Je mag het gerust een van de grootste flops uit de gamegeschiedenis noemen. Veertien hele dagen na de release van hero-shooter Concord heeft Sony de stekker uit de servers getrokken en is de game niet meer speelbaar.
Als een van de weinigen die de game uitgebreid gespeeld heeft, geeft me dat een behoorlijk vreemd gevoel. Dat dit nu als een van de grootste gameflops ooit de boeken in gaat, vind ik ergens onterecht. Het was geen geweldig spel: ik gaf het uiteindelijk een 5,5 in mijn recensie. Maar het was ook niet zo abominabel slecht dat het een hele online haatcampagne verdient, met mensen die juichen omdat Concord een vroege dood is gestorven.
Er is al veel gezegd over waarom Concord zo ontzettend weinig mensen wist te trekken. De personages zijn weinig aansprekend, de gameplay is oké, de reclamecampagne was bijna non-existent, de speltypen waren niet onderscheidend en de prijs was 'cannot divide by zero' keer zo hoog als de concurrentie (dit heb ik op een rekenmachine uitgerekend). Er was gewoon absoluut geen vraag naar een game als Concord, en dus bleef het spelersaantal ook steken op afgerond nul.
Hoe onopvallend Concord ook was, toch zal ik het nooit vergeten. Ik recenseer al ruim tien jaar games, maar dit was de eerste keer dat ik een online shooter op me nam. Het is nooit mijn meest favoriete genre geweest, maar de afgelopen maanden heb ik mijn horizon verbreed en vond ik het tijd om ook hier mijn expertise te laten gelden. Ik nam een kijkje in de Discord van Concord (toch een paar duizend leden!) om te zien of de community op balansproblemen stuitte en begon vol goede moed aan mijn avontuur als Freegunner. Dit is hoe dat ging.
Week 0: een goed begin
Er is maar één manier om een online game te recenseren, en dat is door heel veel potjes te spelen tegen anderen. Reviewers moeten doorgaans daarom gewoon wachten tot de servers voor iedereen open gaan; een vroege review is dan uitgesloten. Op dinsdag 20 augustus worden de poorten geopend voor iedereen met een pre-order, en ook ik duik in de strijd.
Het begint eigenlijk best goed. Ik leer alle verschillende personages kennen en worstel een beetje met de Crew-bonussen, die je verdient door steeds van Freegunner te wisselen. Het schieten voelt prima, de game ziet er mooi uit en alles verloopt soepel. Misschien komt het door mijn relatieve onervarenheid in het genre dat ik wat meer tijd nodig heb om de problemen met de game op te merken. Mijn podcast-maatje Ron zei al gelijk: "Dit is niet best." Ik sputter nog tegen: "Het is toch op zijn minst wel goed?"
In de Concord-Discord begint ondertussen enige onrust te ontstaan. Op de website SteamDB kun je zien hoeveel mensen op dat moment tegelijkertijd een bepaalde game spelen op Steam, en de cijfers zijn niet best. "Dit zijn alleen mensen met een pre-order, komende vrijdag komt de game pas echt uit en dan zullen er wel meer spelers zijn", zo is het heersende sentiment onder de fans.
Week 1: de zelfmoord-clan
Het is zondagmiddag en ik start een potje Rivalry op, naar mijn mening de leukste playlist in Concord. Het is competitief en spannend, omdat je geen respawns hebt en je helden niet oneindig mag gebruiken. Het wisselen van personage wordt dus aangemoedigd, en ik hou ervan om verrast te worden. Helaas blijkt dit het minst populaire speltype, omdat het best lang duurt en de drempel aardig hoog is. Ik pak een kopje thee, maar nee, de matchmaking heeft nog niks voor me gevonden. Het is het weekend na de releasedag en het duurt minuten om een potje te vinden. Dat is geen goed teken.
De cijfers op SteamDB zijn op een dramatisch niveau blijven steken. Nog geen 700 gelijktijdige spelers, zulke cijfers heb ik nog nooit gezien voor zo'n grote release. In de Concord-Discord wordt het onderwerp steeds opgeworpen door passerende trollen, maar de fans hebben liever niet dat je erover begint. "Dit zegt niks, op PlayStation zitten veel meer spelers", zeggen sommigen.
En dat klopt, want in mijn potjes zie ik 95% PlayStation-spelers en bijna nooit een Freegunner op pc. Maar zelfs als dat betekent dat er op console twintig keer zoveel spelers zijn – en dat is optimistische bierviltjes-wiskunde – is Concord nu al gedoemd.
De trollen komen ook regelmatig langs om eventjes snel 'Woke!' te roepen, refererend naar de voornaamwoorden die in de game worden gebruikt. 'Go woke, go broke' is zo'n loos statement: alsof games als Overwatch en Apex Legends niet inclusief zijn, en een film als Barbie niet meer dan een miljard heeft verdiend.
De Concord-Discord kan het bijna niet meer over de game hebben, omdat steeds weer mensen langskomen om te trollen, of te vragen wanneer het free-to-play wordt. "Waarom zou je je tijd verdoen en helemaal in een Discord te komen om mensen lastig te vallen die iets spelen dat jij niet leuk vindt?", vragen de spelers zich af. De mods grijpen elke keer gelukkig snel in, maar irritant is het wel.
Ondertussen is mijn aanvankelijke optimisme over de game verdwenen. Ron had toch gelijk: het is niet best. Toen ik eenmaal de Crew-bonussen goed begreep, bleek het toch niet zo'n goed idee. Alle samenwerking en synergie wordt onmogelijk gemaakt, omdat al je teamleden de hele tijd van personage wisselen. Bovendien heb ik inmiddels alle maps wel gezien en beginnen de ongeïnspireerde speltypen me te vervelen. Waarom speelt niemand Rivalry?
Een paar dagen later probeert ontwikkelaar Firewalk dat speltype wat populairder te maken, zodat de wachtrijen niet zo lang blijven. Het aantal XP dat je met een potje verdient gaat flink omhoog. In de Discord wordt daarna een nieuw probleem gemeld: de XP-boost is zo groot, dat mensen Rivalry nu misbruiken om snel levels te verdienen.
Het gaat om één groep van vijf spelers die niet lekker willen knallen, maar zichzelf elk potje van een ravijn af werpen om zo snel mogelijk te verliezen en de XP voor een voltooid potje te innen. Dat is nogal egoïstisch gedrag, want het is vreselijk irritant om tegen te spelen. Normaal gesproken zou je denken: wat is nou de kans dat ik die groep nog een keer tegen kom? Maar door het kleine aantal spelers is die kans in Concord enorm. Discord-leden vertellen dat ze elke keer tegenover de zelfmoord-clan komen te staan, en raden aan om Rivalry maar even links te laten liggen.
Week 2: de stekker eruit
Dit is de week dat het echt kan gaan beginnen. De eerste twee filmische video's en Freegunner-varianten waren nog herhalingen uit de bèta, maar nu krijgen we eindelijk nieuwe content voorgeschoteld! Maar nog voor we kunnen genieten van weer zo'n kort filmpje waarin eigenlijk niks gebeurt en mogen grinden naar de nieuwe Variant, komt het nieuws als een klap binnen: Sony trekt de stekker eruit.
Het is een van de meest bizarre nieuwsberichten die ik ooit heb gezien. Een first-party exclusive gaat twee weken na de release offline. De game is zo bikkelhard geflopt, dat iedereen zijn geld terugkrijgt. Het aantal verkochte exemplaren blijft daardoor niet steken op de 25.000 die sommige analisten de game toedichten, maar op precies nul komma nul. Sony heeft alleen maar geld uitgegeven aan Concord en er nog niks voor terug gehad.
In de Discord heerst vooral ongeloof. "Ik voel me misselijk", schrijft iemand. "De beste game die ik in jaren heb gespeeld. Weg." Mensen hebben plotseling nog maar drie dagen de tijd om te spelen. Waar de zelfmoord-tactiek eerst nog werd verafschuwd, is het nu ineens een gangbare manier om nog snel voor de Platinum Trophy te gaan. Maar de meer casual spelers hebben al gauw uitgerekend dat ze drie dagen bijna non-stop moeten spelen om nog level 100 te halen en die laatste trofee te pakken. Dat is het ze ook weer niet waard.
Het einde
Toch heerst er hoop dat dit niet het einde van Concord is, maar ik moet zeggen dat ik die hoop niet deel. In Sony's blogpost wordt gezegd dat er opties worden onderzocht, "waaronder manieren om onze spelers beter te bereiken". Dat klinkt alsof er over een paar maanden een free-to-play-versie van Concord zou kunnen verschijnen.
Het lijkt me alleen ontzettend moeilijk om Concord na dit debacle weer in positief positief daglicht te zetten, in welke vorm je het ook uitbrengt. Free-to-play is geen garantie voor succes: de bèta was gratis toegankelijk en daar kwam ook zo goed als niemand op af. Je lost er Concords grootste problemen ook niet mee op: dat het ontwerp weinig aanspreekt en de gameplay niet opvalt tegenover concurrenten. Maar ja, Sony zal er toch iets mee moeten? Anders hebben ze al dat geld gewoon in brand gestoken.
Uiteindelijk heb ik vooral medelijden met de ontwikkelaars van Firewalk, die hier jaren hun ziel en zaligheid in hebben gestopt en helemaal geen slecht spel hebben gemaakt, maar nu met lege handen staan. De bal lag al die tijd natuurlijk bij Sony: zij wilden zo nodig meer live-servicegames maken, zij zagen genoeg in heil in Concord, uit enthousiasme kochten ze vorig jaar Firewalk zelfs op. Zij hebben de release door laten gaan, ook nadat de bèta geen klanten trok. Wat de strategie hierachter moet zijn, is niet te doorgronden.
Ik start de game nog een laatste keer op, voordat de servers op slot gaan. Dankzij de reviewperiode is Concord nu de online shooter waar ik de meeste uren in heb zitten, en al die voortgang wordt straks gewist. Ik blijf me afvragen hoe de game zich had kunnen ontwikkelen als ze een jaar de tijd hadden gekregen. Ergens zat er wel wat in, Firewalk had alleen nog niet de goede vorm ervoor gevonden.
In de Concord-Discord komt een soort rouwverwerking op gang. Mensen vragen elkaar welke positieve herinneringen ze overhouden aan de game. "Ik hield van de lore en het universum dat ze gebouwd hadden", zegt iemand. En natuurlijk het aloude cliché: "Het meest positieve zijn de vrienden die we onderweg hebben ontmoet. En dat meen ik."
Ook wordt er gereflecteerd op alle haat die Concord online over zich heen kreeg, waardoor een normaal gesprek vaak niet mogelijk was. "Ik heb geleerd dat het oké is om van iets te houden dat de meeste mensen vreemd vinden, wat er ook gebeurt", zegt een speler. En nog mooier: "Ik stop met publiekelijk haten op games die ik trash vind, nu ik zelf die haat heb ontvangen." Dan is de wereld toch een klein beetje beter geworden dankzij Concord.
