Ondanks zijn 58 jaar en spierwitte haar lijkt Charles Martinet door zijn bijna kinderlijke enthousiasme meer op een jonge man. Er is geen negatief woord uit de onophoudelijk opgewekte acteur te krijgen. Hij praat snel en veel, vraagt zich af of we al die woorden wel kunnen bijhouden, maar gaat dan toch onverminderd door over hoe dankbaar hij zich prijst voor zijn baan, de fantastische games waaraan hij meewerkt, Nintendo als opdrachtgever en het leven zelf.
De man die al meer dan 20 jaar het beroemdste gamepersonage ter wereld van een stem voorziet, is natuurlijk een profe ional. In zijn Amerikaanse positivisme - "Ik heb zo veel geluk met mijn werk voor Nintendo" - en zijn zen-houding - "Je moet veranderingen accepteren en je aanpa en" - zit ook gewoon de deskundigheid van een geoefend marketingvehikel. Maar je moet wel heel cynisch zijn, wil je een gesprek met Martinet niet iets vrolijker verlaten.
Doodsbang voor andere mensen
In de meeste interviews vertelt Martinet graag hoe hij ooit begon, ook als je er eigenlijk niet naar vraagt. Als jong broekie studeerde hij rechten toen een vriend hem voorstelde zich te richten op acteren. Hoewel Martinet zegt dat hij extreem verlegen was en hij doodsbang was voor andere mensen en al helemaal van publieke optredens, gaf hij het toch een kans. Hij werd prompt aangenomen op de toneelschool, waarna hij (bij)rollen kreeg in het theater, films (The Game) en televisieseries (ER).
Martinet brak pas echt door toen hij auditie deed voor de stem van 'een Italiaanse loodgieter uit Brooklyn' voor een tradeshow waar bedrijven als Nintendo prototypes demonstreren. Hij praatte een auditietape van 35 minuten vol, werd vriendelijk verzocht op te houden met praten en ging ietwat teleurgesteld over zijn eigen prestatie naar het strand. Martinet: "'Dit was het dan', dacht ik toen ik daar stond en over de zee uitkeek. Ondertu en belde de regi eur met Nintendo: 'We hebben onze Mario gevonden!'"
De geweldige grootsheid van Mario
Vijf jaar later vroeg Mario's geestelijke vader Shigeru Miyamoto aan Martinet om zijn held in te spreken in Super Mario 64. "Dat is alweer zeventien fantastische jaren geleden." Naast Mario spreekt Martinet de stemmen in van diens broer Luigi, Wario, Waluigi, baby Mario en baby Luigi, en zo nu en dan van Donkey Kong. Nou hebben deze personages geen van allen diepgaande dialogen, maar er komt wel degelijk vakmanschap bij kijken. "Ik zoek naar de waarheid in elk personage en dat probeer ik over te brengen in hoe ze klinken. Luigi zit bijvoorbeeld vol zelfmedelijden, maar hij is ook wat ondeugend. Wario is boos en gefrustreerd. Dat zijn echte emoties die ik opzoek."
In dat zoeken naar de waarheid en de motivatie van een personage, is al het acteerwerk volgens Martinet hetzelfde. Het verschil zit hem in de manier waarop je dat naar buiten brengt. "In films hoef je die waarheid en de subtext alleen te denken en dan breng je het al over. In het theater moet je die waarheid fysiek uitdragen, ook in je stem. Acteerwerk voor videogames met personages als Mario is nog veel expre iever. Je moet emoties explosief uitroepen. Het moet groots zijn en helder. Dat lijkt mi chien simpel, maar je moet geluiden en gevoelens meteen goed overbrengen. Ik vind die grootsheid van Mario altijd geweldig!"
Een hond die achter een stok aanrent
Zijn oudere stemopnames gebruikt hij in zijn werk als referentiepunt op momenten dat hij 'afdwaalt'. Naar eigen zeggen krijgt hij wel degelijk de kans van Nintendo om nieuwe ideeën uit te werken, maar uiteindelijk gaat het vooral om het neerzetten van een herkenbaar geluid. "Het is een creatief proces waarvoor ik mensen bestudeer. Maar als je eenmaal begint, gooi je dat grotendeels weg. Dan ben je net zo doelgericht als een hond die op het strand achter een stok aanrent. Als ik een stem inspreek, denk ik niet meer na over al die andere dingen. Mario's 'waarheid' is blijdschap. Zijn blijdschap is in al die jaren onveranderd, van de eerste game tot Super Mario 3D World. Dat zal niet snel veranderen en dat geldt ook voor zijn stem."
Een uitdaging hoeft zijn werk niet te zijn, vindt Martinet. "Het moet vooral leuk zijn en ik moet geïnspireerd blijven. Natuurlijk denk ik na over mijn eigen ontwikkeling als stemacteur, maar ik word omringd door ongelooflijk creatieve mensen, daar haal ik nieuwe inspiratie uit. Kijk, wat ik doe is geen onderzoek naar kanker en het is geen neurochirurgie. Ik creëer lichtvoetige dingen. Ik heb veel geluk dat ik op die manier mijn creativiteit kwijt kan en iets kan bijdragen aan de vreugde van anderen." Over het resultaat is hij altijd tevreden: "Nintendo weet precies wat werkt. Als ik de games later zelf speel en ik hoor hoe de personages en al hun geluiden bij elkaar pa en, word ik echt gelukkig."
Nog generaties lang geluk
Steeds meer games maken gebruik van de stemmen van bekende Hollywood-acteurs. Martinet wil zich daar niet druk om maken. "Als je kinderen hebt, weet je dat zij niet van veranderingen en grote verra ingen houden. Dat geldt ook voor volwa enen. Het stemacteerwerk van sterren haalt banen weg bij echte stemacteurs, maar zo zit de markt nou eenmaal in elkaar en dan moet je je gewoon aanpa en en hard blijven werken. Ik ben er van overtuigd dat goed stemacteerwerk altijd weer terugkomt en meer zal worden gewaardeerd."
Als persoonlijk voorbeeld noemt hij reality-televisie, het enige onderwerp waarin we een lichte afkeer bespeuren. "Goede acteurs die ik ken moeten daarom genoegen nemen met mindere rollen. Downgrading heet dat. Maar daar moeten we mee om leren gaan. Als we dat niet zelf kunnen veranderen, moeten we dat niet ons geluk laten bepalen. Aan de andere kant: ik ben zelf ook zo'n kind dat niet zo veel van verandering houdt."
Martinet hoopt daarom nog minstens 30 jaar de stem van Mario te blijven. "Ik doe mijn best om jong en gezond blijven. Hoe ouder je wordt, hoe sneller de tijd helaas gaat. Daarom moet je elke dag stil staan bij dingen die belangrijk zijn. Voor mij is dat de inspiratie die ik uit Mario haal. Ik probeer zelfs in het echt meer als Mario te zijn: hij is verliefd op het leven en hij geeft niet toe aan angsten. Ik hoop dat zijn personage mij overleeft en nog generaties gelukkig maakt. Ik ontmoet mensen die de games hebben gespeeld als kind en de nieuwste game nu spelen met hun eigen kinderen. Dat vind ik heel mooi. Mi chien dat na die 30 jaar iemand anders het van mij overneemt, maar dat mijn stemopnamen blijven bestaan. Hopelijk ook voor altijd!"