Vr Vrijdag: Stand-up comedy in vr
In deze tweewekelijkse rubriek gaat Gamer.nl dieper in op virtual reality, de beste games, de controverses en vooral waarom het je zou moeten interesseren. In deze aflevering: mijn eerste stand-up optreden in vr.
Het valt niet mee om comedian te zijn tijdens een lockdown. Het is bijvoorbeeld opvallend hoe weinig mijn eigen vriendin moet lachen om mijn pogingen tot humor. En dat terwijl ik ooit voor volle zalen heb gestaan. Nou ja, kleine zalen. Maar wel vol! En ik bezweer je dat het publiek in die zalen om me moest lachen. Echt waar. Ook als ik dat zo bedoeld had!
Dat was in de ‘hiervoor-tijd’, in het ‘lang, lang geleden’. Ik droom nog wel van de echo’s van een rollende lach die door het publiek golft.
Er werden de afgelopen maanden nog wel wat comedyshows georganiseerd via Zoom. Ook ik heb daar aan meegedaan. Daar sta je dan in je kamertje voor een green screen, met een Guitar Hero-microfoon in je hand, terwijl je in het dode oog van je camera praat. Je hoort geen reactie van de dertig mensen die ook ergens in hun kamertje zitten met een laptop of iPad op schoot. Maar het kan, mensen doen het. Het heeft echter maar weinig te maken met de pure beleving van echte stand-up comedy.
©GMRimport
Interactie
Het grote plezier van stand-up is namelijk de constante interactie met het publiek. Niet dat het publiek zich ermee moet bemoeien (geloof me, geen enkele comedian zit te wachten op jouw spontane ongevraagde bijdragen tijdens zijn show), maar er is wel altijd een hele directe communicatie. Je ziet de blikken van de mensen op de eerste rij (vaak angstig, omdat ze bang zijn ‘er uit te worden gepikt’), je voelt of mensen luisteren of hun aandacht verliezen en je hoort uiteraard (als het goed gaat) de lach. Maar ook hoor je soms iemand (op de eerste rij!) een zak zuurtjes openmaken, om vervolgens knisper-knisper-knisper elk zuurtje langzaam eruit te pakken. Dat zijn de mensen die niet doorhebben dat ze niet thuis televisie zitten te kijken en ze zijn zonder uitzondering verbijsterd als ze ‘er uit worden gepikt’.
Een comedyshow is dus iets levends. Een uniek moment wat alleen dan en daar gebeurt, en waarvan de spanning en het plezier echt dáár in die comedyclub ontstaat en tot zijn recht komt. Elke performance is nieuw en elke lach is net even anders. Zelfs op grappen die je al honderd keer verteld hebt.
Juist omdat ik dit gevoel van die bijzondere samenwerking tussen comedian en publiek zo miste, vond ik het geweldig (en doodeng) om voor het eerst aan een comedyshow mee te doen in virtual reality. Hoewel dat verschijnsel op zich niet nieuw is (Reggy Watts deed al in 2016 performances in AltspaceVR), was de door het Utrechtse Comedyhuis georganiseerde vr-comedy-avond voor Nederland een primeur.
Dichterbij een echt avondje stand-up ben ik persoonlijk in meer dan een halfjaar niet geweest.
-
Is this thing on?
Comedy in vr (in dit geval ook in AltSpace, een gratis app voor Quest en pc-vr) komt een stuk dichter bij de ervaring van werkelijke stand-up dan comedy via Zoom. Je staat ‘echt’ op een podium, je hebt ‘echt’ een microfoon in je hand en mensen staan ‘echt’ in een zaaltje naar je te kijken. En ik had ook echt (zonder aanhalingstekens) ouderwets plankenkoorts toen ik als eerste in een line-up van vier comedians het podium op teleporteerde.
Wat interessant is aan het optreden in vr, is dat er bijna net zoveel dingen niet kloppen als wel. Het voelt een stuk minder raar om in vr je ding te doen, dan zomaar in je kamertje voor een camera. Terwijl het fysiek uiteraard niet echt heel anders is. Je vergeet de werkelijkheid en dat werkt bevrijdend. Dankzij de bewegingscontrollers en de tracking van je hoofd, ziet het publiek ook echt een levend iemand voor zich staan. Want hoewel je op basis van de screenshots misschien denkt dat je naar een heel slechte Oost-Europese rip-off van Southpark kijkt, vergeet het publiek die kunstmatigheid al snel.
Als comedian gaat die kunstmatigheid opeens wel opspelen. Want terwijl het publiek rustig toekijkt naar die ene performer op het podium, kijk jij als comedian naar een zaal vol poppen zonder enige expressie op het gezicht. Zoals ik net al zei: comedy is communicatie. Op een virtueel podium staan, terwijl poppetjes in lage resolutie naar je staren, geeft in eerste instantie best een sterk gevoel van ongemak. Zet er de soundtrack van een horrorfilm onder (of een griezelig gezongen kinderliedje) en het is brandstof voor heel wat nachtmerries. Vooral omdat er zoveel mensen in het publiek waren die uit beleefdheid hun microfoon op ‘mute’ hadden staan.
Dat betekent dat zelfs als ze lachen (iets waar je natuurlijk op blijft hopen) niet weet óf ze lachen. Dat zorgde bij mij in elk geval af en toe voor koud zweet als ik na een (theoretisch) geslaagde punchline zag hoe vijfentwintig low-polygon personages mij in stilte aanstaarden.
©GMRimport
Leuk
En toch gebeurde er iets leuks die avond in de virtuele club. De spanning, het napraten met de andere comedians, luisteren naar mensen in de zaal die na afloop kwamen vertellen dat ze het echt erg leuk hadden: dichterbij een echt avondje stand-up ben ik persoonlijk in meer dan een halfjaar niet geweest.
Het lijkt er op dat zo’n vr-performance heel voorzichtig ook echt een publiek(je) kan bereiken. Ik was zelf verbaasd hoeveel bevriende comedians inmiddels een Oculus Quest bezaten. En ook het publiek bestond tot mij grote verbazing niet uit alleen ‘techliefhebbers’, maar ook uit mensen die (wellicht dankzij de lockdown) vr zien als een soort van uitje.
Wat mezelf betreft: zo voelde het ook. Een uitje. Een break van de dagen die voor mij als thuiswerkende zzp’er zo vreselijk veel op elkaar lijken. En een hernieuwd bewijs dat vr vooral tot zijn recht komt als middel voor wezenlijke communicatie, waarbij je samen een elektronische hallucinatie deelt. Waarbij ik na afloop de headset afzette en voor het eerst in jaren weer even een minuutje moest ‘landen’ in de werkelijkheid.
Op 29 januari is er om 20:00 uur weer een gratis vr-comedyshow in AltSpaceVR. Komt dat zien!
Meer Vr Vrijdag
