Final Fantasy 16 heeft het karakter van een blockbuster

Lees hier alle Favorieten van de redactie.

Final Fantasy heeft in 35 jaar tijd zo’n grote schare fans opgebouwd, dat de serie continu onder een vergrootglas ligt. In tegenstelling tot veel andere in Japan ontwikkelde rpg’s hangen er rondom elk nieuw deel torenhoge verwachtingen, te danken aan het feit dat Final Fantasy ooit synoniem stond voor innovatie. Die indrukwekkende geschiedenis heeft een luidruchtige minderheid van ‘gatekeepers’ voortgebracht: een groep koppige fans die precies denkt te weten wat een Final Fantasy-game maakt en wat niet. 

Alleen al het feit dat Final Fantasy 16 – dat in de eerste helft van 2023 uitkwam – zich meer op actie richt dan voorgaande delen en spelers besturing gaf over ‘slechts’ één personage, was een schop tegen het zere been van veel conservatieve fans. Bovendien leek producer Naoki Yoshida zich meer dan ooit op een westers publiek te richten, wat de weerstand alleen maar vergrootte.

Gelukkig wist ik in de aanloop naar Final Fantasy 16 wel beter, waardoor ik al die voorbarige kritiek met een korreltje zout kon nemen. Dat kwam omdat ik in Parijs al zo’n vier uur van de game kon spelen en toen al dolenthousiast was geworden over de nieuwe richting die Yoshida insloeg. Dat enthousiasme was ook terecht: Final Fantasy 16 straalt een mate van zelfvertrouwen uit die ik binnen de franchise lang niet meer had gezien.

Onmiskenbaar Final Fantasy

Final Fantasy 16 slaat met zijn volwassen en Game of Thrones-achtige setting weliswaar een andere richting in, maar dat maakt de game er niet minder Final Fantasy op. Wie de game langer heeft gespeeld dan de twee uur durende proloog (lees: demo), zal het hier grotendeels mee eens moeten zijn. Juist de over-de-top gevechten, indrukwekkende setpieces, puike animepersonages, berijdbare Chocobo’s en belangrijke rollen voor summons als Ifrit en Bahamut maken deze titel onmiskenbaar Final Fantasy. Maar bovenal pakt de game uit met een traditioneel groots en gedurfd verhaal, op een niveau dat we wat mij betreft niet meer hebben ervaren sinds Final Fantasy 10.

Final Fantasy 16 draait om protagonist Clive Rosfield, een voormalige prins en beschermheer van het gewest Rosaria, gelegen in het mateloos fascinerende continent Valisthea. Clive is een Bearer, iemand met de gave om magie te gebruiken zonder daarvoor afhankelijk te hoeven zijn van de acht Mothercrystals die verspreid liggen over het land. Op zijn vijftiende levensjaar maakt Clive een groot familietrauma mee, waarbij hij getuige is van een brute moord op zijn vader en jongere broer tijdens een invasie van het aangrenzende gewest Sanbreque. Niet lang daarna wordt hij verstoten door zijn narcistische moeder en verbannen uit het koninkrijk van Rosaria.

Wanneer de verstoten Clive ondervindt hoe Bearers in de wereld van Valisthea worden gediscrimineerd, sluit hij zich aan bij een beweging die vastbesloten is om zich te verzetten tegen de hiërarchische samenleving van het continent. Vanaf dit moment ontvouwt zich een verhaal dat zowel episch en bovennatuurlijk als realistisch en menselijk is. Het spel bevat bijvoorbeeld verschillende verwijzingen naar problemen uit de echte wereld, zoals dwangarbeid (de rol van Bearers) en klimaatrechtvaardigheid (de uitbuiting van de Mothercrystals door mensen).

Final Fantasy 16 is door dit soort thema’s een zwaarbeladen game, maar bevat tegelijkertijd genoeg lichtpunten door een cast met hoopvolle personages, die door ijzersterk schrijf- en stemwerk levensecht overkomen. Hoewel Clive er angstaanjagend uitziet, is hij in werkelijkheid verrassend bescheiden en wijs voor zijn leeftijd. Zijn jeugdvriendin Jill, die soortgelijke traumatische ervaringen heeft meegemaakt als Bearer, ontwikkelt zich gedurende de game tot een rechtvaardige en daadkrachtige vrouw. Dan heb je ook Cid, de leider van hun verzetsgroep: een 44-jarige thirst trap van een man met een geweldig gevoel voor humor. Cid is dankzij zijn onvergetelijke oneliners nu al een van de meest memorabele personages in de geschiedenis van Final Fantasy. Eerlijk gezegd ben ik nog steeds teleurgesteld dat stemacteur Ralph Ineson niet eens in aanmerking kwam voor een GOTY-award.

Wel of geen rpg?

De meeste fans verwachtten al dat het vroeg of laat ging gebeuren, maar Final Fantasy 16 is dus de eerste game binnen de reeks met een volledig actief gevechtssysteem. Deze nieuwe aanpak, in combinatie met enkele opvallende andere ontwerpkeuzes van Yoshida en zijn team – zoals het weglaten van statuseffecten en het beperken van personalisatie-opties voor wapens – wakkerde een hardnekkige discussie aan op het internet. Is Final Fantasy 16 nog wel een role-playing game? Hoewel ik die vraag nogal ongenuanceerd vind (er bestaat zoiets als een actie-rpg), valt het niet te ontkennen dat er een schril contrast bestaat tussen de gameplay van vroeger en nu.

Toch is het lastig om níét van het gevechtssysteem van Final Fantasy 16 te houden. Naast de typische hack ’n slash-gameplay met een zwaard onderscheidt de game zich met zogezegde Eikon-vaardigheden: unieke spreukencombinaties waartussen Clive kan schakelen en die spelers gedurende het verhaal kunnen aanpassen en versterken. Deze vaardigheden zijn niet alleen stuk voor stuk visuele spektakels vanwege hun buitensporige particle effects, maar het snelle wisselen tussen verschillende vaardigheden en het grote effectgebied ervan leveren ook fantastische adrenalinekicks op. Een gevoel dat wat mij betreft te vergelijken is met de betere actiegames van de afgelopen jaren, zoals Devil May Cry 5 en Bayonetta 3.

Wat betreft baasgevechten overtreft Final Fantasy 16 zowat elke actiegame die ik heb gespeeld. Hoewel de uitdaging in de gevechten tegen de welbekende summons (hier Eikons genoemd) wat te wensen overlaat, zijn ze qua schaal en technologisch vakmanschap ongeëvenaard. 

Tijdens het halfuur waarin ik het opnam tegen het personage Hugo Kupka en zijn gigantische summon Titan, had ik constant kippenvel en kon ik me nauwelijks voorstellen dat het spel dit moment nog zou overtreffen. Maar ik vergiste me: niet veel later vocht ik tussen de sterren als Ifrit tegen de drakengod Bahamut. Regisseur Yoshida gooide voor dit gevecht echt alle remmen los, inclusief een volle lading van Bahamut’s Zettaflare: de krachtigste spreuk uit het Final Fantasy-universum die slechts één keer eerder voorkwam in een game.

Blockbuster

Het grootschalige verhaal en de bloedstollende gevechten in Final Fantasy 16 laten duidelijk zien wat Yoshida met deze titel voor ogen had: een Final Fantasy-game met het karakter van een blockbuster. Dat daarvoor meerdere basics van de serie moesten sneuvelen, zoals beurtelingse gevechten en uitgebreide personalisatie-opties voor wapens, was in de ogen van de regisseur een noodzakelijke prijs om te betalen. Zonder deze keuzes van Yoshida en zijn team zou Final Fantasy 16 namelijk niet het spektakel zijn geweest dat het nu is, met indrukwekkende eindbazen die zonder twijfel in de eregalerij van 2023 behoren. 

Toch blijf ik erop hameren dat het DNA van Final Fantasy ook in dit zestiende deel echt volop aanwezig is. De game omvat het klassieke gevoel van de serie: pompeus en vol ongeremde emotie. En dan wordt 2024 ook nog eens opnieuw het jaar van Final Fantasy, met het langverwachte Final Fantasy 7 Rebirth dat al in februari uitkomt! Hoewel het voor de hand ligt dat fans met een voorliefde voor nostalgie deze game een stuk meer waarderen, heeft Final Fantasy 16 hoe dan ook de lat hoog gelegd voor Rebirth. Het is een lange tijd geleden dat een Final Fantasy-verhaal en -wereld zó goed tot hun recht kwamen.