Het eerste wat we te zien krijgen als we het spel starten is een aardige intro waarbij we in vogelvlucht de ontwikkeling van de mensheid zien. Het filmpje heeft wat weg van het Civilization en Empire Earth introotje. Tevens twee titels waar Rise of Nations veel van "geleend" heeft, maar daar kom ik straks nog op terug. Zelfs als ervaren RTS-speler had ik eerst mijn bedenkingen over RoN. Strategy games zijn meestal een zware hap en vereisen de nodige tijd om onder de knie te krijgen. Het zijn vaak ook games die je niet even snel tu endoor speelt, in tegenstelling tot RTS games zoals C&C: Generals, waarbij je snel even een potje speelt. Gelukkig heeft men bij BHG hiermee rekening gehouden en een uitgebreide tutorial gemaakt, bestaande uit zes delen. Zowel de beginnende als ervaren RTS speler kan op zijn eigen niveau instappen wat een hoop ergernis bij de veteranen zal voorkomen. Wij zijn echter bij het begin begonnen.
De eerste keer dat we RoN starten valt vooral de "volheid" van het scherm op. Linksbovenin staan je resources, rechtsbovenin het aantal burgers en steden en onderin heb je de standaard balk met minimap en unit info. Al met al een hoop informatie die de eerste keer op je afkomt. De meeste icoontjes zijn echter bekend uit andere games zoals Age of Empires en Empire Earth, zodat de doorsnee RTS speler snel gewend zal zijn. RoN speelt verder ook als een normale RTS. Je zet je burgers aan het werk, bouwt gebouwen, produceert een leger en kun je je beschaving ontwikkelen naar een volgend tijdperk, niks bijzonders zou je zeggen, maar bij RoN werkt het allemaal net ietsje anders.
Zo zijn er in het begin 5 standaard resources beschikbaar, te weten voedsel, hout, metaal, geld en kennis. Voedsel kun je via een boerderij verdienen, hout via een houthakkerskamp, metaal via een mijn, geld via een karavaan en kennis via de universiteit. Ben je wat verder in tijd opgeschoven en kom je in de "Industrial Age", dan heb je een nieuwe grondstof erbij gekregen, namelijk olie, welk je via een oliebron kan verzamelen. Om het nog leuker te maken liggen er over de hele map speciale resources verspreid. Deze kun je via een handelaar verzamelen en geven je beschaving extra voordelen, zoals goedkopere eenheden, belastingvrij handelen etc. Voor alle resources geldt dat deze oneindig zijn, ze gaan dus niet op.
Het verzamelen van de grondstoffen is echter aan regels gebonden. In RoN heb je namelijk als basis een stad. Een stad is omgeven door een grens (ook wel national border genoemd), binnen deze grens kun je je gebouwen bouwen en zijn je eenheden sterker, net zoals bij Settlers het geval is. Van sommige gebouwen kun je er maar een beperkt aantal plaatsen. Zo mag je maar vijf boerderijen maken en er is in een stad slechts plek voor een universiteit. Voor de houthakkers en mijnwerkers heeft men een andere oplo ing gevonden. Een houthakkerskamp of mijn bieden namelijk plaats aan een beperkt aantal burgers. Nu kun je wel tien houtzagerijen neerzetten, maar daar schiet je niets mee op. Je hebt namelijk ook te maken met de "Commerce Limit" van je beschaving. Deze limiet bepaalt hoe snel je resources kunt verzamelen. Staat de limiet op 90 en haal je voor 125 aan hout binnen, dan gaat er dus 35 hout per keer verloren. Je moet dan ook goed op je commerce limit letten, zo dat je je burgers geen onnodig werk laat doen. De commerce limit kun je echter uitbreiden, iets wat ook geldt voor het aantal steden. Burgers kunnen namelijk, zij het beperkt, nieuwe steden bouwen. Tevens kun je door het bouwen van een houtzagerij, olie raffinaderij, smelter of granary het binnenhalen van de betreffende resources versnellen.