Logitech herziet haar op esports gerichte G Pro-producten. In het geval van de toetsenborden leidt dat de G Pro TKL, een evolutie van het eerder verschenen G Pro-toetsenbord. Met de upgrade naar een nieuwere generatie komen aardig luxe beloftes kijken, maar van een echte revolutie lijkt weinig sprake.

Laten we wel wezen: Logitechs G Pro was wel aan vervanging toe. In de basis stond een prima mechanisch toetsenbord, maar vier jaar na dato ligt de lat absoluut hoger. Zeker in de wereld van luxetoetsenborden zijn zaken als duurzame PBT-keycaps en slimmere schakeltechnologie de norm geworden. Terwijl luxetoetsenborden gretig verbeterden, bezigde Logitech zich ondertussen met andere productgroepen.

Met de nieuwe G Pro TKL probeert Logitech bij te benen, te beginnen met nota bene een nieuw luxemodel voor de competitieve gamer. Verwacht een relatief serieus mechanisch toetsenbord met een minstens zo serieuze prijs. De G Pro TKL is nu te bestellen voor een behoorlijk 229 euro. Voor dat soort hoofdprijzen mogen we toch hopen dat Logitech in één klap weer op topniveau presteert, hogere lat of niet.

Logitech G Pro TKL - Technische specificaties

-        Vorm: TKL-formaat of 75% (zonder numerieke cluster)

-        Lay-out: ISO of ANSI

-        Switches: GX Red (lineair), GX Brown (tactiel), GX Blue (clicky)

-        Extra toetsen: mediacluster inclusief scrollwiel

-        Ultrapolling: 1000 Hz

-        Responstijd: 1 milliseconde (draadloos/bedraad)

-        Aansluiting: usb-c (toetsenbord), usb-a (dongle)

-        Draadloos: 2,4 GHz Lightspeed, Bluetooth

-        Draadloos bereik: tot 10 meter

-        Accuduur: tot 50 uur

-        Verlichting: Lightsync RGB

-        Software: Logitech G Hub

-        Bouwmateriaal: chassis van kunststof en aluminium, PBT-keycaps

-        Afmetingen: 352 x 150 x 32 mm (breedte x diepte x hoogte)

-        Gewicht: 910 gram

-        Inbegrepen: usb-c-naar-a-kabel (1,8 meter), draagkoffertje

-        Adviesprijs: 229 euro

Zelfde vorm, steviger gebouwd

Qua bouw is de Logitech G Pro TKL vrij duidelijk een evolutie van het oorspronkelijke G Pro-toetsenbord. In een slanke, tenkeyless vorm (zonder numerieke cluster dus) is het een rechttoe-rechtaan verschijning, zij het ditmaal aanzienlijk verstevigd.

Het chassis bestaat nog altijd voor een groot deel uit kunststof, maar bovenop prijkt nu ook een ferme plaat aluminium. Door de verzwaring van het bouwmateriaal ligt het toetsenbordje standvastig op zijn plek, terwijl de metalen plaat voorkomt dat het doorzakt. Van keyboard flex is hier nul sprake.

De meegeleverde keycaps zijn ditmaal double shot PBT-kunststof, met een licht korreltje. Dit stuggere plastic is duurzamer en minder vlekgevoelig, maar kan door de dubbellaagse inleg alsnog (rgb-)verlichting doorlaten. Logitechs eigen PBT-klikkertjes voelen fraai, maar zijn verder geen wereldklasse keycaps. De daadwerkelijke PBT-laag is niet bepaald dik en bij vlagen vertoont de belettering een wazig randje. Deze knopjes zullen ongetwijfeld langer meegaan dan het voorheen geleverde ABS-spul, dus in die zin is het een geslaagde doorgroei.

Weinig fysieke verbetering

Op de G Pro TKL valt uiteraard ook de mediacluster op. De rubberen toetsen en het brede scrollwiel zijn simpelweg over komen waaien van eerdere G-toetsenborden. Hoewel mediaknoppen geenszins competitief gebruik dienen, vult de toevoeging een voorheen lege plek op het toetsenbord nuttig op. Dat is mooi meegenomen, zeker nu het leeuwendeel van de luxetoetsenborden een mooi potmetertje meeneemt.

Verder verandert er fysiek niet veel aan de G Pro TKL, afgezien van logische upgrades, zoals de overstap op een universele usb-c-poort. Zo zijn de schakelaars wederom niet hot-swappable te vervangen en ook onder de motorkap is geenszins gesleuteld om de typervaring te verbeteren.

Het gebrek aan verbetering voelt jammerlijk. Waar alsmaar meer toetsenbordboeren dempingslagen en verzwaringselementen onder de schakelaars plaatsen, lijkt Logitech daar niets mee van doen te willen hebben. De schakelaars zitten met de nieuwe bovenplaat voldoende stevig, maar qua akoestiek of typgevoel wordt weinig tot niet vernieuwd. 

Stilstand qua schakelaars

Een zekere terughoudendheid om te vernieuwen zien we ook terug in de schakelaarkeuze voor de G Pro TKL. Die is namelijk geheel onveranderd gebleven. De keuze bestaat uit het gehele Logitech GX-aanbod van Cherry MX-klonen, met daarin een lineaire, tactiele of clicky smaak. De GX-schakelaars zijn nog altijd prima mechanische schakelaars, maar ze zijn zo onderhand wel als ‘saai’ te bestempelen, zeker nu andere merken volop innoveren in schakeltechnologie.

Onder meer Razer pronkt al een poosje met bijvoorbeeld optische schakelaars, die duurzamer en sneller zijn dan de traditionele ‘fysieke’ mechaniek. Nog iets vooruitstrevender zijn partijen als Wooting, die met het magnetische hall-effect veruit de meest responsieve, analoge toetsenbordinvoer op de markt zetten. Het zijn deze technieken die, zeker in de handen van de pro’s, behoorlijke game changers kunnen zijn. Voor het eerst in jaren zien we gametoetsenborden écht vernieuwen, terwijl Logitech nog altijd teert op dezelfde MX-klonen van vier à vijf jaar terug.

Nu hoeft Logitech niet altijd bergen te verzetten om te vernieuwen, maar een beetje meer luxe qua schakelaars zou sieren in dit prijssegment. Zo voelen zeker de bruine GX-schakelaars van Logitech wat onprecies: de tactiele feedback komt lang niet altijd overeen met het daadwerkelijke schakelpunt. Ook is een wrange plastic-op-plastic schuring meer dan eens voelbaar, zeker bij de stabilizers. Anno 2023 mogen we voor dit soort bedragen best verwachten dat toetsenbordfabrikanten hun klikkertjes netjes vooraf invetten.

Dubieus draadloos, tevens draagbaar

Het is duidelijk waar de meerprijs van de G Pro TKL hoofdzakelijk vandaan komt: de draadloze functionaliteit. Logitech heeft met de latere generaties Hyperspeed bewezen dat competitief gamen tegenwoordig best draadloos kán — en dus knipt ook het G Pro-toetsenbord de kabel door. Nu ben ik geen beroepsmatig esports-atleet, maar mij ontgaat het hoe het draadloze element bijdraagt aan de competitieve belofte.

Een draadloze muis is logisch. Minder kabel betekent immers minder frictie, en daarmee meer beweeglijkheid om wild te zwiepen met de muis. Maar dat sommetje gaat niet op voor competitieve toetsenborden: de bedoeling is juist dat ze stevig blijven liggen. De kabel heeft in die zin nooit een beperking gevormd voor spelprestaties. De drang om toetsenborden ook draadloos te maken ligt vele malen lager dan die rondom muizen.

De luxe van een draadloos toetsenbord is wederom ‘mooi meegenomen’, maar zenders, ontvangers en een accublok zijn niet de minste kostenposten. Zeker voor de competitieve doelgroep waren die investeringen misschien beter af geweest bij verdere verfijning van de schakeltechnologie — of in ieder geval iets dat wezenlijk spelprestaties kan verbeteren.

Desalniettemin is de G Pro TKL geheel draadloos te bedienen, tot een meter of tien. Over een usb-a-dongle opereert het toetsenbord op de traditionele 1000 hertz ultrapolling en 1 milliseconde responstijd, zonder merkbare vertraging. Op Hyperspeed is an sich niets aan te merken. Met een volle batterij moet het toetsenbord toch zeker vijftig uur vooruit kunnen, zij het liever zonder al te gekke rgb-verlichting. Optioneel werkt het toetsenbord uiteraard ook gewoon ‘vast’ aan de usb-kabel.

Om toch nog enigszins de esporter te bedienen, is de Logitech G Pro TKL wel lekker draagbaar gemaakt. De usb-dongle is in de onderzijde van het toetsenbord te verankeren, de tweetraps voetjes kunnen ingevouwen worden en een stevig draagkoffertje op maat wordt standaard inbegrepen. Zeker met de optionele Bluetooth-functionaliteit belooft de G Pro TKL een flexibel toetsenbordje voor op reis, zij het een immens prijzige, bedoeld voor pro gamers.

De Logitech G Pro TKL is verkrijgbaar voor 229 euro, in het zwart, wit of neonroze. Logitech geeft daarbij de keuze voor GX Red (lineair), GX Brown (tactiel) en GX Blue (clicky) schakelaars.

Team17, de Britse ontwikkelaar en uitgever van de Worms-franchise, verandert zijn naam naar Everplay Group plc.

Het bedrijf laat weten dat de naamsverandering begin februari ingaat en "de evolutie van het bedrijf reflecteert sinds we een beursgenoteerd bedrijf zijn geworden in 2018 en grote aankopen hebben gedaan".

De naam Team17 verdwijnt echter niet helemaal. Het bedrijf zal uit drie takken bestaan: gamelabel Team17 Digital, simulatiegame-uitgever Astragon Entertainment (dat in 2022 werd overgenomen) en het in 2021 gekochte StoryToys, dat educatieve apps ontwikkelt. Het is dus waarschijnlijk dat de naam Team17 onderdeel blijft uitmaken van de branding van uit te komen games.

Team17 werd in 1990 opgericht en is niet alleen bekend van Worms, maar ook de Alien Breed- en Escapists-spellen. Ook heeft het bedrijf games als Yooka-Laylee, Overcooked en Yoku's Island Express uitgegeven.

Ubisoft heeft de systeemeisen van de pc-versie van Assassin's Creed Shadows bekendgemaakt.

De complete systeemeisen zijn op de officiële website te vinden en tonen acht verschillende presets. Zo zijn er verschillende systeemeisen voor mensen die alleen gedeeltelijke ray tracing willen gebruiken, alsmede systeemeisen voor standaard ray tracing en uitgebreide ray tracing. Onder deze drie categorieën zijn weer verschillende presets te vinden, afhankelijk van op welke resolutie en met hoeveel framerates men wil spelen.

Duidelijk is in ieder geval dat er maximaal een Intel Core i7 13700K of AMD Ryzen 7 7800X3D benodigd is, en dat voor de allerbeste prestaties ook een Nvidia Geforce RTX 4090 24 GB aangeschaft kan worden. Voor de laagste preset kan men ook met een Intel Core i7 8700L of AMD Ryzen 5 3600 en Geforce GTX 1070 8GB of AMD Radeon RX 5700 8 GB uit de voeten. 16 GB aan RAM, SSD-geheugen en Windows 10 of 11 met DirectX 12 zijn op alle presets vereist.

Onlangs onthulde Ubisoft twee nieuwe trailers van Assassin's Creed Shadows - eentje met betrekking tot het verhaal, en de andere over de Claws of Awaji-uitbreiding die gratis beschikbaar komt voor iedereen die de game reserveert.

Onlangs werd Assassin's Creed Shadows uitgesteld naar 20 maart, terwijl de game eigenlijk op 14 februari uit had moeten komen. Ubisoft liet weten dat de extra tijd wordt gebruikt om feedback van fans te verwerken en een betere ervaring op de dag van release te kunnen bieden.

Assassin's Creed Shadows draait om twee personages, de Japanse shinobi Naeo en de eerder aangehaalde Yasuke. Spelers kunnen zelf bepalen met wie ze spelen en daar tijdens de game tussen wisselen. Daarbij lijkt Naeo zich vooral te richten op parkour- en stealthgameplay en Yasuke een gevreesde strijder te zijn.

In het spel doen spelers het Japan van de zestiende eeuw aan en volgen zij het verhaal van de twee hierboven genoemde personages. De game speelt zich af tijdens de Sengokuperiode, een tijd in Japan van oorlogvoering en binnenlandse crises. De spelwereld zal daarbij door de vier verschillende seizoenen heen gaat, wat invloed heeft op de omgeving en de gameplay.

Assassin's Creed Shadows komt uit op PlayStation 5, Xbox Series X en S en pc. Cody ging onlangs al aan de slag met de game en schreef het volgende: "Assassin’s Creed Shadows wordt een eerbetoon aan feodaal Japan en de franchise zelf, met een mooie balans tussen twee unieke speelstijlen en een spelwereld die uitnodigt tot verkenning. Of je nu als Naoe sluipend vijanden uitschakelt, of als Yasuke een nederzetting verwoest: Shadows maakt indruk. Als deze speelsessie representatief is voor de volledige game, gaat Shadows zowel nieuwe spelers als trouwe volgers van de franchise aanspreken."