Lees het eerste deel van deze terugblik hier.
De lancering van de Nintendo 64 betekende dat Donkey Kong zijn debuut in 3D moest maken. 2D was met zo’n krachtige spelcomputer niet meer genoeg. De overstap kwam in 1999 met de lancering van Donkey Kong 64. Qua personages was er weinig mis met de titel. Donkey, Diddy Kong en K. Rool waren terug en er werden zelfs drie nieuwe apen geïntroduceerd. Met de grafische vooruitgang verdween echter de perfecte platformgameplay van Donkey Kong en zou de serie nooit meer hetzelfde zijn.
Daarnaast veranderde meer aan de gameplay. Waar het verzamelen van items in de Donkey Kong Country-serie optioneel was, met uitzondering van Donkey Kong 3, was het vinden van verschillende soorten items in Donkey Kong 64 e entieel om het spel uit te spelen. Om toegang te krijgen tot nieuwe levels en eindbaasgevechten moesten spelers bananen in de verschillende levels vinden, munten verzamelen en wapens kopen.
Donkey Kong 64
Kritiek
Donkey Kong 64 werd een grote verzameltocht, wat voor veel kritiek onder gamers zorgde. Veel fans vonden dat het spel door de overvloed aan te verzamelen items teveel afstand had genomen van de eerdere Donkey Kong-games. Wel verkocht het spel meer dan vijf miljoen keer. Meer dan Donkey Kong Country 2 en 3. Uiteindelijk zou Donkey Kong 64 de laatste goedverkopende Donkey Kong-titel zijn. Wat zeker niet meehielp, was dat Rare in 2002 door Microsoft werd gekocht. Voortaan zouden de games van de ontwikkelaar alleen nog op de Xbox uitkomen.
Met het verdwijnen van Rare als ontwikkelaar raakte Donkey Kong tijdelijk in een grote identiteitscrisis verzeild. In 2004 verscheen Donkey Konga op de GameCube, een ritmegame van Namco. De hoofdrol was weggelegd voor Donkey Kong, maar in feite had Nintendo ieder personage er wel in kunnen stoppen. Het maken van een muziekgame betekende dat de controller er niet meer aan te pas kwam, maar dat spelers op de meegeleverde bongo-set moesten slaan. Een ritmegame rond Donkey Kong, veel schaamtelozer kon het niet. Geen platformgameplay meer, en geen normale controller meer. En het stopte niet bij één deel. Van Donkey Konga zou nog een tweede en een derde deel verschijnen, maar die laatste kwam gelukkig alleen in Japan uit.
In 2005 deed Donkey Kong met Donkey Kong: Jungle Beat gelukkig weer een stap in de richting van het platformgenre. Wel werden gamers geforceerd de game met de bongo’s te spelen. Door hierop te slaan kon Donkey Kong naar de zijkant bewegen en springen. Critici waren lovend over de besturing. De game was aan de ene kant laagdrempelig en dus geschikt voor nieuwe gamers, maar aan de andere kant kende het spel een combosysteem dat ook hardcore gamers aan zou moeten trekken. Combosysteem of niet, gamers waren niet blij met de besturing. En dit was een van de redenen waarom Jungle Beat geen succes werd.
Donkey Kong Country Returns
Donkey Kong is terug
De GameCube was inmiddels aan zijn eind toe. Nintendo lanceerde zijn volgende console in 2006: de Nintendo Wii. Ook dit platform zou in eerste instantie geen goed nieuws zijn voor de Donkey-Kong reeks. In 2008 verscheen Donkey Kong: Barrel Blast op de spelcomputer, een racegame die aanvankelijk zou verschijnen op de GameCube. Het zou niet meer worden dan een slechte kloon van Mario Kart. De game verkocht slechts 600.000 exemplaren, een dieptepunt in de serie. In 2009 kreeg Donkey Kong Jungle Beat een remake op de Wii, maar ook dat werd geen hit.
Om Donkey Kong weer succesvol te maken hoefde Nintendo maar een ding te doen: teruggaan naar de roots van Donkey Kong. Want wat maakte Donkey Kong Country nu zo succesvol? Unieke 2D-platformgameplay. Na vele jaren realiseerde Nintendo zich dat eindelijk ook. Tijdens de E3 dit jaar kondigde Nintendo Donkey Kong Country Returns aan, dat ontwikkeld wordt door Retro Studios en nog dit jaar op de Wii verschijnt. E entieel is dat het spel het houdt bij 3D-achtergronden. Dat betekent dat de vertrouwde 2D-platformgameplay eindelijk terug is. Donkey Kong Country Returns zal daarnaast veel traditionele elementen uit de Donkey Kong Country-serie herintroduceren, waaronder bananen en KONG-letters. Spelers kunnen het spel besturen door de Wii Remote te kantelen en de knoppen te gebruiken. Net als vroeger dus. Het heeft even geduurd, maar Donkey Kong is terug!