De keuze tussen performance- en graphicsmodi in consolegames kan veel beter. Niet alleen is die keuze vaak onduidelijk, het verschil tussen beide modi lijkt ook nog eens enkel groter te worden. Je moet straks al op dag één van de nieuwe consoles kiezen tussen raytracing en 60 frames per seconde.

Assassin's Creed Valhalla draait volgens Ubisoft op 'minstens 30 fps' in 4k - een 60 fps-modus op mindere resolutie of met mindere graphics lijkt niet uitgesloten. Ook de PS5-exclusive Demon’s Souls krijgt een ‘fidelity mode’. Maar Marvel’s Spider-Man: Miles Morales spant de kroon. Deze game heeft alleen realtime raytracing en 4k als je de graphicsmodus kiest. Wil je mooiere graphics? Dan draait je game op 30 fps. Wil je 60 fps? Dan krijg je geen raytracing en native 4k.

©GMRimport

30 fps versus 60 fps

De gedachte dat ik met next-gen nog steeds niet verlost ben van die keuze, dempt mijn enthousiasme behoorlijk. Maar het is wel even handig om aan te geven dat dit niets te maken heeft met luiheid. Ik typ dit op een 165hz g-sync-monitor waarmee ik maar al te graag in spelinstellingen duik. Het optimaliseren van settings voor de beste framerate is juist top. Maar dan wel op pc's, niet op consoles. En dat zeg ik niet omdat consoles zogenaamd toegankelijk moeten zijn.

Deze nieuwe consoles zijn namelijk vooral géén pc’s, een platform waarop 4k zelfs met het oog op de toekomst nog in de relatieve kinderschoenen staat. De PlayStation 5 en Xbox Series X stellen eigenlijk andere prioriteiten dan de meeste pc’s - zeker in vergelijking met de PlayStation 4 en Xbox One.

©GMRimport

Neem de integratie van een ssd, consistentie die alleen mogelijk is dankzij de uniformiteit van consoles. Foefjes zoals de Velocity-architectuur van de Series X werken niet op een bouw-het-zelf-platform als de pc. Bovendien worden de nieuwe consoles in de markt gezet als 4k/60 fps-machines, maar veel pc-gamers prefereren verversingssnelheid boven resolutie. Net als fabrikanten: 1440p/144hz zonder HDR is nog steeds een sweet spot voor een monitor.

Nu lijkt dat verschil mettertijd kleiner te worden. Met de komst van nieuwe videokaarten, zeker alles vanaf de GeForce RTX 3080, én goedkopere monitoren, wordt 4k op de pc een meer gangbare optie. Die logica is ook toe te passen op consolegaming. In de woonkamer is de strijd op tv’s al jaren geleden gewonnen door 4k, maar hdmi 2.1-poorten en 120 hertz (en dus 120 fps) sijpelen langzaamaan onze woonkamers binnen. Toch verwacht niemand een combinatie van 4k/120 fps zonder concessies. Immers, zelfs pc’s hebben hier moeite mee.

Dat bewijst Dirt 5, een lanceringsgame op de Series X en PlayStation 5. In het geval van 120 fps draait die game op een dynamische resolutie die af en toe zelfs 1080p aantikt. Dat een refreshrate boven de 60 hertz én 4k een soort-van-onmogelijke combo is bij veel nieuwe games, is niet meer dan logisch. 120fps en een 4k zijn twee uitersten. Dat je kunt kiezen tussen een van de twee is broodnodig. Daar ben ik volstrekt oké mee.

©GMRimport

Keuzevrijheid

Waar ik niet oké mee ben, is dat 4k/60 fps in de ‘optionele’ hoek lijkt te belanden.

Noem mij een verloren romanticus (je zou de eerste zijn), maar ik vind niets zo ergerlijk als het volgende beeld. Ik investeer in een gloednieuwe console, ik start voor het eerst de mooiste lanceringsgame, maar meteen moet ik concessies doen. Marvel’s Spider-Man offert 4k mét realtime raytracing op voor een fijne framerate. Het resultaat? 30 fps op een PlayStation 5. Maar wat ik vooral ergerlijk vind: al realiteit op de lanceringsdag van een nieuwe consolegeneratie.

Optioneel 4k, optioneel raytracing, optioneel 60 fps: de kracht van de consoles wordt niet zozeer gebruikt om te stroomlijnen naar 4k/60 fps, maar om opties te bieden. Je gaat kiezen. Opnieuw. En dat probleem wordt enkel prominenter. Door real-time belichtingsmethodes en hogere verversingssnelheden op tv’s (lees 120hz) ga je de verschillen tussen de keuzes steeds beter zien. Inderdaad, dat is al tijden zo op pc's, maar daar is 4k als kind van de rekening geen probleem. 1440p op een veel hogere framerate en een 27 inch monitor? Ik teken er graag voor.

En dan het tweede pijnpunt. De verschillen tussen de prestatiemodi zijn vaak volstrekt onduidelijk. In iedere game is het effect op de framerate anders - soms merk je het vooral in dips, soms in algehele consistentie. En wat maak ik precies mooier? Geen schaduwen? Hogere anti-aliasing? Het effect op pracht en praal verschilt per game.

Uit beelden van Digital Foundry blijkt bijvoorbeeld dat Dirt 5 geen of nauwelijks publiek naast de weg neerzet als je voor 120 fps kiest. Ook zijn de schaduwen blurry. Maar dat staat er dus niet bij als je tussen de modi kiest. Ook in veel andere games wordt dat verschilniet uitgelegd. Toegegeven, consolegames moeten simpel zijn, en ontwikkelaars wil de massa niet lastigvallen met moeilijke termen. Grafische verbeteringen zitten daarom vaak verstopt achter de termen ‘better graphics’ of ‘better framerate’. En dat is begrijpelijk.

Maar dat betekent niet dat het geen belangrijke informatie is. Ik wil weten wat ik uitschakel. En dan doel ik niet alleen op de graphics. Soms ontgrendelen performance-modi simpelweg de framerate. Die framerate is dan opeens instabiel, of varieert juist enkel van laag tot iets minder laag. Dan kies ik juist weer liever voor graphics. Tenminste, denk ik? Lang niet alle ontwikkelaars en uitgevers zijn zo vriendelijk om het verschil tussen performance- en resolutiemodus even in een berichtje op Twitter te duiden. Vaak heb ik geen idee waar ik voor kies.

Niet dat die uitleg per se veel hoeft uit te maken bij de komende generatie consoles. Het bewijs moet nog binnendruppelen, maar ik ben bang dat veel zware next-gengames 60 fps louter als einddoel hanteren in performance-modus, zoals Demon’s Souls en Spider-Man dat doen gaan. Zeker in het geval van 30 fps is er voor mij dan eigenlijk geen keuze meer: nooit zal ik 60 fps opofferen voor betere belichting en een hogere resolutie. Dat is het mij niet waard.

©GMRimport

Hoop

Mij niet. Die toevoeging is hier belangrijk. Deze hele kwestie is persoonlijk.

Als je dit leest en denkt: wat een gelul, het maakt mij echt geen reet uit of ik een keuze moet maken tussen performance en graphics; top. Heel begrijpelijk. Niet iedereen ergert zich aan 30 fps. Niet iedereen vindt het erg framerate op te offeren voor graphics. Sterker nog, de minder fanatieke gamers zijn in de meerderheid, en die meerderheid ziet het verschil minder goed. En dan zijn er nog de mensen die het verschil wel zien, maar juist helemaal blij zijn met de keuzevrijheid. Daar valt óók gewoon iets voor te zeggen.

Maar ik ben niet een van hen. Waar ik van baal, is het vooruitzicht. Als in, het letterlijke vooruitzicht. Dat ik straks naar een zonsopkomst staar in prachtig HDR en 60 fps, en maar één ding kan denken: shit, had ik toch maar raytracing aangezet.

Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die ingaat op actuele gebeurtenissen. Lees de andere columns:

Nintendo heeft de soundtrack van de SNES-game Super Mario Kart toegevoegd aan de Nintendo Music-app.

De soundtrack bestaat uit 37 nummers die samen 33 minuten beslaan. Super Mario Kart is de eerste game in de gigantisch populaire kartracefranchise. Een van de meest recente delen, Mario Kart 8 Deluxe, is de bestverkochte Switch-game.

Vorig jaar bracht Nintendo Nintendo Music uit. Met de gratis app die alleen beschikbaar is voor Nintendo Switch Online-leden kan men muziek uit diverse Nintendo-games beluisteren op iPhone- of Android-apparaten. De app is daarmee vergelijkbaar met andere muziekapps als Spotify en Apple Music, maar dus louter voor muziek uit Nintendo-spellen.

Mensen kunnen daarbij zoeken op games, personages en verschillende speellijsten. Er is muziek beschikbaar uit games van verschillende consoles. Denk aan spellen als Donkey Kong Country, Super Mario Odyssey, Animal Crossing: New Horizons, The Legend of Zelda: Tears of the Kingdom en Super Mario Bros.

Diverse nummers kunnen ook 'verlengd' worden tot wel zestig minuten. Bepaalde soundtracks kunnen verborgen worden om spoilers te voorkomen en daarbij worden er soundtracks aangeraden gebaseerd op de speelgeschiedenis op de Switch. Zoals gezegd is een abonnement op Nintendo Switch Online nodig om in te kunnen loggen op Nintendo Music en de app te gebruiken. Dit kost 19,99 euro per jaar.

Deep Silver en Warhorse Studios hebben bekendgemaakt welke content Kingdom Come Deliverance 2-spelers in de loop van het jaar voor de game kunnen verwachten.

Zo zal aankomende lente een aantal gratis updates verschijnen, waaronder een 'kappersfeature' om het uiterlijk van het hoofdpersonage te veranderen, een Hardcore-modus voor nog meer uitdaging en paardenraces. Gedurende de rest van het jaar zullen er diverse gratis updates uitkomen om de game te verbeteren.

In de loop van de zomer verschijnt de betaalde uitbreiding 'Brushes with Death'. Hierin helpt hoofdpersonage Henry een artiest met een twijfelachtig verleden. Ook in het najaar volgt een betaalde uitbreiding, ditmaal met de naam 'Legacy of te Forge', waarin spelers de smidsafkomst van Henry verkennen. Tot slot zal ook volgende winter een betaalde uitbreiding verschijnen in de vorm van 'Mysteria Ecclesia', waarin spelers de intriges van het Sedlec-klooster achterhalen.

De hierboven genoemde betaalde uitbreidingen maken onderdeel uit van de uitbreidingspas van de game, die ook bij de Gold Edition van het spel zit. Deze Gold Edition kost 79,99 euro.

Kingdom Come Deliverance 2 is het vervolg op de in 2018 verschenen eerste game en laat spelers terugkeren naar het Centraal Europa van de vijftiende eeuw - de game speelt zich na het eerste deel af. Spelers besturen Henry, de zoon van een smid, die in een duizelingwekkend verhaal van wraak, bedrog en zelfontdekking terechtkomt.

De game speelt zich af in het Boheems Paradijs, een echte locatie die nog altijd bezocht kan worden in de Tsjechische Republiek. Zo zijn er het majestueuze Kasteel Trosky en de mijnstad Kutná Hora. Het gameplayconcept van het origineel, waarin de wereld realistisch op de acties van de speler reageert, blijft intact. Wel is het vechtsysteem op de schop gegaan, en zijn er nu ook nieuwe wapens voor op afstand, zoals kruisbogen en vroege vuurwapens.

Kingdom Come Deliverance 2 komt op 4 februari naar pc (Steam en Epic Games Store), PlayStation 5 en Xbox Series X en S. Aankomend voorjaar verschijnt de game ook op GOG. Onlangs bleek nog dat het spel volgens de makers het langste script voor een game ooit heeft.

Marvin Toepoel ging onlangs aan de slag met de game, zoals te lezen valt in de preview: "De rijke natuur van Bohemen komt nog veel beter tot zijn recht dan in het eerste deel, met dank aan sterk verbeterde graphics en belichting. Het geheel draait op PS5 soepel op 60 fps. Vanaf minuut één is ook duidelijk dat Warhorse Studios KCD2 een stuk beter heeft afgewerkt dan zijn voorganger. Npc’s bewegen natuurlijker en het handjevol bugs dat we tegenkomen is zo minimaal dat je goed op moet letten om er überhaupt iets van mee te krijgen (op twee crashes na). Waar deel één na zijn release nog maanden aan patches nodig had, lijkt het vervolg al voor release in een betere staat te verkeren."