In een artikelenserie over seksualiteit in games kunnen we natuurlijk niet om Ma Effect: Andromeda heen. BioWare staat voorop als het gaat om seksuele diversiteit in de AAA-game-industrie. Toch klinkt er deze keer veel kritiek uit de lgbtq-hoek over hoe de nieuwe game van de studio ermee omgaat.
BioWare biedt in zijn gameseries steeds meer mogelijkheden voor relaties tu en personages van hetzelfde geslacht. In Dragon Age: Inquisition heeft iedereen zelfs een duidelijke seksuele identiteit die niet afhangt van de speler. Dat is uitstekend, omdat de verantwoordelijkheid voor diversiteit zo niet bij de speler wordt neergelegd. Sommige personages zijn, net als in de echte wereld, nou eenmaal homo, bi, hetero of iets anders op het seksuele spectrum.
Ma Effect: Andromeda zet echter in plaats van een stap vooruit, weer een stap terug. Voornamelijk als het gaat om homoseksuele relaties. Het is niet voor niets dat BioWare al heeft laten weten in de komende maanden te werken aan "Improvements to male romance options for Scott Ryder".
Een stap terug
Speel je als Scott en valt hij op mannen, dan heb je maar twee opties voor een relatie in de game. Specifiek met de mechanic van je schip, Gil, en met een smokkelaar die je op een puinhoop van een planeet tegenkomt. Dat is niet veel. Zeker vergeleken met de opties voor andere spelers. Het is tevens opvallend dat mannelijke spelers die hun Ryder als homoseksueel spelen, de Achievement 'Matchmaker' niet kunnen halen. Deze Achievement vraagt de speler om drie verschillende personages te romancen.
Spelers zijn dus teleurgesteld, zoals Sean die schrijft: "BioWare is niet altijd perfect geweest in het geven van gay spelersopties (ME en ME2), maar ik zag je panels op GaymerX en PAX en hoorde je praten over hoeveel dit voor jullie betekent als bedrijf. Maar door mij nu een romance te geven met een fractie van de content van een hetero romance, zeggen jullie dat ik maar een fractie waard ben van een hetero. Dat is niet het bedrijf dat ik wil ondersteunen."
De kwaliteit van de homoseksuele relaties in Andromeda laat ook te wensen over, maar die kritiek geldt in feite voor alle relaties. Eigenlijk is alleen de romance met luitenant Cora de moeite waard. Gil speelt de stereotype rol van de 'gay best friend'. Hij houdt maar niet op over zijn goede vriendin Jill, terwijl ze een vrij problematische relatie hebben. Gil voelt namelijk constant haar druk om kinderen te krijgen, omdat de mensheid moet overleven.
Make Jaal Bi
Een mondig deel van de critici over Scott Ryder's liefdesleven bundelt zich onder de hashtag #MakeJaalBi. Het biseksueel maken van het nieuwe personage Jaal wordt door deze groep als een concrete oplo ing voor een hoop problemen gepresenteerd. Jaal is onderdeel van een nieuw buitenaards ras en deze roze man wordt al snel onderdeel van je crew. De oproep om juist hem bi te maken komt niet uit het niets. In de code van de game zijn namelijk referenties terug te vinden naar Jaal als biseksueel. Alsof deze optie later geschrapt is.
Spelers kunnen niet wachten tot dit rechtgezet wordt. "Ik speel al tien jaar Ma Effect en het zou fijn zijn om eindelijk een coole alien love interest te krijgen", schrijft Twitter-gebruiker Ashkevron. De homoseksuele relatie-opties in Ma Effect 3 en Andromeda zijn enkel mogelijk met menselijke personages. "#MakeJaalBi, want ik wil de boodschap van hoop en de vreugde over een nieuwe en betere wereld voelen als queer man", schrijft Tom O'Tey. "#MakeJaalBi, want Ma Effect 3 liet mij voelen dat een homo de wereld kon redden en niet een nagedachte is met twee cutscenes", schrijft Sam.
De hashtag krijgt ook veel negatieve aandacht, waardoor de activisten juist luider gaan roepen. "Er is een groep mensen die anderen in de #makejaalbi tag lastig vallen", stelt Sean. "Ze zeggen dat elke verandering aan een bestaand personage de game zou verpesten, dat de gays hun mond moeten houden en moeten wachten op hun eigen personage in de volgende game."
Patch
De mogelijkheden die je hebt in Ma Effect: Andromeda zijn wel veel uitgebreider dan in menig andere game. Neem bijvoorbeeld Persona 5, waarin de enige queer representatie in het honderd uur durende verhaal over scholieren die worstelen met hun identiteit een schandalige scène vol nare vooroordelen is. Om verbetering aan te moedigen is het daarom nodig om kritisch te blijven, zelfs als er wel de juiste checkboxes afgevinkt worden bij het creëren van personages. Want hoe wordt er invulling gegeven aan queer representatie en hoe kan dit beter?
Kritiek vanuit de gemeenschap wordt bijvoorbeeld ook gehoord als het gaat om transgender personage Hainly Abrams in Andromeda. De vrouw vertelt in haar eerste gesprek met het hoofdpersonage haar ‘dead name’. Dit is de naam die mensen bij geboorte hebben ontvangen, maar later afstand van doen omdat het bijvoorbeeld niet past bij hun genderidentiteit. Die naam wordt het liefst nooit meer gehoord, laat staan dat deze na enkele zinnen in een gesprek wordt verteld. In de wil om een transgender personage in de game te verwerken, lijkt BioWare niet eens gesproken te hebben met mensen die ze hiermee willen representeren. Dit gesprek wordt in een toekomstige patch daarom ook aangepast.
In de laatste dagen van april vond in Sydney het lgbq-game event GX Australia plaats. Een van de panels ging over zichtbaarheid van biseksualiteit in games, waaruit blijkt dat games nog een lange weg te gaan hebben. Zo zijn personages enkel biseksueel als de speler met hen flirt, of worden ze vaak als slechterik neergezet in populaire media. Wie weet geeft EA met Andromeda het goede voorbeeld.
De kans is groot dat de patch voor Scott's liefdesleven enkel een filmpje toevoegt aan een bestaande relatie, maar hopelijk is er meer. Jaal biseksueel maken zou voor een groep spelers die zich nu ondergerepresenteerd en ondergewaardeerd voelt een hoop betekenen.
In de rubriek Voorspel kijken we naar de verschillende manieren waarop seks en seksualiteit behandeld worden in games, via specifieke voorbeelden, trends uit de game-industrie en interviews. Lees ook eerdere afleveringen:
Voorspel: Prominente seksuele diversiteit
Voorspel: Reacties op Tracer
Voorspel: Rainbow Jam