Het rts-genre is bezig met een renaissance, nu ook op console

Rts-games genieten niet meer van dezelfde status als voorheen. Er zijn zeker nog grote franchises zoals Total War, maar diverse IP’s keren pas na meer dan tien jaar afwezigheid terug, als dat überhaupt al gebeurd: minstens zoveel rts-reeksen lijken van de aardbodem verdwenen. Het staat in sterk contrast met de jaren 90 en 00, toen er haast elke week wel een nieuwe Age of Empires-kloon te spelen was.

De laatste tijd lijkt er langzaam maar zeker verandering in de situatie te ontstaan. De komst van nieuwe games uit grote frachises, zoals Company of Heroes 3 en het aanstaande Homeworld 3, samen met kleinschalige pogingen binnen het genre, zoals Minecraft: Legends, maken duidelijk dat er nog genoeg liefde is voor het genre – zowel bij ontwikkelaars als bij gamers Als het aan mij ligt is het dan ook de hoogste tijd voor een fatsoenlijke comeback van de gloriedagen van het rts-genre. Consoles mogen daarbij zeker niet worden vergeten!

De gouden eeuw

Puur naar gameplay kijkend, zijn real-time strategy-games op het eerste gezicht niet zo complex. Je wint door een basis, samenleving of heel land uit te breiden en te upgraden. Dit doe je door middel van het vernietigen van tegenstanders met grote legers en het vergaren van verschillende soorten grondstoffen. Maar het zijn juist de kleine details die rts-games zo gedetailleerd maken en er voor zorgen dat Starcraft 2 zelfs dertien jaar later nog een populaire e-sportgame is. Welke eenheden je bouwt in welke volgorde en op welke manier je een tegenstander vast kunt zetten, zijn de aspecten die het zo verdraaid leuk maken.

Veel spelers zoals ik hebben de oude gloriedagen van rond de millenniumwisseling meegemaakt met verouderde en bijna beige gekleurde pc’s. Klassiekers als Warcraft 3, Command & Conquer: Red Alert 2, Age of Empires 2, Homeworld en Rome: Total War werden door mij regelmatig uit hun hoesjes gehaald en handmatig geïnstalleerd op het hypermoderne Windows XP. Deze games groeien uit tot gigantische franchises waar om de paar jaar nieuwe delen van uitkwamen. Deze games zien er nu niet meer zo spectaculair uit – overdreven felle kleuren zorgen ervoor dat je weet welke personages van jou zijn en als er al gras te zien is, is het vaak niks meer dan een afbeelding op de grond.

Maar toentertijd lieten deze spellen zien dat de grenzen van virtueel oorlogje spelen eindeloos zijn. Honderden Romeinse soldaten door het veld zien rennen of het bouwen van unieke gebouwen om een samenleving naar de volgende eeuw te brengen waren zowel qua gameplay als graphics een nieuw hoogtepunt voor mijn jonge brein. Dit kwam mede door de opkomst van 3D-graphics in het begin van de nieuwe eeuw. 2D-sprites en platte achtergronden werden vervangen met ronde personages en gedetailleerde landschappen. Grote campagnes, multiplayerpotjes tegen andere spelers of de computer en een grote modding-community zorgen ervoor dat deze oudere games zelfs nu nog goed te spelen zijn en een plekje hebben op mijn pc. Deze games hebben een grote invloed gehad op het soort systemen en details die ik altijd waardeer in games.  

Experimenteren 

Toch ging de industrie in de tweede helft van de jaren 00 een hele andere kant op. Het grote succes van consoles als de Xbox 360 en PlayStation 3, met blockbustergames als Call of Duty 4: Modern Warfare, zorgde ervoor dat het rts-genre op de achtergrond raakte. Veel nieuwe gamers pakten toch liever een interactieve actiefilm op de bank dan een game vol met tekst en nummers achter de iets minder coole pc. Omdat rts-games nooit echt zijn doorgebroken op consoles, kozen veel uitgevers en ontwikkelaars eieren voor hun geld en besloten ze het genre maar te negeren. Ook ik ben hier schuldig aan, want de constante adrenalinerush die ik kreeg tijdens het spelen van een potje Call of Duty was zo verslavend, dat ik de wat tragere rts-games al snel links liet liggen.

Er waren wel uitzonderingen; soms verscheen er een rts-game op consoles. Het grootste probleem was dan ook niet de hardware, maar de controller. Rts-games leggen vaak de focus op hotkeys die het complete toetsenbord gebruiken en een gemiddelde controller heeft simpelweg niet zo veel knoppen om deze ervaring na te bootsen. De afgelopen jaren is er gelukkig wel geëxperimenteerd om deze horde te overkomen. Zo gebruikt Halo Wars een simpel systeem waarmee bijna alles met de A-knop kan, en kun je in Tom Clancy’s End War door middel van een headset bevelen geven aan eenheden.

Maar deze games brachten niet het succes om het genre naar nieuwe hoogtes te stuwen. Daardoor blijft het genre vooral op pc bestaan, waar games als Company of Heroes 2 en Total War: Shogun 2 de technische en grafische stappen hebben gezet die ook te zien waren op consolegames uit die tijd. Franchises als Homeworld en Age of Empires vertoonden in deze jaren amper een teken van leven. Hierdoor verloor ik toch een beetje de hoop dat rts-games ooit weer zo groot zouden worden als tijdens mijn jeugd.

Het perfecte moment

De laatste paar jaren zie ik gelukkig dat het genre steeds populairder wordt en ook vaker buiten de pc te vinden is. Zo is Total War: Warhammer 3 niet alleen een liefdesbrief naar Warhammer Fantasy, maar is het zo populair dat de recente

voor een update een miljoen views krijgt. Ook keren franchises als Company of Heroes terug na tien jaar afwezigheid en zijn klassieke rts-games zoals Rome: Total War nu zelfs te spelen op de smartphone. Er bevinden zich nog grote titels als Homeworld 3 aan de horizon. Daarnaast is het genre ook nog altijd populair bij minder grote studio’s die het laatste decennium de fakkel dragen, zoals 1C Company met de Men of War-reeks.

Deze aanstaande gamereleases, gepaard met de toegenomen populariteit van pc-gaming, maakt dit hét perfecte moment voor een tweede gouden eeuw van rts-games. Alleen hoop ik dat ontwikkelaars deze keer niet de consoles vergeten. Omdat de consolemarkt zo groot is, zou het zonde zijn om deze gigantische doelgroep niet te enthousiasmeren voor dit geweldige genre via zowel oude als nieuwe rts-ervaringen.

Gelukkig zien we al voorbeelden van ontwikkelaars die hun games een consolerelease geven, zoals Relic Entertainment met Company of Heroes 3. De aankomende consoleversie van deze pas verschenen pc-game gebruikt een soortgelijk systeem als Halo Wars. Halo Wars 2 uit 2017 laat ook zien dat rts-games op console geen uitgeklede ports hoeven te zijn van pc-games, maar een compleet nieuwe ervaring. Vooralsnog houdt hier de lijst een beetje op. Andere strategiegames binnen sub-genres zoals turn-based strategy, hebben al langer een thuis gevonden op de console. Zo is Civilization 6 zelfs te spelen op de Nintendo Switch.

De consoles van nu staan qua hardware op grofweg hetzelfde niveau als de meeste pc’s, dus het is niet zo dat de PlayStation 5 of Xbox Series X deze grote games niet kunnen draaien. Zodra de horde van de controller is overkomen, is eigenlijk alles mogelijk. Niet elke rts-game hoeft een zweetfestijn van hotkeys en clicks-per-minute te zijn waar een toetsenbord bijna essentieel voor is. Vooral voor de spelers die het voor hun hobby doen, zoals ik, moet het toch mogelijk zijn om een gestroomlijnde ervaring vanaf de bank te creëren.

Het rts-genre is nooit echt weggeweest. Er zijn diverse games uitgekomen na de ‘gouden eeuw’ waar fanatiekelingen zich mee hebben kunnen vermaken. Maar de grote ontwikkelaars en uitgevers hebben het genre te lang genegeerd. Inmiddels lijkt er gelukkig elke paar maanden een nieuwe topgame uit te komen binnen het genre die meteen in mijn winkelkarretje komt te liggen. Hopelijk ook steeds vaker op consoles, zodat meer mensen van dit unieke genre kunnen genieten!