Het verdwijnen van E3 is een gemis voor jou en mij

Dit artikel verscheen in maart 2023 en is nu omhoog geplaatst vanwege het officieel annuleren van de Electronic Entertainment Expo.

Het is inmiddels haast cliché om herinneringen op te halen over het beleven van E3 – of je dat nou thuis vanuit de luie stoel deed of, als onderdeel van de game-industrie, op de beursvloer zelf. Toch ontkom je er niet aan wanneer je het over het verdwijnen van E3 hebt. Organisator Electronic Software Association claimt dat het stug blijft werken aan een comeback van de beurs, maar na drie geannuleerde jaren en een halfbakken online editie heeft het er alle schijn van dat deze annulering de nagel aan de doodskist is.

Pure cringe

Of ik nou mijn ogen uitkeek in het LA Convention Center of thuis alle aankondigingen tot mij nam: het had elke keer weer iets magisch. Als kind – nog voordat internet net zo vanzelfsprekend als stromend water was – wachtte ik elke lente met smart op de edities van gametijdschriften waarin verslag werd gedaan van de beurs. Later volgde ik het hele avonden en nachten achter het computerscherm. Een pizza en energiedrankje erbij, en genieten maar! Niet alleen van de persconferenties van uitgevers - heerlijke potpourri’s van toffe aankondigingen en pure cringe – maar ook van de videobeelden en impressies die (inter)nationale websites vanaf de beursvloer uploadden.

Er zelf rondlopen was een bizarre gewaarwording, van het decadente afreizen naar Los Angeles tot de complete chaos van licht en geluid die er op je afkwam wanneer je een van de beurshallen binnenliep. Ondanks de immer aanwezige afleiding, speelden jaarlijks duizenden journalisten zoveel mogelijk games en intervieweden ze talloze ontwikkelaars om thuisgebleven gamers te informeren over al het virtuele lekkers dat op de planning stond. Juist dat gaf E3 bestaansrecht. Het feit dat er hier blijkbaar niet langer voldoende vraag naar is, is dan ook tekenend voor de game-industrie en specifiek het werk dat wij als redacteuren verrichten.

Domino Day

Nintendo kwam er jaren geleden al achter: bedrijven hebben de journalist niet meer nodig om de consument te bereiken. De Nintendo Direct was wat dat betreft de eerste steen in de spreekwoordelijke Domino Day die voor de ondergang van E3 staat. Al snel besloten EA en Sony ook dat ze geen miljoenen dollars nodig hadden om een peperdure stand in het LA Convention Center of een zaal voor een persconferentie af te huren. Dankzij het internet kunnen ze hun publiek nu direct vinden, zonder tussenkomst van die irritante journalisten of influencers met een eigen mening.

Dat kunnen we de game-uitgevers niet kwalijk nemen. Het ís ook veel logischer om het heft in eigen hand te nemen. Een vooraf opgenomen stream kan honderdmaal gecontroleerd worden voordat het online verschijnt, terwijl een live persconferentie afhankelijk is van een ontelbaar aantal factoren. Komt de presentator niet zenuwachtig of dronken  over? Worden er geen maffe dingen gezegd? Staat er niet een stel losgeslagen gekken op het podium? Een vooraf opgenomen stream is – pun intended – op voorhand helemaal gestroomlijnd.

Tegelijkertijd gaat er met het verdwijnen van fysieke coverage veel verloren. Speelbare demo’s van games zodat de pers de consument alvast een eerlijk voorproefje kan geven bijvoorbeeld. De mogelijkheid om bedrijven op locatie – meteen na een aankondiging – het vuur aan de schenen te leggen. De bovengenoemde gekke livemomenten die het geheel ook juist weer zijn charme gaven. En een plek waar heel de industrie samenkwam om onze hobby, onze passie, te vieren.

De game-industrie is de afgelopen jaren in een sneltreintempo veranderd dankzij de digitalisering van het leven. Zelfs in Nederland merken we daar de effecten van. Steeds meer Benelux-vestigingen van uitgevers verdwijnen – er zijn er nog maar een paar over. De jaarlijkse nieuwjaarsborrel van de game-industrie, waar concullegae en pr-woordvoerders elkaar troffen om verhalen uit te wisselen onder het genot van een hapje en drankje, schittert al enige tijd in afwezigheid. En waarom zou je een heel peloton aan kritische journalisten je game laten spelen als er wat influencers betaald kunnen worden om gegarandeerd video’s en streams te produceren over een aankomende gamerelease?

Summer Game Reclame

Natuurlijk is het niet alleen maar kommer en kwel. E3 was bijvoorbeeld allesbehalve perfect. Bedrijven moesten zoals gezegd elk jaar steeds meer betalen om een plekje op de beursvloer te krijgen. Daarbij werden er in een krappe week tijd zoveel aankondigingen gedaan, dat de onthulling van je gloednieuwe game met gemak ondergesneeuwd kon worden door de marketing voor de nieuwste Zelda-titel of PlayStation-console. En ook de pers heeft zo zijn problemen met de beurs gehad. Zo lekte de organisatie in 2019 de persoonlijke gegevens van duizenden bezoekers uit. Pijnlijk.

Daarbij: in plaats van E3 organiseert Geoff Keighley dit jaar weer Summer Game Fest, zelfs fysiek. Bedrijven zijn alsnog van plan hun Directs, Forwards en weet ik veel wat voor namen ze het beeste geven uit te zenden. Toch is het niet helemaal hetzelfde. Ergens lijkt het wat flauw om te klagen over één marketingevent en vanwege nostalgische redenen een ander marketingevent te verheerlijken, maar de moderne livestreams en ‘Game Fests’ missen iets. Ze voelen te gelikt, te gecommercialiseerd. Het mist ongemakkelijkheid, het mist het kritische oog van de aanwezige pers. Het mist bezieling.