Het was 2008, mijn eerste Game Developers Conference. Tijdens de Independent Game Summit ontmoet ik een indie-ontwikkelaar, genaamd Phil Fish. Phil trok aardig wat aandacht en bleek zeer geliefd onder zijn mede-indies. Hij had een sterke reputatie vanwege zijn charme en zijn nieuwe game Fez, waarmee hij dat jaar een IGF-prijs binnenhaalde onder de noemer Excellence in Art. In de laatste vier jaar heb ik Fish helaas maar in totaal twee keer gezien (elke keer op de GDC) en jammer genoeg nooit via Facebook kunnen spreken (waar hij opeens in 2010 van verdween). Fez kwam maar niet af en er kwamen geruchten dat Fish het zwaar had.
Flash-forward naar woensdag 7 maart 2012. Daar staat Fish opeens in tranen op het podium van de Independent Game Festival Awards, met de Seamus McNally-award (die gepaard gaat met dertigduizend dollar aan prijzengeld) in zijn handen. Ik moest hem spreken en dat gebeurde daarna ook backstage.
De aanhouder wint
Allereerst is het belangrijk om iedereen eraan te herinneren dat Fez niet het verhaal is van één man, maar van vier vrienden. Fish zelf had een visie, maar zijn goede vriend en collega Renaud Bedard heeft die als programmeur voor Polytron daadwerkelijk gerealiseerd. “Ik zie niet zoveel van mezelf terug in de game, behalve de jaren die ik erin het gestopt om Phils visie te verwezenlijken” vertelt Bedard. “Ik zie nog steeds de fouten die ik twee of drie jaar geleden heb gemaakt en zie ze me ooit nog eens fixen. Maar niemand anders merkt ze op, dus het is speciaal om ze na zo lang te laten bestaan. Het begin van Fez is nog steeds zo crappy als het ooit was, maar dat is onze blik op de game en gelukkig kijken mensen er anders naar.”
Een andere vriend, Brandon McCartin, volgde het project al tijden en schoot het duo te hulp als audiodesigner nadat Fez tijdens de GDC van 2008 de eerste IGF-award binnensleepte. McCartin was niet alleen een persoonlijke steunpilaar bij de ontwikkeling van Fez, maar heeft Fish ook in moeilijkere tijden bij hem en zijn vrouw thuis laten wonen. “Ik begon allereerst met het vullen van de gaten in de game, met het idee dat het spel snel uit zou komen”, vertelt McCartin. “Natuurlijk was dat niet zo en is het project op natuurlijke wijze geëvolueerd in wat het vandaag is. Renaud is gewoon een fantastische vriend voor me geweest die al mijn werk in het spel heeft gestopt. Maar hij heeft ook dit team bij elkaar gebracht en in zware tijden bij elkaar gehouden”, vertelt McCartin. “Phil is natuurlijk de artiest en gekke wetenschapper die zichzelf bjna heeft vernietigd om dit te maken. Hij is iemand die je wilt volgen. Renaud maakte Fez voor mij mogelijk en is de sobere Ying die Phil’s razende Yang onder controle houdt.”
Rich Vreeland, freelance componist en audiodesigner, sloot zich uiteindelijk ook aan om de muziek voor Fez te maken. Fish, Bedard en McCartin waren allemaal al grote fans van zijn optredens als chiptune artiest onder de artiestennaam ‘Disasterpeace’ (http://disasterpeace.com/). “Ik heb elke keer weer zijn concerten gemist, zelfs gisteren”, vertelt Fish half verontwaardigd, half grappend. Vreeland trad in de week van de GDC namelijk op tijdens een chiptunes concert. Ondanks dat hij bij het team kwam toen Fez al dik drie jaar jaar in ontwikkeling was, maakt dat zijn bijdrage er niet minder op.
“Ik kwam Renaud een paar jaar geleden op een concert in Montreal tegen en ging meteen de voortgang van Fez volgen”, vertelt Vreeland. “Renaud vroeg me of ik een track voor Fez wilde maken en ik vertelde Renaud dat ik niet alleen één track voor Fez wilde maken, maar meteen alle muziek wilde doen. Ik was heel erg geïntrigeerd door de game en geloofde dat ik er iets aan kon bijdragen. Nadat ik hem op een concert had ontmoet ben ik meteen naar huis gegaan om een track te maken.” “Renaud stuurde me opeens een mailtje en vertelde me over zijn plannen”, voegt Fish toe. “Ik was verrast. De volgende dag lag er gewoon al een track in mijn mailbox en die hebben we nu ook gewoon in de game.” Uiteindelijk sprak ik van de vier heren Fish als laatste aan, voor het eerst in twee jaar. “Ik heb het overleefd uit de liefde voor dit spel”, vertelt hij me. “Ik ben trots op mezelf, maar ik heb dit ook aan mijn team te danken. De staat waarin Fez zich nu bevindt is zoals ik het altijd voor me zag.”
Dieper dan de game-code
Voor wie straks Indie Game: The Movie zal zien, zal begrijpen waarom Fish bij het spreken over Fez herinnert aan de zware periode die hij heeft doorgemaakt tijdens de ontwikkeling van Fez. “Natuurlijk herinnert het me aan die nare tijden, maar dat is nu zo belonend”, vertelt hij. “Het is cyclisch, het maken van games is supermoeilijk en dingen gaan nou eenmaal verkeerd in de ontwikkeling. Maar dit is zo'n kernachtig, groot en belangrijk ding voor me geweest. Iedereen heeft verwachtingen en mijn leven hing er op een gegeven moment van af. We verloren op een gegeven moment onze financiering, ik moest mijn zakenpartner verlaten met een nare rechtszaak, ik verloor mijn vriendin en mijn ouders gingen scheiden. Het gebeurde allemaal achter elkaar.”
“Na alles wat er was gebeurd, waren er vaak momenten dat ik zo graag wilde opgeven. Gewoon een normale baan wilde zoeken en dit hele gedoe rondom het maken van games achter me wilde laten. Maar Fez was zo belangrijk voor me, ik kon het gewoon niet. Je moet je hoofd omlaag houden en doorploegen. Ik ben zo trots op mezelf en op de rest dat we het hebben volgehouden, het is een wonder dat dit spel zover is gekomen. Normaal gesproken was deze game nooit afgerond. Het is nog niet uit, maar ik ben er verliefd op.” Aan het einde van het interview stonden we daar, met z’n allen. Na alles wat er in afgelopen jaren gebeurd is, kan een overwinning zoals deze enorm veel losmaken. Het verhaal van Fez, Fish en zijn kornuiten heeft mij - samen met vele anderen die Indie Game: The Movie gezien hebben - persoonlijk geraakt.
Inmiddels hebben de makers van Fez aangekondigd dat de game op vrijdag 13 april uitkomt op Xbox Live Arcade.
Over de auteur: Vlad Micu is een freelance gameprofe ional met vier jaar ervaring in de gamejournalistiek. Hij is momenteel zichzelf aan het verdiepen in gamedevelopment. Hij is werkzaam onder zijn eigen bedrijf VGVisionary.