Waarom de VPRO-talkshow over gameverslaving zo ontzettend slecht was
Achtergrond

Waarom de VPRO-talkshow over gameverslaving zo ontzettend slecht was

Gameverslaving is belangrijk, maar Nadia van de VPRO deed bijna alles verkeerd

Hoewel media steeds beter over de game-industrie berichten, ging het deze week toch weer eens goed mis bij een praatprogramma van de VPRO. Deze week probeer ik te analyseren wat daar precies mis bij ging.

Dit stuk werd oorspronkelijk geplaatst in de nieuwsbrief van redacteur Bastiaan Vroegop, Gamepraat. Abonneer je hier.

Ging het vroeger over games op televisie, dan ging het eigenlijk altijd over één van twee onderwerpen: geweld en verslaving. Praatprogramma's zaten vol met bezorgde ouders die vreesden voor slechte schoolcijfers door World of Warcraft, of bang waren dat hun kind een pestkop zou worden omdat hij mensen doodreed in Grand Theft Auto.

Met die onderwerpen is op zich niks mis. Verslaving bestaat en moet besproken worden, vooral als het gaat om kwetsbare doelgroepen zoals kinderen. Qua geweld in games was vroeger nog veel onduidelijk, dankzij de onderzoeken die sindsdien zijn uitgevoerd weten we nu dat gewelddadige games niet leiden tot gewelddadige kinderen.

©GMRimport

Maar het ging bij grote media toen over niks anders. Kwam er een grote nieuwe game uit? Dan stond ergens wel in een krant een verhaal over hoe kinderen verslaafd kunnen worden. Andere kanten van gaming - zoals de culturele impact van indiegames of hoe competitieve games uitgroeiden tot esports, werden bijna niet belicht.

De laatste jaren leek daar wel verandering in te komen, ik denk omdat redacties verjongen. Vroeger werkten bij omroepen, tijdschriften, kranten en radioprogramma's vooral de ouders van gamers, die daarom verhalen bedachten die relevant waren voor die generatie. Inmiddels vind je op diezelfde redactie veel vaker mensen die zelf zijn opgegroeid met games en het medium in een bredere context kunnen plaatsen. Artikelen en tv-items gaan nu vaker over de andere kant van gaming. Bright van RTL en Nieuwsuur wisten bijvoorbeeld het verschijnen van Horizon: Forbidden West - de grootste mediaproductie ooit uit Nederland - prima te duiden in uitgebreide items.

Alsof het weer 2003 was 

Dat maakt de recente uitzending van Nadia op NPO1 zo vreemd, waarin ze het over gameverslaving hadden alsof het 2003 was. "Kun je er vierkante ogen van krijgen?" vroeg de presentator zich bezorgd af in een promofilmpje voor de aflevering, waarin ze ook waarschuwde voor hoe verslavend de Game Boy kan zijn - een apparaat dat al twintig jaar lang niet meer in de winkels ligt. 

Watch on YouTube

Nadia is een nieuw praatprogramma waarbij het publiek kan meepraten. De VPRO belooft dat hierdoor iedereen zijn of haar verhaal kan doen en het gesprek goed de diepte in kan gaan. Een leuk idee, al valt het programma tot dusver slecht.

Die zaal met gewone mensen leek ook grotendeels te bestaan uit ex-verslaafden en bezorgde ouders. Het panel op het podium was net zo gekleurd: er zaten twee ex-verslaafden, een moeder van een gameverslaafde, iemand die een boek had geschreven over gameverslaving en een expert van een kliniek. Als tegengeluid was één gameontwerper gevraagd om mee te doen.

Dat zorgt op zichzelf al voor een wankel beeld. De expert van de kliniek en boekenschrijver hebben een duidelijk belang om de gevaren van verslaving te benadrukken, want daar draaien hun ondernemingen op. Dat de ex-verslaafden bang zijn voor de gevaren van games is vrij duidelijk, want zij zijn heel diep in de put beland. Het is alsof je een politiek praatprogramma maakt en vier VVD'ers en één PVDA'er uitnodigt. Je weet dan al wat de toon wordt.

'De meest verslavende game ter wereld'

Gameverslaving is werkelijk een probleem. Er zijn kinderen die nachtenlang in Fortnite verzeild raken en hun studie verwaarlozen of zelfs in een depressie terechtkomen. Het tv-programma duidt dat ook even kort met cijfers - volgens het Trimbos-instituut zou één op de tien jongeren meer dan 24 uur per week gamen en is 3,4 procent verslaafd.

Door na het tonen van die cijfers een gesprek aan te gaan met een kamer vol bezorgde ouders en een heel specifiek panel, wordt de suggestie gewekt dat het probleem nog veel groter is dan dat. Die 3,4 procent voelt door de gesprekken al snel als 34 procent.

Dat sijpelt ook door in de woorden van de presentator, die aan het begin van de aflevering Fortnite bijvoorbeeld 'de meest verslavende game ter wereld noemt'. Een onderzoek om dat mee te staven wordt niet gedeeld en bestaat naar mijn weten ook niet. Wel is Fortnite de populairste game ter wereld - iets waarbij de redactie waarschijnlijk heeft geconcludeerd dat het dan ook de meest verslavende moet zijn. Want succesvolle games moeten wel inherent verslavend zijn.

©GMRimport

Slecht geduide cijfers 

Tegelijkertijd mist er nogal wat nuance bij de gedeelde verslavingscijfers. Ja, volgens het Trimbos-instituut speelde tien procent van de jongeren meer dan 24 uur per week games. Maar dat is op basis van een peiling rond het einde van de coronacrisis in 2021. De onderzoekers schrijven (pdf) daarom dat "het HBSC-onderzoek van 2021 [dus is] uitgevoerd in een bijzondere context, die voor veel jongeren invloed heeft gehad op belangrijke domeinen in hun leven."

Tijdens een lockdown waarin kinderen niet naar buiten kunnen, lijkt het mij logisch dat ze ook wat meer zijn gaan gamen. Het was één van de weinige manieren waarop ze nog met vrienden konden afspreken om iets te doen. Games bleken in die periode vaak een uitkomst - in 2020 sprak ik nog met iemand die tijdens de lockdown ramadan vierde in Animal Crossing. Dat was de enige manier waarop hij in die tijd met vrienden kon afspreken.

Kijk je naar hetzelfde onderzoek in 2017 (pdf), toen er nog geen pandemie was, dan zie je ook dat veel minder jongeren veelvuldig zaten te gamen. Toen zat 7,1 procent van alle basisschoolleerlingen meer dan 24 uur per week achter een game, een percentage dat bij de middelbare school op 7,8 procent lag. Er is dus een lichte stijging, maar die schrijven de onderzoekers zelf ook deels toe aan corona.

Uit cijfers van het Landelijk Alcohol en Drugs Informatiesysteem uit 2015 (sindsdien zijn ze niet meer bijgewerkt om privacyredenen) blijkt dat gamen één van de minder voorkomende verslavingen is binnen Nederland. Tegenover de toen gemeten 16.000 gameverslaafden stonden 477.000 alcoholisten en 539.000 mensen die verslaafd waren aan roken. Toen waren er 537 Nederlanders in behandeling voor een gameverslaving.

Kijk eens naar sociale media 

Het eerder genoemde onderzoek van het Trimbos-instituut biedt daar ook nog een interessante nuance bij. Naast gamen hebben ze ook gekeken naar socialmediagebruik van diezelfde jongeren. De cijfers daarbij zijn vele malen hoger: een derde van de middelbare scholieren zegt de hele dag op sociale media te zitten, ten opzichte van de tien procent bij gamers. Daarbij vertoont 5,3 procent 'problematisch gedrag'. Dat lijkt mij dan een dringender en ook actueler onderwerp.

Daarmee wil ik de gevaren van een gameverslaving niet wegwuiven. We leven in een tijd dat systemen als lootboxen worden misbruikt om gokverslaafden te verleiden veel geld uit te geven in games, terwijl waakhonden dit proberen te reguleren. Er zijn genoeg actuele manieren om over de risico’s bij games te praten.

Maar je kunt je afvragen: als een tiende van de jongeren veel gamede tijdens een wereldwijde pandemie en een lockdown, waar is dat dan een signaal van? En is er de afgelopen twintig jaar iets op het gebied van gameverslaving veranderd om een hernieuwde discussie te rechtvaardigen? Ik denk zelf van niet.

Misschien dat de VPRO deze tijd en energie beter had kunnen stoppen in een gameprogramma dat in 2023 past, door bijvoorbeeld de culturele impact en nuances van het medium te vieren. Iets dat ze eerder uitstekend bij films deden samen met regisseur Martin Koolhoven - die zo’n nieuw gameprogramma overigens ook een prima idee vindt.

Aanbevolen voor jou

Reacties

Login of maak een account en praat mee!
▼ Volgende artikel
Donderdag te verschijnen Verdansk-map voor Call of Duty: Warzone getoond
Nieuws

Donderdag te verschijnen Verdansk-map voor Call of Duty: Warzone getoond

Is this the real life? Is this just fantasy?

Activision Blizzard heeft de 'launchtrailer' voor de donderdag in Call of Duty: Warzone te verschijnen Verdansk-map uitgebracht.

De bijna drie minuten durende trailer toont uitgebreide gameplay dat zich afspeelt op de nieuwe versie van de map, terwijl ondertussen het nummer 'Bohemian Rhapsody' van Queen is te horen.

Verdansk is de oorspronkelijke map waarop de eerste Warzone zich afspeelde. In 2021 verdween de map echter uit de game en maakte het plaats voor andere locaties. De terugkeer van Verdansk lijkt geen toeval: ook andere battle royale-games, zoals Fortnite en Apex Legends, keren terug naar de klassieke maps en modi van de begindagen van de games.

De Verdansk-map keert zoals gezegd aanstaande donderdag terug naar Warzone. Een dag eerder, op woensdag, gaat het derde seizoen van Call of Duty: Black Ops 6 van start, waarmee onder andere de multiplayermap Firing Range terugkeert. Lees hier alles over de inhoud van het nieuwe seizoen.

Watch on YouTube

Aanbevolen voor jou

Reacties

Login of maak een account en praat mee!
▼ Volgende artikel
Tony Hawk zelf wilde graag nieuwe muziek in Pro Skater 3+4
Nieuws

Tony Hawk zelf wilde graag nieuwe muziek in Pro Skater 3+4

Er zijn tot nu toe al veertig nummers bekendgemaakt, maar er volgen er nog meer

Eerder bleek al dat de soundtrack van Tony Hawk's Pro Skater 3+4 zowel muziek uit de oorspronkelijke versies van de games, als nieuwe nummers bevat. Dat is blijkbaar omdat Tony Hawk zelf daar op aandrong.

Dat liet de professionele skater op Instagram weten. "Het was mijn keuze om wat andere nummers van dezelfde artiesten op de soundtrack te plaatsen. Ik hoop dat het ontdekken (van nieuwe muziek) de helft van de lol is. Het is een grote reden waarom deze soundtracks in eerste instantie aansloegen. Dus luister er naar en geniet er van."

De afgelopen weken zijn er tweemaal twintig nummers onthuld die op de soundtrack van Tony Hawk's Pro Skater 3+4 staan. Hawk zelf benadrukt dat er nog meer nummers volgen, "zowel oude als nieuwe".

Hawks opmerking lijkt deels een reactie op de kritiek die hier en daar wordt gegeven op het feit dat de soundtrack niet precies gelijk is aan de soundtrack van de oorspronkelijke games. Dit gold overigens ook al voor de soundtrack van Tony Hawk's Pro Skater 1+2.

Eerder bevestigde nummers die op de soundtrack van 3+4 staan, zijn onder andere Ace of Spades van Motörhead, 96 Quite Bitter Beings van CKY, King of the Beach van Wavves, Hollywood Baby van 100 Gecs, My Adidas van Run D.M.C. en 2 Minutes to Midnight van Iron Maiden.

Tony Hawk’s Pro Skater 3+4 giet Tony Hawk's Pro Skater 3 en Tony Hawk's Pro Skater 4 in een modern jasje, met verbeterde graphics, de oorspronkelijke soundtrack, alle oude levels en nieuwe skateparken, waaronder Waterpark. Ook Create-A-Skater en Create-A-Park keren terug.

Overigens nam de oorspronkelijke versie van Tony Hawk's Pro Skater 4 de structuur van de campagne op de schop. Levels waren groter en de tijdslimiet van 2 minuten kwam te vervallen. In deze collectie zullen er echter nieuwe opdrachten in de levels van Tony Hawk's Pro Skater 4 te vinden zijn die wel bij de timer van 2 minuten passen.

Tony Hawk's Pro Skater 3+4 verschijnt op 11 juli voor Xbox Series X en S, Xbox One, PlayStation 5, PlayStation 4, Nintendo Switch en pc (Steam, Windows en Battle.net). Ook staat het spel vanaf de releasedatum op Xbox Game Pass.

Aanbevolen voor jou

Reacties

Login of maak een account en praat mee!