Zo’n ma ale ‘ontslagronde’ van games zagen we niet eerder en dit heeft veelal te maken met de eindeloze update-noodzaak en moeheid van ontwikkelaars bij de toenemende hoeveelheden vereiste aanpa ingen. Apple voegt bij elke update van iOS nieuwe mogelijkheden voor ontwikkelaars toe, maar daarbij ook nieuwe obstakels. Zo garanderen bugs in Game Center en audioperikelen in iOS 9 dat complexe games compleet crashen. Premium games zijn veelal complexe stukjes software en het updaten ervan is een dure aangelegenheid.
En als je bedenkt hoeveel een premium game nog oplevert op iOS en Android, dan begrijp je dat EA en Disney, beide happig op bezuinigingen, simpelweg de stekker uit projecten trekken. Ter illustratie: er werkten ongeveer 25 mensen aan Ma Effect Infiltrator (iOS, Android) en zou EA dit team nog twee maanden aan het werk moeten zetten voor een update, dan kost een crashende game een kleine 75.000 euro om te fixen. Daarvoor moet EA de game nog 12.500 keer verkopen op iOS, wat een té grote opgave is in een door free-to-play gedomineerd app-landschap. Je kunt je voorstellen wat EA besluit als het niet om één maar om tien of zelfs twintig premium games gaat. Het nieuws van de laatste week leert ons drie le en.
Les 1: Ontwikkelaars zijn klaar met premium games op mobiel
Juist de spellen die de App Store en de iPhone zo aantrekkelijk maakten als gameplatform sneuvelden als eerste en werden verwijderd. Denk aan games als Flight Control (Firemint, gekocht door EA), Star Defense en God Finger (ngmoco, gekocht door DeNA) of de heerlijke port van Monster Hunter (Capcom). Laatstgenoemde game kun je nog downloaden als je die hebt aangeschaft, maar Capcom geeft aan dat de game niet werkt (en gaat werken) onder iOS 9. De speciale edities van Monkey Island zijn inmiddels terug in de downloadgeschiedenis van kopers, maar de games biedt Disney niet meer aan in de App Store.
Door de perikelen met verwijderde games krijgen premium games het nog moeilijker, want naast tegenvallende verkopen is het vertrouwen dat je ze kunt blijven spelen na aankoop ver gedaald. Het bewijst bovendien hoezeer je media leent op iOS in plaats van koopt, iets waar Android-gebruikers minder last van hebben. Uiteraard hebben gebruikers en ontwikkelaars op dat platform hun eigen problemen, want op Android worden veel minder kwaliteit pellen aangeboden en verkocht. Google Play – waar kinderen waarderingen uitdelen als stickers in een plakboek – is een ware hel voor ontwikkelaars en zodoende ook voor gamers. Google cureert het aanbod niet of nauwelijks en hierdoor lijkt Google Play meer op een online spelletje ite voor kinderen dan op een App Store.
Les 2: Free-to-play domineert mobiele appstores
Inmiddels staan veel van de verdwenen apps van iOS weer op de aankoopgeschiedenis van gebruikers in iTunes. Zelfs oudere games die al eerder verdwenen verschijnen hier, wat opvallend is omdat veel ervan niet meer werken met nieuwere versies van iOS. De paniek van de laatste paar weken (zie discu ies op Pocketgamer.co.uk en TouchArcade) deed ontwikkelaars besluiten om de ‘verlaten’ games opnieuw te uploaden bij Apple. Mosterd na de maaltijd, want de markt is zodanig veranderd, dat veel premium games en ports eigenlijk niets meer te zoeken hebben op Google Play en in de App Store.
In de toekomst zullen bedrijven als Disney, EA en Telltale wel even nadenken voordat ze een premium game lanceren op iOS of Android. Dat is jammer, want games als The Walking Dead, Monkey Island, XCOM en The Banner Saga verschenen juist op mobiele apparaten dankzij het vertrouwen van ontwikkelaars in de platformen. Dit vertrouwen verdwijnt, temeer doordat er zo ongelooflijk veel te verdienen valt met een ander type app, voor een immens grote doelgroep: iedereen buiten de traditionele gamers om. Ter vergelijking: Cro y Road is gemaakt in drie maanden, door drie personen. In de eerste drie maanden na lancering had de Frogger-kloon tien miljoen dollar aan advertentie-inkomsten opgebracht. Dit met ongeveer vijf miljoen downloads op iOS.
Begin 2015 hopte Cro y Road Google Play in, en de teller stond hier binnen een jaar op tu en de 50 en 100 miljoen downloads. Niet slecht voor een kloon van een spel uit 1981. Deze ontwikkeling heeft een zichtbare invloed op premium games op iOS en Android. In vergelijking met casual games leveren ambitieuze premium games bar weinig op. XCOM en The Banner Saga zijn nog beschikbaar in de digitale winkels, maar ze leverden tot op de dag van vandaag nog geen fractie op van wat Cro y Road in minder dan een half jaar genereerde. Een vergelijking met Candy Crush, dat ongeveer drie en een half miljoen dollar opbrengt in een dag, is al helemaal niet meer te maken.
Les 3: Echt gamen doe je tegenwoordig op console en pc
Geen wonder dat Konami en Disney hun geld tegenwoordig inzetten op simpele games in plaats van grote titels. Konami is eerlijk en vertelt dat inderdaad de grotere projecten minder aandacht krijgen en dat Pachinko-hallen en gokkasten met populaire Konami-thema’s nu voorrang krijgen. Er zit geld in de gokwereld en daar moeten creatievere uitspattingen zoals verhaalgedreven games voor wijken. Het negatieve effect van casual games op de AAA-industrie is niet te ontkennen en kan nare gevolgen brengen in de toekomst. Op mobiel nekt het momenteel de premium-industrie, wat zonneklaar is door de laatste ontwikkelingen. Gelukkig hebben we onze consoles en pc’s nog.
Op console verschijnen de komende tijd nog voldoende kwaliteitstitels, ondanks de slinkende winstmarges ten opzichte van casual games. Studio’s als Rockstar, CD Projekt, Ubisoft en zelfs EA bewijzen eigenlijk door het uitbrengen van kwalitatieve games in moeilijke tijden dat winst niet het enige oogmerk is. Games zijn nog steeds een pure en fiere vorm van entertainment. En verdien je met één titel niet genoeg, dan zal je moeten bijbeunen. CD Project doet het met Gog.com, voor Valve is de productie van games dankzij Steam al geruime tijd bijzaak. Andere studio’s schroeven noodgedwongen de productie omhoog. Begin volgend jaar mogen we daarom al genieten van een nieuwe Far Cry. Helemaal niet verkeerd.
Het zijn casual games die de ranglijsten domineren en het grote geld binnenbrengen op Android en iOS. Apps vormen, vooral voor jongeren, het nieuwe tv-kijken en apps downloaden is het nieuwe zap-gedrag – om die reden downloaden miljoenen gebruikers de meest simpele apps. Dat deze vaak zijn gebaseerd op de allereerste en eenvoudigste games, is een mooie ode aan de kla ieke titels van weleer. Gelukkig hangen kinderen nog niet à la Idiocracy (Mike Judge, 2006) op een bank, kijkend naar ‘Ow my balls’ en komt er nog geen Gatorade uit de kraan. Energiedrankjes staan al onder verscherpt toezicht en tal van ouders verwijderen reeds alle casual games behalve Minecraft van mobiele telefoons. Zodoende zien we een golfbeweging en zijn we eigenlijk terug bij de basis: kinderen spelen weer met Lego. Op het gebied van premium games is zelfs een hele gezonde trend zichtbaar: hier zijn de pc en console weer heer en meester.
Met het einde van het jaar in zicht kun je bij ons weer genieten van toplijsten, die bewijzen dat er op pc en console nog jarenlang zorgeloos te gamen valt. Daarbij wordt de kwaliteit alleen maar beter, want de inzet is voor bedrijven hoger dan ooit. Met een team van 250 man minder winst maken dan een team van drie man deed met een casual game? Dat wil geen enkele ontwikkelaar (te vaak) meemaken.
De meeste van de verdwenen premium games zijn weer te downloaden als je ze hebt gekocht op iOS. Dit geldt onder andere voor games van SEGA, Disney, EA en Capcom. Hoewel de games te downloaden zijn, is de kans groot dat ze niet meer werken op je huidige versie van iOS. Je krijgt van Apple geen geld terug, maar meestal wel een voucher voor gratis muziek als je een poging onderneemt. Voor de (muziek)liefhebber dus.