In deze rubriek vertellen Gamer.nl-redacteuren over de game die het afgelopen jaar de meeste indruk op ze heeft gemaakt. Vandaag: Denian met Persona 3 Reload.
Let op: dit artikel bevat spoilers over het verhaal van Persona 3 Reload.
Het blijft toch wel bijzonder: een nieuw Persona-spel dat niet de grootste release van het jaar voor Atlus is. Toch werpt het veelgeprezen Metaphor: ReFantazio inmiddels een flinke schaduw over Persona 3 Reload, de Persona 3-remake die de ontwikkelaar begin dit jaar uitbracht.
Ergens is het vrij logisch dat Metaphor: ReFantazio het pronkstuk van Atlus voor 2024 is geworden. De wijze waarop het maatschappelijk relevante thema’s als racisme en populisme aansnijdt, maakt het een game waar nog jarenlang over gediscussieerd kan worden. De culturele impact van de game is onafwendbaar. Persona 3 Reload voelt in vergelijking daarmee een stuk intiemer. Maar hoewel de complexe verhaallijnen van Metaphor: ReFantazio mij enigszins vaag zijn bijgebleven, staan meerdere scènes uit Persona 3 Reload mij bijna een jaar later nog volledig in het geheugen gegrift.
Emotionele indruk
Dat komt simpelweg omdat de game een grotere emotionele indruk op me maakte door de scherpere focus op persoonlijke gevoelens en innerlijke worstelingen. Toen ik eind januari mijn review voor de game inleverde, was ik een emotioneel wrak. Misschien kwam dat doordat ik een vrij intensieve periode met de game achter de rug had (een Persona-game uitspelen voor een deadline vergt doorzettingsvermogen), maar het laat in ieder geval zien dat Reload mij veel dieper raakte dan het gemiddelde andere spel uit 2024.
Nu staan Persona-games er vaak om bekend emotioneel beladen te zijn, omdat ze expliciet laten zien hoe personages - die vaak sterk lijken op jij en ik - hun trauma’s uit het verleden verwerken. Persona 3 komt alleen nog rauwer op je dak dan bijvoorbeeld Persona 4 of 5, omdat het een overkoepelend thema van verlies heeft. Alle personages die je ontmoet in de Iwatodai Dorm hebben iemand verloren, of gaan iemand verliezen, aan de dood.
Persona 3 Reload is dan ook een game die laat zien hoe het verliezen van een dierbare ons van binnenuit verandert. Dat doet het geheel volgens het Persona-stijlboek in een verpakking van shōnen anime, een schooldecor en bizarre taferelen met Shadows (zogenaamde 'manifestaties' van onze angsten).
Schaamte, boosheid of wanhoop
De slice of life-aspecten en tactische gevechten tegen Shadows maken Reload deels heerlijk escapisme. Tegelijkertijd kunnen de thema’s van verlies inslaan als een bom. Iedereen die wel eens te maken heeft gehad met het verlies van een dierbare zal zich kunnen herkennen in een of meerdere personages. Personages die op hun eigen - maar zeer herkenbare - manier reageren op verlies. Of het nou Akihiko’s schuld- en schaamtegevoelens zijn bij de dood van zijn beste vriend Shinjiro, of Yukari’s boosheid en gevoel van verlatenheid na het verlies van haar vader.
Of juist totale wanhoop, zoals de normaliter zo vrolijke Junpei overkomt wanneer zijn geliefde Chidori haar leven opoffert voor die van hem. Het tussenfilmpje in kwestie is behoorlijk rauw, mede dankzij de gedetailleerde animatie en Zeno Robinsons stemwerk, die het verstikkende gevoel van paniek op een zeer geloofwaardige manier overbrengen.
Mooi over de dood
Persona 3 zet de dood vaak neer als iets onoverkomelijk en tragisch, waardoor het regelmatig door spelers wordt bestempeld als een van de meer ‘duistere’ games van Atlus. Toch zegt de game in de kern juist iets heel moois over de dood, wat vooral duidelijk wordt richting het einde.
De dood van hoofdpersonage Makoto wordt namelijk op een heel andere manier gepresenteerd. In tegenstelling tot het shockeffect rond het overlijden van personages als Shinjiro en Chidori, is Makoto’s dood juist heel vreedzaam. Terwijl hij glimlachend op Aigis’ schoot ligt, sluit hij zijn ogen nadat ze hem zegt dat het ‘oké is om te rusten’. De ronddwarrelende bloemblaadjes van de kersenbloesem symboliseren nieuw leven, en de pianoklanken van "Memories of You" geven de scène een onverwachts gevoel van hoop.
De scène met Makoto geeft een bijna verlossend antwoord op de vraag die constant wordt opgeworpen tijdens de game. Wat is de betekenis van het leven als deze uiteindelijk toch eindigt? “Niets op deze wereld duurt voor eeuwig”, zo vertelt Aigis vlak voordat de aftiteling begint. “Elk leven zal op een gegeven moment uitdoven. Dat geldt voor ons allemaal. En zodra je dat accepteert, realiseer je je iets. Je ziet wat echt van belang is, en ontdekt wat jouw leven betekenis geeft.”
Vrede met verlies
Persona 3 Reload benadert de dood zodoende op een zowel filosofische als realistische manier. De sterfelijkheid van mensen weegt dan ook een stuk zwaarder dan in het gros van andere games, waar het overlijden van een personage vaak wordt ingezet om het verhaal voort te stuwen. Om weer terug te komen op Metaphor: ReFantazio: ook daarin moet je afscheid van personages nemen, maar in het grotere geheel van de politieke onrust in Euchronia verliezen die momenten helaas al snel hun betekenis.
Reload laat er daarentegen geen gras over groeien. Het laat je juist uitgebreid zien hoe we met de dood omgaan, en belangrijker nog: hoe we er weer bovenop kunnen komen. Het spel sluit vrede met verlies en dat uitmuntende schrijfwerk verdient een lofzang an sich.
Lees hier alle Favorieten van de Redactie op een rij
