Logitech herziet haar op esports gerichte G Pro-producten. In het geval van de toetsenborden leidt dat de G Pro TKL, een evolutie van het eerder verschenen G Pro-toetsenbord. Met de upgrade naar een nieuwere generatie komen aardig luxe beloftes kijken, maar van een echte revolutie lijkt weinig sprake.

Laten we wel wezen: Logitechs G Pro was wel aan vervanging toe. In de basis stond een prima mechanisch toetsenbord, maar vier jaar na dato ligt de lat absoluut hoger. Zeker in de wereld van luxetoetsenborden zijn zaken als duurzame PBT-keycaps en slimmere schakeltechnologie de norm geworden. Terwijl luxetoetsenborden gretig verbeterden, bezigde Logitech zich ondertussen met andere productgroepen.

Met de nieuwe G Pro TKL probeert Logitech bij te benen, te beginnen met nota bene een nieuw luxemodel voor de competitieve gamer. Verwacht een relatief serieus mechanisch toetsenbord met een minstens zo serieuze prijs. De G Pro TKL is nu te bestellen voor een behoorlijk 229 euro. Voor dat soort hoofdprijzen mogen we toch hopen dat Logitech in één klap weer op topniveau presteert, hogere lat of niet.

Logitech G Pro TKL - Technische specificaties

-        Vorm: TKL-formaat of 75% (zonder numerieke cluster)

-        Lay-out: ISO of ANSI

-        Switches: GX Red (lineair), GX Brown (tactiel), GX Blue (clicky)

-        Extra toetsen: mediacluster inclusief scrollwiel

-        Ultrapolling: 1000 Hz

-        Responstijd: 1 milliseconde (draadloos/bedraad)

-        Aansluiting: usb-c (toetsenbord), usb-a (dongle)

-        Draadloos: 2,4 GHz Lightspeed, Bluetooth

-        Draadloos bereik: tot 10 meter

-        Accuduur: tot 50 uur

-        Verlichting: Lightsync RGB

-        Software: Logitech G Hub

-        Bouwmateriaal: chassis van kunststof en aluminium, PBT-keycaps

-        Afmetingen: 352 x 150 x 32 mm (breedte x diepte x hoogte)

-        Gewicht: 910 gram

-        Inbegrepen: usb-c-naar-a-kabel (1,8 meter), draagkoffertje

-        Adviesprijs: 229 euro

Zelfde vorm, steviger gebouwd

Qua bouw is de Logitech G Pro TKL vrij duidelijk een evolutie van het oorspronkelijke G Pro-toetsenbord. In een slanke, tenkeyless vorm (zonder numerieke cluster dus) is het een rechttoe-rechtaan verschijning, zij het ditmaal aanzienlijk verstevigd.

Het chassis bestaat nog altijd voor een groot deel uit kunststof, maar bovenop prijkt nu ook een ferme plaat aluminium. Door de verzwaring van het bouwmateriaal ligt het toetsenbordje standvastig op zijn plek, terwijl de metalen plaat voorkomt dat het doorzakt. Van keyboard flex is hier nul sprake.

De meegeleverde keycaps zijn ditmaal double shot PBT-kunststof, met een licht korreltje. Dit stuggere plastic is duurzamer en minder vlekgevoelig, maar kan door de dubbellaagse inleg alsnog (rgb-)verlichting doorlaten. Logitechs eigen PBT-klikkertjes voelen fraai, maar zijn verder geen wereldklasse keycaps. De daadwerkelijke PBT-laag is niet bepaald dik en bij vlagen vertoont de belettering een wazig randje. Deze knopjes zullen ongetwijfeld langer meegaan dan het voorheen geleverde ABS-spul, dus in die zin is het een geslaagde doorgroei.

Weinig fysieke verbetering

Op de G Pro TKL valt uiteraard ook de mediacluster op. De rubberen toetsen en het brede scrollwiel zijn simpelweg over komen waaien van eerdere G-toetsenborden. Hoewel mediaknoppen geenszins competitief gebruik dienen, vult de toevoeging een voorheen lege plek op het toetsenbord nuttig op. Dat is mooi meegenomen, zeker nu het leeuwendeel van de luxetoetsenborden een mooi potmetertje meeneemt.

Verder verandert er fysiek niet veel aan de G Pro TKL, afgezien van logische upgrades, zoals de overstap op een universele usb-c-poort. Zo zijn de schakelaars wederom niet hot-swappable te vervangen en ook onder de motorkap is geenszins gesleuteld om de typervaring te verbeteren.

Het gebrek aan verbetering voelt jammerlijk. Waar alsmaar meer toetsenbordboeren dempingslagen en verzwaringselementen onder de schakelaars plaatsen, lijkt Logitech daar niets mee van doen te willen hebben. De schakelaars zitten met de nieuwe bovenplaat voldoende stevig, maar qua akoestiek of typgevoel wordt weinig tot niet vernieuwd. 

Stilstand qua schakelaars

Een zekere terughoudendheid om te vernieuwen zien we ook terug in de schakelaarkeuze voor de G Pro TKL. Die is namelijk geheel onveranderd gebleven. De keuze bestaat uit het gehele Logitech GX-aanbod van Cherry MX-klonen, met daarin een lineaire, tactiele of clicky smaak. De GX-schakelaars zijn nog altijd prima mechanische schakelaars, maar ze zijn zo onderhand wel als ‘saai’ te bestempelen, zeker nu andere merken volop innoveren in schakeltechnologie.

Onder meer Razer pronkt al een poosje met bijvoorbeeld optische schakelaars, die duurzamer en sneller zijn dan de traditionele ‘fysieke’ mechaniek. Nog iets vooruitstrevender zijn partijen als Wooting, die met het magnetische hall-effect veruit de meest responsieve, analoge toetsenbordinvoer op de markt zetten. Het zijn deze technieken die, zeker in de handen van de pro’s, behoorlijke game changers kunnen zijn. Voor het eerst in jaren zien we gametoetsenborden écht vernieuwen, terwijl Logitech nog altijd teert op dezelfde MX-klonen van vier à vijf jaar terug.

Nu hoeft Logitech niet altijd bergen te verzetten om te vernieuwen, maar een beetje meer luxe qua schakelaars zou sieren in dit prijssegment. Zo voelen zeker de bruine GX-schakelaars van Logitech wat onprecies: de tactiele feedback komt lang niet altijd overeen met het daadwerkelijke schakelpunt. Ook is een wrange plastic-op-plastic schuring meer dan eens voelbaar, zeker bij de stabilizers. Anno 2023 mogen we voor dit soort bedragen best verwachten dat toetsenbordfabrikanten hun klikkertjes netjes vooraf invetten.

Dubieus draadloos, tevens draagbaar

Het is duidelijk waar de meerprijs van de G Pro TKL hoofdzakelijk vandaan komt: de draadloze functionaliteit. Logitech heeft met de latere generaties Hyperspeed bewezen dat competitief gamen tegenwoordig best draadloos kán — en dus knipt ook het G Pro-toetsenbord de kabel door. Nu ben ik geen beroepsmatig esports-atleet, maar mij ontgaat het hoe het draadloze element bijdraagt aan de competitieve belofte.

Een draadloze muis is logisch. Minder kabel betekent immers minder frictie, en daarmee meer beweeglijkheid om wild te zwiepen met de muis. Maar dat sommetje gaat niet op voor competitieve toetsenborden: de bedoeling is juist dat ze stevig blijven liggen. De kabel heeft in die zin nooit een beperking gevormd voor spelprestaties. De drang om toetsenborden ook draadloos te maken ligt vele malen lager dan die rondom muizen.

De luxe van een draadloos toetsenbord is wederom ‘mooi meegenomen’, maar zenders, ontvangers en een accublok zijn niet de minste kostenposten. Zeker voor de competitieve doelgroep waren die investeringen misschien beter af geweest bij verdere verfijning van de schakeltechnologie — of in ieder geval iets dat wezenlijk spelprestaties kan verbeteren.

Desalniettemin is de G Pro TKL geheel draadloos te bedienen, tot een meter of tien. Over een usb-a-dongle opereert het toetsenbord op de traditionele 1000 hertz ultrapolling en 1 milliseconde responstijd, zonder merkbare vertraging. Op Hyperspeed is an sich niets aan te merken. Met een volle batterij moet het toetsenbord toch zeker vijftig uur vooruit kunnen, zij het liever zonder al te gekke rgb-verlichting. Optioneel werkt het toetsenbord uiteraard ook gewoon ‘vast’ aan de usb-kabel.

Om toch nog enigszins de esporter te bedienen, is de Logitech G Pro TKL wel lekker draagbaar gemaakt. De usb-dongle is in de onderzijde van het toetsenbord te verankeren, de tweetraps voetjes kunnen ingevouwen worden en een stevig draagkoffertje op maat wordt standaard inbegrepen. Zeker met de optionele Bluetooth-functionaliteit belooft de G Pro TKL een flexibel toetsenbordje voor op reis, zij het een immens prijzige, bedoeld voor pro gamers.

De Logitech G Pro TKL is verkrijgbaar voor 229 euro, in het zwart, wit of neonroze. Logitech geeft daarbij de keuze voor GX Red (lineair), GX Brown (tactiel) en GX Blue (clicky) schakelaars.

Valve zou een opvolger van de Steam Controller in ontwikkeling hebben.

Dat claimt YouTuber Brad Lynch. Volgens hem draagt de 'Steam Controller 2' de codenaam 'Ibex'. De gamepad zou meer nog dan zijn voorloper als een standaard gamecontroller ogen. Om dat te bewerkstelligen zouden de vorm en grootte van de trackpads - die ook al op de eerste Steam Controller zaten - zijn aangepast. Ook zouden er symmetrische analoge sticks op zitten.

Lynch claimt daarnaast dat Valve aan een nieuwe virtualrealitycontroller werkt met de codenaam 'Roy'. Deze controller zou zelfs genoemd worden Valve's SteamVR-code. Het zou gaan om een staf-achtige controller die samenwerkt met de nog onaangekondigde draadloze 'Deckard'-vr-headset die volgens geruchten ook in ontwikkeling is.

Wanneer beide controllers moeten verschijnen is niet bekend - ze zijn immers nog niet eens officieel aangekondigd - maar Lynch claimt dat het onwaarschijnlijk is dat Deckard, en dus Roy, eind dit jaar uitkomen.

De uitgeefrechten op Shenmue 3 zijn van Ys Net naar ININ Games gegaan. Fans hopen dat dit betekent dat de game op meer systemen uit zal komen.

Ys Net werd opgericht door Shenmue-bedenker en voormalige Sega-ontwikkelaar Yu Suzuki. De studio leverde Shenmue 3 af, een langverwachte derde deel in de openwereldreeks. Het spel verscheen op PlayStation 4 en pc (via Steam en Epic Games Store).

Nu heeft het Duitse ININ Games, dat gespecialiseerd is in het uitbrengen van rereleases en remakes van Japanse games, dus de uitgeefrechten op Shenmue 3 in handen. ININ Games gaf eerder al de meest recente game van Suzuki, de arcadeshooter Air Twister, uit op consoles en pc.

In een persbericht meldt ININ Games dan ook dat het bedrijf enthousiast is om "de volgende fase van Shenmue 3 in te luiden", en dat het bedrijf "het nalatenschap van de franchise zal eren terwijl het toegankelijker wordt gemaakt voor meer wereldwijde fans".

Hoewel niet bevestigd, hopen gamers dat dit betekent dat het spel naar meer systemen komt. ININ Games laat in ieder geval weten dat men in de toekomst op aankondigingen kan rekenen die de volgende fase van de franchise inluiden.