Waarom kelderen de prijzen van populaire ssd’s opeens?

Sinds deze week regent het kortingen en prijsverlagingen op tal van NVMe-ssd's, ook bij (web)winkels in de Benelux. Populaire M.2-modellen van onder meer Samsung, Seagate en Gigabyte worden voor significant lagere bedragen aangeboden, met kortingen tot wel vijftig procent. Daarbij vallen zeker de luxere uitvoeringen, zoals PCIe 4.0-ssd's van 2 TB of meer, al snel honderden euro's goedkoper uit.

De prijsdaling komt allerminst ongelegen. Snelle NVMe-ssd’s zijn natuurlijk altijd al flink aan de prijs geweest, maar de pandemie, mondiale chiptekorten en niet lang geleden nog een chemische besmetting in een opslagfabriek zaten niet bepaald mee. Hoe komt het dan dat de zachtjes opgelopen vraagprijzen nu plots kelderen? 

Van chiptekorten tot NAND-overschot 

Een dergelijke prijsdaling werd kort hiervoor al voorspeld door marktanalisten van TrendForce. Volgens een onderzoek zouden veel van de NAND-fabrikanten sinds de zomer van 2022 met een overschot aan flashchips kampen — de schijfjes waarop onder meer geheugensticks en NVMe-ssd’s hun data stallen.

Sinds begin dit jaar schaalden hun afnemers - fabrikanten van ssd’s - reserveringen voor de NAND-chips schijnbaar flink terug. Dat was zo gek nog niet: het vooruitzicht op de chiptekorten was immers grimmig in die tijd. Als reactie daarop, hoopten de gefabriceerde flashoplagen op, waardoor de chips inmiddels voor bodemprijzen aangeboden worden.

De verwachting was een prijsdaling voor de consument van vijftien tot twintig procent in het vierde kwartaal van 2022, maar de klap bleek groter en kwam klaarblijkelijk sneller. Tal van ssd’s blijken nu al ruim 25 procent afgeprijsd; een handvol uitschieters nadert een prijshalvering.

Onduidelijk is nog hoelang de prijsdaling van NVMe-ssd’s aanhoudt, laat staan waar de bodem precies ligt. Marktanalisten stippen daarbij aan dat de NAND-fabrikanten vooralsnog geen blijk geven hun productievolume te verlagen. De zogenaamde wafers blijven nog even op volle toeren gebakken worden, waardoor de chips ook in het komende kwartaal waarschijnlijk weer goedkoper uitvallen.

Wel is aannemelijk dat de prijsdaling van de NAND-chips in of na het vierde kwartaal enigszins stagneert. Het terugschalen of kostentechnische optimaliseren van de waferproductie kan maanden duren, maar het zit er uiteraard wel aan te komen. Chipfabrikanten slaan hun waren liever niet te lang op, maar ze hebben natuurlijk geen baat bij een omzet die quitte spelen nadert, aldus TrendForce.

Een nieuwe generatie ssd’s daagt 

Los van de markttendens daagt er nog een andere kwestie bij aan de ssd-prijzen: de komst van de vijfde generatie PCIe-interfaces. De door Intel en AMD aangekondigde nieuwe processoren en moederborden ondersteunen voor het eerst ook PCIe 5.0 over de M.2-poort, waarmee indirect een nieuwe generatie NVMe-ssd’s in het leven wordt geroepen. De nieuwe interface verhoogt immers weer het plafond voor bandbreedte.

In mondjesmaat teasen en onthullen fabrikanten hun eerste PCIe 5.0-ssd’s; de eerste staan later dit jaar nog te verschijnen. In verhouding met hun PCIe 4.0-voorgangers, moeten de nieuwe schijven hun lees- en schrijfsnelheid grofweg verdubbelen. Snelheden van circa 12,5 GB/s zijn naar verluidt niet ondenkbaar over de nieuwe interface.

De komst van PCIe 5.0 stuwt de prijs van oudere ssd’s mogelijk nog iets sneller omlaag. Tot voor kort waren zeker de grotere PCIe 4.0-modellen bijzonder prijzig — makkelijk vier- tot vijfhonderd euro voor 2 TB aan opslag. De verwachting dat deze high-end modellen het komende kwartaal overtroffen worden door een nieuwe standaard, motiveert het aanhouden van de prijsverlaging.

En de rest van de dure hardware dan? 

De hoop is ook dat videokaarten een dezer dagen een soortgelijke prijsdaling inzetten — ook daar galmden geruchten over overdadige chipvoorraad. Weliswaar liggen de bizarre vraagprijzen van vorig jaar ver achter ons, maar echt schappelijk is het aanbod momenteel nog niet te noemen. Een instapvideokaart van Nvidia’s nieuwste generatie kost nog steeds met gemak vierhonderd euro; high-end varianten schieten rap richting de anderhalf duizend euro.

Nvidia’s recente onthulling van de eerste RTX 40-videokaarten ontweek, gecalculeerd als een schaakzet, een imminente prijsverlaging voor de huidige portfolio. Door alleen drie zware gpu’s te onthullen en grotendeels vast te blijven houden aan het RTX 30-aanbod, zakten de gevestigde prijzen nauwelijks tot niet. Maar ook daar kan binnenkort verandering in komen: concurrent AMD doet op 3 november diens nieuwe RDNA 3-gpu’s uit de doeken, terwijl Intel met de uitrol van Arc-gpu’s inmiddels een nieuwe speler in het middensegment vormt.

Over prijstendens in de hardware is de komende tijd dus nog veel te doen. Ongeacht de precieze aanleidingen, biedt de huidige prijsdaling voor ssd’s voldoende gelegenheid om de opslag van pc’s en PlayStation 5-consoles voordelig te upgraden. Zeker na langdurige chiptekorten, gretig gescalpte hardware en inmiddels ook aanhoudende inflatie, voelt dat toch als een mooi lichtpuntje voor de gemiddelde gamer. Mocht je dus nu nog wat snelle opslag kunnen gebruiken: sla nu vooral je slag.