Het wi elen tu en2D en 3D is helaas voor de makers van Crush, niet helemaal nieuw meer. Nintendoheeft het principe immers ook al gebruikt in Super Paper Mario. Deze game zalvoorlopig echter in Europa nog niet op de markt komen, waardoor Crush voor onsin ieder geval de boeken in zal gaan als de eerste 2D-3D wi elgame, mocht hetooit een nieuw genre worden. Het concept is namelijk vernieuwend genoeg omnavolging te krijgen. Crush is een puzzelgame volgens de kla ieke definitie enheeft in de verte wat weg van spellen als Sokoban, Pushover en Loderunner, maaris vooral erg uniek. Het centrale spelelement is, zoals al gezegd, het wi elentu en een 2D- en 3D-weergave. Dit is meer dan het veranderen van eencamerastandpunt, je crusht de wereldnamelijk. Alles wordt in een plat vlak geperst. Platformen die in de verte opde achtergrond te zien zijn, komen ineens dichtbij. Wanneer je erop springt en ontcrusht, sta je ineens op het platformin de verte. Je kunt crushen vanuitvijf verschillende camerastandpunten (alle windrichtingen en van boven), entelkens zorgt het voor een ander soort wereld met nieuwe mogelijkheden enlooproutes. De spelwereld van Crush is geheel opgebouwd uit blokken. Blokkenzijn er in drie soorten, die zich anders gedragen wanneer je crusht maar in 3D allemaal gewoon solidezijn. Zo zijn er blokken waarin je in 2D voorlangs kunt lopen, blokken waar jein 2D alleen op kunt staan en die verder solide zijn, en blokken waar je opkunt staan maar ook voorlangs kunt lopen, en van onder af bovenop kuntspringen. Wanneer je crusht terwijlje voor een solide blok staat, zal je crushniet doorgaan omdat je dan als het ware tu en het blok en het scherm gepletwordt. Je kunt dus alleen crushen alsje voor een blok staat waar je voorlangs kunt lopen, of voor geen enkel blok.Het klinkt aanvankelijk vrij ingewikkeld, maar al snel leer je werken met deverschillende soorten blokken en crushje je een weg door de levels.

Links 3D, rechts gecrusht

Het doel van elk level in crush is het verzamelen van een bepaald aantal kristallen, waarnade uitgang open zal gaan. Vaak is het dan ook nog een hele klus om bij dieuitgang te komen. Naast dit hoofddoel zijn er in elk level ook een tweetalgeheimen verstopt. Met het puzzelstukje speel je nieuwe artwork vrij, met debeker kun je het desbetreffende level in de Trophy Mode spelen. In die modemoet je elk level halen binnen een bepaalde tijd, met een maximum aantal crushes en dien je ook nog allekristallen en geheimen te pakken. Erg pittig!Eenmaal je de basisbeginselen van crush onder de knie hebt, komt het spel al snel met nieuwespelelementen op de proppen. Zo krijg je te maken met ballen die je kunt rollenen vaak als opstapje dienen voor hoger gelegen platformen, gigantischekakkerlakken die je tegen een muur kunt pletten door te crushen en tandwielen die in elkaar haken wanneer je crusht en een mechanisme zullenactiveren.

De levels worden behoorlijk complex naar het einde toe

Het zijn juist die nieuwe spelelementen waar de formule van crush enigszins spaak loopt. Veelspelelementen krijgen nauwelijks de kans om hun kracht te bewijzen, of er staatalweer een nieuw spelelement te wachten dat een extra laag complexiteittoevoegt. Sommige spelelementen zijn zo complex, vergezocht of weinigtoevoegend, dat ze prima weggelaten hadden mogen worden, zoals bijvoorbeeld dewegbrokkelende platformen, alarmklokken, kooien en dezwaartekrachtvermindering. Andere spelelementen bieden juist erg veelpotentieel maar blijven onderbenut, zoals de flinterdunne muren die praktischverdwijnen wanneer je crusht, en deschuine hellingen. De veertig levels die het spel heeft lijken niet te volstaanom de spelformule helemaal tot zijn recht te laten komen. Vooral in debeginfase had je graag wat meer levels gehad die niet al te complex waren, maarwel vernuftig denkwerk vereisten. Nu is het vooral het gebrek aan overzicht inde latere levels, dat de horde vormt, en niet zozeer de ingewikkelde puzzels. Ook de grafische stijl van Crush had beter gekund. Vooralhet hoofdpersonage lijkt niet echt te pa en bij de rest van de game. Hetmannetje is een beetje slungelig en mager, waardoor hij niet echt opvalt in deverder nogal robuuste omgeving. Ook de besturing van het mannetje past niethelemaal bij het spel. Crush had mi chien baat gehad bij een wat meer discretebesturing, omdat je nu soms dingen kunt doen die eigenlijk niet de bedoelingzijn. Zo kun je schuin springen, wat eigenlijk gezien de spelformule niet nodigwas geweest omdat je vrijwel overal met crush-techniekenook kunt komen. De besturing van de camera werkt overigens wel uitstekend. Jekunt de 3D-wereld bekijken vanuit één van de vijf richtingen waarin je ook kuntcrushen, wi elen tu en decamerapunten gaat erg simpel met het D-Pad. Crush is een erg origineel concept met een gemiddeldeuitwerking, maar de originaliteit wint het dit keer ruimschoots. Het spel biedteen geheel nieuwe manier van puzzelen die echt een andere manier van denkenvergt. De schoonheidsfoutjes in Crush zijn mogelijk het gevolg van het feit datook de makers moeten wennen aan zo'n vernieuwend spelconcept. Maar men heeft metCrush in ieder geval de basis gelegd voor een geweldige puzzelfranchise. Alsmen de volgende keer wat minder vergezochte spelelementen introduceert en dekern van de Crush-gameplay beter uit weet te buiten, dan sta ik opnieuw vooraanom het spel in huis te halen.