Binnen de Call of Duty-serie was die verhalende diepgang uniek. Dat maakt Black Ops 3 des te specialer, want die verhaallijn ligt in het verre verlengde van die ontwikkeling. Niet omdat het verhaal minder lineair is dan in zijn voorganger. Sterker nog, er is voor iedereen ditmaal maar één einde. Maar de diepgang van het singleplayer-avontuur schuilt ‘m volledig in de gelaagdheid van het verhaal. Zo is ook het verhaal van de derde Black Ops-telg uniek binnen de serie.

Het opzoeken van de verre toekomst (het jaar 2065) biedt Treyarch Studios stof om te experimenteren. Wat begint als een spannend avontuur over artificieel geheugen, brain-computer interfaces (‘DNI’ is het sleutelwoord in deze game) en diens invloed op de mens, wordt langzaamaan gevormd richting een multi-interpretabel en bijna psychedelisch slotstuk, dat je in verwarring achterlaat.

Het woordje ‘clusterfuck’ schoot ons dan ook meermaals te binnen tijdens het spelen, al heeft dat een negatievere connotatie dan we willen overbrengen. Black Ops 3 laat de interpretatie van 't collectief simpelweg over aan de speler. Dat is voor een Call of Duty-game een markante invalshoek, maar misschien is de cryptiek allemaal ook wat too much too handle.

Een collega van gamesmaandblad Power Unlimited refereerde naar de singleplayer als ‘parels voor de zwijnen’. Het is een treffende vergelijking in het kader van de gelaagdheid van het verhaal en het gebrek aan een duidelijke antagonist. Want hoe groot is het deel van de doelgroep dat de game om deze onorthodoxe insteek leert of gaat waarderen? Misschien gaf Treyarch-studiohoofd Mark Lamia zelf wel ’t beste antwoord.

 “Je kunt ‘m van begin tot eind spelen en er nooit naar terugkeren, maar je kunt de singleplayer ook meermaals herspelen en er dagenlang over discussiëren op de fora.”

‘Herspelen’ lijkt dan ook de bedoeling. Laat het verhaal na de eerste speelsessie inzinken, speel ‘m nogmaals door, knoop de losse eindjes aan elkaar. We hebben dat zelf ook even gedaan. En ja, dan valt er dan opeens wél kaas te maken van sommige dialogen. En hey, dat ene personage in level twee, die was er toen al gewoon bij. 

Wij verklappen niets, al hebben we tegelijkertijd ook niet zoveel om te verklappen: we zijn nog altijd in dubio over de interpretatie van het verhaal. Gelukkig konden we terecht in het safehouse, een soort van hub tussen missies in. Daarin kun je bijvoorbeeld je wapens en vaardigheden aanpassen of de ditmaal iets minder goed verstopte Dead Ops II-arcadegame spelen, maar je vindt er ook een boel duiding over de lore en verhaallijn.

Ironisch genoeg staat de manier van spelen in schril contrast met die ambitieuze verhaalopzet. Het is zeker niet de gameplay die het herspelen van de missies de moeite waard maakt. Waar in de tweede Black Ops nog wel een beetje geëxperimenteerd werd met open, non-lineaire levels is die innovatie in Black Ops 3 van de baan. Het is knallen of geknald worden. Voor ons gevoel nóg meer dan eerst.

Mikken en schieten, slaan en af en toe een granaatje gooien, dat is de gameplay in de praktijk in een notendop. Zeker, je hebt allerlei technische snufjes tot je beschikking en je kunt middels drie skill-trees verscheidene upgrades doorvoeren aan je personage (denk daarbij aan de mogelijkheden van Plasmids en Vigors uit Bioshock-games). Toch gebruikten we dergelijke opties uiteindelijk nauwelijks, gezien die zelden zo effectief bleken als het futuristische wapenarsenaal – het kunnen ‘overnemen’ en besturen van een vijandige drone daargelaten.

Natuurlijk wordt alles op een Hollywoodwaardig presenteerblaadje gemikt en passeren de voertuigmissies-on-rails van weleer wederom de revue, maar verwacht zeker niet meer dan dat. De inhoudelijke vernieuwing schuilt vooral in de vier-speler-co-op. Die is overigens vermakelijk, maar heeft geen grote invloed op hoe je speelt; de singleplayer blijft schieten op baddies in tamelijk smalle levels. Co-op ontgrendelt geen nieuwe mogelijkheden om bijvoorbeeld samen te werken.

Daarnaast weet de co-op een opvallende ergernis uit de singleplayer-modus niet te verhelpen: het wachten op AI-teamgenoten. De grootste boosdoener is de elitesoldaat Hendricks. Geregeld duurt het net iets te lang voordat Hendricks een deur opendoet, een panel hackt of het vuur opent. Natuurlijk is dat een kleinigheidje, maar we vinden het ergens raar dat 't na zoveel Call of Duty-games nog niet verholpen is.

Na het uitspelen van de singleplayer speel je de Nightmares-modus vrij. Nightmares laat zich het best omschrijven als de het singleplayer-avontuur met zombies als tegenstanders, een andere antagonist en andere hoofdpersonages, maar met exacte dezelfde objectives, tussenfilmpjes en dus ook levels (al dan niet in een andere volgorde). De modus borduurt in die zin voort op die zo bizarre singleplayer, al hoef je qua gameplay weinig variatie te wachten.

Interessanter is de coöperatieve Zombies-modus, die weer heerlijk diepgaand is en talloze verborgen trucjes en passages kent. Vooralsnog lijkt het sfeervolle Zombies zeer de moeite waard, al hebben we enkel tien potjes gespeeld, wat we te kort achten voor een definitief oordeel. Zie voor bewijsmateriaal vooral de video van één van onze vermakelijke speelsessies.

Dat we zoveel aandacht in de recensie besteden aan de singleplayermodi, heeft een goede reden. Het voornaamste zorgenkindje van de fans, de multiplayer, wees tijdens en na de bèta al uit niet voor andere games in de serie onder te doen. Die mening zijn we nog steeds toegedaan, want we hebben ons twee dagen lang opperbest vermaakt met getrouwe modi als Capture the Flag, Kill Confirmed en Search and Destroy, al dan niet in publieke servers.

Natuurlijk blijft de multiplayer trouw aan kwaliteiten van eerdere delen, maar doorgevoerde nieuwigheden hebben een subtiele impact op de speelwijze. De verschillende personages, de Specialists, komen ieder met twee speciale vaardigheden. Sommige vaardigheden werken passief (zoals het detecteren van vijanden door muren heen), andere zijn juist puur gericht op het knallen zelf (bijvoorbeeld na het bemachtigen van een krachtige granaatwerper).

Dat maakt het soms iets aantrekkelijker om af en toe van personage en dus speelstijl te wisselen. Zo groeide Outrider, die na het vollopen van haar ‘special ability’-meter de beschikking krijgt over een boog met explosieve pijlen, al snel uit tot onze favoriet, maar kozen we in kleine maps voor Ruin, die na het nemen van een reuzensprong alles onder hem met zijn twee ‘spikes’ verplettert.

Dat klinkt wat chaotisch en dat is het ook wel. De explosies vliegen je af en toe om de oren en meer dan eens ga je dood door een Specialist of killstreak-beloning zonder dat je daar enige invloed op hebt. Maar van een concreet mankement in de balans kunnen we niet echt spreken. Dat was tijdens onze kennismaking met de killstreaks en gadgets van Modern Warfare 2 en 3 wel anders.

Sowieso heeft de multiplayer door de nieuwe mogelijkheden niet aan competitieve diepgang ingeleverd. De maps zijn leuk en niet al te verticaal, het wallrunnen biedt in de maps meer tactische mogelijkheden dan in bijvoorbeeld Titanfall en de nieuwe e-sports-modus - waarin beide teams voorafgaand aan ieder potje kunnen kiezen welke equipment is verboden  dan wel wordt behouden - is een toffe kijk op de al zo geweldige League Play-modus.

Het wordt een beetje een cliché in het geval van Call of Duty, maar dat maakt het niet minder waar: de game is wederom dé shooter met de meeste content. Treyarch Studios wijkt buiten de verhaallijn ook dit jaar niet écht af van de gebaande paden, maar in principe hoeft dat ook niet. De formule werkt, zowel in je uppie als online, met of tegen anderen. Het is enkel de vraag hoe lang nog, want Black Ops 3 innoveert vooral buiten de kenmerkende gameplay om. 

Call of Duty: Black Ops 3 is vanaf 6 november verkrijgbaar op PlayStation 4, PlayStation 3, Xbox One, Xbox 360 en pc. Gamer.nl testte de game op Xbox One en PS4. Let op: de Xbox 360- en PS3-versies van de game bevatten niet de singleplayercampagne.