Logitech herziet haar op esports gerichte G Pro-producten. In het geval van de toetsenborden leidt dat de G Pro TKL, een evolutie van het eerder verschenen G Pro-toetsenbord. Met de upgrade naar een nieuwere generatie komen aardig luxe beloftes kijken, maar van een echte revolutie lijkt weinig sprake.

Laten we wel wezen: Logitechs G Pro was wel aan vervanging toe. In de basis stond een prima mechanisch toetsenbord, maar vier jaar na dato ligt de lat absoluut hoger. Zeker in de wereld van luxetoetsenborden zijn zaken als duurzame PBT-keycaps en slimmere schakeltechnologie de norm geworden. Terwijl luxetoetsenborden gretig verbeterden, bezigde Logitech zich ondertussen met andere productgroepen.

Met de nieuwe G Pro TKL probeert Logitech bij te benen, te beginnen met nota bene een nieuw luxemodel voor de competitieve gamer. Verwacht een relatief serieus mechanisch toetsenbord met een minstens zo serieuze prijs. De G Pro TKL is nu te bestellen voor een behoorlijk 229 euro. Voor dat soort hoofdprijzen mogen we toch hopen dat Logitech in één klap weer op topniveau presteert, hogere lat of niet.

Logitech G Pro TKL - Technische specificaties

-        Vorm: TKL-formaat of 75% (zonder numerieke cluster)

-        Lay-out: ISO of ANSI

-        Switches: GX Red (lineair), GX Brown (tactiel), GX Blue (clicky)

-        Extra toetsen: mediacluster inclusief scrollwiel

-        Ultrapolling: 1000 Hz

-        Responstijd: 1 milliseconde (draadloos/bedraad)

-        Aansluiting: usb-c (toetsenbord), usb-a (dongle)

-        Draadloos: 2,4 GHz Lightspeed, Bluetooth

-        Draadloos bereik: tot 10 meter

-        Accuduur: tot 50 uur

-        Verlichting: Lightsync RGB

-        Software: Logitech G Hub

-        Bouwmateriaal: chassis van kunststof en aluminium, PBT-keycaps

-        Afmetingen: 352 x 150 x 32 mm (breedte x diepte x hoogte)

-        Gewicht: 910 gram

-        Inbegrepen: usb-c-naar-a-kabel (1,8 meter), draagkoffertje

-        Adviesprijs: 229 euro

Zelfde vorm, steviger gebouwd

Qua bouw is de Logitech G Pro TKL vrij duidelijk een evolutie van het oorspronkelijke G Pro-toetsenbord. In een slanke, tenkeyless vorm (zonder numerieke cluster dus) is het een rechttoe-rechtaan verschijning, zij het ditmaal aanzienlijk verstevigd.

Het chassis bestaat nog altijd voor een groot deel uit kunststof, maar bovenop prijkt nu ook een ferme plaat aluminium. Door de verzwaring van het bouwmateriaal ligt het toetsenbordje standvastig op zijn plek, terwijl de metalen plaat voorkomt dat het doorzakt. Van keyboard flex is hier nul sprake.

De meegeleverde keycaps zijn ditmaal double shot PBT-kunststof, met een licht korreltje. Dit stuggere plastic is duurzamer en minder vlekgevoelig, maar kan door de dubbellaagse inleg alsnog (rgb-)verlichting doorlaten. Logitechs eigen PBT-klikkertjes voelen fraai, maar zijn verder geen wereldklasse keycaps. De daadwerkelijke PBT-laag is niet bepaald dik en bij vlagen vertoont de belettering een wazig randje. Deze knopjes zullen ongetwijfeld langer meegaan dan het voorheen geleverde ABS-spul, dus in die zin is het een geslaagde doorgroei.

Weinig fysieke verbetering

Op de G Pro TKL valt uiteraard ook de mediacluster op. De rubberen toetsen en het brede scrollwiel zijn simpelweg over komen waaien van eerdere G-toetsenborden. Hoewel mediaknoppen geenszins competitief gebruik dienen, vult de toevoeging een voorheen lege plek op het toetsenbord nuttig op. Dat is mooi meegenomen, zeker nu het leeuwendeel van de luxetoetsenborden een mooi potmetertje meeneemt.

Verder verandert er fysiek niet veel aan de G Pro TKL, afgezien van logische upgrades, zoals de overstap op een universele usb-c-poort. Zo zijn de schakelaars wederom niet hot-swappable te vervangen en ook onder de motorkap is geenszins gesleuteld om de typervaring te verbeteren.

Het gebrek aan verbetering voelt jammerlijk. Waar alsmaar meer toetsenbordboeren dempingslagen en verzwaringselementen onder de schakelaars plaatsen, lijkt Logitech daar niets mee van doen te willen hebben. De schakelaars zitten met de nieuwe bovenplaat voldoende stevig, maar qua akoestiek of typgevoel wordt weinig tot niet vernieuwd. 

Stilstand qua schakelaars

Een zekere terughoudendheid om te vernieuwen zien we ook terug in de schakelaarkeuze voor de G Pro TKL. Die is namelijk geheel onveranderd gebleven. De keuze bestaat uit het gehele Logitech GX-aanbod van Cherry MX-klonen, met daarin een lineaire, tactiele of clicky smaak. De GX-schakelaars zijn nog altijd prima mechanische schakelaars, maar ze zijn zo onderhand wel als ‘saai’ te bestempelen, zeker nu andere merken volop innoveren in schakeltechnologie.

Onder meer Razer pronkt al een poosje met bijvoorbeeld optische schakelaars, die duurzamer en sneller zijn dan de traditionele ‘fysieke’ mechaniek. Nog iets vooruitstrevender zijn partijen als Wooting, die met het magnetische hall-effect veruit de meest responsieve, analoge toetsenbordinvoer op de markt zetten. Het zijn deze technieken die, zeker in de handen van de pro’s, behoorlijke game changers kunnen zijn. Voor het eerst in jaren zien we gametoetsenborden écht vernieuwen, terwijl Logitech nog altijd teert op dezelfde MX-klonen van vier à vijf jaar terug.

Nu hoeft Logitech niet altijd bergen te verzetten om te vernieuwen, maar een beetje meer luxe qua schakelaars zou sieren in dit prijssegment. Zo voelen zeker de bruine GX-schakelaars van Logitech wat onprecies: de tactiele feedback komt lang niet altijd overeen met het daadwerkelijke schakelpunt. Ook is een wrange plastic-op-plastic schuring meer dan eens voelbaar, zeker bij de stabilizers. Anno 2023 mogen we voor dit soort bedragen best verwachten dat toetsenbordfabrikanten hun klikkertjes netjes vooraf invetten.

Dubieus draadloos, tevens draagbaar

Het is duidelijk waar de meerprijs van de G Pro TKL hoofdzakelijk vandaan komt: de draadloze functionaliteit. Logitech heeft met de latere generaties Hyperspeed bewezen dat competitief gamen tegenwoordig best draadloos kán — en dus knipt ook het G Pro-toetsenbord de kabel door. Nu ben ik geen beroepsmatig esports-atleet, maar mij ontgaat het hoe het draadloze element bijdraagt aan de competitieve belofte.

Een draadloze muis is logisch. Minder kabel betekent immers minder frictie, en daarmee meer beweeglijkheid om wild te zwiepen met de muis. Maar dat sommetje gaat niet op voor competitieve toetsenborden: de bedoeling is juist dat ze stevig blijven liggen. De kabel heeft in die zin nooit een beperking gevormd voor spelprestaties. De drang om toetsenborden ook draadloos te maken ligt vele malen lager dan die rondom muizen.

De luxe van een draadloos toetsenbord is wederom ‘mooi meegenomen’, maar zenders, ontvangers en een accublok zijn niet de minste kostenposten. Zeker voor de competitieve doelgroep waren die investeringen misschien beter af geweest bij verdere verfijning van de schakeltechnologie — of in ieder geval iets dat wezenlijk spelprestaties kan verbeteren.

Desalniettemin is de G Pro TKL geheel draadloos te bedienen, tot een meter of tien. Over een usb-a-dongle opereert het toetsenbord op de traditionele 1000 hertz ultrapolling en 1 milliseconde responstijd, zonder merkbare vertraging. Op Hyperspeed is an sich niets aan te merken. Met een volle batterij moet het toetsenbord toch zeker vijftig uur vooruit kunnen, zij het liever zonder al te gekke rgb-verlichting. Optioneel werkt het toetsenbord uiteraard ook gewoon ‘vast’ aan de usb-kabel.

Om toch nog enigszins de esporter te bedienen, is de Logitech G Pro TKL wel lekker draagbaar gemaakt. De usb-dongle is in de onderzijde van het toetsenbord te verankeren, de tweetraps voetjes kunnen ingevouwen worden en een stevig draagkoffertje op maat wordt standaard inbegrepen. Zeker met de optionele Bluetooth-functionaliteit belooft de G Pro TKL een flexibel toetsenbordje voor op reis, zij het een immens prijzige, bedoeld voor pro gamers.

De Logitech G Pro TKL is verkrijgbaar voor 229 euro, in het zwart, wit of neonroze. Logitech geeft daarbij de keuze voor GX Red (lineair), GX Brown (tactiel) en GX Blue (clicky) schakelaars.

Op 18 maart brengt Samsung haar nieuwe 9100 Pro-SSD's uit. De schijven zijn sneller en zuiniger dan het vorige model, de 990 Pro.

Zo ondersteunt de 9100 Pro de PCIe (Peripheral Component Interconnect Express) 5.0-indeling, een twee keer zo snelle standaard vergeleken met PCIe 4.0. Daarmee is de nieuwe schijf in staat tot leessnelheden van 14.800 MB/s en en schrijfsnelheden van 13.400 MB/s - maximaal 99 procent sneller dan de 990 Pro.

Ook zijn de IOPS (het aantal in- en outputtaken pet seconde) van de lees- en schrijfsnelheden verhoogd tot respectievelijk 2,2 miljoen IOPS respectievelijk 2,6 miljoen IOPS.

Tot slot moet de schijf 49 procent energiezuiniger zijn dan de 990 Pro, specifiek het 4TB-model.

Op 18 maart verschijnen de 1TB-, 2TB-, en 4TB-modellen op de markt voor respectievelijk 199,99 euro, 299,99 euro en 549,99 euro. Met heatsink komt daar nog zo'n 20 euro bij.

Het 8TB-model verschijnt in de tweede helft van 2025.

Bandai Namco heeft een aantal handelsmerken vastgelegd, waaronder één die wijst naar de terugkeer van de Katamari-reeks.

Zo is het handelsmerk Once Upon a Katamari op 27 februari vastgelegd in Europa (via Gematsu). De meest recente Katamari-game, een remaster genaamd We Love Katamari REROLL+ Royal Reverie, werd vlak na het vastleggen van diens handelsmerk aangekondigd. 

Hetzelfde gebeurde ook bij Elden Ring Nightreign en Tales of Arise: Beyond the Dawn. Er is dus speculatie dat Bandai Namco op het punt staat een nieuwe Katamari-game aan te kondigen, nadat de laatste écht nieuwe titel uitkwam in 2011. 

Niet alleen Katamari kwam daarentegen aan bod, ook de naam Gekishin Squadra werd door Bandai Namco vastgelegd, maar waar dat naar refereert is onduidelijk. 

De Katamari-reeks draait voornamelijk om het personage The Prince, die in opdracht van zijn vader - the King of All Cosmos - allerlei taken uit moet voeren die zich uiten in de vorm van puzzels. Zo moet hij eens de sterren en sterrenbeelden repareren en het laten rollen van een bal om daar zo veel mogelijk objecten aan te laten plakken.