Betaal 20 euro meer voor deze column en lees ‘m drie dagen eerder

Dat een releasedatum niet heilig is in de spelletjesindustrie, mag geen verrassing meer heten. Spelletjes worden aan de lopende band aangekondigd, maar nog vaker uitgesteld. Sowieso is het concept ‘releasedag’ iets dat alleen nog in onze collectieve fantasie bestaat. De realiteit is grijzer en grimmig, schimmig zelfs. Als er al een fysieke versie is, staat op de disk niet het volledige installatiebestand. De rest moet je eerst downloaden, samen met een update die de meest prangende problemen belooft te verhelpen.

Eerdere excessen

Het is wat het is, ook al is het niet altijd zo geweest. Als je de mogelijkheid hebt om later nog iets aan te passen, maak je daar gebruik van. Zo gaat dat nu eenmaal, zelfs als het er misschien voor zorgt dat je voortaan minder nauwkeurig te werk gaat. Toen ik als tiener een potje typex kocht, ging ik er ook slordiger van schrijven. Bovendien blijven spelletjes tegenwoordig steeds vaker in ontwikkeling, nog lang na hun ‘release’. Fortnite verscheen ooit officieel, maar heeft inmiddels zoveel transformaties doorgemaakt dat het eigenlijk geen zin meer heeft om het te beschouwen als een product met een releasedatum. Spelletjes as a service.

Verandering wekt vrijwel altijd weerstand op, vaak gevolgd door gewenning. Waar zouden we zijn zonder microtransacties, battle passes, day one-patches, always online? En laten we early access niet vergeten. Wie ooit bedacht heeft dat je een spelletje dat nog niet af is toch al kunt verkopen, is een genie. Nu ben ik hier niet om al die ontwikkelingen af te schrijven als onnodig en bij voorbaat klantonvriendelijk. In veel gevallen valt er zelfs wel wat voor te zeggen. Sommige spelletjes floreren juist als de ontwikkelaar gaandeweg steeds weer wat geld vraagt en krijgt om de beschikbare content uit te diepen en toe te spitsen op wat de doelgroep wil. Daar is niets mis mee.

New world pre-order

Helaas is er altijd iemand die het voor de rest, wij in dit geval, verpest. De beruchte horse armor-dlc voor The Elder Scrolls 4: Oblivion was niet de eerste microtransactie, maar het vormde wel de aanzet voor de hele spelletjesindustrie om de grenzen op te zoeken van wat spelers nog accepteren als betaalde downloadbare content. Destijds leidde het terecht tot ophef, tegenwoordig is het vooral een uitgekauwde meme. Als ik nu voor 2,50 euro een skin kan kopen, ben ik nog geneigd het goedkoop te vinden ook.

En dat is waar de schoen wringt. Ik vind het nu al normaal dat spelletjes niet meer een releasedatum hebben die in steen geschreven staat. Maar ik wil het niet normaal gaan vinden dat diezelfde spelletjes over een paar jaar twee releasedatums hebben. Want dat is wat early access tegenwoordig steeds vaker betekent.

Ik heb overwegend met plezier gekeken naar alle presentaties afgelopen week, maar ik zag schrikbarend vaak diezelfde term staan als middel om hetzelfde spelletje voor nog meer geld te verkopen, in ruil voor een paar dagen eerder toegang. Lies of P, Remnant 2, Starfield en onlangs natuurlijk ook Diablo 4 flikken het allemaal. Laat het maar aan het kapitalisme over om een concept als early access om te buigen naar een manier om van de trouwste fans juist nog meer geld te vragen. Of in mijn geval van iemand die niet kan omgaan met een andere beloningsstructuur dan instant gratification.

Jarenlang heeft de spelletjesindustrie ons voorgehouden dat het van levensbelang is om al hun prachtige producten te pre-orderen, want anders wisten de arme uitgevers niet of ze wel genoeg centjes zouden verdienen. Sterker nog, we moesten haast wel, want anders zouden we die ene exclusieve outfit of missie mislopen die nooit meer los zou worden verkocht en al helemaal niet gratis zou worden uitgebracht een paar weken later. Het is nooit genoeg.

Wat zou het mooi zijn als ik sterk genoeg blijk om weerstand te bieden tegen deze trend. Maar ik heb zo mijn reserveringen.