt, maar geen game weet die verschillende elementen met zo veel bravoure tot één coherente ervaring te smeden als Uncharted.
Verhaal, personages en setting spelen daarbij uiteraard een belangrijke rol. A Thief’s End vuurt niet à la Uncharted 3 willekeurige indrukwekkende gameplay-brokken op je af (want ¯\_(ツ)_/¯), maar benadert het briljante tweede deel qua beantwoording van de waarom-vraag: oh, dus daarom ben ik in dit prachtige Italiaanse landhuis/op een pirateneiland/een vulkaan aan het beklimmen. Uncharted 4 neemt je mee op avontuur over de hele wereld, maar verliest zijn focus geen moment.
Sterke focus is gebaat bij een mooi object. Het mag geen verra ing heten dat Uncharted 4 er goed uitziet. De game is één ononderbroken netvliezen smeltende optocht van oogstrelende beelden en uitzichten waar die andere Drake jaloers op zou zijn. Technisch gezien haalt A Thief’s End het niet bij The Order: 1886 – daarvoor is de schaal te groot en de actie te snel – maar de game voegt zich moeiteloos bij de top 5 mooiste consolegames ooit gemaakt. Dertig beelden per seconde is daarbij de norm, die tijdens onze eerste run (inclusief day-one patch) op één klein explosief moment na werd gehaald.
Geen verra ing
De presentatie, de acteerprestaties van Nolan North, Troy Baker en de rest, het menselijke verhaal, de geslaagde humor, de toegankelijke mix van uitdagende gameplay-elementen, het doseren van spektakel, het temporiseren, de hoge pieken en vooral de vaardigheid om alles samen te brengen tot één kwalitatief ongeëvenaard pakket; het is inmiddels niet meer een prestatie maar de modus operandi van ontwikkelaar Naughty Dog. In die zin, en eigenlijk in elke zin, is Uncharted 4 geen verra ing meer. De game is hooguit verra end veilig, voor wie na The Last of Us wat meer risico verwachtte.
Wie voorheen Uncharted niet kon waarderen, zal met dit vierde deel dan ook niet plots overtuigd raken. Wie volledige vrijheid verwacht, een combatsysteem zo diep als de Bajkal of breinbrekende puzzels, moet zijn heil zoeken bij Fallout, Dark Souls of de Denksport. Uncharted-fans daarentegen krijgen exact wat ze verwachten: na Among Thieves de beste game in de serie en een afsluiter die zijn roots geen moment vergeet. Wie is Nathan Drake? Antwoord: een verzameling pixels en polygonen die zijn bedenker in tien jaar tijd zag uitgroeien tot een van de beste gamestudio’s op aarde. De potten die Uncharted 2 en The Last of Us braken blijven ditmaal ongebroken, maar Naughty Dog zet eens te meer zo’n hoog niveau neer dat we weinig anders kunnen dan applaudi eren. The End.
Uncharted 4: A Thief’s End verschijnt op 10 mei exclusief voor PlayStation 4. Op het moment van schrijven is het niet mogelijk om de online multiplayer goed te testen. De redactie van Gamer.nl ziet Uncharted 4: A Thief’s End primair als singleplayerervaring en beoordeelt de game dan ook als zodanig. In een los artikel komen we uitgebreid terug op de multiplayer; mocht deze zo’n ingrijpend ander beeld van de game geven, dan past Gamer.nl het cijfer eventueel aan.