Nier: Automata speelt zich af in de verre toekomst, duizenden jaren na de gebeurtenissen van de originele Nier uit 2010. Hordes machines strijken neer op aarde en de mensheid vlucht naar de maan. Vanuit daar ontwikkelen ze een ruimtestation en gevechts-androids die namens hen op aarde neerstrijken om de planeet terug te veroveren. Het is alweer de 14e oorlog tegen de machines als de hoofdpersonages, androids 2B en 9S, in het jaar 11944 landen op de moederplaneet van hun scheppers.
Choreografisch
Voor velen was het vechtsysteem het grootste minpunt van het eerste deel. Door samenwerking met het getalenteerde Platinum Games, bekend van de pijlsnelle actie in bijvoorbeeld Bayonetta en Metal Gear Rising: Revengeance, is in de eerste minuut al duidelijk dat al die problemen verholpen zijn. De bekoorlijke 2B voelt licht aan en elke beweging die ze maakt, van lopen tot koelbloedig moorden, is elegant.
Met een druk op de R2-knop slalomt ze sierlijk om vijandelijke projectielen heen of ontwijkt ze op stijlvolle wijze de tegenaanval om een korte bullet time te activeren. Zodra die activeert, kan 2B met een druk op de aanvalsknop de vijand onverminderd gracieus de lucht in slingeren om daar haar tegenaanval voort te zetten. Het bijna choreografische vechtsysteem combineert het gracieuse van Bayonetta met de souple e van Metal Gear Rising. Het resultaat is intuïtief en Platinums fijnste tot nu toe.
Ongeremd
Veel Nier-fans - niet dat dat er zoveel zijn overigens - maakten zich zorgen dat het grotere budget, de radicaal andere setting en de invloed van Platinum Games afbreuk zou doen aan de identiteit van Nier. Die zorgen zijn begrijpelijk, maar onnodig. Het is namelijk het krankzinnige brein van regi eur Yoko Taro dat Nier toen en Automata nu zo bijzonder maakt. Een groter budget doet geen afbreuk aan zijn creativiteit. Integendeel zelfs: Automata stelt Taro eindelijk in staat om zijn visie ten volste realiseren.
Dat je niet te maken hebt met een doorsnee actie-rpg wordt vanaf het eerste moment duidelijk. Machines belagen 2B en 9S zodra zij de stratosfeer binnendringen in hun mecha’s. De game opent met een vertical shoot ‘em up-segment totdat machines ook in de rug aanvallen, waarbij de game schakelt naar een top-down shooter in alle richtingen. Zelfs na landing op aarde blijft de actie ongebruikelijk. Het cameraperspectief vliegt alle kanten op, waardoor je van een tweedimensionale platformer ineens belandt in een bullet hell-shooter van bovenaf. Van haperend camerawerk, waar zowel Taro’s als Platinums eerdere games last van hadden, is niet één keer sprake.
Vergankelijkheid
De open wereld van Automata is precies wat je verwacht van een gebied waar al eeuwenlang om gevochten wordt: het is kaal, troosteloos en verlaten. Maar zoals elk ander oorlogsgebied vertelt het ook een verhaal. Talloze verhalen eigenlijk, van zowel androïde verzet trijders als pacifistische machines. Via deze verhalen, vermomd als een of meerdere sidequests en altijd melancholisch van aard, ontdekken de hoofdpersonages dat het leven op aarde minder zwart-wit is dan zij leerden in het ruimtestation van de androids.
Het hoofdverhaal en de vele zijverhalen zijn uitwerkingen van filosofische concepten en vraagstukken. Wat is bewustzijn? Angst? Begeerte? En waaruit bestaat een identiteit? Terwijl de androids overblijfselen van de mensheid vinden, trekken zij zelfs hun scheppers in twijfel: hoe kunnen mensen sommige mensen liefhebben terwijl zij anderen vermoorden? Ook omstreden punten uit onze huidige samenleving, zoals religieus extremisme en schoonheidsidealen, worden meegenomen in deze fascinerende blend.
Automata zet je aan het denken over talloze aspecten die wij geaccepteerd hebben als menselijkheid, maar dan in een setting van oorlog tu en niet-mensen. Weinig games verwerken filosofische ideeën zo adembenemend krachtig in de spelwereld. We denken dan meteen aan Planescape: Torment en Bioshock. Vanaf nu dus ook aan Nier: Automata.
Onmiskenbaar Nier
De setting rondom androids overstijgt de spelwereld en wordt prachtig verwerkt in de menu’s van de game. Je kunt bijvoorbeeld plugin-chips kopen om in het moederbord van 2B te plaatsen. Naast de OS- en HUD-chips, kun je het personage naar hartenlust aanpa en aan jouw stijl. Let wel op dat je de OS-chip niet per ongeluk verwijderd, want dan maakt de android kortsluiting en gaat ze dood. Gelukkig heeft het ruimtestation haar meest recente versie opgeslagen in de cloud (lees: jouw savefile) en ontwaakt ze in een nieuw lichaam. Dat betekent dat je het kapotte lichaam moet terugvinden om verdiende ervaringspunten sinds het opslaan terug te verdienen.
Grafisch is de game niet bijzonder en weet de game niet constant vast te houden aan de beloofde 60 frames per seconden, maar compenseert dat met enorme veldslagen en een fantastische art direction. De interactie tu en de hoofdpersonages en NPC’s is heerlijk, mede door het uitmuntende stemacteurwerk en de lokalisatie van de studio die ook verantwoordelijk was voor het origineel. De soundtrack kunnen we echter geen recht doen met slechts woorden. Zelfs een YouTube-link zou ten koste gaan van het rijke en dynamische karakter van de muziek, dat onmiskenbaar en onverminderd Nier is.
Eigenlijk geldt dat voor Nier: Automata in zijn volledigheid. Automata is een weergaloze, memorabele en ongeëvenaard krankzinnige game. Geen enkele recensie, hetzij in woord of in beeld, kan daar recht aan doen. Het enige dat we kunnen doen, is adviseren om deze game, liever vroeg dan laat, een kans te gunnen. Zo fijn als deze worden ze hoogstzelden gemaakt.