In deze rubriek vertellen Gamer.nl-redacteuren over de game die het afgelopen jaar de meeste indruk op ze heeft gemaakt. Vandaag: Arthur met Viewfinder.

2023 was het jaar dat ik moest stoppen met gamen. Maar daarover later meer.

Als games en het klimaat al een relatie hebben, dan is het een ongemakkelijk huwelijk: de game-industrie is behoorlijk vervuilend en initiatieven van grote bedrijven om iets te doen aan hun uitstoot variëren van best creatief tot ordinaire greenwashing. In de meeste games zelf bestaat het onderwerp gewoonweg niet. Spellen spelen zich met grote regelmaat af in uitgestorven werelden en de apocalyps is in games even normaal als het concept ‘maandag’, maar klimaatverandering en de rol van de mens daarin? Hoogst, uiterst, tergend, pijnlijk zeldzaam.

Twee uitzonderingen afgelopen jaar waren Terra Nil en Viewfinder. De eerste is een citybuilder, of eigenlijk eerder het tegenovergestelde: je herstelt het ecosysteem op plekken waar de grond volledig is leeggeslurpt. Ik zou willen dat ik die game had gespeeld, want het klinkt tof en de reviews zijn goed – maar dit jaar ben ik weinig aan gamen toegekomen, waarover zo dus meer.

Cli-fi

Viewfinder heb ik wél gespeeld. De game draait om min of meer hetzelfde concept als Terra Nil: je duikt in het onderzoek van vooraanstaande wetenschappers die jarenlang alles op alles hebben gezet om klimaatverandering terug te draaien. Dat doe je in een zonnige simulatiewereld. De paar momenten die je buiten de simulatie doorbrengt maken meteen duidelijk waarom dat is: door het raam krijg je een duister, dor uitzicht op wat meer lijkt op Mars dan op onze aarde.

Wat je vervolgens doet in Viewfinder is met je fotocamera in de aanslag een reeks puzzels oplossen. Het is Portal meets Polaroid: elke foto is een poort naar een stukje wereld. Je maakt snapshots om hele levels te veranderen, stapt ín de foto en vindt zo een uitweg. Viewfinder is zo’n game die je moet zien om het te snappen, met puzzels die je grijze massa laten zweten. Een goede game, met eigenlijk maar twee minpunten: de irritante voice-over die (gelukkig alleen in de eerste helft) de oren van je kop lult, en het feit dat de game niet véél meer puzzels heeft. Viewfinder is gebouwd op een grandioos concept, maar gemaakt door zo’n klein team dat de mankracht er waarschijnlijk niet was om meer uit alle creatieve ideeën te halen – om er, kortom, een Portal van te maken. 

Klimaatverandering is niet meer dan aankleding voor de puzzels. Waar Terra Nil in de kern een klimaatverandering-game is – je draait letterlijk het spoor van vernieling terug dat de mens heeft getrokken – had Viewfinder een totaal ander verhaal kunnen hebben zonder de gameplay ook maar iets te veranderen. 

Maar eigenlijk maakt dat geen reet uit. Het feit dát Viewfinder het allerbelangrijkste onderwerp van deze tijd überhaupt erkent is al iets. Het is ‘cli-fi’, climate-fiction. Nu de gevolgen van een opwarmende aarde zichtbaar beginnen te worden, nu we vroeg of laat allemaal te maken krijgen met die gevolgen, nu vervuilende bedrijven nog steeds hun gang mogen gaan en daar zelfs overheidsgeld voor krijgen, blijven games het onderwerp grotendeels negeren. Waarom? Ik snap het verweer van escapisme, maar bij een medium dat van oorlogen naspelen een verdienmodel maakt gaat die vlieger echt niet op. Bovendien: cli-fi hoeft niet alleen maar kommer en kwel te zijn, zie Terra Nil. Games zijn fantaseermachines: ze kunnen van een loodzwaar onderwerp iets moois maken.

Hopeloos

Dat ik hier over Viewfinder schrijf, zegt desondanks meer over mijn jaar dan over het weergaloze gamejaar dat zich de afgelopen twaalf maanden schijnbaar heeft voltrokken. Viewfinder is geenszins de beste game van 2023. Denk ik, althans: ik ben nooit toegekomen aan Baldur’s Gate, Super Mario, Zelda, Alan Wake 2 en A Highland Song. Wel aan Starfield, maar goed, dat was Starfield.

Het was een hopeloos jaar. Politiek (een kabinet liet zichzelf vallen over een verzonnen probleem – en toen kwamen de verkiezingen), humanitair (naast de ene verschrikkelijke oorlog kwam die andere er nog bij – en dat is alleen nog maar in het Westen), maar ook persoonlijk: de vriendin van een van mijn beste vrienden overleed, mijn relatie eindigde en ik raakte overspannen. 

Daar kan ik lang en kort over zijn, maar relevant hier is: ik kan niet meer gamen. Plaatsnemen voor een tv met een controller in de hand betekent dat ik bad ga. Het is een fysieke reactie op te veel prikkels, of misschien is het iets anders, ik weet het niet. Het laat zich lastig omschrijven, maar het komt erop neer dat ik halverwege Cocoon – nog zo’n fantastisch spel naar verluidt, gemaakt door een paar van mijn favoriete spellenmakers – heb moeten concluderen dat games op dit moment een no-go zijn. Juist nu ik alle tijd heb, omdat werken er ook even niet in zit.

Viewfinder kwam ergens tussen alle chaos van dit jaar uit. Het was een game waar ik al jaren naar uitkeek, en het is het laatste toffe spel dat ik dit jaar heb uitgespeeld. In een hopeloos jaar was het ook een hopeloze game, over klimaatverandering after the fact, wanneer het al te laat is. De wetenschappers in de game werken aan hoop, om er na jarenlang zwoegen achter te komen dat die er niet is. 

©GMRimport

Het is ook een game die uitkwam in een jaar waar zoveel uitkwam dat ie ondersneeuwde. Viewfinder verdient daarom extra aandacht, waarvan akte. Op naar een beter 2024.

Xbox-hoofd Phil Spencer heeft zich voor het eerst in lange tijd uitgelaten over de huidige multiplatformstrategie van het bedrijf en hoe consoles daar onderdeel van uitmaken.

Hoewel Microsoft al sinds de overname van Minecraft-ontwikkelaar Mojang games in die reeks op alle platforms uitbrengt, vinden ook steeds meer andere spellen hun weg naar concurrerende consoles. Vorig jaar kwamen titels als Hi-Fi Rush en Sea of Thieves naar PlayStation 5 en Grounded en Pentiment naar Switch. Daarbij staan aankomende spellen als Indiana Jones and the Great Circle, The Outer Wilds en Doom: The Dark Ages ook gepland voor PS5 en het bedrijf heeft inmiddels zelfs bevestigd dat het spellen op Switch 2 zal uitgeven.

In een onlangs afgenomen interview met Gamertag Radio heeft Xbox-baas Phil Spencer zijn visie op de multiplatformstrategie gegeven en verteld of Xbox-hardware wel toekomst heeft binnen die strategie. "Ik wil dat mensen hardware kiezen gebaseerd op de mogelijkheden van de hardware en hoe dat past binnen de keuzes die ze maken over waar ze willen spelen. We willen dat onze hardware wint op basis van de hardwaremogelijkheden die we hebben."

Hij vervolgt: "Het verschil dat we de afgelopen twintig jaar hebben gezien - en ik vind dat positief omdat ik een verleden heb met gameontwikkeling - is dat we games vooropstellen, niet het platform. De meeste games waar jij en ik over praten draaien op vele verschillende platforms. Dat zijn de games die het meeste succes ogen, de games die bovenaan de verkooplijsten staan. Ik wil een platform creëren dat in dienst staat van deze ontwikkelaars, de ontwikkelaars die mensen op elk scherm willen bereiken."

Spencer benadrukt dat hoewel er meer en meer Xbox-games op andere systemen zullen verschijnen, er een toekomst is voor Xbox-hardware. "Onze hardware ligt ten grondslag aan wat Xbox is. Het woord 'box' zit immers in onze merknaam. Ik zie hardware als een essentieel onderdeel van wat we doen, maar we willen games niet weghouden van andere plekken. Laten we innovatieve hardware bouwen waar mensen graag op willen spelen, of dat nou in hun handen is, op de televisie of op andere plekken."

Toch is er geen twijfel meer over mogelijk dat er steeds meer Xbox-games naar andere systemen komen: "We houden van ons platform en onze hardware, maar we gaan geen muren bouwen zodat mensen alleen daar van onze geweldige games kunnen genieten. Of het nou in de cloud, op pc, op een handheld, een telefoon of PlayStation is. Niet alleen PlayStation, ook Nintendo, we houden ook van wat we op Steam doen. Dus verwacht dat onze games absoluut op meer en meer plekken zullen verschijnen."

Xbox-baas Phil Spencer heeft benadrukt dat Microsoft van plan is om Xbox-games naar Nintendo Switch 2 te brengen.

Dat meldde hij in een interview met Gamertag Radio, waarin hij vertelde dat hij contact onderhoudt met de directeur van Nintendo. "Ik mail met Furukawa-san, de CEO van Nintendo. Ik heb hem gefeliciteerd (met de Switch 2-onthulling) en hem verteld dat mijn oude ogen het grotere scherm kunnen waarderen."

Spencer vervolgt: "Nintendo, hun innovaties, wat ze betekenen in deze industrie... ik moedig hun moves altijd aan. Ze hebben een korte video (voor de Switch 2-onthulling) getoond, en ik weet dat we later meer details krijgen. Ik kijk er erg naar uit om ze te ondersteunen met onze games, en ik vind ze een belangrijk onderdeel van deze industrie."

Hij voegde er aan toe: "Met wat er tot nu toe bekend is gemaakt is het moeilijk om alles precies te begrijpen, maar wie durft er tegen het succes van dat team te wedden? Ze zijn meesters in wat ze doen. Switch is een gigantisch succes en ik denk dat de Switch 2 dat ook wordt."

Het is geen grote verrassing dat Spencer toegeeft dat Microsoft Switch 2-games gaat uitbrengen. Het bedrijf bracht altijd al sommige games op meerdere platforms uit - waaronder Minecraft - en heeft ook afgesproken Call of Duty minstens tien jaar naar Nintendo-platforms te brengen. Sinds vorig jaar brengt het bedrijf steeds meer games die voorheen console-exclusief waren op Xbox naar andere systemen. Daarnaast gingen er onlangs diverse geruchten over aankomende Switch 2-games van Microsoft, waaronder Halo: The Master Chief Collection en Microsoft Flight Simulator 2024.