Het is een wet van Meden en Perzen: geen Civilization zonder een uitbreiding of twee. Ontwikkelaar Firaxis heeft over de jaren een verdiende reputatie opgebouwd als het gaat om zijn robuuste uitbreidingspakketten. Van een Firaxis-uitbreiding mag je meer verwachten dan een vrachtlading extra content. Niet dat we klagen over de acht nieuwe beschavingen (waaronder ons eigen kikkerlandje), vier nieuwe eenheden, veertien nieuwe gebouwen en twee nieuwe districten.
Civilization 6: Rise and Fall bevindt zich in een lastige situatie. In tegenstelling tot Civ 5 was deel 6 al bijzonder compleet. Religie en cultuur waren vanaf dag één volledig verweven met de kern van de game, waarin je door de eeuwen heen jouw gekozen beschaving opbouwt en uitbreidt. De kunst is dan om de gameplay te verdiepen, zonder dat de game onoverzichtelijk wordt. Dat lukt grotendeels, maar bij het op de schouders dragen van alle mechanieken, beginnen zich zweetdruppeltjes op het voorhoofd van Civilization te vormen.
Het kan vriezen, het kan dooien
De kern van Rise and Fall zit hem in de titel. De grote rijken van de geschiedenis kenden bloeiperioden en tijden van verval en de uitbreiding simuleert deze met Ages. De perioden zaten al in de basisgame, zoals de Cla ical Age en de Industrial Age, maar waren voornamelijk cosmetisch. Elke keer dat je met Rise and Fall iets noemenswaardigs presteert, zoals het wegwerken van een kamp barbaren of het bekeren van een uitheemse stad, ontvang je enkele Era Points. Zodra de wereld als geheel begint aan een nieuw tijdperk wordt de balans opgemaakt. Heb je genoeg verdient, dan volgt er voor jou een Normal Age. Na een aai over de bol mag je dan uit vier opties een kleine bonus kiezen.
Intere anter wordt het zodra je te weinig of juist extra veel van die punten hebt verdient. Bij een tekort glijdt je beschaving af in een Dark Age. Dat kan in potentie catastrofaal voor je aflopen, want in Rise and Fall is de loyaliteit van je steden geen gegeven meer. Als het even tegenzit, kunnen je brave burgers tot de conclusie komen dat die Brazilianen daar, die op dat moment een Golden Age doormaken, veel gezelliger zijn en zich bij hen aansluiten. Dit betekent dat het tevreden houden van je inwoners nog belangrijker is dan voorheen. Het geeft spelers bovendien een organische manier om het territorium uit te breiden, zonder naar wapens te hoeven grijpen.
Het loyaliteit ysteem werkt goed: het kan een effectief middel zijn, zonder dat het te sterk voelt. De nieuwe mechaniek legt echter een vinger op de zere plek van Civilization 6. Er is namelijk ook nog het vergelijkbare Amenity-systeem, dat per stad uitdrukt hoe gelukkig en comfortabel je inwoners zijn. De twee systemen bestaan naast elkaar, maar hoe ze elkaar beïnvloeden is niet in één oogopslag te zien. Civilization 6 was al de meest complexe iteratie van de serie en met spelregels die hetzelfde simuleren – maar toch ook weer niet – dreigt de game zijn typische toegankelijkheid te verliezen.
Nieuw management
Om de neuzen dezelfde kant op te laten wijzen, ben je gelukkig niet volledig overgeleverd aan de grillen van Vader Tijd. Nieuw in Civilization 6: Rise and Fall zijn de zeven Governors, waarmee je jouw steden nog verder kunt specialiseren. Naast de broodnodige bonu en voor loyaliteit heeft elke gouverneur zijn eigen smaakje. Victor is bijvoorbeeld een ster in de verdediging, terwijl Liang een expert is in het plaatsen van nieuwe Districts en Improvements.
Bovendien is de interactie met de concurrerende beschavingen uitgediept. Als een speler een al te boude zet doet, zoals het veroveren van meerdere stadstaten of het gebruik van atoomwapens, kan zich een Emergency voordoen. Tijdens deze crisis mogen meerdere Civs zich aanmelden om gezamenlijk ten strijde te trekken tegen de schuldige partij. Als het doel wordt behaald, zoals het binnen dertig beurten bevrijden van een stadstaat, krijgt de aanvallende alliantie een grote beloning. Mocht de verdediger echter de storm weerstaan, dan krijgt deze op zijn beurt een bonus per deelnemer. Emergencies vormen zo een extra rem op een speler voor wie het allemaal te makkelijk gaat en maakt de ‘late game’ weer een tikje spannender.
De AI mist een paar bits in z’n byte
Eerlijk is eerlijk, dat gebrek aan uitdaging blijft Civilization 6 achtervolgen. Na meerdere grote updates is de AI weliswaar een stuk verbeterd. We hebben geen computergestuurde Civs meer gezien die elk vakje van hun rijk vullen met hopeloos achterhaalde Warriors. Zelfs Gandhi kan de verleiding moeilijk weerstaan om niet met een leger olifanten op een zwakke speler te duiken. Toch laat op tactisch vlak de computer zich nog steeds kansloos inmaken. Bouw een muur, train een paar boogschutters en de meeste invasies delven nog steeds het onderspit.
Van een uitbreiding voor Civilization verwachten we twee dingen. Allereerst is meer content om de speelervaring te verbreden altijd welkom en Rise and Fall stelt hierin niet teleur. Ten tweede hopen we op verdieping en ook hier voldoet de eerste uitbreiding voor Civilization 6 aan onze hoge verwachtingen. De introductie van loyaliteit, afhankelijk van glorietijdperken en donkere eeuwen, is netjes door het fundament van de game verweven. Over de nieuwe manieren om invloed uit te oefenen door middel van de gouverneurs en de extra dynamiek van Emergencies zijn we ook erg te spreken. Toch wringt het, want voor degene die de soms obscure spelregels onder de knie heeft, biedt de game nog steeds weinig uitdaging.
Sid Meier’s Civilization 6: Rise and Fall is vanaf 8 februari beschikbaar voor de pc.