De keuze tussen performance- en graphicsmodi in consolegames kan veel beter. Niet alleen is die keuze vaak onduidelijk, het verschil tussen beide modi lijkt ook nog eens enkel groter te worden. Je moet straks al op dag één van de nieuwe consoles kiezen tussen raytracing en 60 frames per seconde.

Assassin's Creed Valhalla draait volgens Ubisoft op 'minstens 30 fps' in 4k - een 60 fps-modus op mindere resolutie of met mindere graphics lijkt niet uitgesloten. Ook de PS5-exclusive Demon’s Souls krijgt een ‘fidelity mode’. Maar Marvel’s Spider-Man: Miles Morales spant de kroon. Deze game heeft alleen realtime raytracing en 4k als je de graphicsmodus kiest. Wil je mooiere graphics? Dan draait je game op 30 fps. Wil je 60 fps? Dan krijg je geen raytracing en native 4k.

©GMRimport

30 fps versus 60 fps

De gedachte dat ik met next-gen nog steeds niet verlost ben van die keuze, dempt mijn enthousiasme behoorlijk. Maar het is wel even handig om aan te geven dat dit niets te maken heeft met luiheid. Ik typ dit op een 165hz g-sync-monitor waarmee ik maar al te graag in spelinstellingen duik. Het optimaliseren van settings voor de beste framerate is juist top. Maar dan wel op pc's, niet op consoles. En dat zeg ik niet omdat consoles zogenaamd toegankelijk moeten zijn.

Deze nieuwe consoles zijn namelijk vooral géén pc’s, een platform waarop 4k zelfs met het oog op de toekomst nog in de relatieve kinderschoenen staat. De PlayStation 5 en Xbox Series X stellen eigenlijk andere prioriteiten dan de meeste pc’s - zeker in vergelijking met de PlayStation 4 en Xbox One.

©GMRimport

Neem de integratie van een ssd, consistentie die alleen mogelijk is dankzij de uniformiteit van consoles. Foefjes zoals de Velocity-architectuur van de Series X werken niet op een bouw-het-zelf-platform als de pc. Bovendien worden de nieuwe consoles in de markt gezet als 4k/60 fps-machines, maar veel pc-gamers prefereren verversingssnelheid boven resolutie. Net als fabrikanten: 1440p/144hz zonder HDR is nog steeds een sweet spot voor een monitor.

Nu lijkt dat verschil mettertijd kleiner te worden. Met de komst van nieuwe videokaarten, zeker alles vanaf de GeForce RTX 3080, én goedkopere monitoren, wordt 4k op de pc een meer gangbare optie. Die logica is ook toe te passen op consolegaming. In de woonkamer is de strijd op tv’s al jaren geleden gewonnen door 4k, maar hdmi 2.1-poorten en 120 hertz (en dus 120 fps) sijpelen langzaamaan onze woonkamers binnen. Toch verwacht niemand een combinatie van 4k/120 fps zonder concessies. Immers, zelfs pc’s hebben hier moeite mee.

Dat bewijst Dirt 5, een lanceringsgame op de Series X en PlayStation 5. In het geval van 120 fps draait die game op een dynamische resolutie die af en toe zelfs 1080p aantikt. Dat een refreshrate boven de 60 hertz én 4k een soort-van-onmogelijke combo is bij veel nieuwe games, is niet meer dan logisch. 120fps en een 4k zijn twee uitersten. Dat je kunt kiezen tussen een van de twee is broodnodig. Daar ben ik volstrekt oké mee.

©GMRimport

Keuzevrijheid

Waar ik niet oké mee ben, is dat 4k/60 fps in de ‘optionele’ hoek lijkt te belanden.

Noem mij een verloren romanticus (je zou de eerste zijn), maar ik vind niets zo ergerlijk als het volgende beeld. Ik investeer in een gloednieuwe console, ik start voor het eerst de mooiste lanceringsgame, maar meteen moet ik concessies doen. Marvel’s Spider-Man offert 4k mét realtime raytracing op voor een fijne framerate. Het resultaat? 30 fps op een PlayStation 5. Maar wat ik vooral ergerlijk vind: al realiteit op de lanceringsdag van een nieuwe consolegeneratie.

Optioneel 4k, optioneel raytracing, optioneel 60 fps: de kracht van de consoles wordt niet zozeer gebruikt om te stroomlijnen naar 4k/60 fps, maar om opties te bieden. Je gaat kiezen. Opnieuw. En dat probleem wordt enkel prominenter. Door real-time belichtingsmethodes en hogere verversingssnelheden op tv’s (lees 120hz) ga je de verschillen tussen de keuzes steeds beter zien. Inderdaad, dat is al tijden zo op pc's, maar daar is 4k als kind van de rekening geen probleem. 1440p op een veel hogere framerate en een 27 inch monitor? Ik teken er graag voor.

En dan het tweede pijnpunt. De verschillen tussen de prestatiemodi zijn vaak volstrekt onduidelijk. In iedere game is het effect op de framerate anders - soms merk je het vooral in dips, soms in algehele consistentie. En wat maak ik precies mooier? Geen schaduwen? Hogere anti-aliasing? Het effect op pracht en praal verschilt per game.

Uit beelden van Digital Foundry blijkt bijvoorbeeld dat Dirt 5 geen of nauwelijks publiek naast de weg neerzet als je voor 120 fps kiest. Ook zijn de schaduwen blurry. Maar dat staat er dus niet bij als je tussen de modi kiest. Ook in veel andere games wordt dat verschilniet uitgelegd. Toegegeven, consolegames moeten simpel zijn, en ontwikkelaars wil de massa niet lastigvallen met moeilijke termen. Grafische verbeteringen zitten daarom vaak verstopt achter de termen ‘better graphics’ of ‘better framerate’. En dat is begrijpelijk.

Maar dat betekent niet dat het geen belangrijke informatie is. Ik wil weten wat ik uitschakel. En dan doel ik niet alleen op de graphics. Soms ontgrendelen performance-modi simpelweg de framerate. Die framerate is dan opeens instabiel, of varieert juist enkel van laag tot iets minder laag. Dan kies ik juist weer liever voor graphics. Tenminste, denk ik? Lang niet alle ontwikkelaars en uitgevers zijn zo vriendelijk om het verschil tussen performance- en resolutiemodus even in een berichtje op Twitter te duiden. Vaak heb ik geen idee waar ik voor kies.

Niet dat die uitleg per se veel hoeft uit te maken bij de komende generatie consoles. Het bewijs moet nog binnendruppelen, maar ik ben bang dat veel zware next-gengames 60 fps louter als einddoel hanteren in performance-modus, zoals Demon’s Souls en Spider-Man dat doen gaan. Zeker in het geval van 30 fps is er voor mij dan eigenlijk geen keuze meer: nooit zal ik 60 fps opofferen voor betere belichting en een hogere resolutie. Dat is het mij niet waard.

©GMRimport

Hoop

Mij niet. Die toevoeging is hier belangrijk. Deze hele kwestie is persoonlijk.

Als je dit leest en denkt: wat een gelul, het maakt mij echt geen reet uit of ik een keuze moet maken tussen performance en graphics; top. Heel begrijpelijk. Niet iedereen ergert zich aan 30 fps. Niet iedereen vindt het erg framerate op te offeren voor graphics. Sterker nog, de minder fanatieke gamers zijn in de meerderheid, en die meerderheid ziet het verschil minder goed. En dan zijn er nog de mensen die het verschil wel zien, maar juist helemaal blij zijn met de keuzevrijheid. Daar valt óók gewoon iets voor te zeggen.

Maar ik ben niet een van hen. Waar ik van baal, is het vooruitzicht. Als in, het letterlijke vooruitzicht. Dat ik straks naar een zonsopkomst staar in prachtig HDR en 60 fps, en maar één ding kan denken: shit, had ik toch maar raytracing aangezet.

Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die ingaat op actuele gebeurtenissen. Lees de andere columns:

Hoewel het op dit moment lopende tweede seizoen van animatieserie Arcane de laatste is, heeft Riot Games eens te meer gehint naar andere series gebaseerd op League of Legends.

Op X vroeg iemand aan Marc Merrill, de medeoprichter van League of Legends-ontwikkelaar Riot Games, waarom er na het tweede seizoen niet meer seizoenen van Arcane verschijnen. Daar antwoordde Merrill op met het volgende: "Er zijn nog veel andere verhalen te vertellen." Dat lijkt te suggereren dat er meerdere andere series gebaseerd op LoL zullen verschijnen.

Eerder hintte Riot Games al naar andere series: "Arcane is nog maar het begin van onze verhaalvertelling en samenwerking met de geweldige animatiestudio Fortiche. Vanaf het allereerste moment hadden we een specifiek einde in het achterhoofd, wat betekent dat het verhaal van Arcane in het tweede seizoen afloopt. Maar Arcane is nog maar het eerste van vele verhalen die we in Runeterra willen vertellen."

Er zijn inmiddels zes afleveringen van het tweede seizoen van Arcane te bekijken, en de laatste drie afleveringen arriveren aanstaande zaterdag. Onlangs bleek al dat de serie wereldwijd enorm populair is.

Treyarch heeft laten weten dat het bedrijf de intentie heeft om de herstelde Double XP-tokens uit Call of Duty: Modern Warfare 2 en 3 toch terug te brengen naar Black Ops 6.

Veel gamers hadden nog diverse Double XP-tokens over in Modern Warfare 2 en 3. Met deze tokens kan er twee keer zo snel XP vrijgespeeld worden voor levels en wapens. Toen Black Ops 6 eerder dit najaar uitkwam, bleek dat de overgebleven tokens niet mee waren verhuist naar de multiplayer van die game. Toen het eerste seizoen van Black Ops 6 afgelopen donderdagavond begon, bleek echter dat de tokens alsnog waren toegevoegd - tot blijdschap van veel spelers.

Kort daarna werden de Double XP-tokens echter weer verwijderd. In recente patch notes viel te lezen dat Treyarch "een probleem heeft opgelost waardoor incorrect oude XP-tokens geactiveerd konden worden in Black Ops 6". Ondanks de positieve reactie van veel spelers, besloot de ontwikkelaar de tokens dus toch weer te verwijderen.

Logischerwijs leverde deze keuze veel kritiek op van spelers, en Treyarch is dan ook in de digitale pen gekropen om te melden dat ze de oude Double XP-tekens tóch weer terugbrengen. "Aan het begin van het eerste seizoen zorgde een bug ervoor dat spelers oude XP-tokens in Black Ops 6 konden activeren. Dit leverde helaas ook een risico voor de stabiliteit van de game op. Daarom hebben we het gepatcht."

Het bedrijf vervolgt: "We realiseren ons hoe erg spelers het waarderen dat ze oude XP-tokens in Black Ops 6 en Warzone kunnen gebruiken. We testen dan ook een manier om dit correct te implementeren via een toekomstige update. Dit geeft ons de tijd om er voor te zorgen dat de stabiliteit intact blijft voordat we deze optie introduceren."