Dit is deel 2 van Twintig jaar Grand Theft Auto, lees hier het eerste deel.
Na Liberty City en Vice City te hebben overgezet naar de derde dimensie, bleef er nog maar één stad over uit de originele Grand Theft Auto. Fans waren inmiddels gewend aan de korte ontwikkelcyclus van Rockstar Games en verwachtte dat ze snel aan de slag konden in San Andreas.
Who the fuck is Tommy?
Wat ze niet wisten, is dat Rockstar de wereld uitbreidde met San Fierro en Las Venturas, waarmee de wereld vier maal zo groot werd als Vice City. De spelwereld van Grand Theft Auto: San Andreas weet de tijdsgeest en NWA-cultuur van Los Angeles in de jaren negentig fantastisch over te brengen. Het verhaal van Carl ‘CJ’ Johnson, een Afro-Amerikaan uit een arme buurt, draait om drugs, verraad en de tragische dood van zijn moeder. Op weg naar de criminele top komt hij een aantal hilarische en overtuigende personages tegen, waaronder Samuel L. Jackson als de corrupte agent , Ryder (gebaseerd op Eazy-E), Ken Rosenberg uit Vice City en CJ’s oudere broer Sweet.
Niet alleen de sfeer van San Andreas was perfect, ook de gameplay werd geprezen dankzij toegevoegde rpg-elementen. Ga je naar de sportschool, dan wordt CJ daadwerkelijk sterker. Kies je ervoor om vaker langs Well Stacked Pizza te gaan dan nodig is, dan krijgt CJ een extra onderkin. Andere nieuwe elementen zijn het respect-level van spelers, dat bepaalt hoe npc’s reageren, en de mogelijkheid om kleding, acce oires, haardrachten aan te pa en en tatoeages te laten zetten. Geld speelt zoals bij de andere games in de serie een grote rol, dat wordt verdiend door de in totaal 101 mi ies uit te voeren. Een toevoeging waar nog steeds om wordt gevraagd in latere games is Gang Warfare, de mogelijkheid om territorium te veroveren op basis van kleuren op de kaart na het verslaan van drie golven vijanden.
In zijn geheel biedt de game een nog grotere speeltuin dan voorheen. Spelers kunnen aan de slag met meer dan tweehonderd auto’s, politiemotoren, jetski’s, arcadegames, pimpmi ies en natuurlijk het fantastische jetpack. San Andreas kwam ook uit toen cheatcodes nog in games werden verstopt, waardoor je De sfeer, vrijheid en hilariteit van de game spreekt zoveel mensen aan, dat alleen de PlayStation 2-versie al twintig miljoen keer is verkocht. Dit werd ook nog aangewakkerd door de gebruikelijke controverse, waaronder seksminigame van dedie de verkoop van de game tijdelijk stopzette en de poging van Hilary Clinton om de verkoop te reguleren.
Het kleine scherm
Niets leek Grand Theft Auto te kunnen stoppen en vlak na het afsluiten van het PlayStation 2-tijdperk breidde Take-Two de serie uit naar het kleine scherm. Eerder verscheen GTA Advance, een vrij kale versie die veel weghad van de eerste twee delen. De echte succespoging was op de PlayStation Portable, met respectievelijk GTA: Liberty City Stories en Vice City Stories. Beide titels benodigde een gloednieuwe engine om te kunnen draaien en brachten zijverhalen van de inmiddels bekende steden. Met name Vice City Stories werd goed ontvangen vanwege het console-gevoel op de handheld en toevoegingen als Beach Patrol.
In 2009 keerde de serie voor de laatste keer terug naar de handheld met GTA: Chinatown Wars op de DS. In tegenstelling tot de PSP-delen (waar het spel later ook op verscheen) beoogt de game niet hetzelfde te doen als de consoleversies. In plaats daarvan gaat Chinatown Wars voor een van bovenaf, waarin Chinatown in Liberty City extra wordt benadrukt. Het is een unieke game, die op een goede manier gebruikmaakt van de touchscreenfunctionaliteiten van de Nintendo DS.
The American Dream
Het volgende hoofdstuk in dit controversiële succesverhaal brak echter aan in 2006, toen Microsofts Peter Moore zijn neptatoeage onthulde tijdens de E3-persconferentie. Het was geen toeval dat Grand Theft Auto 4 daar werd onthuld, omdat Microsoft tijdens de ontwikkeling naar verluidt 50 miljoen euro heeft betaald voor een marketingdeal en exclusieve content. Een deel van dit geld heeft Rockstar vermoedelijk gestopt in de ontwikkeling van de Rockstar Advanced Game Engine. GTA voelde plots een stuk aan, van de lastigere besturing van auto’s tot het vloeiende traplopen van hoofdpersoon Niko Belic. Niet alle gamers konden deze realistischere insteek waarderen, maar het bracht wel een fantastisch Liberty City naar het scherm. Zowel gedurende de dag als de nacht zorgt dynamisch licht voor een prachtig uiterlijk van de levendige stad en de bezienswaardigheden van de virtuele versie van New York zijn nog nooit zo mooi geweest.
Het verhaal is ditmaal ook serieuzer. De Oost-Europeaan Niko Belic komt naar Liberty City om zijn verleden in de mensenhandel te verruilen voor de American Dream. Spoedig krijgt hij door dat het in de stad niet veel beter is en raakt hij verwikkeld in een verhaal met keiharde en hilarische personages, zoals de dronken Ier Patrick McReary en Nederlandse UFC-kampioen Bas Rutten. Niko kan zelfs relaties onderhouden via zijn telefoon, en zij-activiteiten uitvoeren, zoals bowlen of naar de comedy club gaan. De nieuwe mi iestructuur brengt ook meer keuze door mi ies voor het eerst gelijktijdig op de kaart weer te geven en spelers onderweg af te leiden met allerlei intere ante gebeurteni en.
Aspecten als een ruit inslaan om een auto te stelen of dekking kunnen zoeken achter objecten maakten van GTA 4 een nieuwe revolutie in het openwereldgenre, maar de stroevere gameplay en het serieuzere verhaal zorgden er voor dat niet alle fans de game konden waarderen. De twee uitstekende uitbreidingen, The Lost and Damned en The Ballad of Gay Tony, brachten hier enigszins verandering in. Vooral laatsgenoemde bracht de en over de top mi ies die spelers misten terug door protagonist Luis Lopez in de meest gestoorde situaties te zetten. De uitbreidingen droegen alleen maar bij aan het succes van GTA 4, waar Rockstar overigens zelf op voorhand aan twijfelde. Tot een maand voor de lancering was er nog sprake van een overname van Electronic Arts en vermeende vervalste opbrengstrapporten leidde tot ontslagen binnen Take-Two.
Hollywood Nights
Het leek bijna alsof Rockstar de uitbreidingen gebruikte om te experimenteren met meerdere hoofdpersonages binnen een game, een idee dat al borrelde sinds San Andreas. Bij de aankondiging van de game werd al snel duidelijk dat Grand Theft Auto 5 inderdaad drie speelbare hoofdpersonages bevat, achteraf gezien een gouden zet. De uiteenlopende persoonlijkheden van filantroop Micheal, de voormalige gangster Franklin en maniak Trevor waren de perfecte ingrediënten om het verhaal van meerdere kanten te aanschouwen. Dit plot speelt zich grotendeels af in de gigantische wereld van Los Santos en omstreken. GTA 5 wordt nog steeds beschouwd als de standaard voor moderne openwereldgames vanwege het fantastische oog voor detail, de hilarische parodie op de Verenigde Staten en de buitenaarde graphics op de vorige en huidige consoles.
De wereld is niet alleen rijk gevuld, maar ook gevarieerder dan elk voorgaand deel, van de woestijnen en bo en met natuur tot de prachtig verlichte stad zelf. Op het gebied van gameplay voelt bij wijlen Grand Theft Auto 5 als een life simulator, gezien de hoeveelheid opties die het gros van de spelers niet eens aanraakt. Je kunt beleggen in aandelen of louche websites bezoeken op het internet, les nemen in golf of tennis, een tour met een bus nemen met een uur aan hilarisch commentaar, meedoen aan verschillende races, vliegles nemen of ladderzat worden. Qua gameplay kent GTA 5 daarnaast de perfecte balans tu en de realistischere besturing van deel vier en het arcadegevoel van de eerste delen. Autorijden voelt veel minder log aan, het schietsysteem is soepeler dankzij het nieuwe wapenwiel en de optie om ieder moment van personage te wi elen brengt zelfs wat strategie met zich mee.
De singleplayermodus van Grand Theft Auto 5 is al een wereldgame, maar GTA Online bleek een wereld op zich te zijn. De mmo-achtige modus kampte tijdens de lancering met veel problemen, maar is vandaag de dag niet meer terug te herkennen. Rockstar heeft bewezen een meester te zijn in het bieden van gratis content en heeft de modus in de loop der jaren sterk verbeterd. Je kunt met vrienden een criminele organisatie starten op een schip, een bunker bezitten als geheime basis, een alien-ei stelen uit een ruimteschip of meedoen aan stuntraces. Veel gamers vinden een gebrek aan verhalende dlc een gemis, maar GTA Online maakt dit goed door urenlange heist-mi ies te bieden met nieuwe personages. De grootste kritiek op de game is echter dat de prijzen tegenwoordig zeer hoog zijn en microtransacties een goede bron van inkomsten bieden. Het lijkt alsof Rockstar ook gehoor heeft gegeven aan deze kritiek, door voor een vast bedrag bijna alle content aan te bieden.
Twintig jaar Grand Theft Auto
Of GTA Online de permanente weg naar de toekomst is moet nog maar blijken. We kunnen ons voorstellen dat de ontwikkelaar na tachtig miljoen verkochte exemplaren graag een nieuw deel uitbrengt, dat ongetwijfeld nog meer stappen vooruit zet. Grand Theft Auto is een zeer bijzondere serie, dus na twintig jaar is een felicitatie zeker op zijn plaats!