Tetsuya Mizuguchi wist het al die tijd waarschijnlijk al. Sinds de tijd van de PlayStation Portable probeert hij al een Tetris-game te maken. Omdat hij de licentie niet kreeg, verzon hij maar het fantastische Lumines, een kunstige puzzelaar. Ook daarna bleef hij artistieke games afleveren, zoals Child of Eden en Rez Infinite. Totdat hij eindelijk het groene licht kreeg om met Tetris aan de slag te gaan.
Het resultaat is Tetris Effect, de eerste keer dat we kunnen zeggen dat Tetris een waar kunstwerk is. De visuele effecten - niet alleen lichtdeeltjes, maar ook hele achtergronden en kleurstellingen - vliegen je om de oren. De game is opgedeeld in verschillende levels, elk met een eigen thema en sfeer.
Dolfijn
In een van de levels begin je bijvoorbeeld onderwater. Je bent druk aan het puzzelen, terwijl vier dolfijnen naast je zwemmen. Hoe meer lijnen je wegspeelt, hoe helderder de spelwereld wordt. Uiteindelijk springt je gezichtsveld boven het water en kijk je uit over de heldere zee, terwijl je dolfijnenvriendjes vrolijk boven het water dartelen. De muziek zwelt aan en boven je vliegen de meeuwen af en aan. En ja, al die tijd ben je geconcentreerd met een potje Tetris bezig.
Tetris blijkt bijzonder goed in zo’n kunstzinnig canvas te pa en. Soms is het speelveld wel eens lastig zichtbaar door al die pracht en praal, maar dat hoort er een beetje bij. Het is de bedoeling dat de speler al Tetri end in een soort trance raakt, waarbij de omgeving wel opvalt, maar ook de focus op de puzzel blijft.
Muziek in je oren
De game doet alles om je in die ‘zone’ te krijgen, met visuele effecten en geluiden die reageren op jouw spel. Vooral het samenspel tu en de muziek en jouw handelingen is buitengewoon knap. In bijna alle levels ben jij namelijk verantwoordelijk voor een groot deel van de muziek. De melodieën klinken pas als jij de blokken beweegt of draait.
Zo maak je bijvoorbeeld onrustige jazztonen, langgerekte vioolgeluiden of laat je heldere bellen klinken. Hoe snel of langzaam je ook speelt, die tonen pa en vrijwel altijd naadloos in de soundtrack. Doordat jij zo’n invloed hebt op wat je hoort, word je helemaal opgeslokt door de game.
De soundtrack is overigens sowieso een hoogtepunt van dit spel. Tetris Effect gebruikt veel verschillende stijlen in zijn levels, maar de soundtrack voelt toch als een geheel aan. Een aantal gezongen tracks plukt bovendien heel succesvol aan je gevoelige snaar. Het is absoluut de eerste keer dat een Tetris-game dit soort emoties weet op te roepen.
Het grote, nieuwe spelelement speelt ook leuk met de muziek. Met de vaardigheid ‘zone’ staat de tijd even stil en kun je goed nadenken over waar je je blokken plaatst. Het beeld verwringt en de muziek klinkt gedempter, maar blijft wel naadloos doorspelen. Na een paar zetten gaat de tijd weer verder en verdwijnen al je gemaakte lijnen in één keer. Zo kun je dus best tien lijnen tegelijk wegspelen, wat uitstekend nieuws is voor je score.
Tetris in vr
De invloed van Mizuguchi’s vorige games is duidelijk merkbaar, met name Rez Infinite. De manier waarop die vr-game je omsingelde met lichteffecten in het toegevoegde Area X is een duidelijke inspiratiebron geweest voor Tetris Effect. Het voelt als een warm bad waar je jezelf langzaam in laat glijden, terwijl je je laat overspoelen door de combinatie van kleuren en muziek.
Tetris Effect is overigens ook gewoon zonder virtual reality te spelen, maar dan mis je wel een e entieel onderdeel van het geheel. De game werkt zo goed, omdat het je helemaal onderdompelt in de visie van Mizuguchi. Vr wordt niet eens in zijn geheel gebruikt, achter en naast je is eigenlijk niks te zien.
Het feit dat je in een vr-bril helemaal bent opgesloten in het geheel, werkt in het voordeel van de game. Op deze manier is het ook een stuk makkelijker om in de vereiste trance te komen dan op een platte tv, omdat je dan niet alle effecten aan ziet komen. Ook op een televisie is het intere ant om Tetris op een nieuwe manier te beleven, maar het is niet zo meeslepend als met PlayStation VR.
Blokje om
Het pakket als geheel had wat completer kunnen zijn, zeker voor een game van 40 euro. The Journey, de hoofdmodus van de game, speel je in ongeveer anderhalf tot twee uur uit. Dan heb je zo’n beetje alles wat de game te bieden heeft wel gezien. Natuurlijk draait Tetris uiteindelijk om het steeds maar aanscherpen van je highscore, maar dat voelt toch een stuk minder urgent in een game die vooral de beleving van de verschillende levels centraal stelt.
Naast The Journey is er een lijst met lo e levels die speciale uitdagingen bieden. Denk aan het behalen van een zo hoog mogelijke score in drie minuten, of met maximaal dertig lijnen. Al deze uitdagingen spelen zich echter af in levels uit de verhaalmodus, zodat er weinig verra ingen meer over zijn. Een ‘Mystery’-modus schroeft de gekkigheid wel nog wat op door willekeurige effecten toe te pa en, zoals extra grote blokken of door het scherm ondersteboven te zetten.
Het is opvallend lastig om een gewoon potje Tetris te spelen, voor wie in een kla ieke bui is. Ook is het ontbreken van een multiplayermodus opmerkelijk. Het was perfect geweest om in split-screen of online tegen elkaar te strijden in deze vreemde omgevingen. Dat is overigens niet echt een kritiekpunt, maar het laat wel duidelijk zien wat voor game dit is: een zeer persoonlijke reis door Tetris, die je in je eentje moet beleven.
Je moet wel redelijk goed kunnen puzzelen en eigenlijk al een beetje een Tetris-fanaat zijn om er van te genieten. De moeilijkheidsgraad wordt soms vanuit het niets flink omhoog gegooid, om daarna plotseling weer rustig verder te kabbelen. In de context van het level voelt dat logisch aan, maar je moet er wel op voorbereid zijn.
Het is knap hoe Tetris Effect zo’n oud spelletje op een heel andere manier kan belichten. Het prijskaartje is mi chien aan de hoge kant voor de hoeveelheid content, maar een kunstwerk beoordeel je niet op zijn prijs.
Tetris Effect is nu verkrijgbaar op PlayStation 4 en is getest op een PlayStation 4 Pro, zonder en met PS VR.